>> Giá thành cắt cổ của tiêm kích F-35

Xunh quanh giá thành chính thức của một chiếc chiến đấu cơ, hiện nay cả BQP và các cơ quan chuyên môn của Mỹ đều chưa biết tính thế nào cho đúng. Hiện nay trong Bộ Quốc phòng Mỹ chưa thống nhất được chính xác giá của một chiếc tiêm kích hỗn hợp (JSF) F-35 là bao nhiêu khi Văn phòng chương trình JSF có một cách tính còn Văn phòng định giá Lầu Năm góc lại có một cách tính khác. “Hiện cả hai chưa thống nhất được với nhau, và giá cuối cùng cho một chiếc F-35 sẽ chỉ được đưa ra khi hai bên đạt được sự nhất trí”, một quan chức chương trình JSF cho biết. Việc một chiếc F-35 cần những trang bị gì và có giá thành bao nhiêu cũng khiến các cơ quan chức năng của Mỹ phải đau đầu Quan trọng hơn, điều này ảnh hưởng đến quyết định ngân sách cuối cùng của Quân đội tới năm 2013 và của Quốc hội trong năm 2012. Một điều rõ ràng là giá thành cho một chiếc F-35A sẽ không thể là 65 triệu USD theo thời giá đồng USD năm 2010. Theo một quan chức của chương trình F-35, đây là mức giá trung bình cho một chiếc F-35 xuất xưởng theo tính toán của nhà thầu Lockeed Martin, khi tuần trước ông này đưa ra cùng mức giá trên nhưng là của thời giá đồng USD năm 2011. “Điều này phù hợp cho chi phí của thế hệ tiêm kích thứ tư hiện tại, không bao gồm vỏ, hệ thống gây nhiễu, các trang bị điện tử, thùng chứa nhiên liệu, hệ thống theo dõi và tìm kiếm hồng ngoại, thiết bị quan sát đêm, mũ bảo hiểm và các hệ thống khác”, nữ phát ngôn viên Laure Quincy của Lockheed Martin cho biết. Một quan chức của Văn phòng chương trình F-35 còn cho biết, mức giá 65 triệu USD mà Lockheed Martin đưa ra là “không trung thực” bởi nó còn chưa bao gồm giá của động cơ F-35 Pratt&Whitney. “Văn phòng đã nhiều lần yêu cầu hãng này ngừng đưa mức giá đó vào các báo cáo”, ông nói. Một nguồn tin công nghiệp đã phủ nhận điều này và cho rằng mức giá 65 triệu USD đã bao gồm động cơ và bày tỏ rằng có thể quan chức trên đã không biết được điều này. Ông cho biết giá trên là mức trung bình cho cả kế hoạch sản xuất 3.163 chiếc tiêm kích F-35. Hiện nay Mỹ có kế hoạch sẽ mua khoảng 2.433 chiếc F-35 như thế. Ngay cả khi tính toán của quan chức chương trình JSF là đúng, và cái giá 65 triệu USD do Lockheed Marin đưa ra không bao gồm động cơ, thì dòng F-35A vẫn có mức giá rất cạnh tranh. “Đó là do chất lượng của các thành phần khác, chẳng hạn như bộ cảm biến, được tính như một phần của giá mà nhà thầu đưa ra”, nhà phân tích David Rockwell của tập đoàn Teal Group cho biết. “Ra-đa và bộ cảm biến luôn luôn do nhà thầu cung cấp, các dòng F-35 và F/A-18 cũng như thế”, Rockwell nói. “Rất hiếm khi Bộ Quốc phòng yêu cầu lắp cảm biến”. Với mức giá 76 triệu USD, những chiếc phản lực này sẽ có đầy đủ các thiết bị cảm biến cùng khả năng tàng hình, đây là những thiết bị mà các chiến đấu cơ thế hệ thứ tư cũ như F/A-18E/F hay EA-18G không có. Thậm chí nếu mức giá là 80 triệu USD sẽ còn nhiều trang bị tối tân khác đi kèm, một nhà phân tích khác thuộc Teal Group cho biết. Những thiết bị như tàng hình, cảm biến, kết nối số liệu đều rất cần thiết cho một chiến đấu cơ như F-35. Ngay cả việc tính toán giá thành cho một chiếc Boeing F/A-18E/F Super Hornet cũng có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Chiếc Super Hornet này hiện đang có hai mức giá: 60,3 triệu USD và 53 triệu USD Một nhà phân tích của Teal Group trên cơ sở ngân sách năm 2011 cho biết chi phí cho một chiếc Super Hornet là 60,3 triệu USD, trong đó khung máy bay và thiết bị điện tử là 40,2 triệu USD; động cơ và phụ kiện là 8,4 triệu USD; hệ thống điện tử của nhà thầu là 6,2 triệu USD; hệ thống điện tử của chính phủ là 1,7 triệu USD; cộng với một số chi phí phụ trợ khác. Số liệu này do tài liệu ngân sách Hải quân đưa ra. Tuy nhiên, giá này còn chưa bao gồm Thiết bị truy tìm mục tiêu nâng cao hồng ngoại, gây nhiễu… Tuy nhiên, cả tính toán của Teal Group và của Hải quân đều không trùng khớp với báo giá mà Boeing đưa ra. Phát ngôn viên Philip Carder của Boeing cho biết: “Giá cho một chiếc Super Hornet là 53 triệu USD, không bao gồm động cơ, thiết bị ra-đa quét điện tử APG-79, thiết bị tác chiến điện tử; bồn chứa nhiên liệu ngoài, mũ bảo hiểm có gắn thiết bị nhận diện.

>> Toàn cảnh giai đoạn đầu chiến dịch đánh Libya

Cuộc tấn công của liên quân vào Libya mở màn đêm 19/3 mới chỉ là giai đoạn đầu Anh, Mỹ và Pháp thực thi chiến dịch thị uy sức mạnh quân sự, chống lại chế độ Gadhafi mà họ cáo buộc đang “điên cuồng tàn sát dân lành”. Chiến đấu cơ Rafale của Pháp tại căn cứ quân sự Saint-Dizier chuẩn bị cho chiến dịch tại Libya, hôm 19/3. Ảnh: AFP. Việc lên kế hoạch tấn công các mục tiêu là cơ sở hạ tầng quân sự của Libya đã được liên quân nghiên cứu từ vài tuần trước, bằng cách sử dụng ảnh vệ tinh cùng những chuyến bay trinh sát của máy bay do thám Anh và Mỹ. Mục tiêu của việc thu thập thông tin tình báo này là theo dõi mọi di biến động và liên lạc giữa các lực lượng ủng hộ đại tá Gadhafi. Tổng tư lệnh chiến dịch đánh Libya là đô đốc Mỹ Samuel Locklear, chỉ huy lực lượng liên quân đóng tại căn cứ Naples, Italy. Sau hội nghị thượng đỉnh bất thường về Libya tại Paris ngày 19/3, đô đốc Locklear được giao nhiệm vụ đập tan cỗ máy quân sự của Gadhafi và đảm bảo lệnh cấm bay trên toàn cõi Libya. Theo đó, tấn công hệ thống radar và tên lửa phòng không của Libya là giai đoạn đầu của chiến dịch “đánh hội đồng” này. Mở màn chiến dịch, chiến đấu cơ Rafale của Pháp tiêu diệt một chiếc xe quân sự của Libya, có thể là xe tăng, lúc 16h45’ giờ GMT (23h45’ giờ Hà Nội) ngày 19/3, gần Benghazi. Khi màn đêm buông xuống, chiến dịch mang tên Odyssey Dawn của liên quân mới thực sự ác liệt khi Lầu Năm Góc cho biết có tổng cộng 110 quả tên lửa đối đất Tomahawk đã được Anh và Mỹ bắn vào Libya. Cơn mưa tên lửa Tomahawk của liên quân đã rơi xuống dọc khu vực bờ biển trải dài của Libya. Những quả hỏa tiễn hạng nặng bay với tốc độ siêu thanh này được phóng từ tàu ngầm lớp Trafalgar của Anh và hai chiến hạm của Mỹ là khu trục hạm USS Mason mang tên lửa dẫn đường và tàu ngầm USS Providence gắn tên lửa Tomahawk tại Địa Trung Hải. Tham gia màn phủ đầu này còn có những chiếc chiến đấu cơ cường kích mặt đất Tornado GR4 của Anh, trang bị tên lửa Storm Shadow chuyên oanh tạc các trung tâm chỉ huy, hầm điều khiểu và trạm radar của đối phương. Bên cạnh đó, những chiếc F-18 Super Hornet của hải quân Mỹ cũng xuất kích từ tàu sân bay USS Enterprise tại Biển Đỏ và máy bay chiến đấu Pháp từ tàu sân bay Charles de Gaulle tại cảng Toulon của Pháp. Tổng cộng, Guardian cho biết trong đêm 19/3 đã có tổng cộng hơn 20 mục tiêu đã định của quân đội Libya bị tiêu diệt. Các đơn vị tên lửa đất đối không của lực lượng thân Gadhafi bị phá hủy hàng loạt. Ngoài ra, mạng lưới thông tin liên lạc quân sự có ý nghĩa sống còn đối với Gadhafi cũng bị đánh tơi tả. Cuộc oanh tạc bằng tên lửa và máy bay nhằm vào quân đội Gadhafi này được mô tả là giai đoạn “tạo động lực” cho chiến dịch, với mục tiêu làm “câm họng” hệ thống phòng không của Libya. Đồng thời đợt tấn công này mở đường cho giai đoạn hai của màn dạo đầu đánh Libya. Ngay khi hệ thống phòng không của Libya được xác định đã mất năng lực chiến đấu sau đợt tấn công đêm 19/3, đến lượt các chiến đấu cơ của NATO xuất hiện để tấn công các mục tiêu khác trên mặt đất. Mục tiêu của giai đoạn tấn công thứ hai này đa dạng từ các đơn vị xe tăng, xe bọc thép, hệ thống tên lửa tầm xa và những cỗ xe phóng hỏa tiễn tự hành của đại tá Gadhafi. Ngay khi hai giai đoạn tấn công mục tiêu quân sự trên mặt đất hoàn tất, liên quân sẽ bước vào giai đoạn “làm cảnh sát trên không”, trong đó các máy bay liên tục quần đảo trên không phận Libya để đảm bảo vùng cấm bay có hiệu lực. Trong giai đoạn này, ngoài Anh, Mỹ và Pháp sẽ có máy bay và phương tiện của nhiều nước khác như Đan Mạch, Qatar, Canada, Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất và một số quốc gia tham gia. Giai đoạn thực thi và giám sát vùng cấm bay thực sự cho thấy chiến dịch can thiệp vào Libya mang tính đa quốc gia. Nhưng việc điều phối các chuyến bay của chiến đấu cơ nhiều nước, cất cánh từ nhiều khu vực khác nhau cùng đến không phận Libya làm nhiệm vụ sẽ thực sự là một thách thức trong chiến dịch can thiệp Libya. Vùng cấm bay tại Libya được Anh và Pháp cùng đề xuất sau khi quân đội ủng hộ đại tá Gadhafi tấn công người chống đối bằng vũ khí hạng nặng hồi tháng trước. Ban đầu Mỹ lưỡng lực với đề xuất này, nhưng sau đó ủng hộ. Sau khi chịu sức ép gay gắt, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đầu tuần này đã bỏ phiếu phê chuẩn lập vùng cấm bay tại Libya, nhằm ngăn chặn cuộc tấn công của quân Gadhafi vào thường dân. Để thiết lập vùng cấm bay, liên quân đã tập trung một lượng lớn vũ khí gần Libya với hàng trăm máy bay chiến đấu có khả năng tiếp cận quốc gia Bắc Phi này trong thời gian ngắn. Trong số này có những phi đội F-16 của Mỹ, Đan Mạch, CF-18 của Canada, Tornado và Typhoon của Anh, chủ yếu đóng ở miền nam Italy. Pháp thì triển khai khoảng 100 máy bay chiến đấu, gồm chủ yếu là Rafale và Mirage 2000 cùng tàu sân bay Charles de Gaulle tham gia chiến dịch tại Libya. (vnexpress.net news)