>> 'VN nên kết thân với cường quốc bậc trung'

Thiết lập quan hệ an ninh – quốc phòng chiến lược với các nước có sức mạnh tầm trung như Australia hay Ấn Độ là giải pháp tốt cho Việt Nam. Thạc sĩ Lê Hồng Hiệp Đây là lời khuyên mà Thạc sĩ Lê Hồng Hiệp đưa ra trong bài viết gửi đăng The Diplomat. Thạc sĩ Lê Hồng Hiệp hiện là giảng viên của Khoa Quan hệ Quốc tế, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia TP HCM. Dưới đây là nội dung bài viết của ông đăng trên The Diplomat, được dịch lại sang tiếng Việt và có biên tập. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả: Cuộc Đối thoại Chiến lược Liên Bộ Quốc phòng - Ngoại giao Việt Nam – Australia lần đầu tiên diễn ra ở thủ đô Canberra (Australia) ngày 21/2 vừa qua đã ghi nhận và nhấn mạnh việc thiết lập quan hệ gần gũi giữa hai nước, đặc biệt trong lĩnh vực quân sự. Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Việt Nam, đây là lần đầu tiên hai nước tiến hành đối thoại theo hình thức liên Bộ ở cấp thứ trưởng ngoại giao và quốc phòng. Bước tiến chiến lược này có ý nghĩa vô cùng quan trọng với Việt Nam trong bối cảnh những căng thẳng liên tục gia tăng ở Biển Đông. Việt Nam gặp phải một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Việt Nam không thể duy trì quan hệ thù địch nhưng chắc chắn không hy sinh chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ để đổi lấy một mối quan hệ "tốt" với láng giềng. Hệ quả tất yếu, Việt Nam cần tiếp cận và liên minh với các cường quốc nước ngoài khác nhằm đảm bảo cân bằng trong khu vực. Tránh siêu cường, chọn cường quốc tầm trung Việt Nam có quyền lựa chọn. Mỹ chắc chắn là một trong những đối tác nước ngoài ưa thích của Việt Nam. Bất chấp sự thù địch trong quá khứ, mối quan hệ Việt – Mỹ đã phát triển và bồi đắp mạnh mẽ trong hầu hết các lĩnh vực trong suốt thời gian qua. Thậm chí, Việt Nam từng tỏ ý định mua sắm vũ khí và trang thiết bị quốc phòng của Mỹ. Thế nhưng hiện nay, khi Mỹ chuyển trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương, một mối quan hệ Việt – Mỹ bền chặt hơn dường như có thể tạo ra tình trạng căng thẳng không mong muốn vào mối quan hệ vốn dĩ đã căng thẳng của Việt Nam với Trung Quốc. Từ sau năm 1979, Việt Nam đã cố gắng thoát ra khỏi sự cô lập trong quan hệ quốc tế. Nhiều thứ đã thay đổi nhiều sau hơn 3 thập kỷ, nhưng rõ ràng Trung Quốc luôn theo đuổi tới cùng lợi ích của mình và áp đặt quan điểm “bạn của kẻ thù cũng là kẻ thù” với Việt Nam trong quan hệ Việt - Mỹ. Vì vậy, sẽ có nhiều bất lợi với Việt Nam khi quá thân thiện với Mỹ. Đây là lý do tại sao, Việt Nam nên thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ với các lực tầm trung như Australia. Ngoài ra, tồn tại những lợi ích thật sự cho Việt Nam khi thúc đẩy quan hệ như vậy. Australia, Ấn Độ và Nhật Bản đều lên tiếng ủng hộ cho tự do hàng hải và giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông. Điều này gián tiếp phủ định các tuyên bố của Trung Quốc. Hơn nữa, trong khi Mỹ có thể không sẵn sàng chấp thuận bán vũ khí cho Việt Nam, chúng ta có thể thảo luận vấn đề này với các đối tác khác, như tìm mua tên lửa của Ấn Độ. Bản thân Australia cũng đã thực hiện các chương trình đào tạo cho nhân viên quân sự Việt Nam. Thiết lập quan hệ với Australia, Việt Nam có thể gián tiếp lợi dụng quan hệ đồng minh lâu năm của nước này với Mỹ, đặc biệt trong vấn đề quân sự. Giữ vai trò quyền lực mức trung bình, Australia cũng đang tìm kiếm các phương cách để tăng cường vai trò của mình trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Australia sẽ là một đối tác đặc biệt hữu ích cho Việt Nam. Lợi ích của Canberra dường như phù hợp một cách lý tưởng với Việt Nam khi theo thỏa thuận gần đây, nước này đồng ý cho Mỹ đồn trú nhiều quân hơn. Rõ ràng, Australia sẽ đóng vai trò quan trọng nhằm hạn chế tham vọng của Trung Quốc trong khu vực. Thiết lập được mối quan hệ mạnh mẽ và thân thiện hơn với Australia - một đồng minh lâu đời của Mỹ sẽ là tiềm năng để Việt Nam đặt nền móng cho quan hệ quân sự chặt chẽ hơn với Mỹ. Ngoài ra, Việt Nam và Australia còn nhiều lĩnh vực hợp tác mà hai nước có thể khám phá, chẳng hạn như tăng cường nghiên cứu chiến lược và trao đổi thông tin tình báo, thúc đẩy viện trợ nhân đạo, cứu nạn thiên tai, trao đổi kinh nghiệm trong việc gìn giữ hòa bình và an ninh hàng hải. Với tình trạng hiện nay của quan hệ Trung -Mỹ, đây là thời điểm đúng đắn để Việt Nam có cơ hội để tiếp tục thúc đẩy quan hệ với Australia và các quyền lực tầm trung ở khu vực khác nhằm tạo một lựa chọn thích hợp.