>> Khu trục hạm Sovremenny, "gừng già" của Hải quân Nga

Sovremenny là một trong những lớp tàu khu trục phục vụ cho Hải quân Xô Viết và nay là Hải quân Nga, với nhiệm vụ chính là chống tàu nổi và có khả năng tham chiến trong các trận hải chiến tầm gần và tầm xa với những khả năng ưu việt. >> Soái hạm của Hạm đội Thái Bình Dương Chiếc Gremyashchiy (439) thuộc hạm đội Thái Bình Dương. Sovremenny được phát triển dựa trên thiết kế của Đề án Project-956 “Sarych” (được NATO định danh là Bazzard). Như đã nói nhiệm vụ chính của Sovremenny là chống tàu mặt nước, tuy nhiên, những khả năng như phòng không, chống ngầm cũng khá hoàn thiện nhằm bảo vệ các tàu trong cùng một hạm đội. Sovremenny là một trong những giải pháp kết hợp hoàn hảo với tàu khu trục lớp Udaloy trong những nhiệm vụ tuần tra, chống ngầm, hộ tống và bảo vệ. Những chiếc Sovremenny đầu tiên của Hải quân Xô Viết Đề án Project-956 “Sarych” được chính thức khởi động từ thập niên 60 của thế kỷ XX với sự phát triển mạnh mẽ của các loại pháo hải quân và vai trò quan trọng trong các cuộc đổ bộ đất liền, đổ bộ chiếm đảo và đổ bộ xâm nhập. Thời gian này, các loại pháo trên các tàu tuần dương tên lửa, tàu khu trục tên lửa của Hải quân Xô Viết bắt đầu bộc lộ những yếu điểm và hạn chế trong các nhiệm vụ hỗ trợ mặt đất. Vì thế, các thiết kế pháo của Xô Viết mới đã được xúc tiến với hai loại nòng đơn và nòng kép. Thiết kế nòng kép đã được cải tiến đáng kể để nâng cao tốc độ bắn, khả năng công phá và tầm xa của các loại pháo. Tàu Đô đốc Ushakov (434) thuộc Hạm đội Sao đỏ phương Bắc trên biển Barents. Vào năm 1971, phiên bản pháo nòng kép đã được phát triển để trang bị cho lớp tàu mới phát triển từ Đề án Project-956, nhằm thiết kế 1 chiếc tàu toàn diện về mọi khả năng như lời Công trình sư Yuri Stenov: “Một chiếc tàu khu trục có khả năng hỗ trợ tối đa cho các cuộc đổ bộ”. Cùng thời gian này, phía Hoa Kỳ đã triển khai phát triển lớp tàu khu trục mới là Spruance với kích thước khổng lồ và được coi như lớp tàu khu trục đa nhiệm hoàn hảo của Hải quân Hoa Kỳ. Để nâng cao khả năng phòng thủ cũng như đáp lại sự thách thức của người Mỹ, đề án Project-956 đã được đẩy nhanh. Đề án Project-956 được nâng cấp đáng kể so với các lớp tàu thế hệ trước, với tính năng phòng thủ mạnh mẽ và hiện đại nhất của Xô Viết, bên cạnh đó là các bệ phóng tên lửa hạm đối hạm 3M80 với khả năng phóng các loại tên lửa siêu âm nhằm tiêu diệt các mục tiêu như tàu khu trục, hàng không mẫu hạm. Trong thời kì này, phía Xô Viết đã có hệ thống máy turbine cỡ lớn dành cho các tàu khu trục, tuy nhiên động cơ được chọn cho lớp Sovremenny vẫn là động cơ hơi nước. Cục phát triển Severnaya khi ấy lý giải rằng: động cơ turbine sẽ hoạt động không hiệu quả bằng động cơ hơi nước trong chương trình phát triển lớp tàu này. Chiếc đầu tiên của lớp Sovremenny được đặt tên là Sovremenny -420. Con tàu hạ thủy năm 1976 và được biên chế vào Hạm đội Sao đỏ phương Bắc năm 1980. Đã có tổng cộng 18 chiếc được đặt hàng cho Hải quân Xô Viết nhưng chỉ có 12 chiếc được hoàn thành vì những lý do thâm hụt tài chính và chi phí đào tạo thủy thủ cho các tàu mới. 12 chiếc đều được đóng tại cảng Severnaya 190 ở thành phố Sankt-Petersburg (hiện nay đã được đổi tên thành Xưởng đóng tàu Zhdanov, đây là nơi nhận các hợp đồng đóng mới tàu chiến cho lực lượng Hải quân khắp nơi trên thế giới trong đó có cả Hải quân nhân dân Việt Nam). Kamov Ka-27 “Helix” trở về chiếc Đô đốc Ushakov (434) trong bài tập chống ngầm. Tàu có trọng tải choán nước 7.940 tấn, chiều dài thực tế 156m, độ mớn nước là 6.5m, tàu rộng 17.3m tính từ nơi rộng nhất. Sovremenny được trang bị cả máy bay chống ngầm Kamov KA-27 “Helix”. Dàn phóng tên lửa 3M80M chứa các tên lửa P-270 “Moskit”. Sovremenny được trang bị đến 44 tên lửa phòng không (SAM), 6 tên lửa hạm đối hạm, ngư lôi và pháo hạm AK-130 tầm xa. Cùng đó là hệ thống radar hiện đại, các thiết bị chiến tranh điện tử. Để phù hợp với mục đích sử dụng, Sovremenny được phân loại thành 3 phiên bản chính: - Phiên bản gốc Project-956 được trang bị tên lửa hạm đối hạm P-270 “Moskit” với các ống phóng 3M80, tầm phóng từ 10km đến 50km. - Phiên bản Project-956A với những nâng cấp về hệ thống ống phóng và tên lửa hạm đối hạm. Phiên bản này được trang bị ống phóng 3M80M và tên lửa P-270 “Moskit” có chiều dài hơn hẳn phiên bản gốc, tầm bắn xa hơn từ 10 đến 120km. - Phiên bản xuất khẩu Project-956EM là bản nâng cấp cuối cùng và được phát triển cho Hải quân giải phóng nhân dân Trung Hoa (PLAN – PLA Navy). Ở phiên bản này, một số tính năng ưu việt đã bị loại bỏ. Sức mạnh của “gừng già” Sovremenny Hệ thống tác chiến trên tàu có khả năng tương thích với mọi dữ liệu từ các tàu khu trục thế hệ đàn anh. Ngoài ra, nó còn có khả năng tái tạo dữ liệu mới về các tàu địch bằng các radar và cảm biến cực nhạy của mình. Sovremenny có khả năng tác chiến đa tầng và khả năng tấn công đến 40 mục tiêu cùng một lúc. Tên lửa phòng không SAM SA-N-7 “Gadfly” trên Sovremenny. - Tên lửa: Sovremenny được trang bị tên lửa hành trình hạm đối hạm Raduga P-270 “Moskit” với 4 ống phóng trên 1 bệ phóng, tàu có 2 bệ phóng, mỗi bệ phóng có độ nghiêm 15 độ so với sàn tàu, mang được đến 8 tên lửa P-270 “Moskit” (được NATO định danh là SS-N-27 Sunburn). Moskit là loại tên lửa có khả năng mang đầu đạn nổ thông thường 300kg hoặc đầu đạn hạt nhân 200kiloton. Đây chính là điểm đáng sợ của P-270 “Moskit”, nó có thể hủy diệt cả một hải đoàn và khiến cho cả hạm đội đối phương choáng váng trước đòn tấn công hạt nhân khủng khiếp của mình. P-270 “Moskit” được trang bị công nghệ lẩn tránh radar và cả hệ thống phòng thủ tần gần (Close in Weapon System – CIWS). Nó bay chỉ cách mặt biển từ 3m đến 4m với tốc độ Mach 2.5 khiến cho các hệ thống CIWS không kịp trở tay. Ngoài ra, Sovremenny còn được trang bị 2 bệ phóng tên lửa phòng không SA-N-7 thường được NATO gọi là Gadfly, tầm bắn 25km, tốc độ siêu âm 830m/s. Chiếc Bezuderzhnyy (672) đang phóng P-270 “Moskit” tiêu diệt kẻ thù. Pháo hạm: Sovremenny được trang bị 2 khẩu AK-130-MR0184 phía trước và phía sau nhằm nâng cao khả năng phòng thủ. AK-130-MR0184 có 2 chế độ bắn linh hoạt là: hoàn toàn tự động, nhận diện mục tiêu bằng radar và ngắm bắn bằng tay với 1 pháo thủ điều khiển. AK-130-MR0184 được cho là có khả năng ngang bằng khẩu Creusotline -100mm của Hải quân Pháp và khẩu Octobera-127mm nhưng lại được giới chuyên môn đánh giá là nhỉnh hơn hẳn khẩu Mark 45 của Hải quân Hoa Kỳ (được trang bị cho tác tàu khu trục Arleigh Burke). Sovremenny còn được trang bị đến 6 khẩu AK-630 CIWS nhằm bảo vệ tàu tốt hơn trước các máy bay không người lái (UAV), tên lửa hạm đối hạm và các máy bay cường kích. Vũ khí chống ngầm: Sovremenny được trang bị 2 dàn phóng ngư lôi cỡ 533mm và 6 ống phóng tên lửa chống ngầm RBU-1000. Bên cạnh đó là khả năng săn ngầm ưu việt nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ của trực thăng Kamov KA-27 với tầm hoạt động lên đến 200km và dễ dàng phát hiện những chiếc tàu ngầm ẩn mình bên dưới lòng biển. (Soha)

>> Soái hạm của Hạm đội Thái Bình Dương

Hạm đội Thái Bình Dương, hạm đội lâu đời nhất của Hải quân Nga, vừa kỷ niệm tròn 280 tuổi đầu tuần này. Tàu chiến Varyag của Nga. Ảnh: RIA Novosti. Là một trong hai hạm đội mạnh nhất của Hải quân Nga, Hạm đội Thái Bình Dương được ưu ái trang bị các hệ thống vũ khí hiện đại nhất của Nga hiện nay như: soái hạm tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển Varyag, tàu khu trục chống ngầm hạng nặng lớp Udaloy, tàu khu trục mang tên lửa điều khiển lớp Sovremenny, tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Delta-III/IV, Akula, Oscar-II, tàu ngầm tấn công lớp Kilo (636), máy bay ném bom chiến lược tầm xa Tu-22M3, Tu-142, tiêm kích đánh chặn nhanh nhất thế giới hiện nay Mig-31 và các loại máy bay chống ngầm như Ka-27/31, IL-39. Trong đó nổi bật là tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển Varyag, lớp Slava và đây cũng chính là soái hạm của hạm đội này. Varyag-011 không chỉ là biểu tượng sức mạnh của Hạm đội Thái Bình Dương mà còn là biểu tượng đầy uy lực của Hải quân Nga trên biển. Tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển Varyag thuộc Project 1164 Atlant, Nato định danh là lớp Slava. Được manh nha thiết kế từ những năm 1960, cùng với sự ra đời của tên lửa chống hạm tầm xa P-500 Bazalt. Những chiếc tuần dương hạm này được thiết kế để đảm đương vai trò là những chiến hạm hạng nhất trong biên chế của Hải quân Nga. Sự phát triển của dự án gặp nhiều khó khăn và chậm trễ bởi tính phức tạp và yêu cầu rất cao của dự án. Chiếc tuần dương hạm đầu tiên của lớp Slava được đưa vào sử dụng năm 1983, hiện tại Hải quân Nga có 3 chiếc tuần dương hạm lớp Slava trong biên chế, trong đó có hai chiếc đảm đương nhiệm vụ soái hạm. Tuần dương hạm Moskva hiện tại là soái hạm của Hạm đội Biển Đen, cùng với chiếc Varyag là soái hạm của Hạm đội Thái Bình Dương, chiếc còn lại mang tên Marshal Ustinov hoạt động trong Hạm đội Biển Bắc. Tuần dương hạm Varyag lúc đầu được đặt tên là Chervona Ukrayina, sau lần đại tu vào năm 2002, tàu được đổi tên thành Varyag và năm 2008 bắt đầu phục vụ tại Hạm đội Thái Bình Dương với tư cách là soái hạm của hạm đội. Với tư cách là chiến hạm hạng nhất Varyag được trang bị hệ thống vũ khí cực mạnh và đầy uy lực cho nhiều nhiệm vụ khác nhau. Tuần dương hạm Varyag được trang bị 16 tên lửa chống hạm tầm xa P-500 Bazalt cải tiến (NTAO định danh là SS-N-12 Sandbox) tầm bắn lên đến 550km, tên lửa được dẫn đường kết hợp quán tính và radar chủ động. Trong suốt quá trình bay đến mục tiêu, các tham số về mục tiêu được hiệu chỉnh thông qua một kênh liên kết dữ liệu với máy bay Tu-95D hoặc trực thăng Ka-27B. Không chỉ mạnh về chống hạm, tuần dương hạm Varyag còn được trang bị hệ thống tên lửa đối không tầm xa hiện đại. 8 bệ phóng với 8 ống phóng thẳng đứng cho mỗi bệ phóng cơ số 64 tên lửa đối không tầm xa S-300F, phiên bản hải quân của hệ thống tên lửa đối không S-300 PMU2 Favorit (NATO định danh là SA-N-6 Grumble). Hệ thống tên lửa đối không này có tầm tác chiến chống máy bay là 150km, 30km chống tên lửa đạn đạo. Hai hệ thống tên lửa đối không phản ứng nhanh OSA-MA, một hệ thống ở phía trước và một ở phía sau, cơ số 40 quả tên lửa. Tên lửa 9M33M có tầm bắn tối đa là 15km, tầm cao tối đa là 12km. Tuần dương hạm Varyag được trang bị một pháo hạm đa năng nòng kép AK-130-130mm, tầm bắn tối đa 23km chống lại các mục tiêu mặc nước, 15km chống máy bay, tốc độ bắn trung bình là 40 viên/phút. 6 pháo bắn siêu nhanh AK-630, có thể được thay thế bằng hệ thống phòng thủ tầm cực gần Kashtan, 5 ống phóng ngư lôi kép 533mm, 2 hệ thống phóng rocket chống ngầm RBU-6000. Đuôi tàu tuần dương hạm Varyag có bãi đáp và nhà chứa cho trực thăng chống ngầm Ka-27. Hệ thống điện tử của tàu tuần dương hạm Varyag gồm có, radar tìm kiếm mục tiêu tầm xa đa chức năng 3D MR-800 Voshkod. Radar tìm kiếm mục tiêu trên không MR-710 Fregat-MA. Hệ thống kiểm soát bắn Volna/Top Dome, MPZ-301.Sonar phát hiện tàu ngầm gắn ở võ tàu MG-332, hệ thống sonar kéo theo Mare Tail. Tuần dương hạm Varyag được trang bị hệ thống động cơ đẩy kết hợp tuabin khí COGOG, tổng công suất 120.000 mã lực. Tốc độ tối đa đạt 32 hải lý/giờ, tầm hoạt động 6500 dặm (10400km). Thông số cơ bản: Dài 186,4m, rộng 20,8m, mớn nước 8,4m, tải trọng tiêu chuẩn 10.000 tấn, đầy tải 12.500 tấn, thủy thủ đoàn từ 476-529 người [BDV news]

>> Tuần dương hạm lớp Kirov, gã khổng lồ trên biển

Trang bị "tên lửa đầy mình", tuần dương hạm lớp Kirov có kích thước khổng lồ và tầm hoạt động bị giới hạn bởi ... thực phẩm dành cho thủy thủ đoàn. Giữa những năm 1960, cùng lúc nghiên cứu chế tạo các tầu ngầm nguyên tử có khả năng phóng tên lửa hành trình, ý tưởng thiết kế một chiến hạm cực mạnh trang bị lò phản ứng hạt nhân cũng được hai cường quốc lúc đó là Liên Xô và Mỹ bắt tay thực hiện. Thiết kế bị hoài nghi Trong khi phiên bản của Mỹ là tuần dương hạm CGN-9 Long Beach thất bại vì đi theo lối mòn sử dụng pháo cỡ nòng lớn như các tuần dương hạm trong Chiến tranh thế giới thứ hai thì người Nga đã có thành tựu hơn khi trang bị tên lửa chống hạm cho phiên bản của họ. Chiến hạm Piotr Velikiy thuộc lớp Kirov. Mặc dù đi đúng hướng nhưng dự án chế tạo tuần dương hạm tên lửa của Viện Thiết kế Severnoe do Giám đốc Kupenskiy làm chủ, vẫn vấp phải sự hoài nghi của các nhà lãnh đạo Liên Xô khi đó. Chỉ đến khi một chiếc tầu tên lửa nhỏ của Ai cập đánh chìm khu trục hạm “Eylat” của Israel năm 1967 bằng tên lửa chống hạm P-15 Termit, thể hiện rõ sự ưu việt của loại vũ khí này thì dòng vốn cho dự án mới được cấp đều đặn. Dự án 1144 về chiếc tuần dương hạm nguyên tử của Nga được các nhà lãnh đạo Liên Xô yêu cầu thỏa mãn nhiều nhiệm vụ rất ngặt nghèo: tên lửa chống hạm ưu việt, trang bị tên lửa phòng không và tên lửa chống tầu ngầm thế hệ mới nhất, có khả năng đối phó với mọi mối đe dọa trên biển cũng như trên đất liền. Năm 1977, chiếc đầu tiên thuộc lớp Kirov được đóng và cho đến khi Liên Xô tan rã, siêu cường này kịp hoàn thành bốn chiếc là Kirov, Frunze, Kalinin và Yuri Andropop, còn 8 chiếc khác đang được chế tạo dang dở. Sau khi Liên Xô tan rã, do không đủ kinh phí sửa chữa và bảo dưỡng, chiếc Kirov đã được tháo dỡ để lấy phụ tùng và vật liệu phục vụ duy trì cho ba chiếc còn lại, đã lần lượt được đổi tên thành Đô đốc Lazarev, Đô đốc Nakhimov và Piotr Velikiy. Tầm hoạt động chỉ bị giới hạn bởi... thực phẩm So với các thế hệ tầu chiến hiện đại, Kirov thuộc vào hàng lớn nhất; có chiều dài 252 m, rộng 28,5 m, cao 9,1 m với lượng dãn nước 28.000 tấn lúc mang đầy đủ vũ khí. Kích thước này thậm chí còn lớn hơn cả chiếc hàng không mẫu hạm HMS Illustrious thuộc lớp Invincible của Hải quân hoàng gia Anh. Cũng nhằm mục đích đối phó với đối thủ chính là hàng không mẫu hạm, Kirov được trang bị hệ thống phòng không cực mạnh với 96 tên lửa S-300 phiên bản dành cho tầu chiến (định danh NATO: SA-N-6 Grumble) tầm bắn tới 150 km; thậm chí, chiến hạm mới nhất thuộc lớp Kirov là Piotr Velikiy còn được trang bị 96 tên lửa S-400 với tầm bắn tới 400 km, được hỗ trợ bởi 2 radar Tomb Stone có khả năng phát hiện máy bay địch từ khoảng cách 600 km. Chiếc Piotr Velikiy đang phóng tên lửa P-700. Cũng nhằm mục đích đối phó với đối thủ chính là hàng không mẫu hạm, Kirov được trang bị hệ thống phòng không cực mạnh với 96 tên lửa S-300 phiên bản dành cho tầu chiến (định danh NATO: SA-N-6 Grumble) tầm bắn tới 150 km; thậm chí, chiến hạm mới nhất thuộc lớp Kirov là Piotr Velikiy còn được trang bị 96 tên lửa S-400 với tầm bắn tới 400 km, được hỗ trợ bởi 2 radar Tomb Stone có khả năng phát hiện máy bay địch từ khoảng cách 600 km. Không chỉ phòng thủ tốt từ xa, 192 tên lửa 9K311 Tor (tầm bắn 12 km) hoặc 44 tên lửa OSA-MA (tầm bắn 15 km) sẽ bảo vệ tầu khỏi các mục tiêu bay tầm trung và cuối cùng là 6 hệ thống phòng thủ tầm ngắn CADS-N-1 Kashtan sẽ làm nhiệm vụ tiêu diệt các tên lửa bay đến cùng các mục tiêu bay tầm ngắn. Hệ thống Kashtan được vũ trang bằng hai pháo bắn nhanh 30 mm 6 nòng với vận tốc bắn 12.000 viên đạn mỗi phút cùng 8 tên lửa 9M311 sẽ là cửa ải cuối cùng, vô hiệu hóa mọi mối đe dọa từ trên không đến con tầu. Với yêu cầu phòng thủ toàn diện mọi mối đe dọa, để chống lại tầu ngầm, Kirov được trang bị hệ thống rocket chống ngầm Udav-1 trang bị 102 rocket tầm bắn 3 km cùng hai ống phóng ngư lôi 533 mm có khả năng phóng tên lửa chống ngầm Vodopad-NK, với tầm bắn tới 120 km. Hệ thống phòng không tầm ngắn chống tên lửa Kashtan của Kirov. Kashtan được bố trí phía trước của Kirov. Rocket chống ngầm RBU-1000 bố trí trên tầu. Ống phóng ngư lôi 533 mm có khả năng phóng tên lửa chống ngầm Vodopad-NK. Phía sau thân tầu còn được trang bị nhà chứa máy bay ngầm đủ chỗ cho ba trực thăng săn ngầm Ka-27 PL. Những trực thăng này được trang bị các loại máy dò siêu âm, ngư lôi săn ngầm có thể dò tìm và tiêu diệt tầu ngầm đối phương, đồng thời có khả năng dẫn đường cho tên lửa chống ngầm Vodopad-Nk trên tầu mẹ tự động dò tìm và tiêu diệt mục tiêu. Cuối cùng, cũng như mọi chiến hạm khác, pháo hạm là trang bị không thể thiếu trên chiếc tầu chiến này. Kirov được trang bị một khẩu pháo AK-130 cỡ 130 mm hai nòng ở vị trí phía sau tầu. Khẩu pháo này được điều khiển hoàn toàn tự động bằng radar có tầm bắn 22 km và tốc độ bắn tối đa tới 35 phát mỗi phút, có khả năng oanh tạc các mục tiêu trên đất liền hoặc các tầu chiến nhỏ của đối phương. Pháo AK-130 hai nòng bố trí ở boong sau tầu, có tầm bắn 22 km và tốc độ 35 viên mỗi phút. Trực thăng săn ngầm Ka-27PL hạ cánh trên chiếc Frunze (nay là Admiral Lazarev)