>> Mỹ nâng cấp hệ thống C-RAM

[BDV news] Quân đội Mỹ đã thông qua kế hoạch nâng cấp hệ thống phòng thủ Centurion C-RAM, đây là một trong những ưu tiên hàng đầu nhằm tăng cường khả năng bảo vệ các căn cứ, cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ tại hai điểm nóng chiến sự Iraq và Afghanistan. C-RAM là hệ thống phòng thủ tầm gần được thiết kế để bảo vệ binh lính hay các cơ sở hạ tầng quan trọng trước các cuộc tấn công bằng tên lửa, pháo binh và súng cối. Khái niệm thiết kế C-RAM xuất hiện trong chiến tranh Iraq, khi lực lượng chống đối luôn tìm cách tiến công bất ngờ, lén lút vào các căn cứ của quân đội Mỹ bằng pháo binh, súng cối. Hay còn gọi là chiến thuật chiến tranh phi đối xứng, kiểu đánh này gây ra những tổn thất không nhỏ cho lực lượng Mỹ đồn trú tại đây. Centurion C-RAM được xây dựng trên nền tảng của hệ thống phòng thủ tầm cực gần Phalanx 20mm được trang bị trên các chiến hạm của hải quân Mỹ. Hệ thống C-RAM đầu tiên được đưa vào sử dụng tháng 7/2005, quá trình thử nghiệm cho kết quả rất khả quan. Hệ thống Centurion C-RAM bao gồm: - Radar AN/TPQ-36 dùng để phát hiện và định vị pháo binh hoặc tên lửa tầm trung. Radar có khả năng xác định chính xác vị trí bắn của pháo binh trong phạm vi 18km, với tên lửa là 24km. - Radar AN/TPQ-37 dùng để định vị pháo binh tầm xa. Phạm vi xác định chính xác vị trí bắn của pháo binh, tên lửa được mở rộng đến 50km, cảm biến thu nhận mục tiêu ảnh nhiệt FLIR. - Radar AN/TPQ-48 để định vị và phát hiện theo dõi, nhắm mục tiêu là các loại đạn cối, cung cấp trường quan sát 360 độ. - Pháo bắn siêu nhanh 20-mm với tốc độ bắn 4.500viên/phút. Đạn pháo có khả năng đạt cự ly 1.800m trong vòng 3 giây, 2.000m trong 3,69 giây, máy phát điện, phòng điều khiển trung tâm. Tất cả các hệ thống được nối mạng với nhau thông qua hệ thống điều khiển trung tâm tạo nên một hệ thống khép kín và hoạt động hoàn toàn tự động, cung cấp khả năng bảo vệ 24/7. Hệ thống được đặt trên khung gầm xe tải quân sự hạng nặng M-977 để tăng khả năng cơ động. Hệ thống Centurion C-RAM. Theo thống kê qua các lần thử nghiệm, Centurion C-RAM có khả năng đánh chặn tất cả các loại đạn pháo, tên lửa, đạn cối với xác suất tiêu diệt mục tiêu 70-80%. Một hệ thống C-RAM có khả năng bảo vệ các mục tiêu trong phạm vi 1,2km2 . Hệ thống có khả năng bao quát 306 độ, góc nâng gần 90 độ. Một số hệ thống C-RAM đã được triển khai hoạt động tại Iraq và Afghanistan. Trong thời gian đó, C-RAM đã đánh chặn thành công hơn 100 mục tiêu là đạn pháo và đạn cối các loại bắn vào. Lần nâng cấp này dự định thay thế các loại radar trên bằng radar thu nhận mục tiêu và điều khiển hỏa lực EQ-36. EQ-36 có độ nhạy rất cao, ngay lập tức định vị chính xác vị trí bắn của pháo binh, súng cối hay tên lửa ngay khi đạn rời khỏi nòng súng. Sử dụng pháo bắn nhanh cải tiến M-167A1/A2, sơ tốc đầu nòng lên đến 1.100m/s, đạn pháo được thiết kế để tự hủy sau 3,8 giây nhằm tránh các thương vong đáng tiếc do đạn không bắn trúng mục tiêu. Nâng cấp bộ vi xử lý, tăng tốc độ phản ứng với mục tiêu, phần mềm điều khiển được thiết kế lại để có thể nhận dạng và tấn công mục tiêu từ nhiều hệ thống radar khác nhau, cảm biến thu nhận mục tiêu ảnh nhiệt FLIR nâng cấp. Các cải tiến cho phép hệ thống tham chiến với nhiều mục tiêu hơn, tăng xác suất tiêu diệt mục tiêu nhờ sự cải tiến của các hệ thống cảm biến. Kích thước và khối lượng hệ thống được thu gọn lại tăng khả năng cơ động trên chiến trường. Raytheon cũng đã thử nghiệm một hệ thống vũ khí chùm laser điện tử nhằm bổ sung cho hệ thống Centurion C-RAM. Dự kiến sau khi thử nghiệm thành công, hệ thống vũ khí chùm laser điện tử sẽ trở thành cốt lõi của hệ thống phòng thủ tầm gần trên các chiến hạm của Hải quân Mỹ. Hệ thống phòng thủ NBS Ngoài Mỹ, Đức cũng mua công nghệ để phát triển hệ thống C-RAM trong nước mang tên NBS. NBS thay thế pháo bắn nhanh M61A2 bằng pháo Rheinmetall's 35 X 228mm, pháo có sơ tốc đầu nòng 1.000m/s, tốc độ bắn 1.000 viên/phút. Hai radar định vi và tìm kiếm mục tiêu băng tần X, cảm biến điện quang, trung tâm chỉ huy. Israel cũng phát triển hệ thống đánh chặn Iron Dome trên cơ sở nguyên tắc hoạt động của hệ thống C-RAM. Thay thế pháo bằng tên lửa Tamir được trang bị đầu dò quang điện tử, cung cấp khả năng đánh chặn pháo binh và tên lửa với phạm vi từ 5-70km. Mỗi hệ thống Iron Dome có khả năng kiểm soát một khu vực lên đến 100km2.

>> Phòng không Nga bó tay với tên lửa JAGM

Việc trang bị JAGM cho trực thăng AH-64 Apache sẽ làm thay đổi lớn cán cân sức mạnh trên chiến trường. Mục tiêu của chương trình JAGM (Joint Air-to-Ground Missile - tên lửa liên quân, không-đối-diện, có điều khiển) là chế tạo loại tên lửa có điều khiển kiểu module, có khả năng sát thương cao để trang bị cho máy bay, trực thăng và máy bay không người lái (UAV) của Lục quân, Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ, thay thế các loại tên lửa không-đối-diện nổi tiếng BGM-71 TOW, AGM-114 Hellfire (Hellfire-2, Hellfire Longbow) và AGM-65 Maverick. Tên lửa có thể tiêu diệt các mục tiêu tĩnh và động ở cự ly khác nhau trong mọi thời tiết. Lục quân và Thủy quân lục chiến Mỹ dự kiến mua hàng ngàn quả JAGM. JAGM sẽ bảo đảm tiêu diệt chính xác mục tiêu mặt đất trong thời tiết phức tạp với tổn thất phụ tối thiểu. Bộ phận then chốt của tên lửa là đầu tự dẫn đa chế độ chính xác cao, kết hợp khả năng dẫn bằng hồng ngoại, radar và laser bán chủ động. Đầu tự dẫn đa chế độ chính xác cao này đang ở giai đoạn phát triển. JAGM sẽ tương thích với các bệ phóng hiện có trên các máy bay. Tham gia cuộc thầu phát triển JAGM có 2 đội thiết kế: một là của công-xooc-xi-om của các công ty Raytheon và Boeing và hai là của hãng Lockheed Martin. Tháng 9.2008, Lockheed Martin ký được hợp đồng 122 triệu USD, nhóm Raytheon/Boeing nhận được hợp đồng 125 triệu USD trong khuôn khổ chương trình JAGM. Theo Armstrade, 25.8.2010, nhóm Raytheon/Boeing đã tiến hành thử nghiệm thành công tên lửa JAGM. Họ thông báo đã hoàn thành loạt đầu tiên 3 lần phóng thử nghiệm do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ mẫu chế thử tên lửa liên quân hạng nhẹ mới JAGM tại trường thử White Sands, New Mexico. Raytheon và Boeing đã lần đầu tiên công bố đoạn video quay cảnh bắn chiến đấu tên lửa tối tân JAGM. Trong khi thử nghiệm ngày 23.6.10, JAGM đã sử dụng hệ dẫn laser, tiêu diệt thành công một mục tiêu có kích thước 8х8 ft (2,5х2,5 m) ở cách bệ phóng 16 km. Vụ thử này là một trong những bước cuối cùng để nhận tên lửa này vào trang bị. Trên cảnh quay thấy rõ tên lửa rời thanh dẫn hướng bệ phóng, lấy độ cao và bổ nhào tiêu diệt mục tiêu. Một trong những yêu cầu của vụ thử là thử đầu tự dẫn 3 chế độ về hiệu quả bắt mục tiêu ở tất cả các chế độ: hồng ngoại, laser và sóng milimet. Đầu tự dẫn 3 chế độ bảo đảm độ chính xác tiêu diệt mục tiêu cao và bảo vệ chống mọi loại nhiễu. Theo hợp đồng 125 triệu USD ký với Lục quân Mỹ, nhóm Raytheon/Boeing trong 27 tháng phải thiết kế, chế tạo và tiến hành phóng thử 3 mẫu chế thử JAGM trang bị đầu tự dẫn kết hợp 3 chế độ. Raytheon nhà thầu chính của hợp đồng. Khi phát triển đầu tìm mới, nhóm thiết kế sử dụng kết quả nghiên cứu mà Raytheon thu được khi chế tạo bom có điều khiển GBU-53/B (SDB-2). Lần phóng được thực hiện đã hoàn tất giai đoạn đầu bắn thử nghiệm tên lửa. Hai lần phóng đầu tiên JAGM được thực hiện vào tháng 4.2010. Trong khi thử nghiệm, cả 3 hệ dẫn đã làm việc đồng thời và bảo đảm truyền số liệu viễn trắc cần thiết để tiếp tục hoàn thiện hệ thống vũ khí. Đồng thời với nhóm Raytheon/Boeing, một nhóm công ty khác do Lockheed Martin đứng đầu cũng đang phát triển một thiết kế thay thế khác cho tên lửa JAGM. Bên đặt hàng dự định tiến hành các vụ thử nghiệm các mẫu chế thử vào mùa thu năm nay tại các trường thử Yuma và White Sands sử dụng một bệ mang mặt đất mô phỏng một trực thăng. Theo Armstrade, 5.4.2010, Lockheed Martin đã thông báo hoàn thành tốt đẹp loạt thử nghiệm toàn diện đầu tìm đa chế độ cho tên lửa liên quân có điều khiển JAGM (Joint Air-to-Ground Missile) lớp không-đối-diện thế hệ mới. Đại diện của Lockheed Martin cho biết, các vụ thử đã cho thấy khả năng hoạt động đồng thời của tất cả các sensor. Lockheed Martin đã chế tạo một số đầu tự dẫn 3 chế độ để thử nghiệm mặt đất, bay không tách khỏi máy bay mang và bay thử. Sắp tới, sẽ bắt đầu thử nghiệm không tách khỏi máy bay mang với mục đích khẳng định các tham số công tác của tên lửa trong khi bay. Các vụ thử nghiệm bổ sung trong điều kiện khí hậu nóng, rung và nhiễu điện từ cũng sẽ tiến hành trong năm nay. Chương trình chế tạo JAGM là sự kế tiếp dự án của Lockheed Martin phát triển tên lửa liên quân không-đối-diện thế hệ mới JCM (Joint Common Missile) dùng để thay thế tên lửa chống tăng có điều khiển AIM-114 Hellfire và BGM-71 TOW. Tuy nhiên, tháng 6.2007, Bộ Quốc phòng Mỹ đã hủy hợp đồng phát triển JCM. JAGM đe dọa phòng không lục quân  Với sự xuất hiện của JAGM trên chiến trường, sức mạnh hỏa lực và khả năng bảo vệ của trực thăng sẽ tăng mạnh, còn hiệu quả của phòng không lục quân hiện đại sẽ giảm đi. Việc trang bị JAGM cho trực thăng AH-64 Apache sẽ làm thay đổi lớn cán cân sức mạnh trên chiến trường. Vấn đề là ở chỗ, các hệ thống phòng không lục quân hiện đại dùng để bảo vệ các đơn vị triển khai trên chiến trường có tầm bắn chỉ gần 10 km. Ví dụ, hệ thống tên lửa phòng không tối tân của Nga Tor-M2U (sẽ bắt đầu nhận vào trang bị vào năm 2011) có tầm bắn giả thiết giỏi lắm cũng chỉ gần tới 16 km. AH-64 với JAGM có thể bắn phá khá an toàn các hệ thống tên lửa phòng không, hơn nữa lại còn lợi dụng các vị trí ẩn nấp và nếp gấp địa hình, nhờ nguyên lý bắn-quên (tức là nhô lên khỏi nơi ẩn nấp, phóng tên lửa và lại ẩn nấp). Trong khuôn khổ dự án JAGM, Lục quân, Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ sẽ nhận gần 35.000 tên lửa để thay thế AIM-114 Hellfire-2 và Hellfire Longbow trên các máy bay mang chủ yếu, trong đó có các trực thăng tiến công AH-64 Apache của Lục quân, UAV đa năng tầm xa Warrior, các trực thăng tiến công AH-1Z Super Cobra của Thủy quân lục chiến, các trực thăng đa nhiệm MH-60 Sea Hawk của Hải quân Mỹ. JAGM cũng sẽ thay thế tên lửa AGM-65 Maverick trên các máy bay tiêm kích F/A-18 A/E Hornet. Dự định, tên lửa bắt đầu được thử nghiệm bay vào quý II năm 2010. Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ chọn một nhà thầu duy nhất của chương trình này vào quý IV. Dự kiến, JAGM sẽ được nhận vào trang bị vào năm 2016. (rnd.cnews)