>> Mật danh Geronimo

Mật danh của chiến dịch truy sát trùm khủng bố Osama bin Laden chính là tên của một thủ lĩnh da đỏ từng khiến chính giới Mỹ đau đầu trong thế kỷ 19. Thủ lĩnh người da đỏ Geronimo. Ảnh: National Archives. Geronimo là tên một chiến binh da đỏ thuộc bộ lạc Apache - bao gồm những người từng sống ở phía tây nam nước Mỹ và phía bắc Mexico. Cái tên này nổi tiếng trong lịch sử Mỹ và gợi lên hình ảnh miền Tây hoang dã của nước này trong dĩ vãng. Trong một bức ảnh được biết đến nhiều nhất về Geronimo chụp năm 1887, người xem thấy ông ném một cái nhìn đầy thách thức vào ống kính khi hai bàn tay nắm chặt khẩu súng trường. Đó là một chiến binh không hề biết tới cảm giác sợ hãi, người đã lãnh đạo một nhóm chiến binh Apache chống lại người da trắng. Trùm khủng bố Osama bin Laden bị lính đặc nhiệm Mỹ tiêu diệt tại Pakistan vào tối 30/4. Cụm từ mà người chỉ huy nhóm biệt kích hô lên sau khi đã tiêu diệt được Bin Laden là “Geronimo EKIA”. EKIA được viết tắt của cụm từ Enemy Killed In Action, nghĩa là kẻ thù bị tiêu diệt trong lúc giao chiến. Nhưng giới chức Mỹ không đưa ra lời giải thích về việc tại sao họ đặt tên chiến dịch truy sát Osama bin Laden là Geronimo và có thể họ sẽ không bao giờ đưa ra lý giải. Trong khi đó, nỗ lực săn đuổi thủ lĩnh của mạng lưới khủng bố Al-Qaeda đã gắn liền với hình ảnh chiến binh Geronimo trong quá khứ ngay từ năm 2001. Tổng thống George W Bush khi đó tuyên bố Mỹ sẽ bắt được Bin Laden dù “còn sống hay đã chết”. Hình ảnh trùm khủng bố khiến người ta liên tưởng tới một chiến binh da đỏ thời xưa và khu vực biên giới Pakistan là miền tây hoang dã. Theo BBC, Osama bin Laden vốn được gọi là “Geronimo của thế kỷ 21, người tìm mọi cách để trốn tránh lính Mỹ ở một nơi nào đó trong dãy núi khô cằn giống như dãy núi Sierra Madre ở miền tây nước Mỹ”. Sierra Madre là nơi mà Geronimo cùng đội quân thổ dân của ông trú ngụ để lẩn tránh lính da trắng trong suốt một thời gian dài cuối thế kỷ 19. Vào năm 2001, khi nói tới việc lực lượng Mỹ truy bắt Osama bin Laden trong những khu vực núi non có nhiều bộ lạc của Afghanistan, Allan R Millet, một đại tá thủy quân lục chiến đã nghỉ hưu, nói: “Việc đó giống như bắn nhiều tên lửa vào Geronimo. Họ có thể bắt vài chiến binh Apache, nhưng tình hình chẳng thay đổi”. Geronimo chào đời vào năm 1829 tại bang New Mexico ngày nay. Là một trong những thủ lĩnh của bộ tộc thổ dân Apache, ông thừa hưởng tinh thần chống lại sự tâm xâm lấn đất đai của người da trắng tới từ châu Âu. Ông trở thành huyền thoại nhờ lòng can đảm vô song và những cuộc chiến đẫm máu. Vị thủ lĩnh bộ lạc Apache bắt đầu nổi tiếng từ khi ông chống lại các cuộc tấn công của lính người Mexico. Một đội quân Mexico giết nhiều người thân trong gia đình Geromino khi họ đột kích làng mà ông sống. Từ đó Geronimo thề rằng ông sẽ tiêu diệt lính Mexico mỗi khi thấy họ. Ý thức được khả năng chiến đấu xuất sắc của Geronimo, năm 1872 chính phủ Mỹ đưa ông và vài trăm người Apache vào một khu bảo tồn thuộc bang Arizona. Bốn năm sau, Geronimo cùng một đoàn người chạy ra khỏi khu bảo tồn và trốn vào dãy núi Sierra Madre, thuộc bang California ngày nay. Tại đây họ tấn công tất cả những người da trắng vô tình đi ngang qua. Chính phủ Mỹ tuyên bố Geronimo là kẻ phản bội. Trong một thập kỷ sau đó, Geronimo đồng ý trở lại khu bảo tồn nhiều lần. Nhưng mục đích chính của ông trong những lần quay lại là thuyết phục những người Apache trong khu bảo tồn theo ông vào núi chiến đấu. Mai phục trong các hang và hai bên những con đường lên núi, đội quân thổ dân Apache do Geronimo chỉ huy đã giết chết khoảng 5.000 lính Mỹ trước khi vị thủ lĩnh này bị giết vào năm 1886. Lính Mỹ tìm ra nơi ẩn náu của Geronimo nhờ theo dõi những chiến binh làm nhiệm vụ trinh sát và đưa tin của ông. Tuy nhiên, mặc dù Geronimo từng được coi là kẻ thù của nước Mỹ, tên của ông lại được đặt cho hai đơn vị đặc nhiệm của nước này. Đó là tiểu đoàn lính dù số 1 thuộc trung đoàn 509 và tiểu đoàn lính dù số 501. Tên bộ tộc Apache của ông cũng được đặt cho loại trực thăng chiến đấu phổ biến bậc nhất của quân đội Mỹ. Chiến dịch lùng diệt Osama bin Laden ngày nay mang nhiều chi tiết giống vụ hạ sát thủ lĩnh thổ dân Geronimo hơn một thế kỷ trước, nên việc chiến dịch mang mật danh này cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, nhiều người gốc thổ dân tại Mỹ đang phản đối quân đội dùng Geronimo làm mật danh điệp vụ tấn công trùm khủng bố. [Vnexpres news]