Buk-M2E có thực sự là chỗ dựa của Syria khi đối đầu với Tomahawk

Với khả năng bắt mục tiêu bay thấp rất tốt, độ chính xác cao, tấn công đồng thời nhiều mục tiêu… Buk-M2E được xem là "át chủ bài" của Syria chống Tomahawk. >> Tìm hiểu "Ba ngón tay Thần chết" Tomahawk đã rất thành công trong vai trò kẻ lĩnh ấn tiên phong trong các cuộc chiến gần đây do Mỹ và đồng minh phát động. Tuy nhiên, nếu được dùng tại Syria thì loại tên lửa hành trình khét tiếng của Mỹ sẽ phải đối mặt với một hậu duệ xuất sắc của hệ thống phòng không "3 ngón tay thần chết" do Liên Xô/ Nga phát triển. Nga đã chuyển gia số lượng lớn hệ thống tên lửa phòng không tầm trung Buk-M2E cho Syria trong giai đoạn 2010-2012 (có nguồn tin cho là khoảng 48 hệ thống) và sau đó lần đầu xuất hiện trong cuộc tập trận của Quân đội Syria vào năm 2012. Hậu duệ của "3 ngón tay thần chết" Hệ thống tên lửa phòng không đa kênh tầm trung Buk-M2E là biến thể mới nhất trong "gia đình" họ tên lửa Buk (cây sồi). Hệ tên lửa tự hành này có khả năng tiêu diệt rất nhiều loại mục tiêu bay như máy bay cánh cố định, trực thăng, tên lửa hành trình, đạn pháo phản lực, các loại bom...và cũng có thể tiêu diệt các mục tiêu trên mặt đất, mặt nước có phản xạ sóng radar. Buk được Liên Xô chế tạo vào đầu những năm 1970 như là một sự phát triển kế thừa của tên lửa 2K12 Kub (NATO định danh là SA-6 Gainful) hay còn được mệnh danh là “3ngón tay thần chết” từ sau những chiến tích lừng lẫy tại Trung Đông. Biến thể đầu tiên của hệ thống Buk là 9K37 (NATO định danh là SA-11). Đến 9K-317 “Buk-M2” là kết quả của rất nhiều lần cải tiến, nâng cấp, nó được phương Tây định danh là SA-17 Grizzly. Biến thể xuất khẩu của Buk-M2 chính là 9K-317E Buk-M2E hay còn được gọi là Ural – được bán cho Syria. Hệ thống phòng không Buk là sự phát triển mang tính kế thừa từ 2K12 Kub (trong ảnh). So với các hệ thống Buk trước kia, Buk-M2E đã mạnh hơn nhiều, đặc biệt về radar và tên lửa. Điều đó càng làm tăng tính “sát thủ” cho một trong những tổ hợp phòng không tầm trung hàng đầu thế giới. Việc sở hữu được nhiều tổ hợp này đã tăng cường đáng kể sức mạnh của lực lượng phòng không Syria. Đặc biệt là trong hoàn cảnh hiện tại, khi Damascus phải đang đối diện với nguy cơ từ một cuộc tấn công đến từ Mỹ và các đồng minh Nato. Nếu chiến tranh Syria bùng nổ thì gần như có thể chắc chắn, Mỹ sẽ lại khai hỏa tên lửa hành trình Tomahawk bên cạnh chiến thuật chế áp phòng không đối phương (SEAD) để mở màn. Trong hoàn cảnh đó, Buk-M2E có thể là vũ khí lợi hại để đánh bại Tomahawk và chiến thuật SEAD. Để trả lời câu hỏi, tại sao Buk-M2E lại có khả năng như vậy thì chúng ta cần phải tìm hiểu rõ hơn về tổ hợp này. “Mổ xẻ” thành phần Buk-M2E Cấu trúc đầy đủ của tổ hợp Buk-M2E gồm 2 phần: phần chiến đấu và hỗ trợ đảm bảo chiến đấu. - Phần chiến đấu tiêu chuẩn gồm: xe chỉ huy 9S510E; một xe radar trinh sát và chỉ thị mục tiêu 9S18M1-3E; một xe radar chiếu xạ mục tiêu và điều khiển tên lửa 9S36E; 6 xe phóng tự hành 9A317E; 6 xe phóng chấp hành kiêm tiếp đạn 9A316E và 48 đạn tên lửa 9M317. - Phần đảm bảo chiến đầu gồm: xe trở đạn Ural-5323; xe cẩu nạp đạn 9T31M1; bảo dưỡng kỹ thuật 9V36; xe sửa chữa 9V937, 9V938, 9V894 M1-3E; xe hỗ trợ AG3-M1.... Xe chỉ huy 9S510E. Trong phần chiến đấu của tổ hợp, xe chỉ huy 9S510E giữ vai trò trung tâm điều phối hoạt động và liên kết các thành phần khác. 9S510E có nhiệm vụ tự động thu thập, xử lý, đánh giá và hiển thị tình báo đường không trong vùng trời trực ban cũng như trạng thái sẵn sàng chiến đấu của tổ hợp, trên cơ sở đó tổ chức quản lý chặt chẽ các mục tiêu bay để phân công và chỉ huy các xe chiến đấu trong tổ hợp tiêu diệt. >> Kỷ nguyên 'Dân chủ Tomahawk' Xe chỉ huy 9S510E thu thập tình báo đường không từ mạng tình báo xa và mạng tình báo nội bộ gồm xe radar trinh sát nhìn vòng 9S18M1-3E, xe radar chiếu xạ mục tiêu và điều khiển tên lửa chống mục tiêu bay thấp 9S36E và các radar chiếu xạ mục tiêu và điều khiển tên lửa trên 6 xe phóng 9A316E. Việc phân công và chỉ huy xạ kích tốp mục tiêu cho các xe phóng có thể được xe 9S510E thực hiện theo 2 phương pháp bằng tay và tự động. Xe chỉ huy cũng đóng vai trò theo dõi, đánh gia và phân tích kết quả sau khi tên lửa được khai hỏa. Xe radar trinh sát và chỉ thị mục tiêu 9S18M1E. Xe radar trinh sát và chỉ thị mục tiêu 9S18M1E là tổ hợp radar tự hành sử dụng băng sóng cm để phát hiện và chỉ thị mục tiêu cho xe chỉ huy 9S510E qua tín hiệu vô tuyến. Ăng ten của xe được thiết kế dưới dạng mảng phát xạ cưỡng bức khe phẳng, có chế độ quét không phận kết hợp giữa quét chùm điện tử và quét cơ khí. 9S18M1E có thể phát hiện các mục tiêu cách nó 160km. Radar làm việc theo chế độ quét thường xuyên hoặc luân phiên tùy vào yêu cầu nhiệm vụ. Xe radar chiếu xạ mục tiêu và điều khiển tên lửa 9S36E sử dụng băng sóng cm có công dụng chính để tìm kiếm, phát hiện, bám đuổi, chiếu xạ các mục tiêu bay thấp hoặc cực thấp cho tên lửa trang bị đầu dẫn radar bán chủ động bám sát mục tiêu ở giai đoạn cuối và điều khiển tên lửa bằng lệnh hiệu chỉnh vô tuyến ở giai đoạn hành trình. Khối ăng ten của xe được thiết kế dưới dạng mảng phát xạ cưỡng bức pha gắn trên cần nâng dài 21m, có chế độ quét chùm điện tử trên hai mặt phẳng kết hợp với việc điều chỉnh phương vị quét cơ khí. Xe radar chiếu xạ mục tiêu và điều khiển tên lửa 9S36E. Radar có thể cùng lúc phát hiện được 10 mục tiêu, bám sát và điều khiển tên lửa diệt 4 mục tiêu, với cự ly phát hiện 120km đối ở độ cao 3km, từ 30km tới 35km ở độ cao từ 10m tới 15m. Xe radar 9S36E vận hành theo chỉ lệnh của xe chỉ huy 9S510E qua tín hiệu vô tuyến, cự ly tối đa giữa 2 xe này là 10km. Xe phóng tự hành 9A317E giữ vai trò cung cấp hỏa lực chính cho cả hệ thống 9K-317E. Xe được trang bị radar đa năng, thiết bị quang truyền hình, ảnh nhiệt bên cạnh thiết bị liên lạc vô tuyến để kết nối với các thành phần trong hệ thống. Bệ phóng có 2 cần phóng, mỗi cần phóng có 2 ray phóng để gắn 2 tên lửa, có thể quay để chỉnh hướng tên lửa về phía mục tiêu theo chỉ lệnh của xe chỉ huy. Đài radar đa năng thực hiện các chức năng tìm kiếm, phát hiện, nhận diện mục tiêu, tính toán đường bắn, hiệu chỉnh tên lửa sau khi phóng, chiếu xạ hỗ trợ tên lửa bắt mục tiêu ở giai đoạn cuối. Radar đa năng trên xe phóng tự hành 9A317E sử dụng an-ten mảng cưỡng bức pha lái chùm điện tử. Xe phóng tự hành 9A317E. Nó có khả năng phát hiện các mục tiêu có tiết diện phản xạ hiệu dụng từ 1-2m2 và bay ở độ cao 3km là trên 20km và bay ở độ cao 15m là từ 18-20 km. Radar có thể phát hiện, bắt bám đồng thời 10 mục tiêu và điều khiển tên lửa tấn công 4 mục tiêu. Kính ngắm 2 kênh ảnh nhiệt và quang truyền hình cho phép xe phóng có thể độc lập chiến đấu phòng không trong điều kiện đêm tối, khí tượng phức tạp và bị đối phương chế áp điện tử mạnh. Thiết bị liên lạc vô tuyến dùng để nhận lệnh từ xe chỉ huy 9S510E, phát tín hiệu phòng không cũng như điều kiển trực tiếp 1-2 xe phóng chấp hành kiêm tiếp đạn 9A316E. Cự ly tối đa khi bố trí trận địa giữa xe phóng tự hành 9A317E với xe chỉ huy 9S510E là 10 km, giữa xe phóng tự hành 9A317E với xe phóng chấp hành 9A316E là 500m. Xe phóng chấp hành kiêm tiếp đạn 9A316E. Xe phóng chấp hành kiêm tiếp đạn 9A316E, là xe chấp hành của xe phóng chính 9A317E, có kết cấu bệ phóng tương tự như xe chính. Ngoài 4 tên lửa sẵn sàng trên bệ phóng, xe phóng chấp hành 9A316E còn mang theo 4 tên lửa dự trữ trên khay giữ ngay dưới bệ phóng để có thể tiếp đạn cho xe phóng chính ngay trong lúc tác chiến. Cự ly tối đa khi bố trí trận địa giữa xe phóng chấp hành 9A316E với xe phóng tự hành 9A317E là 500 m. Đạn tên lửa phòng không có điều khiển 9M317E có khả năng tiêu diệt các dạng mục tiêu bay hiện đại như tên lửa đạn đạo chiến dịch - chiến thuật, tên lửa hành trình, máy bay cường kích, tiêm kích, máy bay ném bom chiến lược, trực thăng vũ trang và các loại mục tiêu phản xạ vô tuyến điện từ trên mặt đất, mặt nước. So với đạn tên lửa của các thế hệ Buk trước, 9M317E vẫn giữ nguyên kiểu thiết kế cánh hình chữ thập, cánh lái nhỏ sau cánh nâng nhưng cánh nâng của đạn mới ngắn hơn. Đạn có chiều dài và buồng đốt lớn hơn, khối lượng 715kg, chiều dài 5,55m, đường kính thân 0,4m, sải cánh 0,86m, tốc độ tối đa của mục tiêu bị xạ kích 1.200 m/s, mức độ quá tải tối đa 24G. Đạn tên lửa tầm trung 9M317E trên bệ phóng. Đạn tên lửa 9M317E lắp khối chiến đấu nặng 70kg với bán kính diệt mục tiêu 17m. Đạn lắp đầu tự dẫn đa chế độ gồm: tự lái quán tính có hiệu chỉnh vô tuyến pha giữa và radar bán chủ động pha cuối). Đạn có thể diệt mục tiêu ở cự ly xa đến 3-50km, độ cao từ 25m tới 25km. Trong chiến đấu, thời gian phản ứng của Buk-M2E từ khi theo dõi mục tiêu tới khi phóng tên lửa là khoảng 8-10 giây. Thời gian chết giữa 2 lần xạ kích liên tục là 12 giây. Cho phép tấn công các mục tiêu có vận tốc tối đa 1.100 m/giây (theo chiều bay tới), có độ quá tải lên đến 12g, số lượng mục tiêu tối đa có thể tấn công cùng một lúc là 24 mục tiêu.Tổ hợp này có thể tiêu diệt các mục tiêu bay trong pham vi từ độ cao 15m-24km, xa 45km. Như vậy, qua một số thông số kỹ thuật, tính năng chiến của Buk-M2E, có thể thấy tên lửa Tomahawk nằm trong loại mục tiêu “yêu thích”. Tác chiến chống Tomahawk Nếu Tomahawk bay vào vùng hoạt động của Buk-M2E thì nó sẽ bị phát hiện muộn nhất khi cách tổ hợp này vài cục km. Vì cho dù bay thấp, tiết diện phản xạ sóng radar không lớn và sử dụng vật liệu hấp thụ sóng vô tuyến nhưng nó lại phải đối mặt với hệ thống radar mạnh 9S18M1E và 9S36E chuyên dùng để phát hiện các mục tiêu bay thấp và cực thấp. Một khi đã bị phát hiện thì rất ít cơ hội cho Tomahawk có thể tự thoát thân bằng tốc độ cận âm hoặc trần bay “sát đất” của nó. Tomahawk chỉ có thể trông chờ vào việc Buk-M2E bắn trượt hoặc hết đạn tên lửa. Nhưng xác suất tiêu diệt các loại tên lửa chỉ bằng một quả đạn duy nhất của Buk-M2E luôn trên 50%. Với Buk-M2E, nếu người Syria có chiến thuật phù hợp, tinh thần vững, kỹ năng vận hành tốt thì việc bắn hạ Tomahawk không còn là "thách thức khó nhằn". Trong khi một tổ hợp Buk-M2E có một số lượng đạn tên lửa không hề ít. Phần chiến đấu đầy đủ có thể có tối đa 72 quả đạn tên lửa (24 quả ở các xe phóng tự hành 9A317E ) với 12 bệ phóng luôn sẵn sàng và nó có thể tấn công đồng thời nhiều tên lửa Tomahawk. Các tổ hợp Buk đầu tiên đã được thiết kế với khả năng “hit and run” (đánh và chạy) tương tự như hệ thống S-300V cùng thời đó. Tổ hợp Buk-M2E chỉ mất vỏn vẹn 5 phút để triển khai tác chiến và rút khỏi trận địa. Ở biến thể bánh xích nó có thể di chuyển với vận tốc tối đa 65 km/h. Điều này khiến gây khó khăn cực lớn cho các vũ khí đối kháng và gần như không thể xảy ra khả năng Buk-M2E bị tấn công ngược bởi Tomahawk, một loại tên lửa chủ yếu tấn công các mục tiêu cố định (biến thể Block IV của Tomahawk có khả năng tấn công mục tiêu di động rất hạn chế). Tổ hợp hoạt động được bất kể ngày hay đêm, trong thời tiết có nhiệt độ có thể từ -50 đến 50 độ C, độ ẩm 98 %, tốc độ gió 30m/s và ở độ cao tối đa 3.000m so với mực nước biển. Do vậy nó có thể tác chiến tốt khi các tên lửa Tomahawk được phóng chủ yếu vào ban đêm như Mỹ thường làm. Buk-M2E cũng không gặp quá nhiều khó trong việc chốt giữ và triển khai chiến đấu ở những khu vực khắc nghiệt, khó khăn nhờ khả năng “chịu khổ” cực tốt này. Buk-M2E của Syria trong cuộc tập trận năm 2012. Buk-M2E được tạo ra để chiến đấu trong điều kiện bị đối phương chế át mạnh về điện tử và hỏa lực. Vì vậy, nó sẽ vẫn lợi hại khi bị đối phương áp dụng chiến thuật SEAD. Buk-M2E rõ ràng không chỉ là một vũ khí lợi hại chống Tomahawk mà còn góp phần tạo ra một hệ thống phòng thủ đường không mạnh mẽ cho Syria. Chúng rất nhanh gọn, khả năng chiến đấu có thể kết hợp với các hệ thống phòng không di động khác linh hoạt, bù lấp, hỗ trợ kịp thời vào các khoảng trống của hệ thống phòng không khi bị chọc thủng cũng như bảo vệ các tổ hợp phòng không chiến lược của Syria, vốn là các hệ thống cố định như S-75, S-125, S-200 (và ngay cả khi Syria có S-300 và HQ-9 thì chúng cũng cần được bảo vệ khi bị tấn công tầm thấp và dồn dập). Tổ hợp phòng không này có thời gian khai thác nên tới 20 năm. Tên lửa 9M317E được lắp ráp nguyên khối từ nhà máy và bảo quản trong tình trạng sẵn sàng đưa vào khai thác bên trong thùng chứa tên lửa trong suốt vòng đời khai thác 10 năm mà không cần can thiệp kiểm tra kỹ thuật từ bên ngoài. Đó là sức bền quý giá với các nước có khả năng bảo dưỡng vũ khí hiện đại hạn chế như Syria.

Tên lửa Tomahawk của Mỹ sẽ "rụng như sung" ở Syria?

Thực tế thì Tomahawk quả thật là một vũ khí cực kỳ lợi hại nhưng nó cũng có không ít những điểm yếu có thể bị khuất phục. Điều quan trọng là Syria có chiến thuật gì để nhằm vào những điểm yếu này? >> Pháo đài' Syria (kỳ 1) SEAD (Suppression of Enemy Air Defenses) tạm dịch là "áp chế phòng không đối phương" là một khái niệm chiến thuật chiến tranh hiện đại được bắt nguồn từ các phi vụ Wild Weasel săn lùng các bệ phóng tên lửa và radar của phòng không Bắc Việt trong chiến tranh Việt Nam. Ngày nay, SEAD đã trở thành một chiến thuật tiêu biểu cho chiến tranh hiện đại, thắng hay thua cho bên tấn công hay bên phòng thủ phụ thuộc rất lớn vào sự thắng bại trong chiến thuật SEAD. Kinh nghiệm chiến trường khoảng hơn một thập niên trở lại đây cho thấy nếu không thể cầm cự sau chiến thuật SEAD thì khả năng bị đánh bại là gần như 100%. Từ Kosovo, Iraq đến Libya đều bại trận sau khi không thể chống lại chiến thuật SEAD của Mỹ. SEAD ngày trước thường giới hạn trong các nhiệm vụ săn lùng các bệ phóng tên lửa, radar, các căn cứ phòng không bằng các tiêm kích trang bị vũ khí tấn công mặt đất chính xác. Nhưng ngày nay, chiến thuật SEAD trở nên đa dạng hơn với sự góp mặt của tên lửa hành trình tấn công mặt đất tầm xa. Tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk đã trở thành vũ khí tiêu chuẩn khai hỏa cho các cuộc tấn công quân sự trong suốt hơn một thập niên qua. Với những động thái gần đây, nhiều khả năng Mỹ và các nước đồng minh sẽ tiến hành một chiến dịch quân sự chống lại chính quyền Damascus. Vấn đề đang được dư luận quan tâm hiện nay là quân đội chính phủ Syria có trong tay những vũ khí nào có thể chống chọi lại một chiến thuật SEAD của Mỹ nhắm vào đây. Thực tế thì Tomahawk quả thật là một vũ khí cực kỳ lợi hại nhưng nó cũng có không ít những điểm yếu có thể bị khuất phục. Điểm yếu lớn nhất của Tomahawk là tốc độ hành trình khá chậm và trong tay quân đội chính phủ Syria đang có một vũ khí cực kỳ lợi hại để “bắt thóp” điểm yếu này. Vũ khí lợi hại nhất của Syria có thể đánh chặn tên lửa hành trình Tomahawk là hệ thống phòng không tích hợp Pantsir S1. Pantsir S1 là sự kết hợp giữa 2 pháo bắn siêu nhanh 2A38M 30mm, pháo này có tốc độ bắn lên đến 2500 viên/phút, phạm vi tiêu diệt mục tiêu 4km cùng 12 tên lửa đánh chặn 57E6 hoặc 57E6-E. Đây là một tên lửa nhiên liệu rắn 2 giai đoạn được dẫn hướng bằng vô tuyến. >> Hệ thống Pantsir-S1 nâng cấp của Nga Radar điều khiển hỏa lực băng tần kép có khả năng phát hiện mục tiêu có diện tích phản hồi radar 2m2 ở cự ly 36km, theo dõi mục tiêu ở cự ly 28km. Hệ thống điều khiển hỏa lực được bổ sung thêm kênh dẫn hướng quang-điện nhằm tăng xác xuất tiêu diệt mục tiêu. Với 2 kênh dẫn hướng riêng biệt, hệ thống Pantsir S1 có thể tấn công 2 mục tiêu cùng lúc với số lượng mục tiêu có thể tham chiến trong 1 phút lên đến 10 mục tiêu. Toàn bộ hệ thống được đặt trên khung gầm xe KAMAZ-6560 8x8 với khả năng cơ động rất cao. Hệ thống có thể tiêu diệt bất kỳ mục tiêu đường không nào trong phạm vi 20km với tầm cao 15km. Theo Jane Defence Weekly, khoảng 50 hệ thống Pantsir S1 đã được đặt hàng bởi chính quyền Damascus, đây sẽ là con át chủ bài của Syria trong việc chống lại mối đe dọa từ tên lửa hành trình Tomahawk. Một hệ thống phòng không khác cực kỳ lợi hại trong việc chống lại chiến thuật SEAD của Mỹ là hệ thống phòng không tầm trung Buk (SA-11 Gadfly) SA-11 được đánh giá là một trong những hệ thống phòng không tầm trung lợi hại nhất thế giới hiện nay. Đạn tên lửa, radar điều khiển hỏa lực đều được tích hợp trên xe bánh xích nên có khả năng cơ động rất cao. Mỗi xe phóng mang 4 đạn tên lửa có thể tấn công đồng thời 2 mục tiêu cùng lúc với phạm vi tiêu diệt mục tiêu từ 30-50km, tầm cao từ 14-25km. Đặc biệt, hệ thống SA-11 có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo chiến thuật rất cao. Theo thống kê của Jane Defence Weekly, lực lượng phòng không Syria đang sở hữu khoảng 48 hệ thống SA-11. Một hệ thống phòng không khác được đánh giá rất lợi hại trong việc đánh chặn tên lửa hành trình Tomahawk là hệ thống phòng không di động 9K33 Osa (SA-8). Đây là hệ thống phòng không di động tầm thấp với 6 đạn tên lửa cùng radar điều khiển hỏa lực được tích hợp trên cùng một khung gầm xe bánh lốp 9A33 6x6 bánh. Hệ thống có khả năng đánh chặn tất cả các mục tiêu đường không trong phạm vi 12km tầm cao 5km. Xác suất đánh chặn tên lửa hành trình tấn công mặt đất của SA-8 được đánh giá ở mức 60%. Một hệ thống khác mặc dù cũ hơn nhưng cũng rất đáng gờm là hệ thống phòng không tầm trung SA-6 tiền bối của SA-11 hiện nay. SA-6 đã được vinh danh là “ba ngón tay của thần chết” trong chiến tranh Yom Kippur năm 1973 giữa Israel và khối Arab. Ngoài ra, còn rất nhiều hệ thống phòng không di động tầm thấp rất lợi hại trong việc đánh chặn tên lửa hành trình như SA-13, SA-9. Bên cạnh đó, còn rất nhiều hệ thống phòng không cũ hơn như S-200, S-125 và S-75. Một chi tiết đáng lưu ý là phần lớn các hệ thống phòng không của Syria đều là những hệ thống di động được thiết kế theo chiến thuật “bắn-chuồn”. Đây là một lợi thế rất lớn trong việc chống lại chiến thuật SEAD. Một khi các hệ thống phòng không liên tục di chuyển qua nhiều địa điểm khác nhau thì việc xác định vị trí phóng trở nên rất khó khăn. Trong khi đó, cơ chế dẫn hướng pha cuối của Tomahawk chủ yếu dựa vào GPS theo kiểu đánh tọa độ nên không có khả năng bám theo những mục tiêu di động. Tomahawk có thể đánh phá được các căn cứ quân sự của Syria nhưng rất khó có thể tiêu diệt được năng lực phòng không của Syria. SEAD tại Syria thực sự là một thách thức lớn đối với Mỹ và các đồng minh, ngón đòn tấn công phủ đầu bằng Tomahawk vốn đã thành công rực rỡ trước đây có thể không đạt được kết quả mong muốn tại Syria. Sau thất bại của Iraq, Libya, có lẽ Damascus đã rút ra được bài học cho riêng mình, việc họ đầu tư rất nhiều vào các hệ thống phòng không di động cho thấy họ đã sẳn sàng để “tiếp chiêu” SEAD của Mỹ.

>> Pháo đài' Syria (kỳ 1)

Điều này không phải không có cơ sở khi Syria thực sự là một pháo đài khá vững chắc và kiên cố. >> Chiến tranh Lybia và bài học sử dụng hệ thống phòng không Nga Ngày 19/07/2012, lực lượng chống đối Syria đã thu được từ tay quân chính phủ 1 bộ radar kiểu 120 là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống tên lửa phòng không cơ động tầm cao, tầm xa tiên tiến Hồng Kỳ-9 (HQ-9) của Trung Quốc. Radar 120 được chuyên chở trên xe vận tải hạng nặng, có thể nhanh chóng chuyển sang trạng thái chiến đấu sau 15 phút, cứ sau 10 phút tác chiến lại tắt máy và di chuyển, cự li sục sạo tối đa là 300km. Hồng Kỳ - 9 được coi là có tính năng tiệm cận với Patriot của Mỹ và S-300 của Nga với tầm bắn tối đa 200km, vận tốc siêu âm 4.2 Mach, độ cao tác chiến tối đa 30km. Một lữ đoàn tên lửa HQ-9 của Trung Quốc được cấu thành bởi 2 bộ phận là: bộ tư lệnh lữ đoàn (gồm 01 xe chỉ huy, 04 xe thông tin và xe sửa chữa) và 06 tiểu đoàn tên lửa. Mỗi tiểu đoàn bao gồm 01 xe điều khiển tên lửa, 01 xe radar chỉ thị mục tiêu, 01 xe radar sục sạo và 08 xe phóng tên lửa, mỗi xe phóng tên lửa mang theo cơ số đạn là 04 quả. Như vậy mỗi tiểu đoàn tên lửa được trang bị 32 quả đạn (chưa tính đạn dự phòng) và 1 lữ đoàn có số lượng là 192 quả. Hệ thống tên lửa phòng không Hồng Kỳ -9 mua từ Trung Quốc. Với độ cao, tầm bắn xa và hiệu quả tác chiến của HQ-9, hầu như tất cả các máy bay chiến đấu tối tân nhất trên thế giới hiện nay đều có thể bị nó bắn hạ. Một tính năng đặc biệt quan trọng nữa là HQ-9 có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình ở giai đoạn cuối với khoảng cách tác chiến 30km. Trong thử nghiệm nó đã bắn hạ tên lửa M-9 (phiên bản xuất khẩu của tên lửa DF-15) với chiến thuật đánh chặn hình chữ T, không đón đầu. Như vậy toàn bộ các phương án tấn công từ trên không của Mỹ và Nato đều bị hệ thống này ngăn chặn. Tuy vậy, thông tin về HQ-9 hầu như không ảnh hưởng gì đến lực lượng chống đối ở Syria với chủ yếu là vũ khí bộ binh mà nó sẽ có ảnh hưởng lớn đến chiến lược đối phó với Syria của Mỹ và các nước tây Âu. Thế nhưng tại sao trong thời điểm nhạy cảm này Damacus lại sơ xuất để lộ thông tin về HQ-9 lọt vào tay quân phiến loạn? Liệu đây có phải là một sự cố ý? Khi Mỹ và các nước phương Tây còn chưa hết sốc về vấn đề này thì ngay sau đó, tổng thống Syria Bashar al-Assad tiếp tục tuyên bố sẽ sử dụng vũ khí hóa học nếu có sự can thiệp quân sự của nước ngoài vào Syria. Đến lúc này thì không ai còn nghi ngờ gì nữa, Syria đã chính thức đưa ra lời cảnh báo về hậu quả mà Mỹ và Nato phải gánh chịu nếu liều lĩnh tấn công họ. Trước khi HQ-9 xuất hiện, Mỹ và Nato đã rất đau đầu vì Syria đang sở hữu hệ thống phòng không rất mạnh với những tổ hợp tên lửa phòng không hiện đại của Nga. Ông Igor Korotchenko, Giám đốc Trung tâm phân tích và thương mại vũ khí toàn cầu có trụ sở tại Moscow đánh giá Syria có một hệ thống phòng không rất hiệu quả được tổ chức chặt chẽ hệt như lưới lửa phòng không Hà Nội năm 1972. Một chuyên gia khác có tên là Amminov cũng cho rằng: hiện nay, khả năng phòng không của Syria là rất mạnh với hơn 900 hệ thống phòng không và 4000 khẩu pháo phòng không các loại tạo thành hệ thống phòng không dày đặc nhiều tầng, nhiều lớp với nhiều tổ hợp hiện đại như: hệ thống Pantsyr-S1; hệ thống Pechora 2M; 2 hệ thống Buk M-2E và 48 tổ hợp S-200 “Angara” do Liên Xô cũ sản xuất và một số bệ phóng được cho là của loại tên lửa phòng không tối tân S-300 của Nga. Pechora 2M là biến thể nâng cấp rất hiện đại của hệ thống S-125 Neva/Pechora (hay SAM-3, tên ký hiệu NATO SA-3 Goa). Trong quá khứ, hệ thống S-125 Neva/Pechora đã chứng minh hiệu quả khi bắn hạ một chiếc máy bay tàng hình F-117 Nighthawk vào ngày 27-3-1999 và một chiếc F-16 của NATO vào ngày 2-5 trong chiến tranh Kosovo. Trong các cuộc chiến tranh khác, SA-3 và các hệ thống SAM khác đã bắn hạ nhiều máy bay không người lái của NATO và Mỹ. Pechora 2M được nâng cấp mạnh về radar và tên lửa, nó sử dụng tên lửa 5V27D và 5V27DE, tầm bắn từ 3,5 đến 35 km, độ cao tối đa trên 20 km. Hệ thống Buk M-2E là biến thể hiện đại nhất của hệ thống Buk (Cây sồi), ra đời năm 2008, có khả năng ngắm bắn cùng lúc 4 mục tiêu trong khi đang theo dõi 24 mục tiêu khác. Nó sử dụng tên lửa 9M317 (Nato gọi là SA-17 Grizzly) có tầm bắn 3 – 50km, độ cao tối đa 25km với vận tốc đạt tới Mach4. Một tiểu đoàn Buk tiêu chuẩn bao gồm 1 xe chỉ huy, 1 trạm trinh sát/khóa mục tiêu và điều khiển đặt trên xe TAR, 6 xe phóng tên lửa, mỗi xe mang 4 quả tên lửa trên bệ, cùng 4 quả dự trữ. Hệ thống này chỉ cần 5 phút để triển khai chiến đấu và rút khỏi trận địa sau khi phóng. Thời gian phản ứng của tổ hợp từ khi theo dõi mục tiêu tới khi phóng tên lửa là khoảng 22 giây. Còn hệ thống Pantsyr-S1 (Nato gọi là SA-22 Greyhound) là tổ hợp phòng không tích hợp pháo phòng không tự động 30mm 2A72, radar và tên lửa đối không 57E6-1. Loại tên lửa này có vận tốc 1300m/s (tương đương mach4), tầm bắn 20km, trần bắn tối đa 15km. Các nhà sản xuất vũ khí Nga khẳng định hệ thống này có thể bắn hạ cả máy bay tàng hình, UAV tàng hình và tên lửa hành trình. Tổ hợp phòng không Pantsir-S1 mà Syria mua từ Nga. Mạng thông tin chiến lược Mỹ cho rằng, khả năng là Trung Quốc đã bán hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 cho Iran vào năm 2007 khi hợp đồng mua S-300 của Nga đổ vỡ và Iran đã cung cấp loại tên lửa này cho Syria, đây cũng là lời giải thích cho các bệ phóng được cho là S-300 của Nga mà các chuyên gia quân sự phát hiện trong 2 cuộc diễn tập tháng 12/2011 và 07/2012. Thực chất đây đúng là các bệ phóng S-300 nhưng là hệ thống S-300 tự tạo của Iran. Sau khi không mua được S-300 “chính hiệu”, Tehran đã quay sang mua HQ-9 của Trung Quốc và nỗ lực cải tiến các hệ thống S-200 sẵn có của mình. Cùng với những công nghệ thu lượm được từ HQ-9 và công nghệ tên lửa tự phát triển, Iran đã chế tạo thành công S-300 trên cơ sở của S-200 vào tháng 11/2010. Các chuyên gia quân sự Nga cho biết, hệ thống này có những thông số kỹ thuật gần giống S-300 của Nga, khả năng phòng thủ của nó còn vượt trội hơn so với hệ thống tên lửa Patriot của Mỹ. Nó có tầm bắn tối đa 166,7 km với độ cao trên 27 km, radar có khả năng đồng thời theo dõi đến 100 mục tiêu, có khả năng bắn hạ máy bay tàng hình, tên lửa mang đầu đạn hạt nhân tầm thấp và tên lửa đạn đạo, thời gian triển khai chiến đấu chỉ trong vòng 5 phút. Cuối tháng 6 vừa qua, lực lượng phòng không Syria đã bắn rơi máy bay trinh sát RF-4E Phantom của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ gần như ngay lập tức khi máy bay này tiến hành trinh sát và xâm phạm vùng trời Syria với mục đích “sát hạch” hệ thống phòng không của Damacus. Và sau câu trả lời hoàn hảo của “thí sinh” Bashar al-Assad, dự định thiết lập vùng cấm bay trên vùng trời Syria sẽ khó trở thành hiện thực.

>> Điểm mặt vũ khí Nga ở Syria

Tờ New York Times hôm 21/6 cho biết CIA chuẩn bị cấp vũ khí cho lực lượng đối lập Syria. >> Không quân Mỹ chuẩn bị tấn công Syria >> Hạ gục Syria - đâu phải chuyện dễ ? Sự thừa nhận vi phạm luật pháp quốc tế này ngay lập tức được biện minh bằng cách so sánh với những gì mà Nga đã cung cấp cho chính quyền Syria. Theo đó, quan hệ mua bán vũ khí giữa Nga và Syria đã bắt đầu từ khi Liên Xô tạo lập đồng minh ở Trung Đông trong cuộc chiến tranh lạnh để tạo thế đối trọng với Mỹ. Khi chế độ của Tổng thống Hafez al-Assad bị quân nổi dậy Hồi giáo đe dọa vào những năm 1980, Liên Xô đã cung cấp vũ khí và các kỹ sư cho Syria để nước này dẹp tan cuộc nổi dậy. Từ năm 1950 đến 1990, tổng kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Liên Xô sang Syria đạt 34 tỉ USD. Sau khi Liên Xô sụp đổ, mối quan hệ đồng minh chiến lược giữa hai nước không vì thế mà bị ảnh hưởng. Dười thời Tổng thống Putin, kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Nga qua Syria thậm chí còn tăng lên. Theo Viện nghiên cứu Hoà bình thế giới tại Stockholm, trong vòng 5 năm từ 2007-2012, Syria đã tăng kim ngạch nhập khẩu lên 5 lần, trong đó 78% là nhập từ Nga. Syria đang sở hữu đạn, đạn súng cối, xe tăng và máy bay tấn công của Nga. Tuy khó có thể xác định được số liệu cụ thể do chưa hề có bản báo cáo chính thức nào được đưa ra, nhưng theo một số chuyên gia quân sự, những đoạn phim trên YouTube cũng có thể cho chúng ta biết được nhiều điều. Dưới đây là một số vũ khí Nga hiện diện ở Syria, được tác giả David Kenner liệt kê trong một bài viết đăng trên Foreign Policy (cần lưu ý là dường như tác giả điểm danh các vũ khí Nga dựa vào các gợi ý từ video clip đăng tải trên Youtube, nên danh sách dưới đây thật không đầy đủ): Trực thăng tấn công Máy bay Mi-25 của Nga. Việc Syria sở hữu trực thăng tấn công Mi-25 không phải là điều đáng ngạc nhiên. Gần đây, ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton buộc tội Nga cung cấp trực thăng chiến đấu cho Syria. Đáp lại lời buộc tội đó, Ngoại trưởng Nga Lavrov cho rằng đây là số trực thăng Mi-25 mà Syria đã mua của Nga từ trước, được đưa sang Nga để sửa chữa và hiện giờ trên đường trở về Syria. Những đoạn video gần đây nhất cho thấy quân đội Syria đã triển khai loại trực thăng này đến khu tự trị phía bắc Idlib và Aleppo. Pháo cối Hầu hết các cuộc tấn công bằng đạn pháo của Quân đội Syria đều được thực hiện tại những khu vực thành thị. Đại sứ quán Mỹ ở Damascus đã công bố những bức ảnh cho thấy các đơn vị pháo và tăng của quân đội Syria đang bao vây những khu vực thành thị có nguy cơ xảy ra nổi loạn. Một trong những loại vũ khí được sử dụng một cách có hiệu quả tại những khu vực xung quanh thành phố Homs là loại pháo cối 240mm của Nga. Loại vũ khí này có khả năng bắn đi những quả đạn nặng 126 kg, có chứa chất nổ cực mạnh, đi xa gần 10km. Xe tăng Trong bản báo cáo về “Cán cân quân sự” của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế”, Syria đang sở hữu khoảng 4.950 xe tăng chủ lực, 4.000 xe tăng hạng nhẹ và xe thiết giáp. T-72 là loại tăng chủ yếu trong lực lượng tăng - thiết giáp của Syria. Hiện Moscow tiếp tục giúp Syria hiện đại hoá những chiếc tăng này. Theo hợp đồng mới kí giữa Nga và Syria, đến thời điểm hiện tại, Nga đã nâng cấp được khoảng 800 chiếc T-72, còn 200 chiếc đang được tiếp tục nâng cấp. Một hệ thống phòng không tự hành của Syria. Mìn Vũ khí của Nga đã giúp Syria giữ chân quân nổi dậy, đồng thời ngăn chặn vũ khí và viện trợ từ ngoài vào nước này. Để bảo vệ vùng biên, Syria đã rải mìn dọc theo biên giới cùng Thổ Nhĩ Kỳ, và theo một số nguồn tin, họ còn gài cải vào phần lãnh thổ Lebanon. Mìn mà quân Syria sử dụng là mìn chống bộ binh PMN-2 và mìn chống tăng TMN-46. Vào tháng 3/2012, một chuyên gia về mìn của Quân đội Syria đã tháo được 300 quả mìn PMN-2 tại khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ. Pháo phản lực và tên lửa Syria đang sở hữu một số lượng lớn hệ thống pháo phóng loạt GRAD của Nga. Hệ thống này có khả năng phóng liền lúc 40 rocket 122mm với tầm xa 32 km. Hiện nay, Syria còn sở hữu một lượng lớn tên lửa tầm xa, có thể phóng ra ngoài biên giới nước này. Theo một bản báo cáo công bố năm 2010, Syria đang sở hữu hệ thống tên lửa Scud của Nga, gồm biến thể Scud-D, có khả năng mang đầu nổ nặng 675 kg, bay xa được 1.440 km. Vũ khí hoá học Theo báo cáo của Cục Tình báo Trung ương Mỹ CIA trình lên Thượng viện, Syria có rất nhiều loại vũ khí hoá học và sinh học, từ hơi cay cho đến những loại có ảnh hưởng đến thần kinh như Sarin và có thể là khí gas VX. Các quan chức Israel luôn lo lắng rằng những loại vũ khí hoá học này có thể được Quân đội Syria sử dụng để chống lại họ hoặc có thể bị rơi vào tay của các tổ chức khủng bố. Mỹ và Israel thậm chí đã lên kế hoạch bảo vệ những kho vũ khí hoá học này khi chế độ Assad sụp đổ. Gần đây có tin, Nga đã cử quân sang Syria để bảo vệ căn cứ Tartus. Với những gì đã và đang có với Syria, Nga sẽ không để Mỹ và các nước khác dễ dàng quyết định số phận của Syria. Máy bay chiến đấu Đa phần máy bay chiến đấu trong biên chế quân đội Syria do Nga sản xuất và xuất khẩu. Gần đây nhất, không quân Syria vừa mất một chiếc MiG-21 khi một viên đại tá đào ngũ chiếm dụng và lái nó vượt biên giới và hạ cánh xuống một sân bay quân sự ở Jordan. Viên đại tá trên được phép tị nạn chính trị ở Jordan nhưng số phận chiếc máy bay trị giá nhiều triệu USD đang thu hút rất sự chú ý. Bộ quốc phòng Syria đang đàm phán với chính phủ Jordan để lấy lại chiếc phi cơ nhưng chính phủ quốc gia láng giềng phía Nam Syria chưa đưa ra bất kể quyết định nào về số phận của nó. Ngoài ra, có thông tin khẳng định Syria đang sở hữu loại chiến đấu cơ MiG-29M và đang chờ lô hàng bao gồm chiến đấu cơ MiG-29SMT và nhiều loại tên lửa chiến thuật khác từ Nga. Tuy nhiên, không thể biết chính xác khi nào lô hàng tới nơi và con số chính xác mà quân đội Assad nhận được.

>> Không quân Mỹ chuẩn bị tấn công Syria

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ra lệnh cho không quân và hải quân Mỹ chuẩn bị một cuộc không kích hạn chế nhằm vào chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, đồng thời áp đặt các khu vực cấm bay tại Syria. Máy bay chiến đấu F-16. Ảnh matzav.com Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ra lệnh cho không quân và hải quân Mỹ chuẩn bị một cuộc không kích hạn chế nhằm vào chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, đồng thời áp đặt các khu vực cấm bay tại Syria. Theo các nguồn tin khu vực ngày 11/6, nhiệm vụ của lực lượng Mỹ là hủy hoại chính quyền của ông Assad và các trung tâm chỉ huy quân sự nhằm làm cho chính quyền lung lay và cản trở quân đội Syria tấn công phe nổi dậy. Các nguồn tin tiết lộ Tổng thống Obama đã quyết định bước đi này sau những tuyên bố liên tiếp của giới chức Nga cho rằng "Moskva sẽ ủng hộ sự ra đi của ông Assad, nếu người dân Syria đồng ý với việc đó." Mỹ mở ra hai hướng hành động: Một là, loại bỏ ông Assad bằng cách tăng cường cung cấp vũ khí cho lực lượng nổi dậy và tổ chức các lực lượng đối lập thành quân chuyên nghiệp có thể đương đầu với các đơn vị quân đội trung thành với ông Assad. Hai là, trước sức ép của cuộc không kích giới hạn của Mỹ, chọn ra một nhóm sỹ quan cấp cao sẵn sàng làm đảo chính lật đổ ông Assad, buộc ông và gia đình chấp nhận sống lưu vong. Chiến dịch của Mỹ sẽ được điều chỉnh theo diễn tiến của các sự kiện chính trị và quân sự. Trước đó, ngày 10/6, Ngoại trưởng Anh William Hague nói: "Syria đang bên bờ vực của nội chiến, vì thế không thể loại trừ bất cứ giải pháp nào”. Washington hiện không chắc về phản ứng của Nga vốn cực lực lên án hành động can thiệp quân sự của nước ngoài. Các quan chức Mỹ hiện cũng chưa rõ liệu Nga có chấp nhận tiến trình thay đổi chế độ ở Damascus hay không. Về phần mình, Nga vẫn phản đối mạnh mẽ khả năng dùng vũ lực để lật đổ Tổng thống Assad. Nga và Mỹ đang mâu thuẫn gay gắt với nhau về cách thức xử lý cuộc khủng hoảng ở Syria. Trong khi Mỹ ra sức thúc ép Tổng thống Assad từ chức, thì Nga lại cho rằng việc lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad không phải là giải pháp tháo gỡ cuộc khủng hoảng ở Syria hiện nay. Hiện tại, Nga và Trung Quốc đều cho rằng phương Tây, do Mỹ cầm đầu, đang hậu thuẫn phe nổi dậy Syria. Hai nước thành viên HĐBA LHQ có quyền phủ quyết này không muốn biến Syria thành Libya thứ hai và chỉ ra rằng việc NATO lật đổ chính phủ Libya năm ngoái không đem lại hòa bình và ổn định cho đất nước hiện đang lâm vào tình trạng hỗn loạn, chia rẽ này. (Nguồn :: Báo Đất Việt)

>> Hạ gục Syria - đâu phải chuyện dễ ?

Cuộc chiến chống Syria có thể nổ ra vào tháng 8-9. Bình luận của các chuyên gia Nga trước cuộc chiến có thể diễn ra. (*)Hạ gục Syria, cần 2.000 máy bay, 60 vạn quân ? >> Mỹ chùn tay trước kế hoạch tấn công Syria >> Điểm mặt những cú đấm thép của Quân đội Nga (P3) Kịch bản Libya có lặp lại ở Syria? Phương Tây đang thực sự chuẩn bị cho cuộc chiến với Syria. Tân Tổng thống Pháp François Hollande trên kênh truyền hình France 2 hôm thứ tư, 30/5, đã tuyên bố không loại trừ khả năng xâm lược vũ trang vào Syria. Tuy nhiên, ông Hollande vẫn nhấn mạnh rằng, việc đó chỉ có thể thực hiện khi có nghị quyết tương ứng của Hội đồng Bảo an LHQ. Bỉ cũng không ngại gây chiến. Ngày 30/5, ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders đã ủng hộ ý tưởng can thiệp. Dĩ nhiên, người Mỹ cũng rất máu chiến. “Lầu Năm góc sẵn sàng bất cứ lúc nào soạn thảo kế hoạch can thiệp quân sự vào cuộc xung đột ở Syria. Trong trường hợp cần thiết, chúng tôi sẽ đệ trình các kịch bản can thiệp quân sự khác nhau”, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CBS. Song ông Dempsey cũng kêu gọi xem xét thận trọng việc sử dụng sức mạnh quân sự ở Syria. Tướng Dempsey tỏ ra nghi ngờ khả năng lặp lại kịch bản Libya ở Syria, khi mà Mỹ và các đồng minh đã trực tiếp giúp đỡ phe đối lập. Mặc dù, ông ta cũng không loại trừ khả năng Washington sẽ vận dụng các thủ đoạn đã được kiểm nghiệm. Kiên quyết phản đối can thiệp vào Syria, Moskva và Bắc Kinh phong tỏa việc thông qua nghị quyết tại Hội đồng Bảo an LHQ. Nhưng có thể lần này, phương Tây sẽ chẳng cần đến nghị quyết. Đáng lưu ý là hôm thứ tư, 30/5, tờ báo Al-Quds Al-Arabi đưa tin rằng, trong cuộc tập trận Eager Lion ở miền nam Jordanie (kết thúc vài ngày trước), Mỹ và các đồng minh đã chuẩn bị cho việc chiếm giữ các kho vũ khí hóa học của Syria. Ngày 29/5, tờ Haaretz của Israel đã đăng bài phỏng vấn một đại diện của cái gọi alf “Quân đội Syria tự do” (nhóm vũ trang lớn nhất của phe đối lập Syria). Trong đó có nói rằng, các kẻ thù của Tổng thống Syria té ra cũng rất chú ý đến số phận của kho vũ khí hủy diệt lớn. Và nếu như chế độ Assad sụp đổ, “Quân đội Syria tự do” sẽ đặt các kho vũ khí hóa học dưới sự kiểm soát chặt chẽ để nó không rơi vào tay những kẻ xấu thuộc các nhóm vũ trang. Tóm lại, công tác khởi sự đã có. Nếu nghị quyết sẽ không có, NATO sẽ thanh toán Assad với cớ là cần tước đoạt vũ khí hóa học khỏi tay “nhà độc tài khát máu” mà ông ta đang sử dụng đe dọa cả thế giới. Đó là điều đã xảy ra với Iraq. Tình hình xung quanh Syria sẽ diễn biến thế nào? Dưới đây là bình luận của một số chuyên gia Nga với tờ Svobodnaya Pressa (SP) * Thượng tướng, GS, TS sử học, Chủ tịch Viện Các vấn đề địa-chính trị (AGP, Nga) Leonid Ivashov SP: Leonid Grigorievich, ông đánh giá thế nào về tình hình hiện tại xung quang Syria? Tình hình đang bị hun nóng, nhất là xung quanh tình huống không rõ ràng ở Houla, và một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ cho phép can thiệp đang được chuẩn bị. Căn cứ là dường như Syria đang đe dọa các nước có chủ quyền khác. Tất cả những điều này không phù hợp với tinh thần và lời văn của Hiến chương LHQ, nhưng người Mỹ cần bất cứ lý do nào để được cho phép mở cuộc xâm lược mặt đất. Tình huống như ở Houla đã từng xảy ra năm 1999 ở khu dân cư Račak thuộc Nam Tư (theo giả thiết của các phần tử ly khai người Albania, các cơ quan quyền lực Nam Tư đã tổ chức tàn sát hàng loạt dân thường ở thôn này; biến cố ở Račak được mô tả như thế đã trở thành cái cớ để NATO lần đầu tiên nêu ra vấn đề sử dung vũ lực với Nam Tư - SP). Ở đó, chính quyền cũng bị buộc tội diệt chủng, còn sau đó ủy ban điều tra độc lập quốc tế phát hiện ra là thực tế hoàn toàn không phải thế, mà xác của những người bị giết ở Račak bị cố ý kéo đi để khiêu khích. Nhưng việc cũng đã rồi - Nam Tư đã chấm dứt tồn tại như một nhà nước. Tình huống tương tự bây giờ đang hình thành xung quanh Syria. Nếu như xảy a cuộc tấn công vũ trang vào Syria không có nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ thì đây sẽ là cuộc xâm lược ăn cướp mới vi phạm mọi chuẩn mực luật pháp quốc tế. Nếu như Nga và Trung Quốc dao động và cho phép thông qua một nghị quyết như vậy (cho phép đóng cửa không phận chẳng hạn) thì cuộc xâm lược vũ trang sẽ lập tức được phát động. Một cuộc xâm lược giấu mặt chống Syria ngay hôm nay đã đang diễn ra. Cũng giống như ở Libya, đang hoạt động ở đó là lực lượng đặc nhiệm của nước ngoài, trước hết là của Qatar và bọn lính đánh thuê từ các nước khác. Tóm lại, ngay hôm nay đã có thể nói về sự can thiệp quân sự vào công việc nội bộ của Syria. Được sự ủng hộ của đa số dân chúng, Tổng thống Assad có đứng vững trước cuộc xâm lược của NATO? Ảnh: RIA Novosti SP: Quân đội Syria như thế nào, có khả năng sẵn sàng chiến đấu đến đâu? Hiện nay, đây là lực lượng quân sự có khả năng chiến đấu nhất ở Cận Đông. Mặc dù, họ được trang bị chủ yếu bằng vũ khí lạc hậu do Liên Xô sản xuất, nhưng cũng có những vũ khí trang bị hiện đại do nước Nga hiện nay cung cấp. Tuy nhiên, khi chúng ta nói về sức chiến đấu của một quân đội, ta cần hiểu đối phương của nó là ai. Syria không chuẩn bị để đánh nhau với Mỹ, NATO, châu Âu. Nước này xây dựng quân đội để bảo vệ đất nước trước các nước láng giềng, trước hết là Israel, nhiều nước Arab. Nếu như NATO sẽ sử dụng không quân, các phương tiện vũ khí và chế áp hiện đại nhất chống Syria thì tất nhiên quân đội Syria không chống nổi. Dù sao thì NATO vẫn là cỗ máy chiến tranh hùng mạnh và hiện đại nhất thế giới. Bởi vậy, dĩ nhiên là Syria sẽ không thể trụ được lâu. Thực tế ở Iraq và Afghanistan cho thấy, NATO đang áp dụng chiến thuật chiến tranh phi tiếp xúc. Trước tiên, các lực lượng NATO đánh tan các đài radar phòng không đối phương, sau đó chế áp các bệ phóng tên lửa phòng không, tiếp đó không quân NATO hành động ở chế độ săn lùng tự do. Dĩ nhiên là quân đội Syria không sẵn sàng cho điều đó. Quân đội Syria: Thời bình, quân đội Syria có gần 300.000 quân (ngoài ra còn lực lượng gần 300.000 người). Xe tăng: 4.700-4.800 chiếc, trong đó có 1.500-1.700 Т-72 thuộc các biến thể khác nhau, 1.000 Т-62, 2.250 Т-55/Т-55MV, trong đó có khoảng 1.000 chiếc đang được cất giữ. Hệ thống rocket phóng loạt: 300 hệ thống Grad của Liên Xô, 200 hệ thống Type 63 của Trung Quốc. Pháo binh: Khoảng 1.500 khẩu lựu pháo kéo, 450 pháo tự hành 2S3 Akatsya và 2S1 Gvozdika. Trong trang bị còn có gần 4.000 hệ thống tên lửa chống tăng, trong đó có 1.000 hệ thống hiện đại Kornet của Nga. Phòng không: Gần 30 hệ thống tên lửa phòng không Buk và Osa, 36 hệ thống tên lửa/pháo phòng không Pantsir-S1, gần 50 hệ thống tên lửa phòng không S-200, gần 500 hệ thống tên lửa phòng không lạc hậu S-75 Volga và S-125 Pechora. Hợp đồng mua 8 tiểu đoàn tên lửa phòng không Buk-M2E ký năm 2008 đang trong quá trình thực hiện. Không quân: 48 máy bay tiêm kích MiG-29 được Nga nâng cấp vào đầu những năm 2000, 50 tiêm kích đánh chặn MiG-25, gần 100 MiG-23 thuộc các biến thể khác nhau, 20 Su-24MK. Theo thông tin không được xác nhận, Không quân Syria còn sở hữu gần 20 tiêm kích Su-27. Tên lửa chiến dịch-chiến thuật: 36 hệ thống Luna-M và Tochka. Đang trong quá trình thực hiện là hợp đồng mua sắm các hệ thống tên lửa chống hạm tối tân Bastion-P có tầm bắn 300 km của Nga. Hiện tại, vũ khí trang bị của Liên Xô/Nga chiếm hơn 90% vũ khí trang bị của quân đội Syria, nhưng 80% đã lạc hậu hoặc cần hiện đại hóa. SP: Nếu tình hình đi đến xung đột, Syria có đứng vững lâu hơn Libya không? Tôi không dám khẳng định điều gì, bởi lẽ ở Syria, chúng ta cũng có thể nhận được yếu tố nội chiến như đã xảy ra ở Libya. Nhưng cũng có thể nhận được hiệu ứng trái ngược: đại đa số dân chúng Syria có thái độ phản đối hành động xâm lược, nhất là với chiến dịch mặt đất và đoàn kết lại để đánh đuổi quân xâm lược. Nếu chỉ dừng ở chiến dịch không kích, NATO sẽ không đạt được các mục tiêu của họ và Syria vẫn tồn tại như một quốc gia. Dĩ nhiên là sẽ có tổn thất kinh tế, sẽ có những nạn nhân vô tội, nhưng Syria có thể đứng vững. Câu hỏi then chốt ở đây là hôm nay ai còn ủng hộ Syria? Liệu nhân dân các nước Arab, rồi Iran có ủng hộ họ không, liệu Nga và Trung Quốc có ủng hộ không dù chỉ là về chính trị? Dĩ nhiên không một quốc gia Cận Đông nào có thể đơn độc chống nổi được sức mạnh quân sự thống nhất của phương Tây. SP: Ông có nghĩ là Iran sẽ can thiệp vào cuộc xung đột Syria - NATO không? Tôi không thể nghĩ thay người Iran. Dĩ nhiên, họ hiểu rằng, Syria chỉ là màn dạo đầu cho cuộc tấn công vào Iran. Nhưng họ có thể làm gì? SP: Nghĩa là từ giác độ quân sự, Iran không thể có sự chi viện đáng kể? Nếu như không quân hiện đại ra tay thì Iran có thể chi viện được gì? Đưa các đài radar của mình sang Syria ư? Chúng cũng sẽ bị tiêu diệt, hơn nữa Iran cũng làm gì có radar hiện đại. Cung cấp các phương tiện hỏa lực diệt máy bay đối phương ư? Đó cũng là một câu hỏi. Tung không quân sang ư? Điều đó có nghĩa là khiêu khích một cuộc tấn công vào Iran. Tôi nghĩ rằng, trong tình huống này cần thể hiện trước hết sự cương quyết chính trị. Ví dụ, Tổng thống Pháp Hollande tuyên bố rằng, Pháp sẽ tham gia chiến dịch chống Syria, nhưng chỉ sau khi một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ được thông qua. Cần không được để người ta tiêu diệt một đồng minh nữa của Nga, cần phong tỏa việc thông qua nghị quyết. SP: Các nước châu Âu có sẵn sàng cho cuộc chiến không? Bởi lẽ, ở Libya, nhiều nước châu Âu đã vấp phải vấn đề kinh phí cho lực lượng quân đội tham chiến… Hiển nhiên, cả người châu Âu và người Mỹ đều có khó khăn tài chính. Nhưng để thực hiện một chiến dịch như thế, người ta có thể huy động các tập đoàn tư nhân có mưu đồ kiếm chác lợi ích từ cuộc chiến ở Syria. Ta hãy xem nhé. Hiện nay, người ta đang cố mở một tuyến đường ống dẫn khí đốt từ Qatar đi qua Cận Đông để cung cấp khí đốt cho châu Âu từ phía nam và cạnh tranh với tuyến đường ống “Dòng chảy phương bắc” của Nga và tuyến Nabucco. Những ai sẽ sử dụng tuyến đường ống này thì có thể đầu tư những khoản tiền tương ứng vào cuộc chiến ở Syria. SP: Mối quan tâm của họ là các mỏ khí đốt ở Syria có phải không? Không chỉ là mỏ mà chủ yếu là lãnh thổ. Cần thủ tiêu một nhà nước độc lập vốn đang thi hành chính sách của mình, tạo ra tình thế hỗn loạn, đưa các phần tử Hồi giáo cực đoan lên nắm quyền. Tại các nước Arab đã diễn ra cách mạng, chẳng hề có tăng trưởng mà chỉ rặt có suy thoái. Bằng cách cung cấp các khoản tín dụng ăn cướp, nay các nước này dễ dàng bị chi phối, dắt mũi. Người ta cũng đang cố làm điều đó với Syria - nổ bom, gây hỗn loạn, làm sao để ở đó các chính phủ lần lượt thay thế nhau. Kết quả là Syria sẽ không phát triển được và mãi mãi sẽ chìa tay ăn xin. Trong tình thế đó, có thể áp đặt bất kỳ điều kiện nào, không gian trở nên bị kiểm soát. SP: Thế các công ty tư nhân không sợ là một khi làm cho Syria hỗn loạn, họ sẽ không thể sử dụng được tuyến đường ống dẫn khí đốt à? Không sợ là sẽ nhận được hoạt động khủng bố gia tăng, các vụ nổ hàng ngày đối với chính tuyến đường ống đó ư? Không. Bất kỳ chế độ nào cũng muốn tuyến đường ống được an toàn - ta hãy xem gương chế độ Iraq mà xem. Họ sẽ tự bảo vệ tuyến đường ống vì nó mang lại nguồn thu nhập nào đó, hoặc là các công ty quân sự tư nhân vốn đang nhan nhản ở Mỹ sẽ nhận lãnh trách nhiệm này. Ở đây, mọi thứ đã được tính toán. SP: NATO có thể phát động xâm lược mà không cần có nghị quyết với cớ vũ khí hóa học mà dường như Syria có là một mối nguy hiểm không? Có thể, như đã xảy ra với Iraq. Người Mỹ hành xử một cách ngang ngược đến mức thậm chí không bận tâm để nghĩ ra cái cớ xác đáng hơn là việc sở hữu vũ khí hóa học. Vì lợi nhuận, để duy trì đồng đô la, vì để tiếp tục bòn rút từ khắp thế giới, mà người Mỹ gây ra những cuộc chiến tranh kiểu đó… * TS KHQS, đại tá hải quân Konstantin Sivkov, Phó Chủ tịch Viện Các vấn đề địa-chính trị (AGP) Điều kiện cơ bản cho thắng lợi của cả chiến dịch quân sự sẽ là thành công trong chiến dịch không quân nhằm giành ưu thế trên bầu trời Syria. Cái đó sẽ đóng vai trò quyết định trong cả cuộc xung đột sau đó. SP: Khả năng của các lực lượng phòng không và không quân Syria đánh trả cuộc tấn công đường không là như thế nào? Nếu được sử dụng đúng đắn, xét tới việc tập trung cao các lực lượng này ở một không gian rất hạn chế, phòng không và không quân Syria có tiềm năng tiêu diệt hơn 100 máy bay đối phương. Nhưng vì đòn tấn công trước tiên sẽ nhằm vào chính các vị trí đóng quân của các lực lượng đó nên khả năng của chúng sẽ bị giảm mạnh. Để trấn áp hệ thống phòng không Syria vốn bao gồm gần 650 hệ thống tên lửa phòng không, và không quân với gần 450 máy bay các loại, sẽ cần phải tạo lập ưu thế trên không áp đảo, nếu không không quân NATO sẽ chịu tổn thất lớn. NATO sẽ cần tập hợp một lực lượng không quân hùng hậu với 1.500-2.000 máy bay. Nếu NATO chỉ tổ chức một lực lượng với 600-700 máy bay thì lực lượng này sẽ chịu tổn thất lớn vì sẽ không thể đồng thời chế áp tất cả các phương tiện phòng không và không quân Syria, và nhiều trong số các phương tiện này sẽ đánh trả hiệu quả. Nếu như NATO tổ chức một lực lượng tương đương với lực lượng đánh Iraq năm 2003, tức là 2.000-2.500 máy bay, thì bằng lực lượng đông đảo, họ sẽ có thể giải quyết được nhiệm vụ chế áp các phương tiện phòng không và không quân ngay trong những đòn đánh đầu tiên. Khi đó, tổn thất của không quân NATO có thể trong khoảng 20-30 máy bay. SP: Sức chiến đấu của Lục quân Syria ra sao? Lực lượng này có khả năng chiến đấu cao nhất, sẽ không có chuyện đào ngũ hàng loạt nào đâu, và việc lực lượng này đánh tan các tay súng ở Homs là bằng chứng khẳng định điều đó. SP: Mục tiêu được công bố của các nước phương Tây là truất quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Họ có thể đạt được mục tiêu đó mà không cần tiến hành chiến dịch mặt đất không? Không tiến hành chiến dịch mặt đất thì không thể lật đổ được ông Assad. Không thể nghi ngờ gì về điều đó được: kinh nghiệm tất cả các cuộc xung đột trước đó đã cho thấy điều đó. Để tiến hành chiến dịch đó, tối ưu là NATO sẽ phải tổ chức một lực lượng lục quân 500-600 ngàn người. Điều đó cực khó. Nhưng kể cả khi đã có một lực lượng như thế rồi, họ sẽ phải giải quyết vấn đề là phát động tấn công từ lãnh thổ của ai? Thổ Nhĩ Ký khó lòng cho phép dùng lãnh thổ của họ để xâm lược Syria, vì họ hiểu rằng, thu được lợi lộc từ chuyện này sau đó sẽ là các nước thứ ba, chứ không phải họ. Li-băng, Iraq, Jordanie và Israel cũng khó dám làm chuyện đó. Còn đổ bộ lực lượng từ Địa Trung Hải thì mạo hiểu vì Syria đã được Nga chuyển giao các hệ thống tên lửa bờ biển. Nếu như không bị tiêu diệt trong giai đoạn đầu, các hệ thống đó có thể gây tổn thất lớn cho các tàu đổ bộ. Việc NATO có dám mở chiến dịch mặt đất hay không còn phụ thuộc nhiều vào việc liệu không quân của họ có chế áp được chắc chắn lục quân Syria từ trên không hay không, liệu họ có mua chuộc được giới chỉ huy quân sự cấp cao của Syria như đã làm ở Iraq hay không. Nếu không thì tôi nghiêng về hướng cho rằng, sẽ không có chiến dịch mặt đất. Không có ưu thế hoàn toàn về lực lượng và khi quân đội đối phương vẫn duy trì được sức chiến đấu, các lực lượng NATO có thể hứng chịu những tổn thất rất lớn. Nếu như chiến dịch cuối cùng vẫn được phát động thì dưới áp lực của những tổn thất, họ đơn thuần là sẽ phải ngừng chiến dịch. NATO hiện đang ở trong một cuộc khủng hoảng quân sự và tinh thần cực kỳ trầm trọng, còn ở phương Tây chẳng có ai sẵn sàng cho những tổn thất nặng nề. SP: Ông nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khó lòng mà cho phép sử dụng lãnh thổ của họ, nhưng chính nước này ngay từ đầu cuộc xung đột là nước chỉ trích gay gắt nhất chính quyền Syria? Đúng, trước đây là thế, nhưng trong mấy tháng gần đây, những chỉ trích đó đã bắt đầu dịu đi, bởi vì các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ hiểu rằng, Saudi Arrabia hiện đang bắt đầu giành lấy quyền chủ động ở Syria, và sau khi giải quyết xong, ưu thế chi phối trong khu vực sẽ không phải lọt vày tay Thổ Nhĩ Kỳ mà lọt vào tay Saudi Arabia thực thi. Bởi vậy, hiện giờ, Thổ Nhĩ Kỳ không ráo riết chỉ trích Assad nữa. SP: Liệu cuộc xâm lược Syria có thể diễn ra không có Mỹ tham gia không? Câu trả lời cho câu hỏi này đã rõ ràng với tất cả trong cuộc chiến tranh chống Libya một năm trước. Về thực chất, NATO đã không thể độc lập giải quyết được dù một nhiệm vụ của chiến dịch không kích, hơn nữa chiến dịch cũng kéo dài đến nửa năm. Đó chính là tất cả những khả năng của NATO khi không có Mỹ. Nhưng ở đây cần phải nói thêm là họ đã huy động một số lượng máy bay không đủ cho chiến dịch này, chỉ có gần 250 chiếc. Nếu như họ tập hợp được trong tay 600-700 máy bay thì các sự kiện đã diễn ra thuận lợi hơn đối với họ. Trong trường hợp Syria, tình hình cũng tương tự, chỉ có điều là tồi tệ hơn nhiều vì cả về số lượng và chất lượng, đây là địch thủ đáng gớm hơn nhiều so với Libya. Nếu xét đến yếu tố đại đa số dân chúng nước này đứng về phía ông Bashar al-Assad thì không còn nghi ngờ gì nữa, NATO không thể đơn thương độc mã thanh toán được ông ấy. SP: Điều gì có thể cản trở phát động cuộc xâm lược? Trở ngại thì rất nhiều. Một là, không có nước hay nhóm nước nào sẵn sàng cho việc triển khai trên lãnh thổ của mình một số lượng quân đội, chiến cụ lớn như thế, cung cấp các sân bay của mình và đóng vai trò làm bàn đạp phát động tấn công xâm lược Syria. Hai là, hiện nay không có những điều kiện chính trị để phát động chiến tranh bởi vì không có liên minh các nước sẵn sàng khai chiến. Sẽ mất nhiều tháng cho việc tham vấn và quyết định. Ba là, không có các phương tiện vật chất-kỹ thuật sẵn sàng cho sử dụng, được phân tán ở những khu vực cần thiết và cũng như chưa thiết lập được hạ tầng quân sự cần thiết. Cũng phải mất mấy tháng cho việc này. Đánh thắng một địch thủ như Syria, chỉ có thể nhờ ưu thế áp đảo về lực lượng và phương tiện, và nếu như hôm nay, các nhà lãnh đạo của những nước nào đó tuyên bố rằng, cần tiến hành một chiến dịch quân sự ở Syria, thì điều đó không có nghĩa là ngay ngày mai binh lính của họ sẽ đổ bộ ngay vào lãnh thổ đối phương, còn các máy bay sẽ bắt đầu các phi vụ chiến đấu. Việc tiến hành một chiến dịch quy mô như thế sẽ đòi hỏi xây dựng kho dự trữ vật chất cỡ 3-4 triệu tấn: thực phẩm, nhiên liệu, phụ tùng, đạn dược... Để triển khai 2.000 máy bay sẽ phải tìm ra gần 30-40 sân bay thích hợp. Tất cả những cái đó đòi hỏi một thời gian dài và xét đến tất cả những trở ngại, tôi kết luận rằng, dù một số chính trị gia muốn đến thế nào, nhưng họ sẽ khó phát động xâm lược Syria trong vài tháng tới. * Geidar Dzhemal, Chủ tịch Ủy ban Hồi giáo Nga: Để bất chấp lập trường ngăn chặn của Trung Quốc và Nga ở Hội đồng Bảo an LHQ và làm cho việc xâm lược Syria trở thành có thể, Mỹ muốn bịa ra một cái cớ nhân đạo nào đó, chẳng hạn như việc Assad sở hữu vũ khí hủy diệt lớn. Sự hiện diện của các mối đe dọa đó không đòi hỏi sự can thiệp ở cấp độ LHQ, mà là sự can thiệp ở cấp độ NATO, nhanh chóng hơn. Quân đội Syria, nhìn chung, là khúc xương khó nhằn. Họ được huấn luyện khá tốt và có đủ bộ những vũ khí trang bị khá ghê gớm, tốt hơn nhiều những thứ mà ông Gaddafi đã có. Cuối cùng, còn một yếu tố nữa: Iran nhất định sẽ can thiệp nếu ai đó xâm lược quân sự Syria. SP: Tình hình sẽ diễn biến nhanh như thế nào? Tôi nghĩ rằng, hiện thời mới chỉ là thi triển các mánh khóe. Obama cực kỳ không muốn sự phát triển của đề tài Syria. Tôi cho là sự kiện ở Houla là một vụ khiêu khích do các thế lực muốn tạo ra những điều kiện bất khả kháng cho phép phớt lờ Obama. Những điều kiện bất khả kháng tạo ra những bối cảnh bất trắc trước cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ mà kết quả là Obama có thể thực sự thua cuộc mặc dù hiện giờ ông ấy có mọi cơ hội giành chiến thắng. Nếu tình hình đi đến một cuộc xâm lược chống Syria và kéo theo Iran vào cuộc xung đột, Obama sẽ rất mờ nhạt trong con mắt cử tri. Ở phương Tây, sau sự kiện Houla, đã diễn ra làn sóng trục xuất các đại sứ của Syria, vang lên hàng loạt tuyên bố sẵn sàng can thiệp. Có cảm tưởng là người ta đang gỡ bí cho Obama. Tuy nhiên, ít ai chú ý tới việc chỉ có 20 người chết vì đạn pháo của quân chính phủ. Đa phần nạn nhân chết bởi tay các đội quân vũ trang ủng hộ ông Assad - các quan sát viên LHQ đã xác định như thế. Cuộc tàn sát có thể là trò chơi bẩn, là sự khiêu khích. Chẳng hạn, nó có thể do các cấp chỉ huy được trả thêm tiền để gây ra. Một mặt, họ là các chỉ huy chiến trường ủng hộ ông Assad, mặt khác, điệp viên Mỹ có thể đã móc nối được với họ. Nên sự khiêu khích này có những hậu quả địa-chính trị to lớn. * Nữ nhà báo, nhà nghiên cứu Đông phương học Ankhar Kochneva, người đang sống ở ngay Damascus Gọi từ Damascus, Ankhar Kochneva chia sẻ về cảm nhận của người dân ở Syria đối với những ý đồ hiếu chiến của các nước phương Tây: Một là, về cái được gọi là “nguyên nhân” để xâm lược Syria, tức là vụ tàn sát ở al-Houla. Hiện giờ đã có các tài liệu chính thức, băng ghi hình chính cuộc tàn sát, từ đó thấy rõ rằng, ra tay là những tên kẻ cướp, chúng giết những người ủng hộ Tổng thống. Trong 108 người bị giết, 62 người mang cùng một họ. Tất cả 32 trẻ em bị giết là thành viên của gia đình này, số còn lại là thành viên của hai gia đình khác. Nghĩa là ba gia đình cụ thể của những người ủng hộ Tổng thống đã bị tàn sát cố ý. Một trong những người bị giết giữ cương vị quan trọng ở quốc hội. Ngày 23, ông ấy được bổ nhiệm, ngày 25 cả gia đình bị sát hại. Có những băng ghi hình, trên đó thấy rõ bọn cướp gài mìn các ngôi nhà, cho nổ chúng như thế nào, sau đó làm ra vẻ đó là các cuộc không kích. Các tài liệu chính thức của LHQ về sự kiện ở al-Houla đã được soạn thảo. Trong đó không hề có một chữ nói có những cái xác nào bị thương tổn do các vụ nổ hay mảnh bom. Nghĩa là người ta đe dọa xâm lược chúng tôi vì bọn cướp đã tổ chức một cuộc thảm sát những người ủng hộ ông Assad. Còn về phản ứng ở phương Tây thì từ các nguồn của mình, mấy tuần trước tôi đã nhận được thông tin từ Mỹ nói rằng, chính quyền Mỹ đã thông qua quyết định cụ thể chuẩn bị xâm lược Syria. Nghĩa là bước ngoặt đó không phải là điều bất ngờ, và quyết định đó đã được thông qua không phải là sau khi vụ tàn sát này diễn ra. Mặt khác, ở Syria chúng tôi, những kẻ nổi loạn từ lâu đã nói đến gờ “X” nào đó mà sau đó thì tất cả sẽ thay đổi. Hiện giờ, chúng tôi đã có được phiên bản Syria của ngôi làng Nam Tư Račak: đó là tội ác biện minh cho những tội ác sau đó. SP: Dân chúng có sợ cuộc xâm lược không? Chúng tôi có gì phải sợ? Quân đội có, nếu cần thì ngày mai sẽ làm điều cần làm, nhưng bởi lẽ NATO sẽ không đánh nhau như quân đội với quân đội, họ sẽ đánh bom. Còn bản thân người dân thì nói “Cứ để họ nhảy vào, chúng ta chẳng có gì mà mất, chúng ta đang bảo vệ những ngôi nhà của mình”. Ở ý nghĩa tốt đẹp, người Syria đó là chính những con người Xô-viết như chúng ta đã từng. Chúng tôi không nhìn thấy những sự chuẩn bị đặc biệt nào trong bối cảnh những sự kiện gần đây. Cũng chẳng có ai ở đây có ảo tưởng gì cả: họ hiểu rằng, người ta có mục tiêu, mục tiêu là hủy diệt một đất nước, chứ không phải truy đến cùng sự thật. Các vị hay xem điều gì đang diễn ra ở Sudan - người ta bị giết hàng trăm, LHQ ở đâu? Ở Yemen, một lúc có 100 người bị giết, 300 người tàn phế do vụ khủng bố, LHQ ở đâu? Còn ở chỗ chúng tôi, chính những người bảo vệ chúng tôi bị kẻ thù giết hại, thế nên thế giới phương Tây rắp tâm mau chóng phát động oanh kích Syria. Chúng tôi đang chờ đợi cuộc xâm lược. Chúng tôi nghĩ rằng, điều đó sẽ xảy ra trong tháng 8-9. Hôm qua, tại cuộc họp báo của ông Kofi Annan, tôi đã đặt câu hỏi này với ông ấy: “Theo thông tin của tôi, Lầu Năm góc đang chuẩn bị cuộc xâm lược vào tháng 8-9. Những người sống ở Syria và ban lãnh đạo Syria phải làm gì?” Nhưng ông ấy, cũng như với các câu hỏi còn lại, đã không trả lời được rành rẽ, mà chỉ là “Không, tôi không nghĩ là sẽ như thế ”.

>> Mỹ chùn tay trước kế hoạch tấn công Syria

Bạo lực ở Syria vẫn tiếp diễn trong khi Mỹ liên tục kêu gọi ngăn chặn đổ máu ở quốc gia Trung Đông, tuy nhiên Washington cũng đang bắt đầu chùn tay khi tính tới kịch bản can thiệp quân sự vào đất nước này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta và Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Martin Dempsey. Ảnh: AFP Các quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc đang cảnh báo rằng hành động can thiệp quân sự vào Syria sẽ có thể trở thành một chiến dịch lê thê và dễ gây nản lòng. Không quân Mỹ cần nhiều tuần lễ để có thể oanh kích toàn diện các mục tiêu tại Syria, đồng thời lại kéo theo nguy cơ làm chết một số lượng lớn thường dân và đẩy quốc gia Trung Đông gần hơn tới một cuộc nội chiến, NY Times cho hay. Giới chức quân sự Mỹ cho rằng Syria là một "khúc xương khó nhằn" hơn rất nhiều so với Libya, nơi đã khiến Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải tiến hành một chiến dịch kéo dài 7 tháng, với hàng trăm đợt chiến đấu cơ xuất kích để ném xuống tổng cộng 7.700 quả bom và tên lửa các loại. Mỹ có năng lực quân sự để phát động các cuộc không kích liên tiếp tại Syria, như Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Martin Dempsey từng nói "Chúng ta có thể làm bất cứ điều gì" trước Thượng viện Mỹ tuần trước. Tuy nhiên, các quan chức quốc phòng nước này vẫn lo ngại về 4 thách thức lớn, gồm: các hệ thống phòng không đa dạng và tinh vi do Nga chế tạo được bố trí tại các trung tâm đông dân cư, vũ trang cho phe đối lập yếu ớt ở Syria, nguy cơ một cuộc chiến với bên thứ ba như Iran hoặc thậm chí là Nga - hai đồng minh quan trọng của Syria, và cuối cùng là việc thiếu một liên minh quốc tế sẵn sàng hành động chống lại chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Một quan chức quốc phòng cấp cao tuần trước cho hay ngay cả việc tạo ra những "thiên đường an toàn", hoặc những khu vực được bảo vệ cho các thường dân Syria, sẽ là một chiến dịch phức tạp mà những nhà hoạch định quân sự đang cân nhắc. Lý do là vì việc này đòi hỏi phải sử dụng một lực lượng bộ binh lớn để thiết lập và duy trì các "ốc đảo" như vậy. Viêc lên kế hoạch này là câu trả lời cho yêu cầu của Tổng thống Barack Obama đối với Lầu Năm Góc về việc có những lựa chọn quân sự sơ bộ, dù Washington vẫn tin rằng việc gây sức ép kinh tế và ngoại giao là cách tốt nhất để chấm dứt tình trạng bạo lực ở Syria. Các phương án đang được nghiên cứu bao gồm cả việc di tản nhân đạo bằng máy bay, giám sát đường biển của Syria và thiết lập một vùng cấm bay. Không kích Syria là một việc mà quân đội Mỹ có thể làm nhưng sẽ không dễ dàng như chiến dịch ở Libya. Đồ họa: Typepad Tướng Dempsey và Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta tuần trước cho hay quân đội Mỹ vẫn đang ở những bước đầu tiên của việc cân nhắc các khả năng. Hai ông vẫn luôn yêu cầu quân đội Mỹ có những kế hoạch đối phó với những phát sinh bất ngờ trong những cuộc khủng hoảng trên thế giới. Thượng nghị sĩ bang Arizona, John McCain và một vài nghị sĩ đảng Cộng hòa khác tiếp tục phản đối phản ứng hiện nay của chính phủ Mỹ đối với tình hình Syria. "Bao nhiêu người nữa sẽ phải chết?", ông McCain nói trong phiên điều trần của Thượng viện Mỹ tuần trước, với ý ám chỉ việc Liên Hợp Quốc ước tính 7.500 người đã thiệt mạng trong một năm qua tại Syria. Ông đề nghị chính phủ Mỹ oanh kích các lực lượng ủng hộ tổng thống Assad. Thượng nghị sĩ bang Nam Carolina, Lindsey Graham, cũng cho rằng Mỹ có lợi ích chiến lược tại Syria lớn hơn nhiều so với tại Libya, và rủi ro của một hành động quân sự là có thể chấp nhận được. "Chúng ta không thể phát động mọi cuộc chiến mà không làm mất một chiếc máy bay nào", thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa này nói. Các quan chức tình báo và quốc phòng Mỹ cho rằng các hệ thống phòng không tích hợp của Syria, vốn là sự kết hợp của hàng nghìn tên lửa phòng không cùng với các radar và súng phòng không, không chỉ tiên tiến hơn các hệ thống ở Libya, mà còn được phân bố dày đặc tại các khu vực dân cư ở biên giới phía tây Syria. Điều này đồng nghĩa với việc các cuộc ném bom chính xác sẽ khiến thường dân ở gần đó thiệt mạng. Tại Libya, những bước đầu tiên trong một chiến dịch không kích Syria có thể sẽ là phần việc của Mỹ, vì nước này có kho vũ khí và các thiết bị điện tử dồi dào. Một khi Mỹ làm chủ bầu trời, họ sẽ có thể tạo ra những "thiên đường an toàn" hay một "hàng lang nhân đạo". Đây sẽ là một tuyến tháo chạy an toàn dành cho những nạn dân Syria, với điểm đến có thể là Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, các quan chức quân sự Mỹ cho rằng hành lang và các khu vực an toàn kể trên thực ra lại rất dễ bị tấn công bởi 330.000 binh sĩ tinh nhuệ của quân đội Syria. Xe tăng và xe bọc thép của quân đội Syria trên đường phố của Yabrud, cách thủ đô Damascus khoảng 80km về phía bắc, hôm 8/3. Ảnh: AFP/Youtube Giới chức quân sự Mỹ cũng cho rằng phe đối lập ở Syria không kiểm soát bất cứ một khu vực nào giống như những người nổi dậy ở Libya. Phe đối lập ở Syria vẫn ở trong tình trạng phân tán với khoảng 100 nhóm khác nhau và cho đến giờ vẫn không có những nhà lãnh đạo thực sự xuất hiện. Mỹ đang cân nhắc việc hỗ trợ kỹ thuật cho phe đối lập ở Syria, trong đó bao gồm cả các thiết bị liên lạc, nhưng Washington vẫn chưa thể thành công trong việc đưa các nhóm lẻ tẻ này tập hợp thành một hội đồng chung. Một vấn đề nữa mà Lầu Năm Góc e ngại đó là Iran, đồng minh quan trọng nhất của Syria. Giới chức quân sự và tình báo Mỹ cho rằng Iran đã chuyển những vũ khí hạng nhẹ vào Syria, hầu hết là súng phóng lựu, cũng như các thiết bị công nghệ và các chuyên gia cao cấp để hỗ trợ chính quyền Assad. Ngoài ra, Nga, nhà cung cấp vũ khí hàng đầu của Syria, hiện vẫn duy trì một căn cứ hải quân tại thành phố cảng Tartus trên bờ Địa Trung Hải. Đây là cơ sở quân sự duy nhất của Nga nằm ngoài lãnh thổ nước này. Moscow đang thể hiện việc duy trì quan hệ với chính quyền Assad, và đã cùng với Trung Quốc bác bỏ nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có nội dung yêu cầu tổng thống Syria từ chức. Chính quyền Tổng thống Obama vẫn đang cân nhắc mọi phương án quân sự tại Syria. "Liệu Mỹ có tấn công Syria?", trung tướng về hưu David A. Deptula, người tùng là quan chức tình báo hàng đầu của không quân Mỹ, đặt ra câu hỏi khi nói về khả năng một chiến dịch không kích của Mỹ nhằm vào Syria. "Câu trả lời là có thể, nhưng việc này sẽ không dễ như ăn kẹo đâu".