>> Vai trò của diễn đàn Shangri-La bị Trung Quốc hạ bệ

Những biểu hiện, dấu hiệu lạ của quan chức và truyền thông nhà nước Trung Quốc đã bộc lộ điều này. Sở dĩ Trung Quốc hạ bệ vai trò của diễn đàn Shangri-La không phải vì họ coi nhẹ, ngược lại họ rất quan tâm và lo sợ bởi vì diễn đàn này sẽ trực tiếp đe dọa chiến lược độc chiếm biển Đông, tham vọng bá quyền của Bắc Kinh >> Chiến lược bảo vệ Biển Đông của Việt Nam >> Cách Việt Nam răn đe và ngăn ngừa chiến tranh Hôm 1/6/2012 đối thoại an ninh chiến lược khu vực châu Á – Thái Bình Dương Shangri-La lần thứ 11 chính thức khai mạc tại Singapore, kéo dài 3 ngày và quy tụ giới chức quân sự cao cấp, chuyên gia, học giả của 28 quốc gia.  Tổng thống Cộng hòa Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono Đối thoại Shangri-la 2011, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó, ông Robert Gates đăng đàn đề cập quan điểm của Mỹ về vấn đề biển Đông khiến Trung Quốc khó chịu Trung Quốc chính thức tham dự diễn đàn Shangri-la từ năm 2007. 4 năm liên tục, Bắc Kinh đều cử 1 Phó tổng tham mưu trưởng dẫn đầu đoàn quân sự Trung Quốc đến Singapore dự đối thoại, năm 2011 “đột ngột” nhảy lên cấp Bộ trưởng Quốc phòng, ông Lương Quang Liệt dẫn đầu đoàn Trung Quốc dự đối thoại Shangri-la. Tuy nhiên, khá bất ngờ, Shangri-la 2012 đã cận kề mà không có thông tin nào về đoàn Trung Quốc sẽ tham dự đối thoại lần này cho tới tận phút chót, trong cuộc họp báo ngày hôm qua 31/5, người phát ngôn bộ Quốc phòng Trung Quốc, thượng tá Dương Vũ Quân cho hay, Bắc Kinh cử trung tướng Nhiệm Hải Tuyền, Phó giám đốc Học viện Khoa học quân sự Trung Quốc làm trưởng đoàn đi dự đối thoại Shangri-La.  Phát ngôn viên quân đội Trung Quốc, thượng tá Dương Vũ Quân Có lẽ để tránh những đồn đoán của dư luận về sự giảm đột ngột cấp độ trưởng đoàn Trung Quốc dự đối thoại an ninh quan trọng này, Dương Vũ Quân nhấn mạnh, việc bố trí nhân sự như vậy là do “nhu cầu công việc”!? Cùng ngày, người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lưu Vị Dân cũng lên tiếng phân bua về cái sự lạ lùng này: “Sự vụ của châu Á – Thái Bình Dương nên để các nước châu Á – Thái Bình Dương xử lý, các bên đều nên nỗ lực bảo vệ và thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực này, chớ nên khơi ra nghị trình quân sự và an ninh nổi cộm”. Người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vị Dân muốn "nhắc nhở ai chớ khơi ra các nghị trình quân sự và an ninh nổi cộm" tại Shangri-La, nhắc nhở đó nhằm mục đích gì? Tại sao Trung Quốc lại có sự thay đổi 180 độ đối với một diễn đàn an ninh quan trọng như vậy tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương? Có thể thấy, biển Đông là một trong những nguyên nhân, và là nguyên nhân quan trọng nhất. Và điều này một lần nữa cho thấy Bắc Kinh sợ, rất sợ quốc tế hóa vấn đề biển Đông, rất ngán Mỹ và các quốc gia khác can thiệp vào việc giải quyết tranh chấp theo tinh thần đàm phán hòa bình, cơ chế đa phương trên cơ sở luật pháp và trọng tài quốc tế. Đó không phải là một kết luận chủ quan ngẫu nhiên, bởi điều này đã được minh chứng cụ thể bằng những hành động cũng như tín hiệu, thông điệp mà Bắc Kinh gửi đi qua giới truyền thông thời gian vừa qua, nhất là sau khi xảy ra căng thẳng trên bãi đá Scarborough giữa Trung Quốc với Philippines. Nhiệm Hải Tuyền, trung tướng, Phó giám đốc học viện Khoa học quân sự Trung Quốc được cử làm trưởng đoàn đại diện Bắc Kinh dự Shangri-La 2012, Trung Quốc đột ngột giảm cấp độ trưởng đoàn từ Bộ trưởng Quốc phòng sang một viên trung tướng cấp cục - vụ là một dấu hiệu lạ của Shangri-La năm nay Sự kiện căng thẳng ấy bắt đầu từ ngày 10/4 thì đến ngày 4/5 ông Lương Quang Liệt, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc lên đường thăm Mỹ, một chuyến thăm của quan chức cao cấp nhất quân đội Trung Quốc tới Mỹ sau 9 năm trời, biển Đông và Scarborough được dư luận giới quan sát quốc tế cho rằng là một trong những nội dung quan trọng được ông đặt ra với người Mỹ. Và mới đây thôi, cũng chính ông Lương Quang Liệt bất ngờ xuất hiện tại Campuchia trước và trong hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 6 với quá nhiều dấu hiệu “lạ”. Đầu tiên, ông đại diện cho Bắc Kinh ký hiệp định viện trợ quân sự cho Campuchia 19 triệu USD để xây dựng quân đội nước này. Động thái được tờ QQ News nhận định là nhằm “giảm căng thẳng trên biển Đông?!”. Dư luận không thể không đặt ra câu hỏi, Campuchia đâu có tranh chấp hay “gây hấn” gì với Trung Quốc trên biển Đông mà Trung Quốc tự nhiên lại “cho không” Campuchia 19 triệu USD để giảm căng thẳng?  Ông Lương Quang Liệt và người đồng cấp Campuchia, tướng Tea Banh ký hiệp định hợp tác, trong đó Bắc Kinh "cho không" Phnom Penh 19 triệu USD viện trợ quân sự Hóa ra, năm nay là năm Campuchia đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên ASEAN, có thể ít nhiều với khoản viện trợ ấy, Bắc Kinh muốn Campuchia bằng cách nào đó, làm thế nào đó để ASEAN không kết thành một khối và đứng ra đại diện 4 nước có tranh chấp trên biển Đông đàm phán với Trung Quốc mà để cho Bắc Kinh đàm phán tay đôi với từng nước, như thế dễ hơn. Cũng trong chuyến công du trước thềm khai mạc Shangri-La đúng có 2 ngày này, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc còn lên tiếng cáo buộc Philippines là “thủ phạm” gây căng thẳng trên bãi Scarborough và “nghiêm khắc yêu cầu” Manila không được làm phức tạp thêm tình hình. Ngoài ra, ông có 45 phút để trao đổi với các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN về quan điểm đàm phán tay đôi giải quyết tranh chấp vấn đề biển Đông, dứt khoát không chấp nhận đàm phán đa phương, phản đối kịch liệt đưa tranh chấp ra trọng tài quốc tế cũng như để một bên thứ 3 khác tham dự, dù họ có tuyên bố mình có lợi ích, thậm chí là lợi ích cốt lõi ở biển Đông. QQ News đưa tin ông Lương Quang Liệt gặp Bộ trưởng Quốc phòng Singapore với thông tin bôi đậm đầy ẩn ý làm đau đầu các nhà phân tích Và thật bất ngờ, tờ QQ News lại một lần nữa khiến dư luận phải “choáng” khi đưa tin ngày 29/5, tại Phnom Penh, ông Lương Quang Liệt đã có cuộc gặp và làm việc với Bộ trưởng Quốc phòng Singapore – nước chủ nhà đăng cai đối thoại Shangri-La. Bài báo này chỉ nói hai ông gặp gỡ, thúc đẩy hợp tác chung chung mà không có thông tin cụ thể nào về lĩnh vực hợp tác. Không lẽ họ chỉ gặp, chào nhau và nói mấy câu? Sẽ chẳng có gì đáng nói vì việc hai quan chức gặp nhau là điều bình thường, nếu như QQ News không bôi đen, tô đậm thông tin: “Trung Quốc sẽ trước sau như một ủng hộ vai trò mang tính xây dựng đặc biệt mà Singapore đã phát huy trong các sự vụ của khu vực cũng như quốc tế, đồng thời (Trung Quốc) cũng hy vọng phía Singapore ủng hộ Trung Quốc trong những vấn đề liên quan đến lợi ích to lớn của Trung Quốc”. Một trong những cái gọi là “liên quan đến lợi ích to lớn của Trung Quốc” nóng hổi và nổi bật hiện nay đó chính là vấn đề biển Đông, mà chỉ 2 ngày sau đó có hẳn một cuộc đối thoại của lãnh đạo quân đội 28 nước, họ sẽ bàn về an ninh biển Đông cũng như căng thẳng trên bãi cạn Scarborough thì ông Liệt lại không tham dự. Mỹ muốn xây dựng một NATO ở châu Á – Thái Bình Dương Đối lập hoàn toàn với sự "hững hờ" (thực tế là đặc biệt quan tâm, nhưng quan tâm kiểu khác) bất ngờ của giới chức Trung Quốc đối với đối thoại Shangri-La, đến Singapore tham dự đối thoại năm nay ngoài Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta còn có sự tháp tùng của Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Martin Dempsey và Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương Samuel Locklear. Ngoài bộ ba được mệnh danh là "Big Three" – tạm dịch là “3 ông lớn”, phái đoàn Mỹ còn có sự góp mặt của hai Thượng nghị sĩ John McCain và Joe Lieberman. Đối lập với Trung Quốc, phái đoàn Mỹ tham dự Shangri-La 2012 với đội ngũ hùng hậu nhất: Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta, Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân - tướng Martin Dempsey và thêm cả Tư lệnh Hạm đội 7 Samuel Locklear Đội hình Mỹ tham dự Shangri-La 2012 được đánh giá là hùng hậu nhất từ trước đến nay, trong đó ông Leon Panetta và tướng Martin Dempsey trước đó, hôm 23/5 đã cùng Ngoại trưởng Hillary Clinton hối thúc các nhà lập pháp Mỹ thông qua việc Mỹ phê chuẩn Công ước biển Liên Hợp Quốc để họ có thể can thiệp sâu hơn vào những tranh chấp trên biển Đông, bảo vệ lợi ích của Mỹ trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng lấn lướt, táo tợn hơn trên biển Đông. Ngay như Thượng nghị sĩ John McCain cũng là người đặc biệt quan tâm đến vấn đề biển Đông, trước đó không lâu ông đã phải lên tiếng yêu cầu giới chức Hoa Kỳ chớ để “Trung Quốc muốn làm gì thì làm” sau khi xảy ra căng thẳng giữa Trung Quốc với Philippines trên biển Đông. Sớm hôm nay, 1/6/2012 trên website bộ Quốc phòng Mỹ, tướng Martin Depsey, Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng Liên quân cũng đã bóng gió xa xôi về khả năng hình thành một tổ chức tương tự như NATO ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương và chuyến đi này Mỹ muốn biết ý các bên thế nào. Một mặt ông nhấn mạnh sự quay trở lại khu vực Thái Bình Dương không phải là thiết lập sự thống trị của Mỹ mà mục tiêu chính là cùng các đối tác trong khu vực duy trì, tăng cường môi trường hợp tác an ninh giữa các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương. Chủ tịch hội đồng tham mưu liên quân, tướng Martin Dempsey muốn nghe tướng lĩnh, học giả 27 nước dự đối thoại Shangri-la nói về vấn đề biển Đông Tướng Martin Dempsey nói ông muốn nghe những gì quan chức quốc phòng của 27 nước khác có thể nói về tranh chấp chủ quyền biển Đông, bãi đá Scarborough và đảo Senkaku biển Hoa Đông giữa Trung Quốc với các bên liên quan. Tuy nhiên tướng Martin Dempsey cũng nói rõ, Mỹ không đứng về bên nào trong các bên tranh chấp mà khuyến khích các bên giải quyết qua con đường hòa bình. "Tôi nghĩ đó là sức mạnh tuyệt vời của NATO", Dempsey nói, “một tổ chức an ninh tương tự như với NATO liên quan đến sự tham gia của nhiều quốc gia châu Á-Thái Bình Dương có thể có giá trị, nhưng chỉ khi các quốc gia khác muốn nó. Chúng tôi sẽ phải xem cảm giác hài lòng của các đối tác của chúng tôi và không chỉ cố gắng trong việc tìm một vài cách áp đặt trên họ". Lần đầu tiên Mỹ nhắc tới lợi ích cốt lõi của mình trên biển Đông được Ngoại trưởng Hillary Clinton đưa ra trong chuyến công du Hà Nội ngày 23/7/2010 Như vậy có thể thấy rõ ràng, trong khi Mỹ tiếp tục khẳng định sự hiện diện và vai trò của mình tại biển Đông và châu Á – Thái Bình Dương là nhằm “bảo vệ lợi ích, lợi ích cốt lõi” của Mỹ thì Trung Quốc thực sự lo sợ vấn đề biển Đông bị quốc tế hóa, Mỹ và các bên liên quan sẽ tham dự tiến trình giải quyết tranh chấp, hoặc chí ít sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến điều đó. Những biểu hiện, dấu hiệu lạ của quan chức và truyền thông nhà nước Trung Quốc đã bộc lộ điều này. Sở dĩ Trung Quốc hạ bệ vai trò của diễn đàn Shangri-La không phải vì họ coi nhẹ, ngược lại họ rất quan tâm và lo sợ bởi vì diễn đàn này sẽ trực tiếp đe dọa chiến lược độc chiếm biển Đông, tham vọng bá quyền của Bắc Kinh mặc dù Trung Quốc thừa hiểu nó quan trọng như thế nào đối với khu vực cũng như các quốc gia láng giềng khác. Thay vào đó, Trung Quốc đang gia tăng các hoạt động của các tổ chức khác mà Trung Quốc có thể can dự hoặc kiểm soát tốt hơn, ví như tổ chức hợp tác Thượng Hải, hợp tác Trung Á, ASEAN…sẽ được đề cập và phân tích kỹ hơn trong loạt bài sắp tới. Những động thái nêu trên từ cả hai phía Trung Quốc và Mỹ cho thấy, Shangri-La và các diễn đàn quốc tế đa phương tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương là môi trường, là cơ hội rất tốt cho các bên tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc đưa ra công luận những vấn đề Trung Quốc đang cố tình áp đặt luật chơi riêng nhằm thực hiện âm mưu bá chủ, độc chiếm. Ngoại trưởng Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng và Chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ đều hối thúc Thượng viện thông qua việc phê chuẩn Công ước biển Liên Hợp Quốc để Mỹ thuận lợi hơn khi can thiệp vào biển Đông, đầu tiên và trước hết là bảo vệ "lợi ích cốt lõi" của Mỹ. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rất rõ một vấn đề, trong quan hệ quốc tế cố nhiên lợi ích quốc gia dân tộc là tối thượng, đối với bên nào cũng vậy thì Mỹ, Nhật Bản hay một bên thứ 3 nào đó cũng không ngoại lệ. Mỹ, Nhật Bản quay trở lại biển Đông hoặc khẳng định sự hiện diện của mình tại nơi đây, đầu tiên và trước hết là để bảo vệ lợi ích, thậm chí lợi ích cốt lõi của họ chứ không phải vì một bên nào cả, dù cho có thể bên đó là đồng minh của họ. Do đó, một điều rất quan trọng đặt ra cho các bên có tranh chấp và không có tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với Trung Quốc tại khu vực là cần làm rõ lợi ích của Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia…trong khu vực là gì để cùng phối hợp với họ, tận dụng sự quan tâm chú ý cộng đồng quốc tế nhằm nâng cao vị thế của chính mình trên bàn đàm phán, hạn chế tối đa sự lấn lướt, áp đặt luật chơi của Trung Quốc. Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ mặc nhiên là một nhiệm vụ thiêng liêng không thể thoái thác, nhưng bảo vệ như thế nào cho hiệu quả là điều cần suy nghĩ, tính toán chắc chắn. Trong đó, độc lập tự chủ, tự lực tự cường, đoàn kết dân tộc, đi bằng đôi chân của chính mình là yếu tố sức mạnh nội tại mang tính quyết định, đồng thời phải tận dụng tối đa sự ủng hộ cũng như xu thế, trào lưu của công luận quốc tế và các bên thứ 3 sẽ giúp các bên có tranh chấp chủ quyền tránh được những nguy cơ từ âm mưu, tham vọng của Trung Quốc. (Dẫn nguồn BÁO GIÁO DUC.NET.VN)

>> Asean trước "thuốc thử" Trung Quốc

Tại sao bàn tay của chúng ta không nắm lại thành sức mạnh mà cứ xòe ra để kẻ mạnh lợi dụng bẻ hết ngón này đến ngón khác? Bức ảnh chụp hai tàu hải giám của Trung Quốc gần bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham trong tháng trước. Ảnh: AFP Đã đến lúc ASEAN phải đổi mới phát triển >> Hải quân Trung Quốc: Tham vọng và thực lực (kỳ 1) >> Việt Nam sẽ mua vua tàu ngầm Amur của Nga ? Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập năm 1967 với sự tham gia lúc đầu của 5 nước: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore và Philippines. Mục tiêu của ASEAN là phát triển kinh tế và văn hóa thông qua những nổ lực hợp tác chung giữa các thành viên, trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực. Trong giai đoạn đầu, ASEAN là một tổ chức lỏng lẻo, chưa có vị trí trên trường quốc tế. Sự khởi sắc của ASEAN được đánh dấu từ Hội nghị cấp cao lần thứ nhất họp tại Bali (Indonesia) với việc kí Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á (gọi tắt là Hiệp ước Bali). Hiệp ước Bali xác định những nguyên tắc cơ bản trong quan hệ giữa các nước như: Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; không dùng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực đối với nhau; Giải quyết các bất đồng hay tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; hợp tác phát triển có hiệu quả trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội. Từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước, ASEAN tiếp tục mở rộng thành viên của mình. Năm 1992 Việt Nam tham gia Hiệp ước Bali và năm 1995 trở thành thành viên chính thức. Năm 1999, ASEAN là tổ chức có 10 thành viên gồm tất cả các nước ở Đông Nam Á. Tính thống nhất và sự đoàn kết trong ASEAN Các thành viên của ASEAN thì chỉ có một điểm chung là các nước nhỏ và chỉ trừ Thái Lan là chưa là thuộc địa của ai (chẳng qua, trong phân chia, các nước lớn thỏa thuận với nhau coi Thái Lan là vùng đệm) còn lại đều đã từng là thuộc địa của đế quốc trong thời gian dài. Và, vì thế, nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển là đương nhiên. Cho nên, tiếng nói của ASEAN trên trường quốc tế không có nhiều trọng lượng. Sự khác biệt giữa các thành viên thì lại rất nhiều, đặc biệt là sự khác nhau về chế độ chính trị. Chính sự khác biệt này, các thành viên, tất yếu sẽ có những mối quan hệ, tương tác với bên ngoài vì lợi ích quốc gia khác nhau, nên khi đặt vào trong tổ chức của ASEAN thì độ “kênh” quá lớn. Giống như những hòn đá đầy góc cạnh thì không thể xếp thành khối được trừ phi mài bớt các góc cạnh ấy đi. Sức mạnh của một tổ chức biểu hiện bởi sự đoàn kết và tính kỷ luật. Nhưng khi trong một tổ chức mà không thống nhất về quyền lợi, không thống nhất về ý chí và hành động thì rõ ràng là thiếu sự đoàn kết nhất trí. Trong khi đó biện pháp chế tài, trừng phạt các thành viên vi phạm không có, nói cách khác kỷ luật không nghiêm, ai thích làm gì thì làm… Một tổ chức mà thiếu sự đoàn kết, tổ chức lỏng lẻo thì làm sao có thể là mạnh được? Hãy xem Thái Lan và Campuchia. Nguyên tắc quan hệ của các thành viên trong khối theo Hiệp ước Bali là: Giải quyết các bất đồng, tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; không dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực đối với nhau… Thế nhưng gần đây, 2 thành viên này đem đại bác ra nói chuyện với nhau. Mức độ quyết liệt được Thủ tướng Campuchia coi đó là một cuộc chiến tranh biên giới giữa 2 nước. Đặc biệt gần đây, trước việc Trung Quốc thi hành chính sách của mình trên biển Đông, với hành động chèn ép, bắt nạt, đe dọa dùng vũ lực hòng đoạt gần trọn biển Đông, gây nên tình hình căng thẳng, lo ngại bất an của các nước thành viên trong ASEAN thì ASEAN càng bộc lộ sự không đoàn kết của mình. Các nước không có tuyên bố chủ quyền trên biển gây tranh chấp với Trung Quốc thì im lặng, mặc cho Trung Quốc đe dọa, tự tung tự tác với các nước có tuyên bố chủ quyền. Tuy nhiên, im lặng cũng còn tốt, không những thế, có những nước thành viên vì lợi ích quốc gia lại quay sang ủng hộ Trung Quốc. Cuộc tranh chấp bãi cạn Scarborough giữa Philippines và Trung quốc đang diễn ra căng thẳng, quyết liệt, có thể dẫn đến xung đột quân sự bất cứ lúc nào. Philippines đang chịu một sức ép cực lớn bởi Trung Quốc từ lời lẽ đe dọa dùng vũ lực cho đến những hành động sẵn sàng dùng vũ lực. Dư luận tiến bộ trên thế giới coi hành động của Trung Quốc là chèn ép, cậy thế nước lớn, có tham vọng phi lý, đều đứng về phía Philippin. Trong khi đó ASEAN im lặng. Duy nhất chỉ có Việt Nam là không im lặng. Chính phủ Việt Nam tuyên bố: “Việt Nam hết sức quan tâm, lo ngại về tình hình tranh chấp bãi cạn Scarborough… các bên liên quan cần kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 và tinh thần Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông và khu vực". Tuyên bố này có điểm đặc biệt là nó cũng chính là mục đích, yêu cầu của Philippines khi đề nghị cách giải quyết tranh chấp với Trung Quốc (Trung Quốc biết đuối lý nên không chấp nhận). Rõ ràng, đây là sự ủng hộ Philippines về mặt pháp lý, tinh thần và về cách giải quyết. Có thể nói là rất khôn khéo, rất bản lĩnh của Việt Nam. Ngạn ngữ Việt Nam có câu: “Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi” và cũng có câu: “Chơi với dao có ngày đứt tay”, các thành viên trong ASEAN chắc cũng có câu tương tự. Lẽ ra họ phải biết rằng, cái “lợi ích quốc gia” mà họ có được từ Trung Quốc không phải được phát cho không. Trung Quốc chưa và không bao giờ có cách hành xử như vậy. (Philippines đã từng chống quan điểm của Việt Nam và Malaysia, đi theo quan điểm của Trung Quốc và nay thì…như đã biết) Với tính thống nhất không cao, sự đoàn kết nhất trí không có, kỷ luật lỏng lẻo, lại nghèo và nhỏ, ASEAN không mạnh và không là chỗ dựa như ta tưởng và mong đợi cho bất kỳ một thành viên nào. Vì vậy Trung Quốc vốn coi ASEAN không ra gì, thậm chí ngay cả những điều họ đã đặt bút ký như DOC cũng như để mua vui. Họ chuyên lợi dụng để biến thành diễn đàn cho họ. Đổi mới để phát triển hoặc tồn tại không bền vững là sự lựa chọn bắt buộc với các thành viên trong tổ chức này. Liên minh các quốc gia có tuyên bố chủ quyền trên biển. Trước sự chèn ép, bắt nạt, cậy thế nước lớn, không còn cách nào khác, các nước nhỏ có cùng lợi ích trong ASEAN hãy liên minh lại với nhau tạo thành “nhóm lợi ích”. Đó là biện pháp tự cứu mình trước. Điều gì sẽ xảy ra khi những nước có tuyên bố chủ quyền trên biển Đông xây dựng một hiệp ước phòng thủ chung để bảo vệ vùng biển của mình trên cơ sở Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982? Chắc chắn sẽ tạo nên thế và lực rất lớn mà các nước lớn không thể coi thường. Đặc biệt là thế trận. Với thế địa lý của những nước có tuyên bố chủ quyền, nó tạo ra một thế trận tấn công vô cùng hiểm hóc, liên hoàn không những trên phương diện quân sự mà cả kinh tế. Bất kỳ một nước lớn nào cũng sẽ không dám mạo hiểm. Muốn vậy, các nước có tuyên bố chủ quyền phải thống nhất nhận thức tư tưởng là: Trong giải quyết tranh chấp quốc gia này hay quốc gia kia có thể mất chút này chút nọ nhưng chúng ta cùng được và được rất nhiều, còn hơn là chúng ta tỵ nạnh nhau để bị mất sạch. Để có thể liên minh, hợp tác…thì điều trước tiên các nước có tuyên bố chủ quyền phải giải quyết ổn thỏa việc tranh chấp với nhau bằng cách căn cứ vào Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982. Có thể dùng Ủy ban Ranh giới thềm lục địa của Liên Hiệp Quốc (CLSC) làm trọng tài hoặc giám sát. Đây là điều kiện rất thuận lợi vì phù hợp với chủ trương, nguyên tắc giải quyết tranh chấp trên biển của các nước có tuyên bố chủ quyền, trừ Trung Quốc. Vậy, tại sao chúng ta không ngồi lại cùng nhau để giải quyết chuyện này? Tại sao bàn tay ta không nắm lại thành quả đấm mà cứ xòa ra để kẻ mạnh cứ lần lượt bẻ hết ngón này đến ngón khác? Sẽ rất khó khăn khi ASEAN thống nhất với nhau để ra một bản Tuyên bố về tình hình tranh chấp trên biển. Sự khó khăn càng lớn khi bản Tuyên bố, nếu có này, được Trung Quốc chấp thuận. Vì thế, những vấn đề nào dễ thống nhất ta làm trước, chuẩn bị sẵn sàng mọi tình huống. Khi chúng ta đã thỏa thuận với nhau, được CLSC công nhận thì có nghĩa chúng ta đã hoàn chỉnh về mặt pháp lý. Và chúng ta có thể bắt đầu “cùng nhau” từ đây, xây dựng một tổ chức nhỏ trong lòng một tổ chức lớn ASEAN. Có thể đó là một tổ chức các quốc gia có tuyên bố chủ quyền biển mà trong đó sự ràng buộc có thể là Hiệp ước, Hiệp định hoặc các Tuyên bố chung…tùy theo tình hình diễn biến để xác định nội dung. Thời gian không chờ đợi chúng ta. (Nguồn :: Lê Ngọc Thống - Báo phunutoday.vn)

>> Không né tránh vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển Đông

"Vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển Đông là một thực tế mà chúng ta không cần né tránh vì nó xảy ra trong khu vực Đông Nam Á và tranh chấp là giữa các nước ASEAN với nhau và giữa một số nước ASEAN với quốc gia ở ngoài ASEAN." >> Biển Đông : Philippines không sợ tàu lớn TQ Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh tại ADMM 6. Phát biểu tại Hội nghị ADMM-6, Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Phùng Quang Thanh khẳng định, "vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển Đông là một thực tế mà chúng ta không cần né tránh vì nó xảy ra trong khu vực Đông Nam Á và tranh chấp là giữa các nước ASEAN với nhau và giữa một số nước ASEAN với quốc gia ở ngoài ASEAN". Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lần thứ 6 (ADMM-6) kết thúc hôm 29/5 tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) ra Tuyên bố chung khẳng định mong muốn tăng cường vai trò của ADMM và ADMM+ trong thúc đẩy hợp tác thiết thực và can dự giữa ASEAN với các nước đối tác về các vấn đề chiến lược, quốc phòng và an ninh. Nỗ lực kiềm chế xung đột Đánh giá tình hình tranh chấp biên giới lãnh thổ ở khu vực và chủ quyền trên biển Đông đang diễn biến khá phức tạp và có thể gây ra xung đột quân sự nếu các bên không nỗ lực kiềm chế, Đại tướng Phùng Quang Thanh phát biểu, "vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông là một thực tế mà chúng ta không cần né tránh vì nó xảy ra trong khu vực ĐNA và tranh chấp là giữa các nước ASEAN với nhau và giữa một số nước ASEAN với quốc gia ở ngoài ASEAN". Theo đó, ASEAN phải quyết tâm duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, để xây dựng Cộng đồng Chính trị – an ninh vào năm 2015. Nhằm thực hiện mục tiêu này, Đại tướng Phùng Quang Thanh cho rằng, các bên phải bình tĩnh, hết sức kiềm chế, tiến hành đàm phán hòa bình để giải quyết các tranh chấp trên biển bằng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). Trước mắt, các bên cần thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được ký giữa các nước ASEAN và Trung Quốc, tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Bên cạnh đó, các nước cần xây dựng lòng tin, phòng ngừa xung đột bằng cách tăng cường hợp tác quốc phòng song phương cũng như đa phương trong cơ chế ADMM và ADMM+. Tuy nhiên, khi tăng cường hợp tác với các đối tác ngoài khu vực, ASEAN phải giữ được vai trò chủ đạo. Đại tướng Phùng Quang Thanh cũng chia sẻ với Hội nghị kinh nghiệm của Việt Nam là dù xảy ra tình huống trên biển phức tạp đến đâu thì cũng phải giữ được quan hệ quốc phòng - quân sự tốt. Bên cạnh đó, khi xảy ra tình huống khó khăn, hai bên trao đổi đặc phái viên và lãnh đạo cấp cao hai nước gặp gỡ để giải quyết vấn đề, tránh xảy ra xung đột. Ngoài ra, cũng cần chú ý quản lý các phương tiện truyền thông, không để các cơ quan báo chí đăng tải những bài viết có tính chất kích động, chia rẽ quan hệ hai nước, làm phức tạp thêm tình hình. Tăng cường hợp tác quốc phòng nội khối Trong hội nghị, các đại biểu tham dự nhất trí cần tăng cường hợp tác quốc phòng nội khối cũng như với các nước đối tác để thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN vào năm 2015 và duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực. Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN. Với tinh thần chủ động và xây dựng, Đại tướng Phùng Quang Thanh cũng nêu rõ đánh giá và quan điểm của Việt Nam về các vấn đề quốc phòng-an ninh ở khu vực và trên thế giới. Theo Đại tướng Phùng Quang Thanh, xu thế chính của thế giới hiện nay là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, tuy nhiên, những sự kiện gần đây như cuộc xung đột Trung Đông-Bắc Phi, đặc biệt là cuộc khủng hoảng tài chính, suy giảm kinh tế cũng đặt ra nhiều điều để những người đứng đầu Bộ Quốc phòng các nước cần suy nghĩ. Về tình hình Đông Nam Á, Đại tướng Phùng Quang Thanh cho rằng, khu vực nhìn chung vẫn duy trì được môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, song cũng tiềm ẩn những nguy cơ, thách thức an ninh bao gồm cả phi truyền thống và truyền thống. Đại tướng Phùng Quang Thanh khẳng định, Việt Nam ủng hộ việc Campuchia đưa ra một số sáng kiến thiết thực như xây dựng khu vực ASEAN không có xung đột, Tuyên bố về kế hoạch tổng thể kết nối an ninh ASEAN.

>> 3 bước đi hiểm của Trung Quốc

“Đánh” và “đàm” là sách lược Trung Quốc đang áp dụng trong việc giải quyết tranh chấp trên biển Đông. Sau những lời thách thức dư luận, giờ đây Trung Quốc đang dùng 3 bước đi quan trọng đầu tiên để xoa dịu ASEAN... >> 7 vũ khí sát thủ của Quân đội Việt Nam Hình ảnh cuộc tập trận chung giữa Thái Lan và Trung Quốc vào những ngày cuối tháng 5/2012 Bước đi đầu tiên Trung Quốc và Thái Lan cùng tập trận chung. Vừa qua từ ngày 9 đến 29/5/2012, hải quân 2 nước Trung Quốc và Thái Lan đã tiến hành tập trận chung tại hai thành phố Trạm Giang và Sơn Vĩ, tỉnh Quảng Đông. Theo Tân Hoa xã, cuộc tập trận mang tên Biệt kích xanh 2012 được tiến hành dựa theo một thỏa thuận được ký kết trước đó giữa hai nước. Thông qua cuộc tập trận này, lực lượng hải quân hai nước sẽ có cơ hội thực hành các kỹ năng chống khủng bố và tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau. Động thái này của Trung Quốc diễn ra trong khi căng thẳng giữa Trung Quốc và những quốc gia trong khu vực Đông Nam Á đang dâng cao, khiến nhiều người nghĩ tới việc phải chăng Trung Quốc đang “lợi dụng” Thái Lan để làm giảm sự đoàn kết trong nội khối ASEAN. Thực ra điều này lại chứng tỏ một điều hoàn toàn ngược lại, theo nhận định của chuyên gia quân sự Indonesia thì việc làm trên của Trung Quốc có thể xem là hành động xuống thang của nước này trước tình hình căng thẳng trên Biển Đông. Bởi suy cho cùng nếu tình hình vẫn tiếp tục căng thẳng như hiện nay thì rõ ràng điều bất lợi sẽ thuộc về Trung Quốc, một khi các quốc gia ASEAN cùng chung một chiến hào thì chưa cần tới sự giúp đỡ từ bên ngoài Bắc Kinh cũng đã phải đau đầu tìm phương kế ứng phó. Lôi kéo và lợi dụng chính là điều Bắc Kinh cần và cũng rất muốn triển khai vào lúc này. Một khi đã lôi kéo và bắt tay hợp tác với một vài quốc gia có tiếng nói trong khu vực Đông Nam Á thì Trung Quốc sẽ phần nào yên tâm hơn. Có thể cuộc tập trận vừa qua giữa Thái Lan và Trung Quốc chỉ là một cuộc tập trận thường niên nhưng đằng sau cái vỏ bọc đó là “mưu đồ” chính trị của Bắc Kinh nhằm xoa dịu tình hình căng thẳng trên biển Đông. Để Biển Đông chỉ còn là câu chuyện nội bộ giữa Trung Quốc và ASEAN... Bước đi thứ 2 Trung Quốc viện trợ 19 triệu USD cho Campuchia để giảm căng thẳng Biển Đông. Có lẽ, Trung Quốc sẽ không bao giờ hào phóng đến mức tự nhiên cho không Campuchia 19 triệu USD, lại còn đưa học viên sĩ quan nước này qua Trung Quốc đào tạo giúp, vậy đổi lại Bắc Kinh sẽ được cái gì đằng sau khoản viện trợ khá lớn này? Lễ ký kết hiệp định hợp tác quân sự giữa ông Lương Quang Liệt với người đồng nhiệm Campuchia, Đại tướng Tea Banh được diễn ra rất nhanh chóng. Có thể thấy trong chuyến công du Campuchia lần này, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đã có chủ ý rõ ràng. Việc Trung Quốc viện trợ cho Campuchia chính là cách Bắc Kinh gửi thông điệp cứng rắn nếu không muốn nói là “dằn mặt” Philippines cũng như “cảnh báo” các bên liên quan còn lại trong khối ASEAN về cái gọi là “không được làm phức tạp tình hình trên Biển Đông” vì lo ngại các thành viên ASEAN “sẽ kết thành một khối” đối phó lại Trung Quốc. Trung Quốc ký kết hiệp ước hợp tác quân sự và viện trợ cho Campuchia Hơn thế nữa điều Bắc Kinh lo ngại hơn cả là nếu không cho “quyền lợi” và “cảnh cáo”, thì các nước thành viên ASEAN có thể ngả theo quan điểm của Mỹ và các bên thứ 3. Việc bỏ ra chút lợi ích kinh tế có thể mang lại cho Trung Quốc 2 cái lợi là sự “ủng hộ” và sự “cân nhắc” trong nội bộ Asean. Vậy là Trung Quốc đang tìm mọi cách để chia rẽ Asean, không dùng vũ khí tối tân, chỉ cần đưa ra những lợi ích kinh tế phù hợp Bắc Kinh hy vọng sẽ mang lại hiệu quả to lớn. Ý đồ Trung Quốc đã rõ, bước đi chiến lược thứ 2 này của Bắc Kinh đã thể hiện rõ mưu đồ bá chủ của quốc gia này. Bước đi thứ 3 Khuyến khích Pakistan bán máy bay “Thần Sấm” FC1 cho Indonesia. Thực ra, loại tiêm kích này do chính Trung Quốc và Pakistan hợp tác phát triển. Theo hãng Antara, các quan chức Bộ Quốc phòng Indonesia, trong đó có Tư lệnh Không quân Indonesia, tướng Imam Sufaat mới đây đã thăm Pakistan và tìm hiểu cơ sở sản xuất máy bay này. Nắm bắt được thông tin này, ngay lập tức Trung Quốc đã bắn tín hiệu sang cho Pakistan đề nghị cung cấp loại máy bay tiêm kích này. Nếu ký được hợp đồng mua bán FC1, hợp đồng sẽ bao gồm việc chuyển giao công nghệ và tổ chức sản xuất máy bay theo giấy phép tại Indonesia trên cơ sở hiệp định hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng ký năm 2010. Văn kiện này trù tính khả năng hợp tác sản xuất các loại vũ khí Pakistan, một số trong đó do Trung Quốc phát triển. Tháng 2/2012, Trung Quốc và Pakistan dự định xuất khẩu đến 300 chiếc FC1 trong vòng 5 năm tới sang các thị trường châu Phi, châu Á và Cận Đông. Trung Quốc mong muốn cung cấp máy bay sản xuất trong nước cho Indonesia Hơn bao giờ hết, trong lúc này Trung Quốc rất mong muốn cung cấp máy bay của mình sản xuất cho Indonesia thông qua Pakistan vì 2 cái lợi. Thứ nhất, Bắc Kinh có thể nắm vững thông tin về những loại vũ khí hàng đầu của quốc gia vạn đảo này. Điều thứ 2 là thông qua hợp đồng trao đổi vũ khí Trung Quốc sẽ khiến Indonesia phải lệ thuộc vào mình nhiều hơn, qua đó dễ dàng điều phối lập trường của Jakarta trong vấn đề Biển Đông. ASEAN vẫn tỉnh táo đối phó Trung Quốc Dường như đã nhìn rất rõ ý đồ của Trung Quốc khống chế ASEAN về vấn đề Biển Đông thông qua các nước không có tranh chấp trực tiếp như Campuchia, Thái Lan, Indonesia. Thủ tướng Malaysia Najib Razak và Phó Tổng thống Philippines, Jejomar Binay thống nhất kêu gọi 4 quốc gia thành viên Asean có tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông là Philippines, Malaysia, Việt Nam và Brunei nên nhóm họp riêng với nhau để bàn bạc làm thế nào giải quyết bế tắc sau sự kiện căng thẳng trên bãi Scarborough. Sự đoàn kết giữa các nước nhỏ trong khối ASEAN, đặc biệt là 4 quốc gia có tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc thời điểm này cần thiết, nếu để Trung Quốc “bẻ từng chiếc đũa” như một số “học giả” Trung Quốc vẫn nói đến thì nguy cơ đề Bắc Kinh độc chiếm Biển Đông chỉ còn là vấn đề sớm muộn. Khi ASEAN, hoặc chí ít là 4 nước đoàn kết lại, thống nhất quan điểm giải quyết tranh chấp qua đàm phán hòa bình, cơ chế đa phương hoặc đưa ra trọng tài quốc tế cộng với sự tham gia can thiệp của Mỹ và các nước thứ 3 khác có lợi ích trên Biển Đông sẽ góp phần hạn chế tối đa sự leo thang, chiếm quyền kiểm soát trên Biển Đông như những gì đã xảy ra trên bãi Scarborough. Trong một động thái khác giới chức quân đội Indonesia sẽ không chấp nhận đề xuất bán FC1 của Trung Quốc và Pakistan. Bởi Jakarta có thể coi hợp đồng mua “thần sấm” là cực kỳ rủi ro vì những vấn đề tồn tại với Trung Quốc liên quan đến các hòn đảo tranh chấp. Điều này khiến cho “mưu đồ” dùng “diễn biến hòa bình” của Trung Quốc để độc chiếm Biển Đông bước đầu đã bị phá sản...

>> VN nên quan hệ tốt với Myanmar ?

(Báo Đất Việt) Với những chuyến thăm ngoại giao gần đây cũng như vai trò Chủ tịch ASEAN 2014, VN sẽ có sự hỗ trợ tốt hơn từ Myanmar trong các vấn đề khu vực, đặc biệt là biển Đông. Nhận định trên đây được ông Đoàn Xuân Lộc, nghiên cứu sinh tại Học viện Chính sách Toàn cầu London, nêu ra trong một bài viết được đăng trên The Diplomat. Ông Đoàn Xuân Lộc là người tập trung nghiên cứu về chính trị khu vực Đông Nam Á, quan hệ ASEAN với cường quốc, đặc biệt là Trung Quốc, vấn đề chủ nghĩa khu vực, quan hệ EU-ASEAN. Dưới đây là nội dung chính của bài viết: Quan hệ đang nồng ấm Ngày 20/3 vừa qua, Tổng thống Myanmar, ông Thein Sein đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Đón tiếp tại trung tâm chính trị Hà Nội, ông Sein nhận được sự chào đón nồng nhiệt từ các nhà lãnh đạo Việt Nam, đặc biệt là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Chuyến thăm diễn ra trong 2 ngày, đánh dấu thời kỳ quan hệ mới với việc hai nước gia tăng, tìm kiếm cơ hội hợp tác, thắt chặt tình hữu nghị. Mối liên kết này đã tăng cường từ nhiều năm qua với việc trao đổi các chuyến thăm cấp cao. Tháng 6/2011, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đã tới thăm Myanmar trong 4 ngày. Tiếp sau đó, Tổng tư lệnh mới của Lực lượng vũ trang Myanmar, tướng Aung Hlaing tới thăm Hà Nội vào tháng 11/2011 với việc ký kết thỏa ước hợp tác quốc phòng với Đại tướng Phùng Quang Thanh. Một tháng sau, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sang Myanmar để tham dự Hội nghị cấp cao Tiểu vùng sông Mekong lần thứ 4, diễn ra ở thủ đô Napyidaw. Nối tiếp chuỗi sự kiện này, ngày 12/3/2012, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam, ông Phạm Bình Minh đã bắt đầu chuyến công du chính thức tới Naypyidaw; đồng thời 2 tàu khu trục của Hải quân Myanmar có chuyến thăm lịch sử tới cảng Tiên Sa, Đà Nẵng trong 3 ngày. Sự hiện diện của tàu khu trục Myanmar ở cảng Tiên Sa, Đà Nẵng đánh dấu chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử với hợp tác quốc phòng 2 nước. Một sự kiện khác là phái đoàn quan chức, doanh nghiệp của TP HCM, dẫn đầu là Bí thư thành ủy Lê Thanh Hải tới thăm Myanmar. Những hoạt động song phương diễn ra mạnh mẽ cùng thời điểm Myanmar tiến hành cải cách, mở rộng tiềm năng kinh tế, nối tiếp sau những cải cách chính trị. Chỉ riêng năm 2011, Myanmar đã tiếp nhận khoản FDI kỷ lục: 20 tỷ USD, so sánh với con số ít ỏi 302 triệu USD năm 2010 và 16 tỷ USD trong 2 thập kỷ trước đó cộng lại. Nếu như các nhà đầu tư đã nhận ra những cơ hội kinh doanh to lớn ở Myanmar, Chính phủ Việt Nam cũng nhận thức và khai thác được giá trị ngoại giao với đất nước hơn 60 triệu dân này. Trước đây, quan hệ kinh tế nói riêng giữa hai nước giữ ở mức kém phát triển, đặc biệt khi so sánh với những quan hệ tương ứng giữa Việt Nam với các thành viên khác của ASEAN. Ở phía Việt Nam, nếu như 18,5% hoạt động thương mại diễn ra với các nước ASEAN thì tỷ lệ của Myanmar chỉ chiếm 0,1%. Ở phía đối diện cũng không sáng sủa hơn: Việt Nam chỉ chiếm 0,9 % trong tổng số 45,2 % giá trị trao đổi của Myanmar với các nước trong khối ASEAN. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi chuỗi các chuyến viếng thăm đều tập trung vào hợp tác kinh tế giữa hai nước. Thành quả đầu tiên là cam kết tăng giá trị thương mại 2 chiều từ 170 triệu USD năm 2010 lên 500 triệu USD năm 2015. Cải cách từ phía Myanmar: rời xa Trung Quốc Ngoài ra, việc hợp tác sẽ làm lợi cho cả 2 nước ở mức độ quốc gia và khu vực. Với Myanmar, chuyến thăm của ông Thein Sein tới Việt Nam, điểm đầu tiên trong chuyến thăm 3 nước gồm cả Lào và Campuchia, là kết quả của mở cửa gần đây, thể hiện một phần quan trọng trong nỗ lực tăng cường vai trò của nước này trên các diễn đàn, ngoại giao khu vực. Bởi lẽ, dù gia nhập ASEAN từ năm 1997, nước này chưa bao giờ giữ vai trò Chủ tịch trong khối, được xem là “bơ vơ” trong cộng động quốc tế hay thậm chí là mối cản trở trong quan hệ ASEAN với EU và các nước phương Tây. Tuy nhiên, việc cải cách chính trị đem lại chiếc ghế Chủ tịch ASEAN lần đầu tiên cho Myanmar năm 2014, nước này còn sẽ có cơ hội trong việc tổ chức Hội nghị thường niên của ASEAN và các cuộc gặp quan trọng khác như: Hội nghị bộ trưởng của Diễn đàn khu vực ASEAN hay Hội nghị thượng đỉnh Đông Á, hai diễn đàn ASEAN+ quan trọng với sự tham gia của một số quyền lực trong khu vực và thế giới. Trong chuyến thăm vừa rồi, ông Thein Sein cũng đã cảm ơn Việt Nam vì ủng hộ đất nước của ông giữa vai trò chủ tịch trong 2 năm. Hơn nữa, với việc quá lệ thuộc vào Trung Quốc ở nhiều cấp độ như hiện nay, Myanmar cần thiết phải đa dạng hóa các liên kết quốc tế nhằm hạn chế sự thống trị của Trung Quốc. Trên thực tế, người ta thừa nhận rộng rãi, lý do chủ chốt cho cuộc cải cách chính trị hiện tại là tham vọng cân bằng lại sự hiện diện áp đảo của Trung Quốc. Dù từng là đồng minh chịu nhiều sự phụ thuộc, nhưng việc cải cách chính trị gần đây có ý nghĩa chiến lược với Myanmar trong thực hiện các bước tiến nhằm giảm bớt sự ảnh hưởng của Trung Quốc. Với ý nghĩa này, dù chưa phải là đối tác kinh tế chính của Myanmar, Việt Nam có thể tiếp thêm cho các nhà lãnh đạo nước bạn một số đòn bẩy trong quan hệ với Bắc Kinh, vì hai nước cùng chia sẻ quan ngại về sự gia tăng sức mạnh, ảnh hưởng của người hàng xóm khổng lồ này. Rõ ràng, dựa trên những tính toán an ninh, chiến lược mà cả hai nước sẽ cùng phát triển quan hệ song phương. Biểu hiện rõ rệt nhất là việc trao đổi về mặt quốc phòng, an ninh giữa hai nước: chuyến viếng thăm của Đại tướng Aung Hlaing và Hải quân Myanmar. Chuyến thăm của một Tổng tư lệnh quân đội còn có ý nghĩa khác: nó diễn ra ngay sau khi Myanmar đơn phương đình chỉ dự án Đập Myitsone trị giá 3,6 tỷ USD do Trung Quốc tài trợ. Hơn nữa, thay vì đến thăm Trung Quốc giống như người tiền nhiệm, ông Hlaing đã lựa chọn Việt Nam là điểm công du chính thức đầu tiên khi nhậm chức. Một điều đáng lưu ý khác, cùng thời điểm với việc 2 tàu chiến Myanmar cập cảng Việt Nam, Bộ trưởng ngoại giao hai nước đã thảo luận về tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định ở biển Đông với các tranh chấp sẽ giải quyết theo con đường hòa bình, tuân thủ luật quốc tế. Thông điệp này cũng tái nhấn mạnh trong chuyến thăm của Tổng thống Thein Sein. Rõ ràng, những thông điệp, thảo luận trên khó khiến Trung Quốc hài lòng. Các nhà lãnh đạo Bắc Kinh tuyên bố về việc, các quốc gia thứ ba không nên dính tới tranh chấp. Trong bối cảnh đó, việc hỗ trợ với các bước tiến trong giải quyết tranh chấp của Việt Nam từ phía Myanmar, quốc gia không có tuyên bố chủ quyền nào ở biển Đông, có ý nghĩa biểu tượng quan trọng. Điều này càng đặc biệt hơn khi Myanmar từng là đồng minh thân thiết của Trung Quốc. Do vậy việc tăng vai trò trong quan hệ Việt Nam-Myanmar, kết hợp với vị thế của Myanmar làm Chủ tịch ASEAN từ năm 2014, sẽ tăng cường đáng kể vị thế của Việt Nam trong việc quan hệ với Trung Quốc.

>> Trung Quốc toan tính tiến ra biển Đông với 3 mũi tiến công

Trung Quốc đang chủ trương tạo sức ép với các nước có tuyên bố chủ quyền trên biển Đông, vừa để ngỏ cánh cửa đàm phán tiến tới mục tiêu “cùng khai thác”. Khi đó, dựa vào công nghệ lẫn tiềm lực tài chính Trung Quốc chiếm phần lớn lợi ích khai thác nguồn tài nguyên ở biển Đông. Để thực hiện chủ trương trên, bước vào năm 2011, Trung Quốc đã triển khai thực hiện ba mũi tiến công: Tăng cường giao lưu, giảm bớt sự can thiệp của Mỹ vào biển Đông Sau những cọ xát căng thẳng với Mỹ tại 3 biển Hoàng Hải, Đông Hải và biển Đông (Trung Quốc gọi là Nam Hải) trong năm 2010, đầu năm 2011, Trung Quốc chủ động mở cánh cửa hòa hoãn với Mỹ. Cuộc gặp thượng đỉnh Trung Quốc - Mỹ hồi tháng 1/2011 diễn ra sau chuyến thăm của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng R.Gates tới Trung Quốc. Qua 2 chuyến thăm liên tiếp trong tháng 5/2011, 2 bên đã thiết lập được khuôn khổ cho quan hệ mới với một số nhượng bộ lẫn nhau. Cụ thể, Trung Quốc nhượng bộ Mỹ một số vấn đề kinh tế thương mại, bày tỏ hoan nghênh Mỹ tiếp tục phát huy vai trò ở khu vực và quyết định thành lập các cơ chế tham vấn Trung Quốc - Mỹ về các sự vụ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, trọng tâm mà Trung Quốc hướng tới là trung lập hóa Mỹ, để Mỹ không can dự vào vấn đề biển Đông. Tại đối thoại Chiến lược và kinh tế Mỹ - Trung lần 3 ở Mỹ, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc gợi ý, “Trung Quốc và Mỹ sẽ cùng thống trị châu Á - Thái Bình Dương”. Mọi nước cờ được Trung Quốc tính toán nhằm đạt mục đích tối thiểu là "cùng khai thác" trên biển Đông. Về phía Mỹ, phát biểu của Ngoại trưởng Hilary Clinton tại Hà Nội tháng 7/2010 đánh dấu sự chuyển biến chính sách của Mỹ đối với biển Đông từ trung lập sang can dự, nhưng những tuyên bố của các quan chức ngoại giao và quân sự Mỹ ngay sau các chuyến thăm đơn phương của Trung Quốc tới Mỹ cho thấy, dường như vì lợi ích của mình, Mỹ chưa dứt khoát với lập trường trung lập. Dùng lợi ích kinh tế chia rẽ ASEAN Đối với ASEAN, biển Đông là vấn đề trọng đại ảnh hưởng đến tiến trình nhất thể hóa, Trung Quốc luôn duy trì lập trường: Vấn đề biển Đông không phải là vấn đề giữa Trung Quốc và ASEAN mà là vấn đề giữa Trung Quốc và từng quốc gia tranh chấp. Trung Quốc luôn nhấn mạnh dùng cơ chế song phương để giải quyết vấn đề biển Đông, phản đối đa phương hóa và quốc tế hóa. Bởi vì thế, Trung Quốc lợi dụng ảnh hưởng kinh tế ngày một tăng, tăng cường hợp tác kinh tế với ASEAN để đến mức độ nhất định, phát triển kinh tế của ASEAN không thể tách rời Trung Quốc. Khi đó, lợi ích kinh tế lớn có thể trở thành nguyên nhân chính khiến các nước ASEAN khó đoàn kết và gây khó dễ cho Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp biển Đông. Vì vậy, ngay sau khi khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc - ASEAN khởi động ngày 1/1/2010, mậu dịch song phương Trung Quốc - ASEAN phát triển với tốc độ nhanh; đặc biệt trong 3 tháng đầu năm 2011, kim ngạch hai bên đạt 110 tỉ USD, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2010. Gia tăng hành động nhằm khuất phục các nước có tranh chấp chủ quyền biển Đông Năm 2011, Trung Quốc gia tăng các hoạt động diễn tập quân sự, nhằm phô trương sức mạnh, răn đe các nước trong khu vực. Đặc biệt, trong nửa đầu tháng 6/2011, Hạm đội Nam Hải của Hải quân Trung Quốc cũng liên tục tổ chức 6 cuộc diễn tập trên phạm vi trên không, trên biển và đất liền, với sự tham gia của các tàu quân sự, như tàu khu trục, trinh sát chống ngầm, tàu đổ bộ, tàu tuần tra, trực thăng vũ trang và các lực lượng Không quân của Hải quân, Hải quân đánh bộ..., nhằm huấn luyện thích ứng với các tình huống tác chiến trên biển. Trung Quốc gia tăng các hoạt động quân sự, nhằm phô trương sức mạnh, răn đe các nước trong khu vực. Cùng với đó, Trung Quốc gia tăng các hoạt động gắn mác "dân sự" như Ngư Chính, Hải Giám, Hải tuần... để gây phức tạp tình hình trên biển Đông. Cùng với đó, đầu tháng 3/2011, tại buổi họp báo về Kỳ họp thứ 4 Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc khóa 11, phát ngôn viên Hội nghị Lý Triệu Tinh cho biết, ngân sách quốc phòng của Trung Quốc năm 2011 là khoảng 91,5 tỷ USD, tăng 12,7% so với năm 2010. Ông này cũng khẳng định, Chính phủ Trung Quốc đã luôn cố gắng hạn chế chi tiêu quân sự và chi tiêu ở mức hợp lý để đảm bảo cân bằng giữa quốc phòng và phát triển kinh tế; chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc là minh bạch và mang mục đích phòng thủ; ngân sách quốc phòng năm 2011 tăng, chủ yếu dùng để hiện đại hóa trang thiết bị quân sự, huấn luyện quân sự và đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng cơ sở hạ tầng cho quân đội, điều chỉnh mức lương, trợ cấp nhằm cải thiện đời sống cho bộ đội. Tuy nhiên, giới quan sát lại cho rằng, trọng tâm trong việc tăng ngân sách Quốc phòng của Trung Quốc năm 2011 là phát triển lực lượng Hải quân và điều này, sẽ khiến các nước trong khu vực, đặc biệt là các nước có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc hết sức quan ngại và cho rằng, con số chi tiêu quốc phòng thực tế lớn hơn những gì được công bố. Ngoài ra, năm 2011, Trung Quốc đã phô trương trình diễn những loại vũ khí mới hiên đại như, máy bay tàng hình thế hệ 5 J-20, máy bay cảnh báo sớm trên không KJ-2000 và KJ-200, máy bay ném bom hạng nặng H-6K, tên lửa đường đạn chống hạm tiên tiến DF-21D, tàu ngầm thế hệ mới. Đáng chú ý, ngày 6/4/2011, Trung Quốc đã công bố chuẩn bị hạ thủy tàu sân bay đầu tiên Varyag, vốn được xem là trụ cột của chính sách hiện đại hóa quân đội và tham vọng Hải quân của Trung Quốc. Xung quanh sự kiện này, các chuyên gia phân tích quân sự quốc tế cho rằng, đối với Hải quân Trung Quốc, Tàu sân bay Varyag đóng vai trò hình mẫu giúp cho hải quân nước này tiếp thu công nghệ và học kỹ năng chế tạo hàng không mẫu hạm, là bước cần thiết để Trung Quốc đóng thêm những chiếc tàu sân bay khác một cách hoàn chỉnh hơn. Khi tàu sân bay Varyag hạ thủy, đối với các nước có chấp chủ quyền ở biển Đông, Trung Quốc có thể hăm dọa, ngăn cản một cách có hiệu quả, khiến các nước không còn dám ngang ngược, từ đó kiếm thêm ưu thế trong đàm phán tranh chấp biển đảo. Song song với đó, Trung Quốc còn tăng cường đầu tư phát triển lực lượng tuần tra và khẩn trương chuẩn bị đưa giàn khoan Hải Dương Thạch Dầu 981 vào hoạt động ở biển Đông. Năm 2011, Trung Quốc, đẩy mạnh phát triển lực lượng tuần tra chấp pháp trên biển, đáng chú ý là sự đầu tư phát triển của lực lượng Hải giám. Ngày 17/6, Tổng đội Hải giám quốc gia Trung Quốc cho biết, Trung Quốc có kế hoạch bổ sung 100 tàu và 5 máy bay cho lực lượng này, để thực hiện nhiệm vụ tuần tra chấp pháp bảo vệ lợi ích chủ quyền quốc gia Trung Quốc. Trước đó, năm 2010, Trung Quốc chế tạo được 36 tàu loại 1.000 tấn và 54 tàu tốc độ cao; cử 1.068 lượt máy bay và 13.337 lượt tàu tuần tra biển Đông... [BDV news]