>> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 4)

Nỗ lực theo đuổi dòng xe tăng của riêng mình,“pháo đài di động”Merkava, đã giúp Israel trụ vững giữa “chảo lửa” Trung Đông. >> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 1) >> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 2) >> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 3) Kỳ 4: Trụ cột sức mạnh Công đầu của “ông thiết giáp” Nếu như các chiến lược gia phương Tây ngày càng xem nhẹ vai trò của xe tăng trong chiến tranh hiện đại thì cuộc đối đầu giữa Nhà nước Israel với khối Arab đang vớt vát phần nào vị thế của cỗ máy chiến tranh này. Một trong những quan điểm cơ bản của học thuyết quân sự Israel là “đảm bảo giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh thông thường, quy mô lớn có sự tham gia của các binh đoàn xe tăng và không quân được trang bị vũ khí hiện đại nhất”. Thái độ coi trọng sức mạnh tăng – thiết giáp này hình thành từ thực tế chiến trường. Trong đó, lực lượng xe tăng là “xương sống” của các cuộc tiến công đối phó với “chiến tranh bạo loạn”, một hình thái xung đột mà đối phương phân tán, ẩn nấp ở các khu dân cư đông đúc. Để tự tin vạch ra sách lược trên, Israel dựa hoàn toàn dòng xe tăng Merkava, (trong tiếng Hebrew có nghĩa là “chiến mã xa”), với công đầu thuộc về Thiếu tướng Israel Tal, chỉ huy lực lượng tăng – thiết giáp Israel, từng kinh qua các cuộc chiến giành độc lập, cuộc chiến Sinai, cuộc chiến 6 ngày và cuộc chiến Yom Kippur. "Ông thiết giáp" Israel Tal. Xe tăng Merkava III làm nhiệm vụ. Sau cuộc chiến Yom Kippur (năm 1973) giữa Israel và các nước Ai Cập, Syria, Iraq và Jordan…, giới quân sự Israel nhận thức, không thể chiến thắng trong chiến tranh tiêu hao và đặt ra yêu cầu quân đội phải có loại xe tăng mới đảm bảo khả năng sống còn cao cho kíp xe. Cùng với yêu cầu đó, bài học cay đắng từ việc bị “đồng minh” chơi khăm thúc đẩy Israel quyết tâm chế tạo loại xe tăng của riêng mình. (Israel từng hợp tác với Anh để chế tạo xe tăng Chieftain nhưng sau đó, vì lý do địa chính trị, Anh đã không bán loại tăng này cho nhà nước Do Thái). Dưới sự chỉ đạo của của “ông thiết giáp”, biệt danh của tướng Israel Tal, chiếc Merkava đầu tiên đã chính thức biên chế trong quân đội vào năm 1979 và tham chiến lần đầu trong chiến dịch “Hòa bình cho Galilee” (năm 1982). An toàn, an toàn hơn nữa Tới nay, dòng xe tăng Merkava đã phát triển tới 4 thế hệ, với nhiều biến thể không phải là xe tăng như pháo tự hành, xe chiến đấu bộ binh, xe cứu kéo… Thế nhưng “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt trong các thiết kế của gia đình Merkava luôn là tiêu chí đảm bảo sự an toàn cao nhất cho kíp xe. Điều này có thể dễ dàng nhận ra ở tháp pháo của tất cả các thế hệ xe tăng Merkava với thiết kế hình chỏm cầu nhằm giảm sức phá hủy của các vũ khí chống tăng. Không chỉ vậy, Merkava là một trong những dòng xe tăng hiếm hoi đặt động cơ ở phía trước để làm tăng khả năng sống còn của kíp xe trong trường hợp xe bị bắn trúng. Thiết kế của dòng xe Merkava tạo khoảng chống tối đa để binh sĩ có thể trú ẩn. Trong ảnh là 1 xe thiết giáp, biến thể của xe tăng Merkava. Xe được thiết kế các cửa thoát hiểm dành riêng cho trưởng xe, lái xe, người nạp đạn. Còn pháo thủ, có thể chọn bất kỳ các cửa kể trên thoát thân. Nhà sản xuất còn tính toán nếu bớt đi 12 viên đạn pháo có thể đủ chỗ trú ẩn cho 6 binh sĩ nữa. Như vậy, không chỉ kíp xe mà cả lính tùng thiết cũng sẽ được an toàn hơn. Diềm xích phía sau tháp pháo. Từ chiếc Merkava II, tháp pháo còn bố trí diềm xích, treo các bi sắt nặng trông diêm dúa nhưng lại có tác dụng giảm tổn thương cho xe khi bị rocket chống tăng bắn từ phía sau. Ở chiếc Merkava IV, xe được trang bị hệ thống phòng thủ chủ động Rafael Trophy có 4 radar bố trí quanh thân, cung cấp tầm bao quát theo góc cầu 360 độ (thực tế là bán cầu trên), chống lại các mối nguy đến từ các loại tên lửa chống tăng. Hiện nay, trên thế giới cũng mới chỉ có xe tăng T-80 của Nga trang bị hệ thống tương tự là Arena. Trong đó, Trophy được đánh giá là có tính năng vượt trội hơn. Hệ thống Rafale Trophy thể hiện khả năng bảo vệ Merkava IV. Thu lời bất chấp lệnh cấm xuất khẩu Bắt đầu từ năm 2001, Israel đang dần “thay máu” lực lượng tăng – thiết giáp bằng những chiếc Merkava IV, thành viên mới nhất của “gia đình Merkava”. Hiện nay, với tốc độ sản xuất dự kiến khoảng 50-70 chiếc/năm, lục quân Israel sẽ sớm hoành thành mục tiêu có thêm 400 chiếc Merkava IV nữa trong biên chế. Vì lý do an ninh quốc gia, Merkava IV bị áp đặt lệnh cấm xuất khẩu, nhưng ngành công nghiệp quốc phòng Israel vẫn thu lời nhờ vào việc bán một số bộ phận hoặc hệ thống vũ khí, khí tài. Merkava IV được trang bị pháo 120mm, bắn các loại đạn (đạn xuyên thoát vỏ có cánh ổn định APFSDS, đạn nổ lõm chốn tăng đa năng HEAT-MP…) mang nhiều quốc tịch (Mỹ, Đức, Pháp). Loại pháo này rất tân tiến vì có khả năng chống cong, vênh dưới tác động nhiệt độ môi trường và hoặc khai hỏa. Ngoài pháo chính, xe còn có súng máy 7,62mm và hệ thống cối 60mm. Nhờ hệ thống kiểm soát hỏa lực đa kênh (TV, ảnh nhiệt, laser) Merkava IV có thể bắt bắm, bắn các mục tiêu di chuyển trong khi hành tiến, kể cả các mục tiêu trên không như trực thăng. Xe tăng Merkava thao diễn và bị ngã ngựa. Để bảo vệ, ngoài những thiết kế đảm bảo an toàn kể trên, Mekava IV còn được trang bị hệ thống cảnh báo laser Amcoram LWS-2. Khi phát hiện đối phương chiếu tia laser dẫn đường cho tên lửa chống tăng, ngay lập tức, hệ thống này sẽ phát lệnh điều khiển các ống phóng bố trí quanh tháp pháo phóng lựu đạn khói để bảo vệ. Các ống phóng này có thể dùng để phóng mồi bẫy nhiệt chống vũ khí chống tăng dẫn hướng bằng ảnh nhiệt. Ngoài ra, lớp vỏ của Mekava IV còn có thiết kế dạng module, cho phép thay thế các lớp giáp phức hợp khác nhau tùy vào từng nhiệm vụ. Một chiếc Merkava bị "sứt mẻ". Được Bộ Tổng tham mưu Quân đội Israel kỳ vọng là “khi triển khai hoàn toàn, Mekava IV sẽ đảm bảo an toàn cho kíp xe hơn các loại xe từng có” và được các chuyên gia quân sự xếp vào hạng các xe tăng “an toàn và hiệu quả hàng đầu thế giới” nhưng sự phát triển vũ khí và chiến thuật chống tăng khiến Mekava IV khó ngồi yên ở ngôi “vua chiến trường”. Trên thực tế, trong các cuộc đối đầu ở Trung Đông, vẫn có những chiếc Merkava bị bắn tung lớp giáp, thậm chí lộn nhào. Và hệ thống phòng thủ chủ động Rafael Trophy dù chính xác đến đâu cũng không cùng lúc ngăn được nhiều rocket chống tăng bắn tới tấp cùng một lúc. Những cỗ xe tăng vẫn rất dễ bị tổn thương trong chiến đấu, những nhà thiết kế xe tăng Israel nói riêng và trên thế giới nói chung vẫn phải giải nhiều bài toán khó để kéo dài thời gian tồn tại cùng lịch sử của loại vũ khí này.

>> 'Tê giác xám', tinh hoa quân sự Đức và Nhật

Một trong những “ông hoàng chiến trường” nổi tiếng khắp châu Á, thậm chí trên thế giới là “Tê giác xám” Type-90 của “Đất nước Mặt trời mọc”. Lịch sử ra đời Năm 1976, Công ty Mitsubishi đã bắt đầu chế tạo xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ mới để thay cho các loại xe tăng đã quá lạc hậu Type-61 và Type-74. Tham gia vào công trình chế tạo xe tăng mới, ngoài các kỹ sư Nhật Bản còn có các chuyên gia của các công ty Đức (Mac và Krauss-Maffei), những người đã từng tham gia chế tạo xe tăng chiến đấu chủ lực Leopad. Chính vì vậy, xe tăng mới của Nhật chịu một số ảnh hưởng bởi các ý tưởng của người Đức. Điều này được thể hiện rõ nhất là ở hình dạng bên ngoài. Năm 1989, sau khi đưa vào thử nghiệm và hoàn thành, xe tăng mới được đưa vào trang bị cho Cục Phòng vệ Nhật bản với mã số Type-90. Bắt đầu từ năm 1992, Type-90 được sản xuất hàng loạt. Cho đến năm 2010, trong trang bị của Bộ Quốc phòng Nhật Bản có 341 xe tăng Type-90. Theo kế hoạch, nhu cầu ban đầu về số lượng Type-90 của lực lượng tăng thiết giáp Nhật Bản được ước tính khoảng 600 chiếc. Các chuyên gia đánh giá Type-90 là một trong các loại xe tăng tốt và đắt nhất trên thế giới Kết cấu Type-90 được thiết kế theo sơ đồ cổ điển với bộ phận động cơ - truyền động nằm ở phía sau, khoang lái nằm bên trái, khoang chứa đạn nằm bên phải, khoang chiến đấu nằm chính giữa thân xe. Type-90 có thể nạp đạn tự độn nên giảm số lượng kíp chiến đấu. Type-90 "ngụy trang" hợp địa hình thực tế Giáp trang bị cho xe là loại giáp nhiều lớp kết hợp giáp gốm do công ty gốm sứ Kyoto sản xuất. Trọng lượng xe tăng nặng 50,2 tấn. Trên cơ sở xe tăng chiến đấu chủ lực Type 90, Nhật Bản đã chế tạo xe sửa chữa – sơ tán bọc thép BREM 90 và xe tăng Type-91. Hiện nay, các chuyên gia đánh giá Type-90 là một trong các loại xe tăng tốt và đắt nhất trên thế giới. Chính phủ Nhật Bản cho biết, giá mỗi chiếc Type-90 khoảng 8-9 triệu USD. Vũ khí Tháp pháo của Type-90 được lắp pháo nòng trơn 120mm Rh-M-120 sản xuất tại Nhật Bản theo giấy phép và công nghệ của công ty Rheinmetall (Đức). Pháo có thể bắn tất cả các loại đạn 120mm (đạn dùng cho pháo trên xe tăng “Leopad-2” của Đức và M1A1 “Abrams” của Mỹ). Vũ khí chính của Type-90 là pháo nòng trơn 120mm Rh-M-120 Vũ khí phụ của xe tăng bao gồm súng máy 7,62mm (được lắp đặt đồng trục với pháo) và súng máy phòng không 12,7mm (được lắp đặt trên tháp pháo). Ở mặt tháp gần phía sau lắp thêm ống phóng lựu đạn khói. Ngoài ra, trên xe tăng còn bố trí thiết bị chuyên dụng tạo màn khói dày đặc cho nhiệm vụ ngụy trang. Động cơ "khủng" Type 90 được lắp động cơ diesel 10 xilanh do Công ty Mitsibishi sản xuất. Động cơ được trang bị hệ thống tăng áp, hệ thống làm mát, có thể tăng công suất tối đa 1.500 mã lực. Vận tốc tối đa khi hành tiến trên đường nhựa là 70km/h, khi lùi – 42km/h. Nhờ có công suất động cơ lớn, nên xe có thể vượt quãng đường 200m trong khoảng 20 giây. Type-90 có thể vượt qua đoạn hào rộng 2,7m và vượt qua tường thẳng đứng cao 1m. Dự trữ nhiên liệu cho hành trình lên tới 350km, thùng nhiên liệu đầy là 1.100 lít. Hệ thống điều khiển hỏa lực Hệ thống điều khiển hỏa lực do (FCS) công ty Mitsubishi sản xuất được cho là một trong những hệ thống tốt nhất thế giới gồm các thiết bị quan sát có trường nhìn rộng, dẫn đường cho chỉ huy xe tăng và xạ thủ, thiết bị đo xa bằng laser. FCS bảo đảm khả năng tự động theo dõi mục tiêu trên cơ sở hoạt động của thiết bị quan sát hồng ngoại. “Trái tim” của FCS là máy tính đường đạn kỹ thuật số 32 bit. Khi tính toán tiêu diệt mục tiêu, máy tính này sẽ điều chỉnh tham số bắn có cân nhắc tốc độ và hướng gió, nhiệt độ môi trường xung quanh (các dữ liệu được truyền từ các bộ cảm biến bố trí trên tháp xe tăng)... Xe tăng có thể khai hỏa ở trạng thái cố định hoặc khi hành tiến trong bất kỳ thời gian nào, tiêu diệt mục tiêu dù là mục tiêu di động hay cố định. Thiết bị ngắm bắn của xạ thủ do Công ty Nikon Corporation chịu trách nhiệm sản xuất, còn thiết bị ngắm bắn cho chỉ huy do Công ty Fuji sản xuất. Thiết bị ngắm bắn của người chỉ huy chỉ có 1 kênh quang học nhìn đêm, cho phép phát hiện và tiêu diệt mục tiêu trực tiếp hoặc “chuyển” các mục tiêu do mình phát hiện cho xạ thủ, để sục sạo tìm các mục tiêu mới. [BDV news]