>> Tiềm lực quân đội Syria

Syria đang đứng trước nguy cơ của một cuộc xâm lược từ nước ngoài, Quân đội Tổng thống Assad có trong tay những vũ khí nào để hóa giải cuộc tấn công này? >> Pháo đài' Syria (kỳ 1) Tình hình tại Syria đang diễn biến theo chiều hướng rất phức tạp, chính quyền Tổng thống Assad đang đứng trước hai mối hiểm họa lớn, lực lượng nỗi dậy đang gia tăng các hoạt động chống phá chính quyền, quan trọng hơn cả, NATO và trực tiếp là Thổ Nhĩ Kỳ đang "lăm le" thực hiện một cuộc tấn công xâm lược vào Syria nhằm lật đổ chính quyền. Damascus đang rơi vào tình cảnh "thù trong giặc ngoài" liệu Syria có trở thành Libya thứ 2? Tổng thống Assad đang có trong tay những công cụ quyền lực nào để hóa giải các cuộc nỗi dậy trong nước và nguy cơ xâm lược từ Ankara? Sức mạnh quân đội Syria Theo báo cáo của Trung tâm nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS có trụ sở tại Washington, Mỹ, Quân đội Syria có tổng số khoảng 646.000 quân. Đa số binh lính trong quân đội là người Alawites, chiếm 70% trong tổng số binh lính chuyên nghiệp khoảng 200.000 người, thuộc dòng tộc của Tổng thống Bashar al-Assad. Tổng thống cũng chính là Tổng tư lệnh của quân đội. - Lục quân Lục quân của quân đội Syria có tổng cộng 3 quân khu, 11 sư đoàn bộ binh , trong đó có 4 sư đoàn bộ binh cơ giới chỉ dành riêng cho người Alawites. 8 sư đoàn thiết giáp, 3 trung đoàn lính dù đặc nhiệm, 11 trung đoàn đặc nhiệm độc lập, 2 lữ đoàn pháo binh độc lập, 2 lữ đoàn chống tăng độc lập. Tất cả đều được tuyển chọn từ những người ưu tú nhất thuộc bộ tộc Alawites của Tổng thống Assad. Quân đội Syria sở hữu trong tay lực lượng tăng thiết giáp cực kỳ hùng hậu. Lực lượng tăng thiết giáp Syria có khoảng 10.885 xe chiến đấu bọc thép các loại, trong đó có 4.950 xe tăng chủ lực, gồm 1700 chiếc T-72 và T-72M, 1.000 chiếc T-62M/K, 2.150 chiếc T-55 và T-55MV, 100 chiếc tăng lội nước PT-76, 1.000 chiếc xe chiến đấu bộ binh BDRM2 có trang bị tên lửa chống tăng, 2.600 chiếc BMP-1, 350 chiếc BMP-2, 1.860 chiếc BTR-40/50/60/152. Lực lượng pháo binh Syria có khoảng 3.140 khẩu pháo kéo xe và pháo tự hành các loại từ 85-180mm, trong đó có các loại đáng chú ý sau, M-46 130mm (800 khẩu), D-30 122mm (600 khẩu), D-74 122mm (400 khẩu), pháo phản lực phóng loạt có nguồn gốc từ Trung Quốc và Liên Xô (500 dàn), cùng với đó là một số lượng không rõ các loại rocket bắn loạt sản xuất trong nước và nhập khẩu từ Iran. Cần lưu ý là các hợp đồng mua bán từ Iran và Triều Tiên không nằm trong báo cáo hàng năm của CSIS. Đặc biệt, Quân đội Syria đang nắm trong tay một số lượng đáng kể tên lửa đạn đạo chiến thuật gồm tên lửa Scud C/D tầm bắn từ 500-700km với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Triều Tiên. Lực lượng này tuy không tạo ra nhiều lợi thế chiến thuật, nhưng cũng sẽ là một thách thức không nhỏ một khi quyền lực của Tổng thống Bashar al-Assad bị đe dọa. - Phòng không không quân Lực lượng phòng không không quân Syria được trang bị rất mạnh, có thể nói là hàng đầu khu vực. Không quân Syria được biên chế thành 7 phi đội tấn công được trang bị các máy bay tiêm kích hiện đại MiG-29. Theo báo cáo của Tạp chí quân sự Jane's Defence, Syria có khoảng 60 chiếc MiG-29 trong đó có một số đã nâng cấp lên chuẩn Mig-29SMT. Mig-29 có thể không phải là một đối thủ quá lớn trên bầu trời, nhưng mọi chuyện đều có thể xảy ra. Ngoài ra, phải kể tới 20 phi đội đánh chặn và trinh sát được trang bị các máy bay đánh chặn MiG-25 Foxbat (30 chiếc), MiG-23 (từ 106-146 chiếc), cường kích Su-24 (24 chiếc), Su-22 (60 chiếc), MiG-21 (140-219 chiếc) phần lớn đang lưu trữ trong kho. Cùng với đó là 4 phi đội vận tải quân sự được trang bị các máy bay An-24, An-26, IL-76, Tu-143, 7 phi đội trực thăng vận tải kiêm tấn công trang bị các trực thăng Mil Mi-8, Mil Mi-17, 5 phi đội trực thăng tấn công như Mil Mi-24 khoảng 36 chiếc. Syria cũng có một phi đội tác chiến điện tử. Đây chính là một ẩn số mà Thổ Nhĩ Kỳ muốn thăm dò thông qua việc cho RF-4E xâm phạm không phận nước này. Kết quả, chiếc RF-4E bị bắn rơi. SA-6 "Ba ngón tay của thần chết" sẽ là một thách thức đối với các máy bay chiến đấu của NATO nếu không kích vào Syria. Lực lượng phòng không Syria được trang bị rất mạnh, từ tầm thấp đến tầm trung và tầm cao, đây sẽ là một thách thức rất lớn cho Thổ Nhĩ Kỳ và NATO nếu tấn công vào Syria. Lực lượng phòng không có 25 lữ đoàn, 650 bệ phóng tên lửa bán cố định SA-2, SA-3, SA-5, 200 xe phóng tên lửa đối không tầm trung di động SA-6, hệ thống này được gọi là “ba ngón tay của thần chết” bởi khả năng tuyệt vời của nó trong chiến tranh giữa Israel và khối Arab năm 1973. Ngoài ra, còn có 48 xe phóng tên lửa đối không tầm trung SA-11. Đây là hệ thống nâng cấp từ SA-6, được đánh giá là hệ thống phòng không tầm trung hiện đại nhất hiện nay. Cùng với đó còn phải kể đến, biến thể nâng cấp Buk-M2E cũng sẽ được chuyển giao cho Syria trong thời gian tới. Đặc biệt lực lượng phòng không Syria đang sở hữu 2 trung đoàn phòng không độc lập, với 48 bệ phóng tên lửa đối không tầm xa S-300 PMU/PMU1, 60 bệ phóng tên lửa phòng tầm thấp di động SA-8. S-300 PMU/PMU1 là một trong những hệ thống tên lửa đối không hiện đại nhất hiện nay, với tầm tác chiến lên đến 150km chống máy bay, 30km chống tên lửa đạn đạo. Một cuộc chạm trán với Không quân NATO là cơ hội không thể tốt hơn cho S-300 chứng minh khả năng là hệ thống phòng không hiện đại nhất thế giới. Làm thế nào để hóa giải hệ thống phòng không S-300 có lẽ là bài toán mà NATO vẫn chưa tìm thấy đáp án, một cuộc không kích vào Syria có thể trở thành thảm họa đối với khối quân sự này. Về lưới lửa tầm thấp, Syria có hơn 4.000 khẩu pháo phòng không các cỡ từ 23-100mm. Đặc biệt, Syria đang 50 hệ thống pháo tích hợp tên lửa phòng không cơ động Pantsir-S. Đây là một hệ thống phòng không tầm thấp rất hiện đại. Hệ thống này được thiết kế để chống lại các mục tiêu đường không tầm thất như máy bay, trực thăng, tên lửa hành trình. Bên cạnh đó, lực lượng phòng không không quân được hỗ trợ bởi một số lượng rất lớn các trạm radar cảnh báo sớm tầm xa như P-12, P-14, P-15, P-30, P-35 với tầm phát hiện mục tiêu tối đa khoảng 400km. Lực lượng này sẽ là một thách thức rất lớn đối với các máy bay chiến đấu của Ankara và NATO nếu có một chiến dịch không kích vào đây, chiếc trinh sát RF-4E bị bắn hạ một cách dễ dàng đã dóng lên hồi chuông cảnh báo sẽ là thảm họa nếu không kích vào Syria. - Hải quân Hải quân Syria là lực lượng không đáng kể và yếu nhất trong quân đội Syria, các trang thiết bị chủ yếu từ thời Liên Xô cũ, năng lực tác chiến tương đối hạn chế vơi khoảng 10 tàu phóng tên lửa OSA-1-I/II, 2 tàu khu trục Petya III, 4 tàu quét mìn, 3 tàu đổ bộ. Trong năm 2008, Syria đã ký một hợp đồng để mua tàu ngầm tấn công Amur-1650 từ Nga, tuy nhiên loại tàu ngầm tối tân này chưa rõ đã được chuyển giao hay chưa. Ngoài ra, lực lượng phòng thủ bờ biển Syria có 3 lữ đoàn được trang bị tên lửa chống hạm phóng từ đất liền C-802 có nguồn gốc từ Trung Quốc và được mua lại từ Iran. Hải quân Syria không phải là trở ngại lớn đối với NATO, trong ảnh tàu tên lửa cao tốc lớp OSA-II. Xét về phương diện trang bị, Quân đội Syria sở hữu trong tay những vũ khí đủ khả năng bẻ gãy những cuộc tập kích đường không nếu có. Bên cạnh đó, khác với Libya địa hình Syria nhiều đồi núi hơn, dễ thủ khó công, với những hệ thống tên lửa đối không có khả năng cơ động cao như S-300, SA-11, SA-6.. Tuy nhiên, mọi nhận định chỉ là trên lý thuyết, vũ khí trang bị hiện đại là điều cần nhưng chưa đủ để quyết định thắng lợi cuối cùng, trước đó, lực lượng phòng không Libya cũng được đánh giá rất cao. Bên cạnh đó còn có những yếu tố không kém phần quan trọng như kỹ năng, tinh thần chiến đấu của binh lính, các hoạt động phá hoại của lực lượng gián điệp có thể biến những vũ khí tối tân thành đồ vô dụng.

>> Khám phá lưới lửa phòng không Syria

Nhận xét về lực lượng phòng không - không quân Syria có thể tóm gọn là: phối hợp chặt chẽ, mật độ dày đặc nhưng hầu hết vũ khí, khí tài đều đã lạc hậu. >> Syria bắn rơi F-4 Thổ Nhĩ Kỳ >> Tìm hiểu "Ba ngón tay Thần chết" Syria có 131 trận địa phòng không bố trí dọc bờ biển phía Tây nước này, các biểu tượng trên hình như sau: S-75 màu đỏ, S-125 màu xanh dương, S-200 màu hồng và SA-6 màu xanh lá cây. Bố trí hệ thống phòng không Lực lượng phòng không Syria được tổ chức thành Bộ tư lệnh riêng nằm trong lực lượng vũ trang Syria. Quân số thường trực lực lượng phòng không gồm 40.000 người với 25 lữ đoàn phòng không, trang bị chủ yếu các hệ thống tên lửa và radar cảnh giới do Liên Xô (Nga) sản xuất. Trong đó, các hệ thống tên lửa phòng không tầm trung - xa mà Syria đang sở hữu gồm: S-75 Dvina, S-125 Pechora, S-200 và 2K12 Kurb (SA-6). Về số lượng các hệ thống gồm có: 37 tổ hợp phòng không S-75 Dvina, 39 tổ hợp S-125 Pechora, 5 tổ hợp S-200 cùng 50 tổ hợp 2K12 Kurb đang hoạt động. Ngoài ra Syria đang trong quá trình tiếp nhận và biên chế một số lượng không rõ hệ thống Buk-M2 của Nga. Ở tầm thấp, Syria có sự góp mặt tổ hợp tên lửa phòng không tầm thấp 9K33 Osa (SA-8) và một số lượng không xác định tổ hợp pháo - tên lửa phòng không Pantsir-S1. Sơ đồ bố trí hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-200. Hệ thống phòng không S-200 Syria là một trong những quốc gia đầu tiên ngoài liên bang Xô Viết được tiếp nhận hệ thống phòng không tầm xa S-200. Mỗi tổ hợp S-200 là một hệ thống cảnh giới đường không và bộ khí tài chỉ huy điều khiển tác chiến đồng bộ. Mỗi tổ hợp S-200 hoàn chỉnh có bộ khí tài chiến đấu và phối thuộc như sau: - Hệ thống cảnh báo đường không tầm xa: Radar Backtrap hoặc Tall King - Đài nhìn vòng mọi độ cao PRV-13 Odd Pair hoặc PRV-16 Odd Group - Đài nhìn vòng bắt thấp 76N6 Clam Shell - Radar điều khiển bắn và chỉ thị mục tiêu 5N62 Square Pair - Bộ khí tài chỉ huy Vozdukh 1M S-200 là một hệ thống phòng không tầm xa với tầm bắn lên đến 250 km nên nó cần các hệ thống tên lửa phòng không tầm thấp và đơn vị pháo phòng không bảo vệ khỏi sự tấn công của các loại tên lửa hành trình bám địa hình siêu thấp trong các cuộc tiến công tập kích đường không. Các khu vực phòng không chiến lược Các hệ thống tên lửa phòng không của Syria được bố trí trong 6 khu vực phòng không chiến lược. Sáu khu vực này gồm 3 khu vực quanh 3 thành phố lớn là Homs, Halab và thủ đô Damascus, vùng căn cứ không quân Tiyas, vùng ven biển Địa Trung hải và khu vực tiếp giáo với cao nguyên Golan. Các trận địa phòng không được bố trí ở những địa điểm này nhằm mục tiêu ngăn chặn các cuộc tập kích đường không bất ngờ từ các hướng tấn công tiềm tàng. Các nguy cơ lớn nhất đối với không phận Syria là các hành động của lực lượng không quân Israel, trong khi đó khu vực biên giới phía Đông của nước này với Iraq hầu như không bố trí tổ hợp phòng không nào. Thay vào đó, Syria sử dụng các tiêm kích Mig-23/25/29 nhằm làm nhiệm vụ phòng không ở vùng không phận này. Có một vấn đề quan trọng của các hệ thống phòng không Syria mà họ cần phải giải quyết đó là các hệ thống của họ chỉ có khả năng dẫn bắn và chỉ thị một mục tiêu cùng lúc. Ngoại trừ một vài hệ thống S-200 có thể làm được điều này với nhiều mục tiêu khi được trang bị radar điều khiển bắn và chỉ thị mục tiêu 5N62 Square Pair, trong khi đó các tổ hợp S-75, S-125 và 2K12 không thể. Điều này dẫn đến khả năng dễ tổn thương cho các tổ hợp này trong trường hợp bị tấn công cấp tập. Uy lực của "ba ngón tay tử thần" đã là chuyện của quá khứ. Một vấn đề nữa là với hệ thống phòng không tầm ngắn 2K12. Chúng đã được người Mỹ và Israel nghiên cứu và mổ xẻ khá kĩ càng và không thể xem là một phương tiện phòng ngự hiệu quả để chống lại các mục tiêu đường không trong chiến tranh hiện đại. Hệ thống này từng chiến thắng nhưng cũng đã chịu chiến bại trước không lực Israel. (>> chi tiết) Điều này cũng xảy ra tương tự với các hệ thống S-75 và S-125. Syria có thể sử dụng chiến thuật di chuyển các hệ thống này liên tục để tạo bất ngờ cho máy bay đối phương, nhưng hiện nay, hệ thống 2K12 được xem là một mục tiêu cố định do khả năng triển khai chậm chạp của nó. Việc phụ thuộc quá nhiều vào những hệ thống phòng thủ cũ kĩ từ thời Liên Xô được coi là một điểm yếu của phòng không Syria. Đây là một trong những lý do họ đang rất tích cực mua sắm thêm các khí tài phòng không thế hệ mới của Nga. Có hai lỗ hổng của hệ thống phòng không Syria rất đáng để chú ý, trong những khu vực mục tiêu được bảo vệ bởi hệ thống S-200 thì lại thiếu nhiều hệ thống phòng không tầm thấp để bảo vệ cho chính các trận địa S-200. Hệ thống S-200 đã không chứng minh được hiệu quả trong cuộc chiến phòng không ở Libya, diễn ra cách đây khoảng 1 năm. Hai lỗ hổng này nằm giữa thủ đô Damascus và thành phố Homs, vị trí thứ hai nằm giữa Al Lathqiyah và Halab. Những nơi này thậm chí hoàn toàn bị bỏ trống và không có triển khai những hệ thống tầm trung như S-75 hay S-125. Đây là những kẽ hở có thể bị khai thác mặc dù vùng Damascus được phòng thủ rất nghiêm ngặt. Các khu vực phòng không chính - Damascus Khu vực được chú ý nghiêm ngặt nhất là thủ đô Damascus và vùng phụ cận. Tại đây, Syria bố trí 10 trận địa S-75, 8 trận địa S-125 và 28 trận địa 2K12. 2 trong 5 trận địa phòng không S-200 của Syria cũng tham gia bảo vệ vùng trời Damascus, ngoài ra còn có 12 đài radar cảnh báo sớm trong đó có đài 36D6. Họ còn có 48 trận địa phòng không dự bị nằm rải rác để tăng cấp trong trường hợp chiến tranh leo thang. Khu vực phòng không thủ đô có thể độc lập tác chiến mà không cần phải phối hợp với các khu vực lân cận. Xen giữa các trận địa phòng không tầm xa là những hệ thống phòng không tầm gần chống tên lửa hành trình bay bám địa hình. Sơ đồ bố trí lực lượng phòng không Damascus. - Vùng Tây Nam Khu vực phòng không thứ hai không kém phần quan trọng của Syria là khu vực Tây Nam, nơi tiếp giáp với cao nguyên Golan. Ở đây có 7 trận địa S-75, 6 trận địa S-125 và 9 trận địa 2K12, tất cả được hỗ trợ bởi một tổ hợp cảnh báo sớm. Một trong những tổ hợp S-200 ở phía Nam thủ đô Damascus có thể bao quát cả khu vực này. Có 16 trận địa phòng không dự bị của ở khu vực Tây Nam, tuy nhiên với hệ thống trận địa dày đặc như trên thì đây là một khu vực phòng không được đánh giá là kiên cố. Số lượng tổ hợp 2K12 lớn như thế là nhằm mục đích ngăn chặn các tiêm kích của không quân Israel, hệ thống 2K12 có khả năng tốt hơn các hệ thống S-75 và S-125 trong việc ngăn chặn các tiêm kích cơ động. Sơ đồ bố trí lực lượng phòng không khu vực Tây Nam. - Biển Địa Trung Hải Khu vực phòng không tiếp giáp với cao nguyên Golan được xem là một barier phòng không để ngăn chặn các mối đe dọa từ hướng Tây với Syria. Một hàng rào phòng không tương tự cũng được xây dựng ở vùng bờ biển ven Địa Trung Hải của nước này. Kéo dài từ Al Lathqiyah đến Tartus có 5 trận địa S-75, 12 trận địa S-125 và được hỗ trợ bởi hai hệ thống cảnh báo sớm. Ngoài ra còn có hai hệ thống phòng không tầm xa S-200 và 16 trận địa phòng không dự bị. Sơ đồ bố trí lực lượng phòng không ven bờ Địa Trung Hải. - Vùng Homs – Halab Sau hàng rào phòng không ven biển, Syria bố trí một bức tường nữa chạy dọc từ Homs ở phía Nam lên Halab ở phía Bắc với 7 trận địa S-75, 10 trận địa S-125 và 7 trận địa 2K12, tất cả được hỗ trợ bởi 3 hệ thống cảnh báo sớm và một tổ hợp S-200 nằm ở vùng cực nam của Homs, có 30 trận địa phòng không dự bị chủ yếu nằm ở phía Nam thành phố Homs. Sơ đồ bố trí lực lượng phòng không vùng Homs - Halab. - Vùng Tiyas AB Tiyas AB được phòng thủ bởi 4 trận địa S-75 và 3 trận địa S-125, được hỗ trở bởi một hệ thống cảnh báo sớm cùng 7 trận địa phòng không dự bị xung quanh. Mạng lưới phòng không ở khu vực này không nhiều nếu xét trên tổng thể lưới phòng không của Syria nhưng nó đáng được tin tưởng bởi mật độ dày. Sơ đồ bố trí lực lượng phòng không vùng Tiyas AB. Không quân Syria Lực lượng không quân Syria bao gồm 2 liên đoàn không quân chính, trong đó 2 liên đoàn này lại được chia thành 17 phi đoàn tiêm kích đánh chặn và 9 phi đoàn cường kích. Quân số thường trực khoảng 60.000, chủ yếu dùng phương tiện do Liên Xô sản xuất. Trong đó, phi đoàn tiêm kích đánh chặn trang bị: 219 MiG-21bis (đóng tại căn cứ Khalkalah, Al-Qusayr, Hamah, Tabaqah, Dayr az Zor, jiah, As-Suwayda); 69 MiG-29A (đóng tại căn cứ Sayqal); 90 MiG-23 ML/MF (đóng tại căn cứ Abu ad Duhr, Shayrat, Marj Ruhayl, Dumayr); 40 MiG-25 (đóng tại căn cứ Tiyas, Dumayr). Các phi đoàn cường kích trang bị: 20 Su-24 (căn cứ Sayqal); 50 Su-22 (căn cứ Marj Ruhayl, Shayrat, Tiyas, Dumayr); 56 MiG-23U/BN (căn cứ Sayqal, An-Nassiriah). Sơ đồ bố trí lực lượng không quân Syria. Tuy có lực lượng máy bay đông đảo, nhưng Không quân Syria vẫn tồn tại nhiều điểm yếu: - Hệ thống chỉ huy, điều khiển, truyền tin, máy tính và tình báo (hệ thống C4I) còn lạc hậu và yếu kém - Máy bay cũ và không đáp ứng yêu cầu về thời gian trong công tác sẵn sàng chiến đấu - Khả năng chiến đấu thấp - Rủi ro cao trong tác chiến không đối không Syria có kế hoạch dài hơi trong việc nâng cấp lực lượng phòng không không quân của mình như mua sắm hệ thống phòng không di động S-300V, máy bay tiêm kích Su-27SK, máy bay đánh chặn Mig-31E hay máy bay tiêm kích - bom Su-24MK. Tuy nhiên, trong tình trạng hỗn loạn hiện nay, các kế hoạch dài hạn này có thể không được thực hiện.

>> Syria lỡ ‘vuốt râu hùm’?

Sự cố máy bay F-4 (biến thể trinh sát RF-4E) của Thổ Nhĩ Kỳ bị Syria bắn hạ đang là tâm điểm của cộng đồng quốc tế với nhiều ý kiến trái chiều. >> Syria bắn rơi F-4 Thổ Nhĩ Kỳ Hệ thống phòng không bắn hạ RF-4E của Thổ Nhĩ Kỳ đặt ở Latakia, địa điểm nằm trong ô hình vuông màu đỏ. Quyền tự vệ chính đáng của Syria Việc tìm thấy xác chiếc tiêm kích trinh sát RF-4E trong lãnh hải Syria càng củng cố giả thiết máy bay Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm phạm không phận nước này. Lãnh hải được quy định là khu vực 12 hải lý tính từ đường cơ sở của một quốc gia, đổi ra hệ đo lường quốc tế khoảng cách sẽ là hơn 22km. Về lý thuyết, chiếc RF-4E, với vận tốc tối đa là Mach 2,23 (khoảng 2.159km/h) sẽ chẳng cần đến một phút để ra khỏi khu vực này. Như vậy, dù RF-4E không xâm phạm thì máy bay này cũng đã bay rất sát với không phận Syria. Điều này, hoàn toàn không cần thiết với mục đích “luyện tập” của chuyến bay được báo chí Thổ Nhĩ Kỳ đăng tải. (Cũng cần nhớ lại rằng, trong bối cảnh chưa kịp thống nhất về phát ngôn, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Bulent Arinc cho biết, máy bay bị Syria bắn hạ thực hiện nhiệm vụ trinh sát và thử nghiệm radar. Không rõ, radar mà ông Arinc nhắc tới là của nước nào?) Bên cạnh đó, RF-4E bị hệ thống phòng không Syria đặt tại Latakia bắn hạ, khu vực bố trí phòng không này cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 40km. Với khoảng cách đó, dù Syria sử dụng hệ thống phòng không nào có trong biên chế của quân đội nước này thì chắc chắn một điều, phi công lái RF-4E đã nhởn nhơ bay trong không phận Syria một thời gian đủ dài để có thể ý thức về hành động của mình. Hiện có nhiều nguồn tin không thống nhất về hệ thống phòng không đã bắn hạ RF-4E. Theo MSNBC tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, sát thủ hạ gục RF-4E là “ba ngón tay tử thần” SA-6 (tầm bắn 20-24km), còn theo nguồn tin quân sự Debka, tác giả vụ bắn rơi máy bay là hệ thống pháo – tên lửa phòng không tối tân Pantsir (tầm bắn 20km). Ngoài ra, cũng có nguồn tin cho biết, hệ thống phòng không làm nên chiến công của Quân đội Syria là hệ thống SA-11 (tầm bắn 30km). Như vậy, tầm bắn và sự bố trí của hệ thống phòng không Syria cho phép máy bay Thổ Nhĩ Kỳ xâm phạm bầu trời ít nhất 10-20km. Rõ ràng, các con số và dữ kiện nghiêng về quyền tự vệ chính đáng của Syria. >> Đánh thắng Syria, NATO cần 2.000 máy bay, 60 vạn quân F-4 chỉ là con tốt thí? Về phía Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu cáo buộc Syria bắn hạ chiếc chiếc RF-4E mà không hề đưa ra cảnh báo. Ông này nói rằng, khi đó, hai phi công của Thổ Nhĩ Kỳ đang luyện tập và đã vô tình bay vào không phận của Syria. Trước đó, kênh thông tin NTV (Thổ Nhĩ Kỳ) còn bình luận: “Ngay cả khi nó (chiếc RF-4E) bay vào không phận Syria, nước này nên gửi một cảnh báo để máy bay quay lại”. Bên cạnh đó, các đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ trong khối NATO cũng đồng loạt lên án Syria. Trong ngày mai (26/5), khối này sẽ tiến hành một cuộc họp để “thống nhất quan điểm” đối với quốc gia cứng đầu trong khu vực này. Đối chiếu với Điều 4 trong hiệp ước của NATO, Thổ Nhĩ Kỹ hoàn toàn có tư cách đưa vụ việc trên ra chương trình nghị sự của khối. Tiếp theo, NATO có thể dựa vào Điều 5 để đánh giá: Syria đã có hành động tấn công cả khối. (Điều 5 Hiệp ước NATO: Bất kỳ cuộc tấn công nào vào một nước thành viên được đánh giá là tấn công cả liên minh). Ráp nối những sự kiện và điều khoản này lại có thể thấy, một chiến đấu cơ thế hệ ba của những 1960 bị bắn rơi trong một tình huống gây tranh cãi đang tạo cơ hội cho NATO mở toang cánh cửa can thiệp quân sự vào Syria. Đây là điều mà khối này chật vật tìm kiếm suốt thời gian qua mà không được, do bị Nga và Trung Quốc án ngữ ở Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Đổi một chiến đấu cơ lạc hậu và già nua lấy một cơ hội mười mươi quả là cái giá khá hời. Diễn biến tuy mới so với những gì bế tắc suốt thời gian qua, nhưng không hề sáng tạo so với cách thức mở màn các cuộc chiến tranh xâm lược trong lịch sử thế giới, theo đó, các quốc gia bị xâm lược luôn là những kẻ “kẻ khiêu khích” đầu tiên. Một mũi tên trúng nhiều đích? Trong sự kiện này, câu hỏi đặt ra là tại sao phía Syria lại “quyết đoán” đến vậy trong việc bắn hạ máy bay của Thổ Nhĩ Kỳ? Chắc chắn, Syria không thể không nhận thức được sự nguy hiểm của hành động “vuốt râu hùm” này. Cách đây chưa lâu, mở màn cuộc chiến ở Libya, các máy bay Pháp đã thực hiện các phi vụ trinh sát trên bầu trời Tripoli dễ như đi chợ. Vì vậy, một đòn đánh vỗ mặt là cần thiết giúp những kẻ mưu toan can thiệp tỉnh táo và cân nhắc hơn chăng? Thêm vào đó, đây không phải lần đầu Thổ Nhĩ Kỳ đem Điều 5 Hiệp ước NATO ra dọa Syria. Hồi tháng 3/2012, Ankara đã lên tiếng cảnh báo Damascus về việc tiễu trừ các phần tử nổi dậy ở biên giới hai nước. Khi đó, việc vượt biên truy kích của Quân đội Chính phủ Syria từng được đặt vấn đề là hành động “tấn công thành viên khối NATO”. Cũng cần nhớ lại, khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria là nơi diễn ra các hoạt động phân phát vũ khí của phương Tây cho phe nổi dậy. Sự nhúng tay của Thổ Nhĩ Kỳ vào các hành động chống phá chính quyền Syria là rất rõ ràng. Điều này có thể làm Syria nóng mặt từ lâu, và sự xâm phạm không phận của các chiến đấu cơ F-4 Thổ Nhĩ Kỳ là dịp để Damascus “nhắc nhở” Ankara về thái độ đúng mức trong quan hệ giữa hai nước. Tuy nhiên, trên tất cả, với việc bắn rơi máy bay xâm phạm không phận, chính quyền Syria đã thể hiện thái độ cương quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Về đối nội, hành động này sẽ gây được thanh thế hơn cả, nhất là trong bối cảnh chính quyền nước này đối phó vất vả với các lực lượng nổi dậy. Dẫu sao, “người ta lớn, bởi vì anh quỳ xuống”. ( Nguồn :: Báo Đất Việt )

>> Điểm mặt vũ khí Nga ở Syria

Tờ New York Times hôm 21/6 cho biết CIA chuẩn bị cấp vũ khí cho lực lượng đối lập Syria. >> Không quân Mỹ chuẩn bị tấn công Syria >> Hạ gục Syria - đâu phải chuyện dễ ? Sự thừa nhận vi phạm luật pháp quốc tế này ngay lập tức được biện minh bằng cách so sánh với những gì mà Nga đã cung cấp cho chính quyền Syria. Theo đó, quan hệ mua bán vũ khí giữa Nga và Syria đã bắt đầu từ khi Liên Xô tạo lập đồng minh ở Trung Đông trong cuộc chiến tranh lạnh để tạo thế đối trọng với Mỹ. Khi chế độ của Tổng thống Hafez al-Assad bị quân nổi dậy Hồi giáo đe dọa vào những năm 1980, Liên Xô đã cung cấp vũ khí và các kỹ sư cho Syria để nước này dẹp tan cuộc nổi dậy. Từ năm 1950 đến 1990, tổng kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Liên Xô sang Syria đạt 34 tỉ USD. Sau khi Liên Xô sụp đổ, mối quan hệ đồng minh chiến lược giữa hai nước không vì thế mà bị ảnh hưởng. Dười thời Tổng thống Putin, kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Nga qua Syria thậm chí còn tăng lên. Theo Viện nghiên cứu Hoà bình thế giới tại Stockholm, trong vòng 5 năm từ 2007-2012, Syria đã tăng kim ngạch nhập khẩu lên 5 lần, trong đó 78% là nhập từ Nga. Syria đang sở hữu đạn, đạn súng cối, xe tăng và máy bay tấn công của Nga. Tuy khó có thể xác định được số liệu cụ thể do chưa hề có bản báo cáo chính thức nào được đưa ra, nhưng theo một số chuyên gia quân sự, những đoạn phim trên YouTube cũng có thể cho chúng ta biết được nhiều điều. Dưới đây là một số vũ khí Nga hiện diện ở Syria, được tác giả David Kenner liệt kê trong một bài viết đăng trên Foreign Policy (cần lưu ý là dường như tác giả điểm danh các vũ khí Nga dựa vào các gợi ý từ video clip đăng tải trên Youtube, nên danh sách dưới đây thật không đầy đủ): Trực thăng tấn công Máy bay Mi-25 của Nga. Việc Syria sở hữu trực thăng tấn công Mi-25 không phải là điều đáng ngạc nhiên. Gần đây, ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton buộc tội Nga cung cấp trực thăng chiến đấu cho Syria. Đáp lại lời buộc tội đó, Ngoại trưởng Nga Lavrov cho rằng đây là số trực thăng Mi-25 mà Syria đã mua của Nga từ trước, được đưa sang Nga để sửa chữa và hiện giờ trên đường trở về Syria. Những đoạn video gần đây nhất cho thấy quân đội Syria đã triển khai loại trực thăng này đến khu tự trị phía bắc Idlib và Aleppo. Pháo cối Hầu hết các cuộc tấn công bằng đạn pháo của Quân đội Syria đều được thực hiện tại những khu vực thành thị. Đại sứ quán Mỹ ở Damascus đã công bố những bức ảnh cho thấy các đơn vị pháo và tăng của quân đội Syria đang bao vây những khu vực thành thị có nguy cơ xảy ra nổi loạn. Một trong những loại vũ khí được sử dụng một cách có hiệu quả tại những khu vực xung quanh thành phố Homs là loại pháo cối 240mm của Nga. Loại vũ khí này có khả năng bắn đi những quả đạn nặng 126 kg, có chứa chất nổ cực mạnh, đi xa gần 10km. Xe tăng Trong bản báo cáo về “Cán cân quân sự” của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế”, Syria đang sở hữu khoảng 4.950 xe tăng chủ lực, 4.000 xe tăng hạng nhẹ và xe thiết giáp. T-72 là loại tăng chủ yếu trong lực lượng tăng - thiết giáp của Syria. Hiện Moscow tiếp tục giúp Syria hiện đại hoá những chiếc tăng này. Theo hợp đồng mới kí giữa Nga và Syria, đến thời điểm hiện tại, Nga đã nâng cấp được khoảng 800 chiếc T-72, còn 200 chiếc đang được tiếp tục nâng cấp. Một hệ thống phòng không tự hành của Syria. Mìn Vũ khí của Nga đã giúp Syria giữ chân quân nổi dậy, đồng thời ngăn chặn vũ khí và viện trợ từ ngoài vào nước này. Để bảo vệ vùng biên, Syria đã rải mìn dọc theo biên giới cùng Thổ Nhĩ Kỳ, và theo một số nguồn tin, họ còn gài cải vào phần lãnh thổ Lebanon. Mìn mà quân Syria sử dụng là mìn chống bộ binh PMN-2 và mìn chống tăng TMN-46. Vào tháng 3/2012, một chuyên gia về mìn của Quân đội Syria đã tháo được 300 quả mìn PMN-2 tại khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ. Pháo phản lực và tên lửa Syria đang sở hữu một số lượng lớn hệ thống pháo phóng loạt GRAD của Nga. Hệ thống này có khả năng phóng liền lúc 40 rocket 122mm với tầm xa 32 km. Hiện nay, Syria còn sở hữu một lượng lớn tên lửa tầm xa, có thể phóng ra ngoài biên giới nước này. Theo một bản báo cáo công bố năm 2010, Syria đang sở hữu hệ thống tên lửa Scud của Nga, gồm biến thể Scud-D, có khả năng mang đầu nổ nặng 675 kg, bay xa được 1.440 km. Vũ khí hoá học Theo báo cáo của Cục Tình báo Trung ương Mỹ CIA trình lên Thượng viện, Syria có rất nhiều loại vũ khí hoá học và sinh học, từ hơi cay cho đến những loại có ảnh hưởng đến thần kinh như Sarin và có thể là khí gas VX. Các quan chức Israel luôn lo lắng rằng những loại vũ khí hoá học này có thể được Quân đội Syria sử dụng để chống lại họ hoặc có thể bị rơi vào tay của các tổ chức khủng bố. Mỹ và Israel thậm chí đã lên kế hoạch bảo vệ những kho vũ khí hoá học này khi chế độ Assad sụp đổ. Gần đây có tin, Nga đã cử quân sang Syria để bảo vệ căn cứ Tartus. Với những gì đã và đang có với Syria, Nga sẽ không để Mỹ và các nước khác dễ dàng quyết định số phận của Syria. Máy bay chiến đấu Đa phần máy bay chiến đấu trong biên chế quân đội Syria do Nga sản xuất và xuất khẩu. Gần đây nhất, không quân Syria vừa mất một chiếc MiG-21 khi một viên đại tá đào ngũ chiếm dụng và lái nó vượt biên giới và hạ cánh xuống một sân bay quân sự ở Jordan. Viên đại tá trên được phép tị nạn chính trị ở Jordan nhưng số phận chiếc máy bay trị giá nhiều triệu USD đang thu hút rất sự chú ý. Bộ quốc phòng Syria đang đàm phán với chính phủ Jordan để lấy lại chiếc phi cơ nhưng chính phủ quốc gia láng giềng phía Nam Syria chưa đưa ra bất kể quyết định nào về số phận của nó. Ngoài ra, có thông tin khẳng định Syria đang sở hữu loại chiến đấu cơ MiG-29M và đang chờ lô hàng bao gồm chiến đấu cơ MiG-29SMT và nhiều loại tên lửa chiến thuật khác từ Nga. Tuy nhiên, không thể biết chính xác khi nào lô hàng tới nơi và con số chính xác mà quân đội Assad nhận được.

>> Syria bắn rơi F-4 Thổ Nhĩ Kỳ

Sáng 21/6/2012, phòng không Syria đã bắn rơi 1 tiêm kích F-4 Phantom của Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ này có thể tạo cớ cho cuộc tấn công chống Syria. >> Khám phá ngành công nghiệp QP Thổ Nhĩ Kỳ F-4 Phantom II của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ Theo thông tin chưa được xác nhận, hôm thứ sáu, 21/6/2012, phòng không Syria đã bắn rơi 1 tiêm kích F-4 Phantom của Thổ Nhĩ Kỳ và bắn bị thương một máy bay khác bay cùng chiếc F-4 ở khu vực bờ biển đông nam Thổ Nhĩ Kỳ trên Địa Trung Hải. Theo kênh truyền hành Li-băng Al Manar, chiếc F-4 do 2 phi công điều khiển đã rơi xuống biển. Sau đó được biết, lực lượng cứu hộ đã phát hiện trên biển một ghế thoát hiểm và một chiếc dù. Nhóm cứu hộ của Lực lượng bảo vệ bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ đang truy tìm bằng trực thăng với sự hỗ trợ của ba tàu Syria. Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, các máy bay trên không xâm nhập lãnh thổ Syria mà còn ở cách xa lãnh thổ Syria mấy kilômet. Để thảo luận tình hình này, Thủ tướng Recep Tayyip Erdoğan đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp với sự tham gia của Tổng tham mưu trưởng quân đội, các bộ trưởng các bộ sức mạnh và Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như chỉ huy tình báo Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Erdoğan cho biết, sự cố xảy ra ở khu vực cách thành phố Latakia khoảng 8 hải lý. Thành phố ven biển Địa Trung Hải Latakia cách biên giới đông nam Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 25 hải lý. Ông Erdoğan cũng bác bỏ thông tin trên một số báo chí sở tại nói là dẫn lời ông nói rằng, chính quyền Syria đã xin lỗi Ankara về vụ bắn rơi chiếc F-4, đồng thời cho biết, ông chưa có thông tin chính xác khẳng định chiếc F-4 bị phòng không Syria bắn rơi. Bộ Tổng tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ công bố thông tin chi tiết về sự cố nghiêm trọng này. Trong khi đó, các nguồn tin của BBC cho biết, lực lượng phòng không Syria ở khu vực thành phố Ras al-Basit quả thực đã bắn hạ một máy bay lạ. Trước đó, Bộ Tổng tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ thông báo, chiếc tiêm kích F-4 cất cánh từ căn cứ không quân Erhach ở tỉnh Malatya, đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã biến mất khỏi màn hình radar lúc gần trưa trên Địa Trung Hải, phía đông tỉnh Hatay giáp giới Syria. Báo chí Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, 2 phi công đã được tìm thấy còn sống cách bờ biển Syria 8 hải lý, ở tình trạng sức khỏe tốt. Tuy nhiên, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bác bỏ thông tin này. Ông Erdoğan cho biết, việc tìm kiếm các phi công đang được Thổ Nhĩ Kỳ phối hợp với Syria tiến hành. “Hiện, tôi chưa có thông tin về các phi công”, ông Erdoğan nói. Hôm 23.6, có tin, Bộ Quốc phòng Syria đã xác nhận phòng không nước này bắn rơi chiếc F-4 trên vùng biển Syria sáng hôm thứ sáu, 21/6, sau khi nó xâm nhập cách bờ biển Syria nửa hải lý. Bộ chỉ huy quân đội Syria tuyên bố chiếc F-4 bị bắn rơi khi bay trên hải phận nước này. Đại diện Bộ Ngoại giao Syria Jihad Maqdisi cho biết, hành động xảy ra không phải là hành động xâm lược và quân đội Syria không biết chiếc máy bay là của Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Abdullah Gül phỏng đoán, chiếc F-4 của Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm không phận Syria do tốc độ bay lớn, phi công không thể kiểm soát được, nhất là khi bay trên biển và đây là chuyện thường xảy ra, chứ không phải hành động ác ý. Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đang tiếp tục tìm kiếm tổ lái chiếc F-4 mà Syria nói là rơi ở Địa Trung Hải, cách phía tây ngôi làng Umm của Syria 6 hải lý. Sự cố này gây áp lực lớn đối với Thổ Nhĩ Kỳ đòi hành động chống Syria sau khi Ankara đưa ra các tuyên bố ngày càng cứng rắn về vụ này. Một số nhà phân tích Thổ Nhĩ Kỳ nói sự cố này có thể tạo cớ và và áp lực để Thổ Nhĩ Kỳ hành động chống chế độ Assad nếu Ankara muốn. Giáo sư Mesut Casin của Đại học tổng hợp Yeditepe cho rằng, vụ này sẽ gây rắc rối cho Syria và NATO có thể nhảy vào cuộc. Bộ Quốc phòng từ chối bình luận về sự cố này. Theo các nhà phân tích thì diễn biến sắp tới phụ thuộc phần lớn vào phản ứng của Syria. “Nếu Syria nhận toàn bộ trách nhiệm và đồng ý bồi thường, chẳng hạn, điều đó có thể ảnh hưởng” đến phản ứng của Thổ Nhĩ Kỳ, ông Nihat Ali Ozcan thuộc Viện nghiên cứu TEPAV của Thổ Nhĩ Kỳ bình luận. Nhà phân tích Thổ Nhĩ Kỳ Atilla Yesilada cho rằng, sự cố sẽ tạo cơ sở cho những cáo buộc rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang hỗ trợ quân phiến loạn Syria bằng các chuyến bay do thám. Sự cố bắn rơi chiếc F-4 của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị các nước NATO và nhiều nước Arab lợi dụng làm cớ để phát động hành động quân sự chống Syria, Phó chủ tịch thứ nhất Trung tâm Công nghệ chính trị (Nga) Aleksei Makarkin bình luận. Theo các chuyên gia quân sự, quân đội Syria hiện có chủ yếu tăng-thiết giáp lạc hậu, nhưng các phương tiện phòng không lại khá mạnh. Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích chiến lược và công nghệ (Nga) Konsstantin Makienko cho biết, gần đây, sau khi đã mua thêm một số vũ khí phòng không hiện đại như Buk-M2, Pantsir-S1E, phòng không Syria đáng sợ hơn nhiều phòng không Libya. Tuy nhiên, nếu phải đối đấu với NATO thì phòng không Syria vẫn không thể đứng vững, nhưng thời gian và vật lực để chế áp phòng không Syria sẽ lớn hơn nhiều nguồn lực đã phải dùng để chế áp phòng không Libya. (Nguồn :: Newsru, VZ, 22.6, WSJ, Dni, Newsru, 23.6.12)

>> Hạ gục Syria - đâu phải chuyện dễ ?

Cuộc chiến chống Syria có thể nổ ra vào tháng 8-9. Bình luận của các chuyên gia Nga trước cuộc chiến có thể diễn ra. (*)Hạ gục Syria, cần 2.000 máy bay, 60 vạn quân ? >> Mỹ chùn tay trước kế hoạch tấn công Syria >> Điểm mặt những cú đấm thép của Quân đội Nga (P3) Kịch bản Libya có lặp lại ở Syria? Phương Tây đang thực sự chuẩn bị cho cuộc chiến với Syria. Tân Tổng thống Pháp François Hollande trên kênh truyền hình France 2 hôm thứ tư, 30/5, đã tuyên bố không loại trừ khả năng xâm lược vũ trang vào Syria. Tuy nhiên, ông Hollande vẫn nhấn mạnh rằng, việc đó chỉ có thể thực hiện khi có nghị quyết tương ứng của Hội đồng Bảo an LHQ. Bỉ cũng không ngại gây chiến. Ngày 30/5, ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders đã ủng hộ ý tưởng can thiệp. Dĩ nhiên, người Mỹ cũng rất máu chiến. “Lầu Năm góc sẵn sàng bất cứ lúc nào soạn thảo kế hoạch can thiệp quân sự vào cuộc xung đột ở Syria. Trong trường hợp cần thiết, chúng tôi sẽ đệ trình các kịch bản can thiệp quân sự khác nhau”, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CBS. Song ông Dempsey cũng kêu gọi xem xét thận trọng việc sử dụng sức mạnh quân sự ở Syria. Tướng Dempsey tỏ ra nghi ngờ khả năng lặp lại kịch bản Libya ở Syria, khi mà Mỹ và các đồng minh đã trực tiếp giúp đỡ phe đối lập. Mặc dù, ông ta cũng không loại trừ khả năng Washington sẽ vận dụng các thủ đoạn đã được kiểm nghiệm. Kiên quyết phản đối can thiệp vào Syria, Moskva và Bắc Kinh phong tỏa việc thông qua nghị quyết tại Hội đồng Bảo an LHQ. Nhưng có thể lần này, phương Tây sẽ chẳng cần đến nghị quyết. Đáng lưu ý là hôm thứ tư, 30/5, tờ báo Al-Quds Al-Arabi đưa tin rằng, trong cuộc tập trận Eager Lion ở miền nam Jordanie (kết thúc vài ngày trước), Mỹ và các đồng minh đã chuẩn bị cho việc chiếm giữ các kho vũ khí hóa học của Syria. Ngày 29/5, tờ Haaretz của Israel đã đăng bài phỏng vấn một đại diện của cái gọi alf “Quân đội Syria tự do” (nhóm vũ trang lớn nhất của phe đối lập Syria). Trong đó có nói rằng, các kẻ thù của Tổng thống Syria té ra cũng rất chú ý đến số phận của kho vũ khí hủy diệt lớn. Và nếu như chế độ Assad sụp đổ, “Quân đội Syria tự do” sẽ đặt các kho vũ khí hóa học dưới sự kiểm soát chặt chẽ để nó không rơi vào tay những kẻ xấu thuộc các nhóm vũ trang. Tóm lại, công tác khởi sự đã có. Nếu nghị quyết sẽ không có, NATO sẽ thanh toán Assad với cớ là cần tước đoạt vũ khí hóa học khỏi tay “nhà độc tài khát máu” mà ông ta đang sử dụng đe dọa cả thế giới. Đó là điều đã xảy ra với Iraq. Tình hình xung quanh Syria sẽ diễn biến thế nào? Dưới đây là bình luận của một số chuyên gia Nga với tờ Svobodnaya Pressa (SP) * Thượng tướng, GS, TS sử học, Chủ tịch Viện Các vấn đề địa-chính trị (AGP, Nga) Leonid Ivashov SP: Leonid Grigorievich, ông đánh giá thế nào về tình hình hiện tại xung quang Syria? Tình hình đang bị hun nóng, nhất là xung quanh tình huống không rõ ràng ở Houla, và một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ cho phép can thiệp đang được chuẩn bị. Căn cứ là dường như Syria đang đe dọa các nước có chủ quyền khác. Tất cả những điều này không phù hợp với tinh thần và lời văn của Hiến chương LHQ, nhưng người Mỹ cần bất cứ lý do nào để được cho phép mở cuộc xâm lược mặt đất. Tình huống như ở Houla đã từng xảy ra năm 1999 ở khu dân cư Račak thuộc Nam Tư (theo giả thiết của các phần tử ly khai người Albania, các cơ quan quyền lực Nam Tư đã tổ chức tàn sát hàng loạt dân thường ở thôn này; biến cố ở Račak được mô tả như thế đã trở thành cái cớ để NATO lần đầu tiên nêu ra vấn đề sử dung vũ lực với Nam Tư - SP). Ở đó, chính quyền cũng bị buộc tội diệt chủng, còn sau đó ủy ban điều tra độc lập quốc tế phát hiện ra là thực tế hoàn toàn không phải thế, mà xác của những người bị giết ở Račak bị cố ý kéo đi để khiêu khích. Nhưng việc cũng đã rồi - Nam Tư đã chấm dứt tồn tại như một nhà nước. Tình huống tương tự bây giờ đang hình thành xung quanh Syria. Nếu như xảy a cuộc tấn công vũ trang vào Syria không có nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ thì đây sẽ là cuộc xâm lược ăn cướp mới vi phạm mọi chuẩn mực luật pháp quốc tế. Nếu như Nga và Trung Quốc dao động và cho phép thông qua một nghị quyết như vậy (cho phép đóng cửa không phận chẳng hạn) thì cuộc xâm lược vũ trang sẽ lập tức được phát động. Một cuộc xâm lược giấu mặt chống Syria ngay hôm nay đã đang diễn ra. Cũng giống như ở Libya, đang hoạt động ở đó là lực lượng đặc nhiệm của nước ngoài, trước hết là của Qatar và bọn lính đánh thuê từ các nước khác. Tóm lại, ngay hôm nay đã có thể nói về sự can thiệp quân sự vào công việc nội bộ của Syria. Được sự ủng hộ của đa số dân chúng, Tổng thống Assad có đứng vững trước cuộc xâm lược của NATO? Ảnh: RIA Novosti SP: Quân đội Syria như thế nào, có khả năng sẵn sàng chiến đấu đến đâu? Hiện nay, đây là lực lượng quân sự có khả năng chiến đấu nhất ở Cận Đông. Mặc dù, họ được trang bị chủ yếu bằng vũ khí lạc hậu do Liên Xô sản xuất, nhưng cũng có những vũ khí trang bị hiện đại do nước Nga hiện nay cung cấp. Tuy nhiên, khi chúng ta nói về sức chiến đấu của một quân đội, ta cần hiểu đối phương của nó là ai. Syria không chuẩn bị để đánh nhau với Mỹ, NATO, châu Âu. Nước này xây dựng quân đội để bảo vệ đất nước trước các nước láng giềng, trước hết là Israel, nhiều nước Arab. Nếu như NATO sẽ sử dụng không quân, các phương tiện vũ khí và chế áp hiện đại nhất chống Syria thì tất nhiên quân đội Syria không chống nổi. Dù sao thì NATO vẫn là cỗ máy chiến tranh hùng mạnh và hiện đại nhất thế giới. Bởi vậy, dĩ nhiên là Syria sẽ không thể trụ được lâu. Thực tế ở Iraq và Afghanistan cho thấy, NATO đang áp dụng chiến thuật chiến tranh phi tiếp xúc. Trước tiên, các lực lượng NATO đánh tan các đài radar phòng không đối phương, sau đó chế áp các bệ phóng tên lửa phòng không, tiếp đó không quân NATO hành động ở chế độ săn lùng tự do. Dĩ nhiên là quân đội Syria không sẵn sàng cho điều đó. Quân đội Syria: Thời bình, quân đội Syria có gần 300.000 quân (ngoài ra còn lực lượng gần 300.000 người). Xe tăng: 4.700-4.800 chiếc, trong đó có 1.500-1.700 Т-72 thuộc các biến thể khác nhau, 1.000 Т-62, 2.250 Т-55/Т-55MV, trong đó có khoảng 1.000 chiếc đang được cất giữ. Hệ thống rocket phóng loạt: 300 hệ thống Grad của Liên Xô, 200 hệ thống Type 63 của Trung Quốc. Pháo binh: Khoảng 1.500 khẩu lựu pháo kéo, 450 pháo tự hành 2S3 Akatsya và 2S1 Gvozdika. Trong trang bị còn có gần 4.000 hệ thống tên lửa chống tăng, trong đó có 1.000 hệ thống hiện đại Kornet của Nga. Phòng không: Gần 30 hệ thống tên lửa phòng không Buk và Osa, 36 hệ thống tên lửa/pháo phòng không Pantsir-S1, gần 50 hệ thống tên lửa phòng không S-200, gần 500 hệ thống tên lửa phòng không lạc hậu S-75 Volga và S-125 Pechora. Hợp đồng mua 8 tiểu đoàn tên lửa phòng không Buk-M2E ký năm 2008 đang trong quá trình thực hiện. Không quân: 48 máy bay tiêm kích MiG-29 được Nga nâng cấp vào đầu những năm 2000, 50 tiêm kích đánh chặn MiG-25, gần 100 MiG-23 thuộc các biến thể khác nhau, 20 Su-24MK. Theo thông tin không được xác nhận, Không quân Syria còn sở hữu gần 20 tiêm kích Su-27. Tên lửa chiến dịch-chiến thuật: 36 hệ thống Luna-M và Tochka. Đang trong quá trình thực hiện là hợp đồng mua sắm các hệ thống tên lửa chống hạm tối tân Bastion-P có tầm bắn 300 km của Nga. Hiện tại, vũ khí trang bị của Liên Xô/Nga chiếm hơn 90% vũ khí trang bị của quân đội Syria, nhưng 80% đã lạc hậu hoặc cần hiện đại hóa. SP: Nếu tình hình đi đến xung đột, Syria có đứng vững lâu hơn Libya không? Tôi không dám khẳng định điều gì, bởi lẽ ở Syria, chúng ta cũng có thể nhận được yếu tố nội chiến như đã xảy ra ở Libya. Nhưng cũng có thể nhận được hiệu ứng trái ngược: đại đa số dân chúng Syria có thái độ phản đối hành động xâm lược, nhất là với chiến dịch mặt đất và đoàn kết lại để đánh đuổi quân xâm lược. Nếu chỉ dừng ở chiến dịch không kích, NATO sẽ không đạt được các mục tiêu của họ và Syria vẫn tồn tại như một quốc gia. Dĩ nhiên là sẽ có tổn thất kinh tế, sẽ có những nạn nhân vô tội, nhưng Syria có thể đứng vững. Câu hỏi then chốt ở đây là hôm nay ai còn ủng hộ Syria? Liệu nhân dân các nước Arab, rồi Iran có ủng hộ họ không, liệu Nga và Trung Quốc có ủng hộ không dù chỉ là về chính trị? Dĩ nhiên không một quốc gia Cận Đông nào có thể đơn độc chống nổi được sức mạnh quân sự thống nhất của phương Tây. SP: Ông có nghĩ là Iran sẽ can thiệp vào cuộc xung đột Syria - NATO không? Tôi không thể nghĩ thay người Iran. Dĩ nhiên, họ hiểu rằng, Syria chỉ là màn dạo đầu cho cuộc tấn công vào Iran. Nhưng họ có thể làm gì? SP: Nghĩa là từ giác độ quân sự, Iran không thể có sự chi viện đáng kể? Nếu như không quân hiện đại ra tay thì Iran có thể chi viện được gì? Đưa các đài radar của mình sang Syria ư? Chúng cũng sẽ bị tiêu diệt, hơn nữa Iran cũng làm gì có radar hiện đại. Cung cấp các phương tiện hỏa lực diệt máy bay đối phương ư? Đó cũng là một câu hỏi. Tung không quân sang ư? Điều đó có nghĩa là khiêu khích một cuộc tấn công vào Iran. Tôi nghĩ rằng, trong tình huống này cần thể hiện trước hết sự cương quyết chính trị. Ví dụ, Tổng thống Pháp Hollande tuyên bố rằng, Pháp sẽ tham gia chiến dịch chống Syria, nhưng chỉ sau khi một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ được thông qua. Cần không được để người ta tiêu diệt một đồng minh nữa của Nga, cần phong tỏa việc thông qua nghị quyết. SP: Các nước châu Âu có sẵn sàng cho cuộc chiến không? Bởi lẽ, ở Libya, nhiều nước châu Âu đã vấp phải vấn đề kinh phí cho lực lượng quân đội tham chiến… Hiển nhiên, cả người châu Âu và người Mỹ đều có khó khăn tài chính. Nhưng để thực hiện một chiến dịch như thế, người ta có thể huy động các tập đoàn tư nhân có mưu đồ kiếm chác lợi ích từ cuộc chiến ở Syria. Ta hãy xem nhé. Hiện nay, người ta đang cố mở một tuyến đường ống dẫn khí đốt từ Qatar đi qua Cận Đông để cung cấp khí đốt cho châu Âu từ phía nam và cạnh tranh với tuyến đường ống “Dòng chảy phương bắc” của Nga và tuyến Nabucco. Những ai sẽ sử dụng tuyến đường ống này thì có thể đầu tư những khoản tiền tương ứng vào cuộc chiến ở Syria. SP: Mối quan tâm của họ là các mỏ khí đốt ở Syria có phải không? Không chỉ là mỏ mà chủ yếu là lãnh thổ. Cần thủ tiêu một nhà nước độc lập vốn đang thi hành chính sách của mình, tạo ra tình thế hỗn loạn, đưa các phần tử Hồi giáo cực đoan lên nắm quyền. Tại các nước Arab đã diễn ra cách mạng, chẳng hề có tăng trưởng mà chỉ rặt có suy thoái. Bằng cách cung cấp các khoản tín dụng ăn cướp, nay các nước này dễ dàng bị chi phối, dắt mũi. Người ta cũng đang cố làm điều đó với Syria - nổ bom, gây hỗn loạn, làm sao để ở đó các chính phủ lần lượt thay thế nhau. Kết quả là Syria sẽ không phát triển được và mãi mãi sẽ chìa tay ăn xin. Trong tình thế đó, có thể áp đặt bất kỳ điều kiện nào, không gian trở nên bị kiểm soát. SP: Thế các công ty tư nhân không sợ là một khi làm cho Syria hỗn loạn, họ sẽ không thể sử dụng được tuyến đường ống dẫn khí đốt à? Không sợ là sẽ nhận được hoạt động khủng bố gia tăng, các vụ nổ hàng ngày đối với chính tuyến đường ống đó ư? Không. Bất kỳ chế độ nào cũng muốn tuyến đường ống được an toàn - ta hãy xem gương chế độ Iraq mà xem. Họ sẽ tự bảo vệ tuyến đường ống vì nó mang lại nguồn thu nhập nào đó, hoặc là các công ty quân sự tư nhân vốn đang nhan nhản ở Mỹ sẽ nhận lãnh trách nhiệm này. Ở đây, mọi thứ đã được tính toán. SP: NATO có thể phát động xâm lược mà không cần có nghị quyết với cớ vũ khí hóa học mà dường như Syria có là một mối nguy hiểm không? Có thể, như đã xảy ra với Iraq. Người Mỹ hành xử một cách ngang ngược đến mức thậm chí không bận tâm để nghĩ ra cái cớ xác đáng hơn là việc sở hữu vũ khí hóa học. Vì lợi nhuận, để duy trì đồng đô la, vì để tiếp tục bòn rút từ khắp thế giới, mà người Mỹ gây ra những cuộc chiến tranh kiểu đó… * TS KHQS, đại tá hải quân Konstantin Sivkov, Phó Chủ tịch Viện Các vấn đề địa-chính trị (AGP) Điều kiện cơ bản cho thắng lợi của cả chiến dịch quân sự sẽ là thành công trong chiến dịch không quân nhằm giành ưu thế trên bầu trời Syria. Cái đó sẽ đóng vai trò quyết định trong cả cuộc xung đột sau đó. SP: Khả năng của các lực lượng phòng không và không quân Syria đánh trả cuộc tấn công đường không là như thế nào? Nếu được sử dụng đúng đắn, xét tới việc tập trung cao các lực lượng này ở một không gian rất hạn chế, phòng không và không quân Syria có tiềm năng tiêu diệt hơn 100 máy bay đối phương. Nhưng vì đòn tấn công trước tiên sẽ nhằm vào chính các vị trí đóng quân của các lực lượng đó nên khả năng của chúng sẽ bị giảm mạnh. Để trấn áp hệ thống phòng không Syria vốn bao gồm gần 650 hệ thống tên lửa phòng không, và không quân với gần 450 máy bay các loại, sẽ cần phải tạo lập ưu thế trên không áp đảo, nếu không không quân NATO sẽ chịu tổn thất lớn. NATO sẽ cần tập hợp một lực lượng không quân hùng hậu với 1.500-2.000 máy bay. Nếu NATO chỉ tổ chức một lực lượng với 600-700 máy bay thì lực lượng này sẽ chịu tổn thất lớn vì sẽ không thể đồng thời chế áp tất cả các phương tiện phòng không và không quân Syria, và nhiều trong số các phương tiện này sẽ đánh trả hiệu quả. Nếu như NATO tổ chức một lực lượng tương đương với lực lượng đánh Iraq năm 2003, tức là 2.000-2.500 máy bay, thì bằng lực lượng đông đảo, họ sẽ có thể giải quyết được nhiệm vụ chế áp các phương tiện phòng không và không quân ngay trong những đòn đánh đầu tiên. Khi đó, tổn thất của không quân NATO có thể trong khoảng 20-30 máy bay. SP: Sức chiến đấu của Lục quân Syria ra sao? Lực lượng này có khả năng chiến đấu cao nhất, sẽ không có chuyện đào ngũ hàng loạt nào đâu, và việc lực lượng này đánh tan các tay súng ở Homs là bằng chứng khẳng định điều đó. SP: Mục tiêu được công bố của các nước phương Tây là truất quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Họ có thể đạt được mục tiêu đó mà không cần tiến hành chiến dịch mặt đất không? Không tiến hành chiến dịch mặt đất thì không thể lật đổ được ông Assad. Không thể nghi ngờ gì về điều đó được: kinh nghiệm tất cả các cuộc xung đột trước đó đã cho thấy điều đó. Để tiến hành chiến dịch đó, tối ưu là NATO sẽ phải tổ chức một lực lượng lục quân 500-600 ngàn người. Điều đó cực khó. Nhưng kể cả khi đã có một lực lượng như thế rồi, họ sẽ phải giải quyết vấn đề là phát động tấn công từ lãnh thổ của ai? Thổ Nhĩ Ký khó lòng cho phép dùng lãnh thổ của họ để xâm lược Syria, vì họ hiểu rằng, thu được lợi lộc từ chuyện này sau đó sẽ là các nước thứ ba, chứ không phải họ. Li-băng, Iraq, Jordanie và Israel cũng khó dám làm chuyện đó. Còn đổ bộ lực lượng từ Địa Trung Hải thì mạo hiểu vì Syria đã được Nga chuyển giao các hệ thống tên lửa bờ biển. Nếu như không bị tiêu diệt trong giai đoạn đầu, các hệ thống đó có thể gây tổn thất lớn cho các tàu đổ bộ. Việc NATO có dám mở chiến dịch mặt đất hay không còn phụ thuộc nhiều vào việc liệu không quân của họ có chế áp được chắc chắn lục quân Syria từ trên không hay không, liệu họ có mua chuộc được giới chỉ huy quân sự cấp cao của Syria như đã làm ở Iraq hay không. Nếu không thì tôi nghiêng về hướng cho rằng, sẽ không có chiến dịch mặt đất. Không có ưu thế hoàn toàn về lực lượng và khi quân đội đối phương vẫn duy trì được sức chiến đấu, các lực lượng NATO có thể hứng chịu những tổn thất rất lớn. Nếu như chiến dịch cuối cùng vẫn được phát động thì dưới áp lực của những tổn thất, họ đơn thuần là sẽ phải ngừng chiến dịch. NATO hiện đang ở trong một cuộc khủng hoảng quân sự và tinh thần cực kỳ trầm trọng, còn ở phương Tây chẳng có ai sẵn sàng cho những tổn thất nặng nề. SP: Ông nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khó lòng mà cho phép sử dụng lãnh thổ của họ, nhưng chính nước này ngay từ đầu cuộc xung đột là nước chỉ trích gay gắt nhất chính quyền Syria? Đúng, trước đây là thế, nhưng trong mấy tháng gần đây, những chỉ trích đó đã bắt đầu dịu đi, bởi vì các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ hiểu rằng, Saudi Arrabia hiện đang bắt đầu giành lấy quyền chủ động ở Syria, và sau khi giải quyết xong, ưu thế chi phối trong khu vực sẽ không phải lọt vày tay Thổ Nhĩ Kỳ mà lọt vào tay Saudi Arabia thực thi. Bởi vậy, hiện giờ, Thổ Nhĩ Kỳ không ráo riết chỉ trích Assad nữa. SP: Liệu cuộc xâm lược Syria có thể diễn ra không có Mỹ tham gia không? Câu trả lời cho câu hỏi này đã rõ ràng với tất cả trong cuộc chiến tranh chống Libya một năm trước. Về thực chất, NATO đã không thể độc lập giải quyết được dù một nhiệm vụ của chiến dịch không kích, hơn nữa chiến dịch cũng kéo dài đến nửa năm. Đó chính là tất cả những khả năng của NATO khi không có Mỹ. Nhưng ở đây cần phải nói thêm là họ đã huy động một số lượng máy bay không đủ cho chiến dịch này, chỉ có gần 250 chiếc. Nếu như họ tập hợp được trong tay 600-700 máy bay thì các sự kiện đã diễn ra thuận lợi hơn đối với họ. Trong trường hợp Syria, tình hình cũng tương tự, chỉ có điều là tồi tệ hơn nhiều vì cả về số lượng và chất lượng, đây là địch thủ đáng gớm hơn nhiều so với Libya. Nếu xét đến yếu tố đại đa số dân chúng nước này đứng về phía ông Bashar al-Assad thì không còn nghi ngờ gì nữa, NATO không thể đơn thương độc mã thanh toán được ông ấy. SP: Điều gì có thể cản trở phát động cuộc xâm lược? Trở ngại thì rất nhiều. Một là, không có nước hay nhóm nước nào sẵn sàng cho việc triển khai trên lãnh thổ của mình một số lượng quân đội, chiến cụ lớn như thế, cung cấp các sân bay của mình và đóng vai trò làm bàn đạp phát động tấn công xâm lược Syria. Hai là, hiện nay không có những điều kiện chính trị để phát động chiến tranh bởi vì không có liên minh các nước sẵn sàng khai chiến. Sẽ mất nhiều tháng cho việc tham vấn và quyết định. Ba là, không có các phương tiện vật chất-kỹ thuật sẵn sàng cho sử dụng, được phân tán ở những khu vực cần thiết và cũng như chưa thiết lập được hạ tầng quân sự cần thiết. Cũng phải mất mấy tháng cho việc này. Đánh thắng một địch thủ như Syria, chỉ có thể nhờ ưu thế áp đảo về lực lượng và phương tiện, và nếu như hôm nay, các nhà lãnh đạo của những nước nào đó tuyên bố rằng, cần tiến hành một chiến dịch quân sự ở Syria, thì điều đó không có nghĩa là ngay ngày mai binh lính của họ sẽ đổ bộ ngay vào lãnh thổ đối phương, còn các máy bay sẽ bắt đầu các phi vụ chiến đấu. Việc tiến hành một chiến dịch quy mô như thế sẽ đòi hỏi xây dựng kho dự trữ vật chất cỡ 3-4 triệu tấn: thực phẩm, nhiên liệu, phụ tùng, đạn dược... Để triển khai 2.000 máy bay sẽ phải tìm ra gần 30-40 sân bay thích hợp. Tất cả những cái đó đòi hỏi một thời gian dài và xét đến tất cả những trở ngại, tôi kết luận rằng, dù một số chính trị gia muốn đến thế nào, nhưng họ sẽ khó phát động xâm lược Syria trong vài tháng tới. * Geidar Dzhemal, Chủ tịch Ủy ban Hồi giáo Nga: Để bất chấp lập trường ngăn chặn của Trung Quốc và Nga ở Hội đồng Bảo an LHQ và làm cho việc xâm lược Syria trở thành có thể, Mỹ muốn bịa ra một cái cớ nhân đạo nào đó, chẳng hạn như việc Assad sở hữu vũ khí hủy diệt lớn. Sự hiện diện của các mối đe dọa đó không đòi hỏi sự can thiệp ở cấp độ LHQ, mà là sự can thiệp ở cấp độ NATO, nhanh chóng hơn. Quân đội Syria, nhìn chung, là khúc xương khó nhằn. Họ được huấn luyện khá tốt và có đủ bộ những vũ khí trang bị khá ghê gớm, tốt hơn nhiều những thứ mà ông Gaddafi đã có. Cuối cùng, còn một yếu tố nữa: Iran nhất định sẽ can thiệp nếu ai đó xâm lược quân sự Syria. SP: Tình hình sẽ diễn biến nhanh như thế nào? Tôi nghĩ rằng, hiện thời mới chỉ là thi triển các mánh khóe. Obama cực kỳ không muốn sự phát triển của đề tài Syria. Tôi cho là sự kiện ở Houla là một vụ khiêu khích do các thế lực muốn tạo ra những điều kiện bất khả kháng cho phép phớt lờ Obama. Những điều kiện bất khả kháng tạo ra những bối cảnh bất trắc trước cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ mà kết quả là Obama có thể thực sự thua cuộc mặc dù hiện giờ ông ấy có mọi cơ hội giành chiến thắng. Nếu tình hình đi đến một cuộc xâm lược chống Syria và kéo theo Iran vào cuộc xung đột, Obama sẽ rất mờ nhạt trong con mắt cử tri. Ở phương Tây, sau sự kiện Houla, đã diễn ra làn sóng trục xuất các đại sứ của Syria, vang lên hàng loạt tuyên bố sẵn sàng can thiệp. Có cảm tưởng là người ta đang gỡ bí cho Obama. Tuy nhiên, ít ai chú ý tới việc chỉ có 20 người chết vì đạn pháo của quân chính phủ. Đa phần nạn nhân chết bởi tay các đội quân vũ trang ủng hộ ông Assad - các quan sát viên LHQ đã xác định như thế. Cuộc tàn sát có thể là trò chơi bẩn, là sự khiêu khích. Chẳng hạn, nó có thể do các cấp chỉ huy được trả thêm tiền để gây ra. Một mặt, họ là các chỉ huy chiến trường ủng hộ ông Assad, mặt khác, điệp viên Mỹ có thể đã móc nối được với họ. Nên sự khiêu khích này có những hậu quả địa-chính trị to lớn. * Nữ nhà báo, nhà nghiên cứu Đông phương học Ankhar Kochneva, người đang sống ở ngay Damascus Gọi từ Damascus, Ankhar Kochneva chia sẻ về cảm nhận của người dân ở Syria đối với những ý đồ hiếu chiến của các nước phương Tây: Một là, về cái được gọi là “nguyên nhân” để xâm lược Syria, tức là vụ tàn sát ở al-Houla. Hiện giờ đã có các tài liệu chính thức, băng ghi hình chính cuộc tàn sát, từ đó thấy rõ rằng, ra tay là những tên kẻ cướp, chúng giết những người ủng hộ Tổng thống. Trong 108 người bị giết, 62 người mang cùng một họ. Tất cả 32 trẻ em bị giết là thành viên của gia đình này, số còn lại là thành viên của hai gia đình khác. Nghĩa là ba gia đình cụ thể của những người ủng hộ Tổng thống đã bị tàn sát cố ý. Một trong những người bị giết giữ cương vị quan trọng ở quốc hội. Ngày 23, ông ấy được bổ nhiệm, ngày 25 cả gia đình bị sát hại. Có những băng ghi hình, trên đó thấy rõ bọn cướp gài mìn các ngôi nhà, cho nổ chúng như thế nào, sau đó làm ra vẻ đó là các cuộc không kích. Các tài liệu chính thức của LHQ về sự kiện ở al-Houla đã được soạn thảo. Trong đó không hề có một chữ nói có những cái xác nào bị thương tổn do các vụ nổ hay mảnh bom. Nghĩa là người ta đe dọa xâm lược chúng tôi vì bọn cướp đã tổ chức một cuộc thảm sát những người ủng hộ ông Assad. Còn về phản ứng ở phương Tây thì từ các nguồn của mình, mấy tuần trước tôi đã nhận được thông tin từ Mỹ nói rằng, chính quyền Mỹ đã thông qua quyết định cụ thể chuẩn bị xâm lược Syria. Nghĩa là bước ngoặt đó không phải là điều bất ngờ, và quyết định đó đã được thông qua không phải là sau khi vụ tàn sát này diễn ra. Mặt khác, ở Syria chúng tôi, những kẻ nổi loạn từ lâu đã nói đến gờ “X” nào đó mà sau đó thì tất cả sẽ thay đổi. Hiện giờ, chúng tôi đã có được phiên bản Syria của ngôi làng Nam Tư Račak: đó là tội ác biện minh cho những tội ác sau đó. SP: Dân chúng có sợ cuộc xâm lược không? Chúng tôi có gì phải sợ? Quân đội có, nếu cần thì ngày mai sẽ làm điều cần làm, nhưng bởi lẽ NATO sẽ không đánh nhau như quân đội với quân đội, họ sẽ đánh bom. Còn bản thân người dân thì nói “Cứ để họ nhảy vào, chúng ta chẳng có gì mà mất, chúng ta đang bảo vệ những ngôi nhà của mình”. Ở ý nghĩa tốt đẹp, người Syria đó là chính những con người Xô-viết như chúng ta đã từng. Chúng tôi không nhìn thấy những sự chuẩn bị đặc biệt nào trong bối cảnh những sự kiện gần đây. Cũng chẳng có ai ở đây có ảo tưởng gì cả: họ hiểu rằng, người ta có mục tiêu, mục tiêu là hủy diệt một đất nước, chứ không phải truy đến cùng sự thật. Các vị hay xem điều gì đang diễn ra ở Sudan - người ta bị giết hàng trăm, LHQ ở đâu? Ở Yemen, một lúc có 100 người bị giết, 300 người tàn phế do vụ khủng bố, LHQ ở đâu? Còn ở chỗ chúng tôi, chính những người bảo vệ chúng tôi bị kẻ thù giết hại, thế nên thế giới phương Tây rắp tâm mau chóng phát động oanh kích Syria. Chúng tôi đang chờ đợi cuộc xâm lược. Chúng tôi nghĩ rằng, điều đó sẽ xảy ra trong tháng 8-9. Hôm qua, tại cuộc họp báo của ông Kofi Annan, tôi đã đặt câu hỏi này với ông ấy: “Theo thông tin của tôi, Lầu Năm góc đang chuẩn bị cuộc xâm lược vào tháng 8-9. Những người sống ở Syria và ban lãnh đạo Syria phải làm gì?” Nhưng ông ấy, cũng như với các câu hỏi còn lại, đã không trả lời được rành rẽ, mà chỉ là “Không, tôi không nghĩ là sẽ như thế ”.

>> Mỹ chùn tay trước kế hoạch tấn công Syria

Bạo lực ở Syria vẫn tiếp diễn trong khi Mỹ liên tục kêu gọi ngăn chặn đổ máu ở quốc gia Trung Đông, tuy nhiên Washington cũng đang bắt đầu chùn tay khi tính tới kịch bản can thiệp quân sự vào đất nước này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta và Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Martin Dempsey. Ảnh: AFP Các quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc đang cảnh báo rằng hành động can thiệp quân sự vào Syria sẽ có thể trở thành một chiến dịch lê thê và dễ gây nản lòng. Không quân Mỹ cần nhiều tuần lễ để có thể oanh kích toàn diện các mục tiêu tại Syria, đồng thời lại kéo theo nguy cơ làm chết một số lượng lớn thường dân và đẩy quốc gia Trung Đông gần hơn tới một cuộc nội chiến, NY Times cho hay. Giới chức quân sự Mỹ cho rằng Syria là một "khúc xương khó nhằn" hơn rất nhiều so với Libya, nơi đã khiến Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải tiến hành một chiến dịch kéo dài 7 tháng, với hàng trăm đợt chiến đấu cơ xuất kích để ném xuống tổng cộng 7.700 quả bom và tên lửa các loại. Mỹ có năng lực quân sự để phát động các cuộc không kích liên tiếp tại Syria, như Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Martin Dempsey từng nói "Chúng ta có thể làm bất cứ điều gì" trước Thượng viện Mỹ tuần trước. Tuy nhiên, các quan chức quốc phòng nước này vẫn lo ngại về 4 thách thức lớn, gồm: các hệ thống phòng không đa dạng và tinh vi do Nga chế tạo được bố trí tại các trung tâm đông dân cư, vũ trang cho phe đối lập yếu ớt ở Syria, nguy cơ một cuộc chiến với bên thứ ba như Iran hoặc thậm chí là Nga - hai đồng minh quan trọng của Syria, và cuối cùng là việc thiếu một liên minh quốc tế sẵn sàng hành động chống lại chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Một quan chức quốc phòng cấp cao tuần trước cho hay ngay cả việc tạo ra những "thiên đường an toàn", hoặc những khu vực được bảo vệ cho các thường dân Syria, sẽ là một chiến dịch phức tạp mà những nhà hoạch định quân sự đang cân nhắc. Lý do là vì việc này đòi hỏi phải sử dụng một lực lượng bộ binh lớn để thiết lập và duy trì các "ốc đảo" như vậy. Viêc lên kế hoạch này là câu trả lời cho yêu cầu của Tổng thống Barack Obama đối với Lầu Năm Góc về việc có những lựa chọn quân sự sơ bộ, dù Washington vẫn tin rằng việc gây sức ép kinh tế và ngoại giao là cách tốt nhất để chấm dứt tình trạng bạo lực ở Syria. Các phương án đang được nghiên cứu bao gồm cả việc di tản nhân đạo bằng máy bay, giám sát đường biển của Syria và thiết lập một vùng cấm bay. Không kích Syria là một việc mà quân đội Mỹ có thể làm nhưng sẽ không dễ dàng như chiến dịch ở Libya. Đồ họa: Typepad Tướng Dempsey và Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta tuần trước cho hay quân đội Mỹ vẫn đang ở những bước đầu tiên của việc cân nhắc các khả năng. Hai ông vẫn luôn yêu cầu quân đội Mỹ có những kế hoạch đối phó với những phát sinh bất ngờ trong những cuộc khủng hoảng trên thế giới. Thượng nghị sĩ bang Arizona, John McCain và một vài nghị sĩ đảng Cộng hòa khác tiếp tục phản đối phản ứng hiện nay của chính phủ Mỹ đối với tình hình Syria. "Bao nhiêu người nữa sẽ phải chết?", ông McCain nói trong phiên điều trần của Thượng viện Mỹ tuần trước, với ý ám chỉ việc Liên Hợp Quốc ước tính 7.500 người đã thiệt mạng trong một năm qua tại Syria. Ông đề nghị chính phủ Mỹ oanh kích các lực lượng ủng hộ tổng thống Assad. Thượng nghị sĩ bang Nam Carolina, Lindsey Graham, cũng cho rằng Mỹ có lợi ích chiến lược tại Syria lớn hơn nhiều so với tại Libya, và rủi ro của một hành động quân sự là có thể chấp nhận được. "Chúng ta không thể phát động mọi cuộc chiến mà không làm mất một chiếc máy bay nào", thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa này nói. Các quan chức tình báo và quốc phòng Mỹ cho rằng các hệ thống phòng không tích hợp của Syria, vốn là sự kết hợp của hàng nghìn tên lửa phòng không cùng với các radar và súng phòng không, không chỉ tiên tiến hơn các hệ thống ở Libya, mà còn được phân bố dày đặc tại các khu vực dân cư ở biên giới phía tây Syria. Điều này đồng nghĩa với việc các cuộc ném bom chính xác sẽ khiến thường dân ở gần đó thiệt mạng. Tại Libya, những bước đầu tiên trong một chiến dịch không kích Syria có thể sẽ là phần việc của Mỹ, vì nước này có kho vũ khí và các thiết bị điện tử dồi dào. Một khi Mỹ làm chủ bầu trời, họ sẽ có thể tạo ra những "thiên đường an toàn" hay một "hàng lang nhân đạo". Đây sẽ là một tuyến tháo chạy an toàn dành cho những nạn dân Syria, với điểm đến có thể là Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, các quan chức quân sự Mỹ cho rằng hành lang và các khu vực an toàn kể trên thực ra lại rất dễ bị tấn công bởi 330.000 binh sĩ tinh nhuệ của quân đội Syria. Xe tăng và xe bọc thép của quân đội Syria trên đường phố của Yabrud, cách thủ đô Damascus khoảng 80km về phía bắc, hôm 8/3. Ảnh: AFP/Youtube Giới chức quân sự Mỹ cũng cho rằng phe đối lập ở Syria không kiểm soát bất cứ một khu vực nào giống như những người nổi dậy ở Libya. Phe đối lập ở Syria vẫn ở trong tình trạng phân tán với khoảng 100 nhóm khác nhau và cho đến giờ vẫn không có những nhà lãnh đạo thực sự xuất hiện. Mỹ đang cân nhắc việc hỗ trợ kỹ thuật cho phe đối lập ở Syria, trong đó bao gồm cả các thiết bị liên lạc, nhưng Washington vẫn chưa thể thành công trong việc đưa các nhóm lẻ tẻ này tập hợp thành một hội đồng chung. Một vấn đề nữa mà Lầu Năm Góc e ngại đó là Iran, đồng minh quan trọng nhất của Syria. Giới chức quân sự và tình báo Mỹ cho rằng Iran đã chuyển những vũ khí hạng nhẹ vào Syria, hầu hết là súng phóng lựu, cũng như các thiết bị công nghệ và các chuyên gia cao cấp để hỗ trợ chính quyền Assad. Ngoài ra, Nga, nhà cung cấp vũ khí hàng đầu của Syria, hiện vẫn duy trì một căn cứ hải quân tại thành phố cảng Tartus trên bờ Địa Trung Hải. Đây là cơ sở quân sự duy nhất của Nga nằm ngoài lãnh thổ nước này. Moscow đang thể hiện việc duy trì quan hệ với chính quyền Assad, và đã cùng với Trung Quốc bác bỏ nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có nội dung yêu cầu tổng thống Syria từ chức. Chính quyền Tổng thống Obama vẫn đang cân nhắc mọi phương án quân sự tại Syria. "Liệu Mỹ có tấn công Syria?", trung tướng về hưu David A. Deptula, người tùng là quan chức tình báo hàng đầu của không quân Mỹ, đặt ra câu hỏi khi nói về khả năng một chiến dịch không kích của Mỹ nhằm vào Syria. "Câu trả lời là có thể, nhưng việc này sẽ không dễ như ăn kẹo đâu".

>> Ai đủ khả năng lật đổ Assad?

Trong khi phương Tây đang cố thúc đẩy Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua Nghị quyết mới về Syria nhằm lật đổ Tổng thống Assad thì Lực lượng Quân đội Tự do Syria (FSA) cũng bắt đầu chứng tỏ ảnh hưởng của họ đối với cục diện trong nước. Câu hỏi đặt ra là, ai đủ khả năng lật đổ ông Assad? FSA lớn mạnh... Hy vọng chấm dứt tình trạng bạo lực ở Syria nhờ các giải pháp ngoại giao đang ngày càng trở nên mong manh khi cộng đồng quốc tế bắt đầu chú ý nhiều hơn đến vài trò của lực lượng Quân đội Tự do Syria (FSA). Ngày càng trưởng thành và không ngừng lớn mạnh, FSA đang được kỳ vọng sẽ đóng vai trò chính trong việc lật đổ chế độ Tổng thống Bashar Assad. Với sự lớn mạnh vượt bậc thời gian gần đây, liệu Lực lượng Quân đội Tự do Syria liệu có đủ khả năng lật đổ chế độ Assad? Ảnh minh họa: Reuters. Giới quan sát quốc tế nhận định, hai tháng qua, trong khi FSA đi lên cả về chất lượng và số lượng thì lực lượng trung thành với chế độ Assad dường như lại đang yếu đi. Một trong những nguyên nhân quan trong là bởi những người đào tẩu khỏi hàng ngũ quân sự cũng như dân sự thuộc lực lượng trung thành với Tổng thống Assad ngày càng gia tăng. Thực tế này tạo cơ hội cho FSA thực hiện các cuộc tấn công chống lại quân đội của Tổng thống. Cụ thể, thời gian gần đây, FSA tích cực và chủ động tổ chức các cuộc tấn công khá quy mô chống chế độ Assad trong vòng bán kính 8 km xung quanh Damacus cũng như các thành trì, thành phố do quân đội Tổng thống Assad kiểm soát, bất chấp các khó khăn về mặt hậu cần, vũ khí, đạn dược. "Tôi tin rằng FSA sẽ ngày càng chứng tỏ được vai trò chi phối tình hình Syria. FSA sẽ định hình kết quả cuộc đối đầu giữa chế độ Assad và người biểu tình Syria khi đang dần thay đổi bản chất của nó. Sự thật là FSA đang lớn mạnh về cả chất lượng lẫn số lượng và chứng tỏ khả năng phục hồi nhanh trên chiến trường", nhà phân tích quân sự cho Chính sách Cận Đông (WINEP) tại Học viện Washington Jeffrey White nhấn mạnh. FSA tuyên bố hiện họ có 37 tiểu đoàn bao gồm khoảng 40.000 binh sĩ trong đó có 17 đến 23 tiểu đoàn quân sự hoạt động thường xuyên. Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu ước tính con số binh sĩ của FSA trên thực tế chỉ dao động xung quanh con số 4.000 đến 7.000 người. … và tiếp tục kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế Dù chứng tỏ sự lớn mạnh về số lượng và chất lượng trong thời gian qua, trên thực tế FSA vẫn đối mặt với vô vàn khó khăn, thiếu thốn. Hiện nay, việc tìm kiếm các nguồn hỗ trợ vũ khí, đạn dược để duy trì cuộc đấu tranh chống lại chế độ Assad đang là thách thức sống còn mà FSA phải đối mặt từng ngày từng giờ. Bởi sự thiếu thốn về vũ khí, đạn dược FSA gặp nhiều bất lợi trong nỗ lực cân bằng lực lượng với quân đội của Tổng thống Assad cũng như nhiều khó khăn trong việc kiểm soát các khu vực vừa giành được của chế độ Assad. Đó là một số vùng ngoại ô Damacus, một phần tỉnh Idlib ở phía Bắc Syria và thị trấn Zabadani gần biên giới với Lebanon. "Chúng tôi cần tất cả mọi thứ, súng phóng lựu, súng đại liên, bộ phận giảm thanh hay đạn dược. Chúng tôi ngày càng gia tăng về số lượng và do đó, chúng tôi cần nhiều hơn những gì mà chúng tôi đang nhận được", Mohammed, một sĩ quan FSA tầm 40 tuổi cho hay. “Vấn đề then chốt trong tình hình hiện nay chính là phải đảm bảo cung cấp các trang thiết bị quân sự, hậu cần cho quân nổi dậy cũng như khả năng cố vấn hợp lý cho ban lãnh đạo FSA để vạch ra những chiến lược đúng đắn”, nhà hoạt động chính trị người Syria tại Mỹ Ammar Abdulhamid nhận định. Trong khi đó, ông White cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ FSA bằng cách cung cấp tiền, vũ khí, đặc biệt là vũ khí chống tăng, cũng như tư vấn xây dựng chiến lược và chiến thuật cho ban lãnh đạo FSA. Tuy nhiên, giới phân tích cũng nhận định rằng các nguồn hỗ trợ FSA đến từ cộng đồng quốc tế sẽ vấp phải sự phản đối dữ dội và gay gắt từ chế độ Assad cũng như đồng mình của họ ở Iran và tổ chức Hezbollah ở Lebanon, thậm chí, từ cả Nga và Trung Quốc. Một trong những lý do quan trọng là việc ủng hộ cho FSA để tổ chức các cuộc tấn công lật độ chế độ Assad mà sao lãng các giải pháp ngoại giao đàm phán hòa bình có thể đẩy mức độ bạo lực ở Syria tăng cao và kéo dài thêm nhiều tháng trước khi cục diện chuyến sang có lợi cho phe đối lập. Các nguồn ủng hộ vũ khí đáng kể cho FSA Tuy nhiên, bất chấp nguy cơ trên, từ trước đến nay, vũ khí ủng hộ cho FSA đa phần đến với tư cách cá nhân và với số lượng nhỏ vẫn được bí mật vận chuyển thông qua biên giới giữa Lebanon – Syria. Ngoài ra, một số loại vũ khí khác cũng đến tay quân nổi dậy Syria khá dễ dàng thông qua biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Theo một nguồn tin ngoại giao đáng tin cậy thì nhiều bộ lạc người Sunni ở tận tỉnh Al-Anbar của Iraq rất nhiệt tình ủng hộ vũ khí, đạn dược cho những người anh em của họ, những người Sunni ở miền Đông Syria. Ngoài ra, người Kurd ở miền Bắc Iraq cũng hết lòng ủng hộ vũ khí cho người Kurd phía Đông Bắc Syria giúp họ lật đổ chế độ Assad. Không dừng lại ở đó, theo một quan chức FSA, nguồn vũ khí đáng kể ủng hộ cho quân nổi dậy thậm chí, còn đến từ binh lính lẫn một số quan chức quân đội phục vụ cho chế độ Assad. “Khi một binh lính thuộc lực lượng trung thành với Tổng thống Assad muốn đào ngũ, họ liên hệ với chúng tôi. Chúng tôi sẽ yêu cầu anh ta cung cấp tên tuổi và chức vụ. Từ đó, chúng tôi có thể đề nghị anh ta tiếp tục ở lại vị trí để lén đánh cắp vũ khí ủng hộ cho quân nổi dậy”, Sheikh Zuheir Amr Abassi, phát ngôn viên của Hội đồng Hồi giáo tối cao Syria kiêm điều phối viên hậu cần cho FSA tiết lộ. Ngoài ra, ông Sheikh Zuheir Amr Abassi còn kể lại chuyện một sỹ quan thuộc lực lượng trung thành với Tổng thống Assad trước khí đào tẩu giúp FSA lấy được một lượng vũ khí đáng kể. "Anh ta liên lạc với chúng tôi và tiết lộ nơi cất giấu vũ khí. Chúng tôi liền gửi 20 người tới và lấy được nhiều bao tải vũ khí, đạn dược”, Abassi kể lại.

>> Dương oai bằng màn phóng tên lửa Yakhont

Lần đầu tiên Quân đội Syria thể hiện với thế giới rằng họ đang hữu tên lửa hành trình chống hạm siêu âm Yakhont bằng một cuộc tập trận bắn đạn thật. Theo kế hoạch huấn luyện trong năm 2011, Lực lượng Phòng không - Không quân và Hải quân Quân đội Syria tiến hành tiến hành cuộc tập trận qui mô lớn (chủ yếu là trên biển) hôm 20/12. Nhiều tên lửa hiện đại, tàu chiến, cùng với các máy bay chiến đấu, máy bay ném bom, trực thăng tấn công, các đơn vị lính dù và các tổ hợp tên lửa phòng không đã tham gia cuộc tập trận này. Điểm nhấn của cuộc tập trận là sự xuất hiện của tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển Bastion được trang bị các tên lửa hành trình chống hạm siêu âm Yakhont. Hình ảnh tên lửa Yakhont xuất hiện ở đoạn 1 phút 18 giây trong clip dưới đây: Mục đích của cuộc tập trận là kiểm tra khả năng tấn công máy bay, tiêu diệt tàu chiến và đẩy lùi mọi cuộc xâm lược của đối phương. Theo các chuyên gia quan sát, cuộc tập trận của Quân đội Syria cho thấy trình độ phối hợp tác chiến cao và sát với thực tế chiến đấu thật. Quân đội Syria cũng thể hiện được kỹ năng và kinh nghiệm tốt của họ trong việc sử dụng các loại vũ khí hiện đại để tìm kiếm, phát hiện và tấn công các mục tiêu của đối phương. Phó Tư lệnh tối cao các lực lượng vũ trang Syria, Bộ trưởng Quốc phòng, Tướng Raja Dawood Abdullah đã ca ngợi kết quả tập trận, xác nhận khả năng sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng vũ trang Syria để bảo vệ đất nước của họ có thể chống lại bất kỳ sự xâm lược từ trên biển, trên bộ và trên không. Một số hình ảnh của cuộc diễn tập. Tổ hợp tên lửa phòng không SA-6 bảo vệ vùng trời Syria. Tên lửa phòng không dời bệ phóng. Chiến đấu cơ MiG-23 đang ném bom trên biển. Tên lửa chống tàu dời bệ phóng. Các sỹ quan Syria tham gia quan sát và chỉ huy cuộc tập trận.