>> Tìm hiểu Cá mập bay J-15 của Không quân Trung Quốc

J-15 hay còn được gọi là Cá mập bay là chiếc máy bay Trung Quốc sản xuất dành riêng cho tàu sân bay Liêu Ninh. Hôm 25/11 vừa qua, chiếc J-15 đầu tiên có cuộc cất hạ cánh thành công đầu tiên trên sàn tàu Liêu Ninh. >> Xung đột trên biển: Không quân Trung Quốc chiếm ưu thế trước Nhật Bản? >> Tìm hiểu máy bay tiêm kích J-10 của Không quân Trung Quốc Đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang hoàn thiện từng bước trước khi đưa J-15 và sản xuất hàng loạt để trang bị cho tàu sân bay duy nhất của mình. Cá mập bay J-15 của Không quân Trung Quốc Khó khăn trong tìm "hàng mẫu" Dự án J-15 của Trung Quốc ra đời vào năm 2001, sau khi mua được một chiếc Su-33 của Liên Xô đã nhường lại cho Ukaraina. Trước đó, mặc dù rất muốn nhưng Trung Quốc không đủ cơ sở để phát triển dự án này khi mà Nga kiên quyết từ chối các đơn đặt hàng Su-33 của Trung Quốc sau bài học về Su-27SK. Năm 2006, Nga từ chối một bản hợp đồng mua Su-33 của Trung Quốc khi họ yêu cầu Nga chuyển trước 2 chiếc để "đánh giá". Năm 2009, Nga một lần nữa từ chối hợp đồng mua Su-33 của Trung Quốc dù số lượng đã được nâng lên 14 chiếc. Khi đó, Nga đã yêu cầu Trung Quốc mua ít nhất 24 chiếc Su-33 nhưng không được chấp nhận. Đây là dự án được phát triển và nghiên cứu chung bởi Viện Nghiên cứu 601 của Hải quân Trung Quốc và Tổng Cty hàng không Thẩm Dương. Năm 2005, những đồn đoán đầu tiên về chiếc máy bay này bắt đầu xuất hiện trên các trang tin, diễn đàn quân sự thế giới. Ban đầu, nhiều người cho rằng đây là một chiến đấu cơ bán tàng hình nhưng trong những bức ảnh đầu tiên xuất hiện năm 2009, các chuyên gia quân sự thế giới đã thấy ngay được hình dáng của Su-33 trong J-15. Theo trang tin RIA của Nga, chuyến bay thử đầu tiên của J-15 được diễn ra vào 31/8/2009, một tháng trước ngày Quốc khánh thứ 60 của Trung Quốc. Qua những hình ảnh đầu tiên về Cá mập bay, các chuyên gia hàng không cho biết những hệ thống quan trọng của máy bay như điều hướng và cất hạ cánh có khả năng được được sao chép từ chiếc Su-33 Trung Quốc mua từ Ukraina. J-15 của Trung Quốc phát triển dành cho tàu sân bay Liêu Ninh Vượt trội so với "cựu chiến binh" Đại tá Igor Korotchenko, Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra lời nhận xét sau khi J-15 xuất hiện: “J-15 khó có thể đạt được những tính năng như Su-33 và có lẽ người Trung Quốc sẽ phải mua Su-33 về dùng trên tàu sân bay của mình”. Bên cạnh đó còn nhiều lời chỉ trích nữa dành cho chiếc máy bay này, ngoài chuyện có vẻ ngoài giống Su-33 nó còn bị đánh giá thấp về các khả năng chiến đấu. Thế nhưng, Trung Quốc đã chứng minh được khả năng của mình, các hệ thống điện tử, vũ khí và radar của J-15 đều là hàng nội địa nhưng vẫn vượt trội hơn so với Su-33 của Nga. Khi đó, các chuyên gia đem phần khung của J-15 so sánh với Su-33 còn phần sức mạnh và chức năng của nó được đánh giá ngang hàng với các máy bay F-18 của Mỹ sử dụng trên các tàu sân bay của họ. Mặc dù thành công với J-15, đạt được những tính năng vượt trội hơn so với Su-33 của Nga nhưng đáng buồn cho Trung Quốc là khi J-15 thử nghiệm thành công cũng là lúc Nga cho Su-33 về" nghỉ hưu", ngừng phục vụ trên tàu sân bay của mình. Cuối năm 2009, Hải quân Nga đã chi hơn 1 tỉ USD để mua về 24 máy bay chiến MiG-29K, loại máy bay dành riêng cho tàu sân bay để thay thế toàn bộ Su-33 trên tàu Kuznetsov. Đây là phiên bản tàu sân bay của MiG-29, nó có chuyến bay thử đầu tiên từ 2005, 15 năm sau khi bản MiG-29 đầu tiên ra đời. Nan giải về trái tim của "Cá mập bay" Trong lần đầu tiên bay thử năm 2009, J-15 được trang bị các hệ thống điện tử, radar và vũ khí nội địa. Tất cả đều được nâng cấp từ dự án J-11B trước đó mà Trung Quốc đã vi phạm thỏa thuận sở hữu trí tuệ với Nga về hợp đồng sản xất Su-27SK. Thế nhưng điểm mấu chốt nhất và là sức mạnh của chiếc máy bay là động cơ thì J-15 vẫn chạy bằng động cơ phản lực AL-31F của Nga. Đến tháng 7/2011, Trung Quốc tuyên bố J-15 của họ đã có thể bay bằng động cơ FWS-10H tự sản xuất, động cơ trước đây sử dụng cho J-11B. Khi đó các chuyên gia quân sự cho biết, lực đẩy tối thiểu để J-15 cất cánh là 12,8 tấn nhưng công suất tối đa của FWS-10H chỉ là 12,5 tấn. Điều đó cho thấy có thể Trung Quốc đã thay đổi động cơ để phù hợp với máy bay hoặc ngược lại, J-15 đã bị cắt xén một vài phần để có thể bay bằng FWS-10H. Không những thay đổi về động cơ, các chuyên gia hàng không Trung Quốc còn phải nghiên cứu rất nhiều để đưa ra một số cải tiến giúp J-15 có thể cất hạ cánh thành công trên sàn của tàu sân bay Liêu Ninh như hiện nay. Có thể kể đến là bánh xe mũi hàng đôi giúp máy bay ổn định và thăng bằng tốt trong quá trình cất hạ cánh trên sàn tàu mấp mô. Thêm vào đó móc đuôi giúp nó kết hợp với cáp hãm đà trên tàu Liêu Ninh trong khi hạ cánh. Cuối cùng là khả năng gập đôi cánh khi đang đậu để tiết kiệm diện tích khi tập hợp trên tàu sân bay. Trước đây, các máy bay sản xuất theo hợp đồng với Nga, phải sử dụng các hệ thống bên trong của nhà cung cấp và thường không tương thích với vũ khí của Trung Quốc. J-15 có thể sử dụng tốt các vũ khí trong nước do có hệ thống tương thích, các vũ khí của nó bao gồm tên lửa PL-8, PL-12 AAMs hay tên lửa chống hạm YJ-83K, một số loại bom dẫn đường thông minh. Đây là những bước tiến khá lớn của Hải quân Trung Quốc khi sức mạnh của J-15 được đánh giá ngang hàng với F/A-18C của Mỹ. Trung Quốc đang có kế hoạch sản xuất hàng loạt J-15 để trang bị cho Liêu Ninh trong khi hiện nay đã có 20 chiếc máy bay loại này được sản xuất, sử dụng cho công tác thử nghiệm và đào tạo phi công. Đầu tháng 11 vừa qua, Trung Quốc cũng đã công bố những hình ảnh đầu tiên về chiếc J-15 thứ 2 của mình. Nhưng đây lại là một phiên bản 2 chỗ ngồi, trong đó phi công phụ sẽ là người đảm nhận nhiệm vụ điều khiển hệ thống vũ khí của máy bay. Nguyên lí hoạt động của phiên bản này được cho là giống với máy bay trên tàu sân bay F-15E của Mỹ. Tuy nhiên, hiện nay Mỹ cũng đã cho các máy bay F-15E của mình ngừng hoạt động.

>> Ukraine ồ ạt bán công nghệ quân sự cho Trung Quốc

Trong những năm gần đây, Kiev đẩy mạnh hợp tác kỹ thuật quân sự, mà đúng hơn là "bán tống bán tháo" công nghệ quân sự Liên Xô cho Trung Quốc. Xu hướng này còn được thể hiện cả trong lĩnh vực công nghệ vũ khí trang bị hải quân, máy bay quân sự và chế tạo động cơ. Đó là vì hai lý do: một là, Trung Quốc nay đã không thể nhận được từ Nga cái mà họ từng dễ dàng nhận được trước đây, trong khi nhu cầu du nhập công nghệ cao vẫn cao như cũ; và hai là, Bắc Kinh có khả năng chi trả, còn Kiev lại cần tiền. Kiev không phải láng giềng của Trung Quốc nên việc Trung Quốc gia tăng nhanh sức mạnh quân sự chẳng phải là vấn đề đối với họ. Xin điểm lại một số hợp tác trong lĩnh vực vũ khí trang bị không quân: Trung Quốc đang hợp tác với hãng Antonov tiến hành hàng loạt chương trình hợp tác: thiết kế máy bay chở khách phản lực tầm khu vực ARJ 21, hiện đại hóa máy bay vận tải Y8. Bắc Kinh quan tâm đến cả các máy bay An-148 và An-158, sửa chữa các máy bay An-12, An-24, An-26, An-30 mà họ hiện có. Hai năm trước, hãng ANTK Antonov và Trung Quốc đã ký “Biên bản về việc hỗ trợ Trung Quốc phát triển các máy bay vận tải quân sự hạng nặng”. Hiện nay, với sự hỗ trợ của các chuyên gia Ukraine, Trung Quốc đang xây dựng một hầm khí động lớn để thử nghiệm các máy bay vận tải quân sự hạng nặng. Đây sẽ là phòng thí nghiệm khí động lớn nhất Trung Quốc. Bắc Kinh dự định với sự giúp đỡ của Ukraine sẽ sản xuất một loại máy bay vận tải quân sự hạng nặng nội địa. Ukraine đang hợp tác với Trung Quốc trong chương trình chế tạo máy bay huấn luyện chiến đấu mới của Trung Quốc L-15. Theo hợp đồng, năm 2011-2012, Kiev sẽ chuyển giao cho Trung Quốc lô đầu tiên động cơ sản xuất loạt AI-222-25F dành cho L-15. Cũng có khả năng sẽ có các đơn đặt hàng mới và hợp tác hai bên sản xuất các động cơ này. Tàu sân bay Thi Lang đang trong quá trình nâng cấp hoàn thiện. Hợp tác trong lĩnh vực trang bị hải quân: Công ty quốc doanh trách xuất khẩu vũ khí Ukraine (Ukrsetexport) đang tích tham gia chương trình đóng tàu sân bay nội địa của Trung Quốc và phát triển trang thiết bị mới cho tàu sân bay Thi Lang (tàu Varyag sửa chữa và nâng cấp). Mặc dù ban đầu, tàu này được mua từ Ukraine (nó được đóng ở Nilolayev) với lý do giả mạo là làm casino, cuối cùng nó sẽ trở thành tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc với chức năng chính là tàu huấn luyện với khả năng chiến đấu nhất định. Rõ ràng là Trung Quốc đã có được toàn bộ tài liệu kỹ thuật - thiết kế con tàu này. Vậy là Liên Xô lại là “cha đẻ” của hạm đội tàu sân bay Trung Quốc. Cái tên Trung Quốc của nó có tính tượng trưng cao - Thi Lang, tên vị đô đốc vào năm 1861 đã thống nhất đảo Đài Loan với Hoa lục. Dĩ nhiên là chính quyền Đài Loan chẳng vui vẻ gì với những thông tin đó. Thi Lang sẽ được trang bị các động cơ Ukraine. Họ đã chuyển giao công nghệ sản xuất turbine khí DN80 cho phía Trung Quốc. Nhà máy Harbin sẽ là cơ sở chủ yếu ở Trung Quốc sản xuất động cơ cho tàu quân sự. Tàu sân bay Thi Lang sẽ được trang bị các tiêm kích trên hạm J-15 Cá mập bay được chế tạo dựa trên mẫu chế thử Su-33 của Nga mà Bắc Kinh mua được từ Kiev vào năm 2005. Tiêm kích trên hạm J-15. Trên cơ sở tổ hợp mặt đất huấn luyện phi công tàu sân bay NITKA của Ukraine, Trung Quốc đã xây dựng được một tổ hợp huấn luyện phi công tàu sân bay. Một mô hình tàu sân bay đủ kích thước bằng bê tông với đường băng cất/hạ cánh và tháp chỉ huy đã được xây dựng cách không xa thành phố Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc. Hai trung tâm tương tự nữa đang được xây dựng ở các tỉnh Liêu Ninh và Thiểm Tây - chúng bắt đầu được khởi công vào năm 2010. Kiev sẽ bán cho Trung Quốc 4 (theo các nguồn khác là 2) tàu đổ bộ đệm khí Zubr, 2 chiếc đóng ở Ukraine, 2 chiếc ở Trung Quốc với sự tham gia của các chuyên gia đóng tàu Ukraine. Phía Trung Quốc muốn học cách thiết kế các tàu kiểu như Zubr. Trên các tàu này sẽ lắp đặt vũ khí và hệ thống điều khiển hỏa lực do Trung Quốc sản xuất. [BDV news]