>> Tàu ngầm lớp Amur, 'vua' tàu ngầm động cơ diesel của Nga

Công nghiệp quốc phòng của Nga, đặc biệt là công nghệ đóng tàu ngầm còn tiến những bước dài. Tàu ngầm tiến công lớp Amur là một minh chứng. >> Việt Nam sẽ mua vua tàu ngầm Amur của Nga ? Amur là thế hệ tàu ngầm với tính năng chiến đấu vượt xa các loại tàu ngầm chạy bằng động cơ diesel của Nga trước đó. Lịch sử phát triển Đầu những năm 1990, sau khi dự án tàu ngầm diesel thế hệ thứ ba của Nga là tàu ngầm tiến công lớp Kilo đã đi vào sản xuất hàng loạt và bắt đầu có những đơn đặt hàng từ Trung Quốc hay một số quốc gia khác. Người Nga bắt đầu có những ý tưởng về một loại tàu ngầm tấn công thế hệ thứ tư vận hành bằng động cơ diesel, để luôn nắm lợi thế nếu chẳng may xảy ra xung đột với chính những khách hàng của mình trên biển. Chính vì lẽ đó, một lần nữa, cha đẻ của tàu ngầm Kilo là Cục thiết kế hải quân Rubin, St.Peterburg lại được giao nhiệm vụ quan trọng này. Rubin đã không làm cho quân đội Nga thất vọng khi chỉ một thời gian ngắn sau, dự án tàu ngầm 677 lớp Lada (trong tiếng Nga, Lada có nghĩa là “hài hòa”,”cân đối” hoặc “hoàn hảo”) đã ra đời với nhiều tính năng vượt trội hoàn toàn thế hệ tàu ngầm Kilo trước đó. Cuối những năm 1990, Nga quyết định chào hàng loại tàu ngầm này với một số khách hàng “thân thiện”, với một tên khác dành cho phiên bản xuất khẩu là tàu ngầm lớp Amur-1650. Amur-1650: Tầu ngầm động cơ diesel hiện đại nhất dành cho xuất khẩu của Nga hiện nay. Thiết kế "hài hòa", nhỏ gọn nhưng hiệu quả Tàu ngầm tiến công lớp Amur-1650 có kích thước khá khiêm tốn, chỉ dài 66,8m, cao 7,1m với thủy thủ đoàn 34 người. Với kích thước này, cùng với việc được phủ một lớp bọc ngoài giảm phản xạ sóng âm hoàn toàn mới có tên” Molniya” (“tia chớp”) và chân vịt xoắn 7 cánh, Amur-1650 khó phát hiện hơn Kilo, vốn được NATO mệnh danh là “Lỗ đen” của đại dương. Lượng choán nước khi nổi của Amur-1650 chỉ là 1.600 tấn, nhỏ hơn khá nhiều so với Kilo là 2.350 tấn nhưng khả năng hoạt động của Amur không hề thua kém, thậm chí là vượt trội. Nhờ thiết kế động cơ điện hóa tiên tiến Kristall-27EP, hoạt động không cần nguồn cấp không khí từ bên ngoài, Amur-1650 có thể lặn liên tục dưới nước trong 45 ngày (với tốc độ tối đa khi lặn lên tới 39 km/h), gấp ba lần những tàu ngầm diesel thế hệ trước của Nga, nhờ đó nâng tầm di chuyển khi lặn liên tục của Amur-1650 lên tới 1.200 km, vượt hơn tàu ngầm Kilo tới 2 lần. Tầm tuần tiễu với ống thông hơi của Amur-1650 cũng lên tới 12.000 km với tốc độ 18,5 km/h, không hề thua kém những loại tàu ngầm diesel lớn hơn nó. Hệ thống điều khiển và buồng vận hành hiện đại của Amur-1650. Đi kèm với thiết kế tân tiến, Amur-1650 cũng được trang bị hệ thống dò tìm phát hiện mục tiêu hiệu quả. Sonar loại LIRA được trang bị trên Amur-1650, được gắn kèm với những camera hồng ngoại, có khả năng phát hiện mục tiêu vượt trội so với loại MGK-400EM trang bị trên các tàu ngầm thế hệ ba như mẫu 877 (Kilo) hay 636 (Kilo cải tiến). Hệ thống vũ khí vượt trội Mặc dù có thiết kế ưu việt, các thiết bị dò tìm, quan sát hiện đại, nhưng trang bị vũ khí mới là điểm nổi bật nhất của Amur-1650. Trang bị vũ khí cơ bản của Amur-1650 vẫn là 6 ống phóng ngư lôi cỡ 533 mm với cơ số dự trữ 18 quả, có khả năng bắn cả loại ngư lôi siêu khoang VA-111 Shkval (loại ngư lôi khi di chuyển hình thành các bọt khí xung quanh, tạo ra một lớp không khí mỏng bao quanh thân ngư lôi triệt tiêu sức cản của nước, giúp nó có thể chuyển động với tốc độ siêu âm). Ngư lôi có thể bắn trong 15 giây và bắn loạt tiếp theo sau hai phút.  Ngư lôi VA-111 Shkval, loại ngư lôi hiện đại có thể phóng đi với tốc độ siêu âm trong nước nhờ vào cơ chế tạo bọt khí quanh thân, giảm sức cản của nước, có thể được sử dụng trên tầu ngầm lớp Amur-1650. Điểm khác biệt so với các tàu ngầm diesel khác của Amur-1650 là nó được trang bị 10 ống phóng tên lửa thẳng đứng (VLS- Vertical Launch System), sử dụng loại tên lửa Novator Club-S (có tầm bắn 220 km, đầu nổ 450 kg) vốn được trang bị trên Kilo. Tuy nhiên, khác với việc bắn từng quả tên lửa qua ống phóng ngư lôi như Kilo, Amur-1650 có thể bắn cả loạt 10 quả tên lửa vào nhiều mục tiêu khác nhau. Thiết kế nguyên bản của Amur-1650 với 10 ống phóng tên lửa thẳng đứng, có khả năng phóng loạt nhiều tên lửa vào nhiều mục tiêu khác nhau, sử dụng tên lửa Novator Club-S.  Tên lửa Novator Club-S, có tầm bắn tới 220 km và mang một đầu đạn loại 200 kg hoặc 450 kg. Thậm chí, trong một phiên bản chào hàng cho Ấn Độ, 10 ống phóng tên lửa Novator-Club-S đã được bỏ đi và thay bằng 8 ống phóng tên lửa BrahMos. Tên lửa Brahmos là sản phẩm hợp tác của Nga và Ấn Độ, có tầm bắn lên tới 290 km, tốc độ gấp ba lần vận tốc âm thanh, với công nghệ dò tìm mục tiêu chuẩn xác hơn. Thiết kế Amur-1650 mang 8 tên lửa Brahmos trong phiên bản xuất khẩu dành cho Ấn Độ. Tên lửa chống hạm siêu âm Brahmos, sản phẩm hợp tác của Nga và Ấn Độ, với tầm bắn 290 km và đầu đạn 300 kg, Brahmos được coi là một trong những loại tên lửa chống hạm hiện đại nhất hiện nay. Quân đội Nga mới sản xuất và vận hành khoảng ba chiếc Lada (tên bản nội địa của Amur-1650) mang tên St.Peterburg, Kronshtadt và Sevastopol. Tuy nhiên, Nga cũng có động thái xuất khẩu loại tàu ngầm này cho những bạn hàng quen thuộc và tin cậy, ít có khả năng xảy ra xung đột như Ấn Độ, hoặc Việt Nam. [BDV news