>> Răn đe và tranh hùng (kỳ 6)

>> Răn đe và tranh hùng (kỳ 1) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 2) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 3) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 4) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 5) Kỳ 6: Công thủ toàn diện Với khả năng tấn công tầm xa chính xác, chống cả mục tiêu mặt nước và mặt đất, tên lửa bờ biển hiện đại đang vượt qua khuôn khổ một hệ thống phòng thủ thuần túy để trở thành vũ khí công thủ toàn diện.  Trong bối cảnh các nước lớn có những thay đổi về chiến lược hải quân và nguy cơ tiềm ẩn bùng nổ xung đột trên biển tại các khu vực điểm nóng như Vịnh Persique, Đông Nam Á, vai trò của các hệ thống tên lửa đất đối hạm và tên lửa chống hạm nói chung là rất quan trọng trong thế trận phòng thủ quốc gia trên hướng biển. RBS 15 khai hỏa (staff.edu.pl) Một số xu hướng phát triển chung dễ thấy của các hệ thống tên lửa bờ biển (tên lửa đối hạm) là vạn năng hóa, tăng tầm bắn, tăng tốc độ và tính tự hoạt của tên lửa. Theo xu hướng chung đó, các hệ thống tên lửa bờ biển đang trở thành hệ thống vũ khí đa năng, từ một phương tiện tác chiến trên biển trở thành phương tiện tác chiến ở các khu vực ven bờ, bờ biển và thậm chí cả trên đất liền. Hệ thống tên lửa bờ biển không còn chỉ là vũ khí phòng thủ, bảo vệ bờ biển, chống tấn công, đổ bộ từ hướng biển nữa mà còn là phương tiện tiến công mặt đất chính xác tầm xa. Các hệ thống này được trang bị các loại tên lửa có thể tấn công nhiều loại mục tiêu: không chỉ là các hạm tàu trên biển mà cả các hạm tàu đang nằm tại cảng, cũng như nhiều loại mục tiêu bờ, kể cả các mục tiêu trong đất liền cách xa bờ biển và bị che khuất bởi nếp gấp địa hình. Các tên lửa đó thường được trang bị hệ thống dẫn đường vệ tinh. MM40 Block 3 (postfiles15.naver.net) Điển hình là các hệ thống cải tiến như Exocet MM40 Block 3, RBS 15 Mk3 hay hệ thống mới như Club-M, Club-K, BrahMos và NSM đều có tính đa năng như vậy. Hệ thống tên lửa BrahMos mặt đất được Ấn Độ triển khai sử dụng như không chỉ làm vũ khí tác chiến ở ven biển mà cả trên chiến trường đất liền thuần túy. Một hướng vạn năng hóa thể hiện ở một số hệ thống tên lửa bờ biển Nga là khả năng sử dụng nhiều loại tên lửa có chức năng khác nhau. Các hệ thống Club-M và Club-K được trang bị cả tên lửa chống hạm và tên lửa tấn công mặt đất. Hệ thống tên lửa bờ biển tương lai cơ bản của Hải quân Nga là hệ thống vạn năng Bal-U đang được phát triển dự kiến sử dụng chung các dòng tên lửa Oniks/Yakhont và Kalibr/Club. Hiện tại, Nga đã chế tạo được hệ thống phóng vạn năng cho tàu chiến UKSK bắn được cả các tên lửa của hệ Club-N và tên lửa BrahMos. Liên quan chặt chẽ đến xu hướng trên là xu hướng tăng tầm bắn mạnh mẽ của tên lửa đối hạm. Hầu hết các hệ thống tên lửa đất đối hạm hiện đại đều thuộc loại tầm xa với tầm bắn tới 180-200 km (MM40 Block 3, NSM), 260-300 km (Club-K, Club-M, Bastion, BrahMos), thậm chí trên 1.000 km (DF-21D, RBS 15 Mk4). Các tên lửa đối hạm đang có tốc độ ngày một cao, đang từ dưới âm và siêu âm tiến lên vượt âm. Hiện tại, các tên lửa đối hạm cả dưới âm và siêu âm vẫn song song tồn tại, trong đó tên lửa dưới âm vẫn chiếm ưu thế về chủng loại. Tuy nhiên, xu hướng siêu âm đang mạnh lên với dự án tên lửa siêu âm LRASM của Mỹ và hàng loạt hệ thống tên lửa siêu âm của Nga (Club-M, Bastion, Moskit-E). Điểm đến cuối cùng của cuộc đua tốc độ là các tên lửa siêu vượt âm (trên 5.000 km/h trở lên). Mỹ, châu Âu và Nga đều đẩy mạnh phát triển vũ khí siêu vượt âm, riêng Nga và Ấn Độ đã có dự án chung phát triển tên lửa siêu vượt âm BrahMos II với 4 biến thể phóng từ mặt đất, máy bay, tàu nổi và tàu ngầm, có tốc độ kinh hoàng hơn 6.000 km/h. Công nghệ siêu âm và siêu vượt âm cũng tạo điều kiện tăng tầm bắn cho tên lửa. MM40 Exocet của Hy Lạp (media.photobucket.com) Để tăng cường khả năng đột phá phòng không, các tên lửa đối hạm hiện đại áp dụng nhiều biện pháp. Trước hết, chúng được thiết kế theo công nghệ tàng hình, sử dụng các sensor thụ động và phần mềm, thuật toán đặc biệt khiến giúp cho tên lửa khó bị phát hiện hơn. Một biện pháp truyền thống để giảm khả năng phát hiện sớm và đánh chặn tên lửa là áp dụng các chế độ bay tiếp cận mục tiêu khác nhau: tốc độ bay dưới âm cao kết hợp độ cao bay tối thiểu (bay bám mặt biển); tốc độ siêu âm kết hợp độ cao bay tối thiểu; bay biên dạng cao-thấp hỗn hợp cả ở tốc độ dưới âm và siêu âm. Ngoài ra, tốc độ siêu âm cao và siêu vượt âm đang được coi là một biện pháp chủ chốt để các tên lửa đối hạm đánh bại hệ thống phòng không/phòng thủ tên lửa hạm tàu. Tên lửa tấn công mặt đất 3M-14E của Club-M (okb-novator) Tên lửa đối hạm đang được trí năng hóa ngày càng cao và trở thành các vũ khí bắn-quên, nhờ áp dụng các hệ thống điều khiển, phần mềm thông minh, sử dụng hệ dẫn hỗn hợp quán tính, vệ tinh, so sánh ảnh địa hình, tự dẫn radar, hồng ngoại nhằm nâng cao khả năng phát hiện, phân loại, nhận dạng, lựa chọn mục tiêu, có thể thực hiện các thao tác cơ động tránh đạn, bay theo quỹ đạo dích dắc vòng tránh địa vật hoặc khu vực hỏa lực phòng không hoặc bay bám tùy biến theo mặt biển và bề mặt địa hình, có thể lặp lại tấn công mục tiêu khi bắn trượt. Hệ thống tên lửa bờ biển Club-M (concern-agat) Nhằm nâng cao khả năng sống còn, các hệ thống tên lửa bờ biển dạng cơ động vẫn chiếm ưu thế, bảo đảm khả năng cơ động linh hoạt, bí mật. Hệ thống có thể triển khai chiến đấu, tấn công bất ngờ và ồ ạt vào các tàu địch, rồi thu hồi, rút khỏi trận địa về nơi trú ẩn hoặc đến trận địa mới sẵn sàng thực hiện cuộc tấn công mạnh mẽ tiếp theo rất nhanh chóng. Việc ngụy trang chống trinh sát cho hệ thống vũ khí cũng được chú trọng mà điển hình là hệ thống tên lửa đất đối hạm bố trí trong container Club-K. Tóm lại, hệ thống tên lửa bờ biển chống hạm hiện đại là loại vũ khí có uy lực rất mạnh, “công thủ toàn diện”, có khả năng giải quyết không chỉ các nhiệm vụ phòng thủ bờ biển mà còn tiêu diệt các mục tiêu trên biển ở cự ly cách bờ hàng trăm, thậm chí hàng ngàn kilômet, đồng thời còn có thể là vũ khí tên lửa tấn công mặt đất chính xác cao. Với những quốc gia nhỏ, có đường biên giới trên bộ và đường biển dài thì những hệ thống tên lửa vạn năng như vậy là giải pháp phòng thủ, nhất cử lưỡng tiện, rất hiệu quả. Đó là một trong những nguyên nhân khiến các hệ thống tên lửa bờ biển thế hệ mới đang rất được quan tâm, chú ý trên thị trường thế giới. >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 1) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 2) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 3) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 4) >> Răn đe và tranh hùng (kỳ 5)

>> Trung Quốc muốn mua tên lửa Club

Trung Quốc đang bày tỏ mong muốn sở hữu hệ thống tên lửa chống hạm Club của Nga. >> Sự nguy hiểm ẩn nấp trong các container Theo đó, Trung Quốc đang muốn mua hệ thống tên lửa chống hạm Club để trang bị cho các tàu ngầm trong nước. Cụ thể hệ thống tên lửa Club-S sẽ được trang bị cho các tàu ngầm hạt nhân Type-093 và tàu ngầm điện diesel Type-041 lớp Nguyên (Yuan). Ngoài việc quan tâm đến hệ thống tên lửa Club-S phóng từ tàu ngầm, Trung Quốc còn bày tỏ quan tâm đến Club-K, đặc biệt là biến thể được bố trí trong các container di động. Hệ thống tên lửa chống hạm Club được giới quân sự thế giới đánh giá rất cao, tên lửa được thiết kế theo dạng modun với khả năng linh hoạt rất cao. Tên lửa có thể triển khai hoạt động trên tàu chiến mặt nước, tàu ngầm, bệ phóng di động trên bờ. Đặc biệt, tên lửa có khả năng triển khai hoạt động trong các container đựng hàng hóa thông thường. Hệ thống tên lửa Club được mạnh danh là vũ khí tiêu biểu cho chiến lược tác chiến phi đối xứng. Trung Quốc đang muốn sở hữu tên lửa Club nhằm tạo ra sự bất ngờ đối với Hải quân Mỹ. Hệ thống dẫn hướng và bám bắt mục tiêu chính xác với độ kháng nhiễu rất cao, tên lửa được thiết kế với khả năng bay theo kiểu “zic-zắc”, rất khó để đánh chặn. Trong hành trình bay đến mục tiêu, tên lửa có hai chế độ bay khác nhau, tốc độ cận âm trong suốt hành trình, khi đến gần mục tiêu tên lửa tăng tốc độ lên đến Mach-2.9 vào lao thẳng đến mục tiêu. Trung tâm nghiên cứu Heritage Foundation của Mỹ nhận định, sở dĩ Trung Quốc muốn mua hệ thống tên lửa Club là nhằm tạo ra một cuộc tấn công bất ngờ đối với Hải quân Mỹ. Hệ thống Club-K có thể triển khai hoạt động lên các tàu thương mại của Trung Quốc, điều đó có thể làm suy yếu các nguyên tắc thương mại quốc tế. Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ trang bị Club nhằm đảm bảo sự an toàn cho các tàu thương mại Trung Quốc qua eo biển Malacca, khu vực đang nằm trong tầm kiểm soát của Singapone và Hải quân Mỹ. >> 'Gót chân Asin' của Hải quân Trung Quốc Cần vũ khí hay công nghệ Trong các hệ thống vũ khí do Trung Quốc sản xuất, có một danh sách dài các loại tên lửa chống hạm. Trung Quốc còn liên tục cho ra đời các loại tên lửa chống hạm mới với tầm bắn ngày một xa hơn. Không dừng lại ở đó, Trung Quốc cũng đã tiến hành xuất khẩu rộng rãi các hệ thống tên lửa chống hạm cho các nước trong khu vực. Thậm chí Trung Quốc còn quảng cáo, tên lửa chống hạm của họ không hề thua kém các loại tên lửa chống hạm hiện đại nhất của Nga. Dù đã sản xuất được khá nhiều tên lửa chống hạm, nhưng một mẫu tên lửa chống hạm như Club vẫn là niềm mơ ước đối với Trung Quốc. Những công nghệ của Club thuộc hàng có một không hai. Hệ thống Club đã được Nga xuất khẩu cho một số nước trong khu vực như Ấn Độ, Việt Nam. Các chuyên gia tại Trung tâm Heritage Foundation cho rằng, một mặt Trung Quốc cần sở hữu tên lửa Club để đối trọng lại với các nước trong khu vực, một mặt nghiên cứu các công nghệ của tên lửa này để cho ra lò một loại tên lửa khác “made in china” sao chép lại toàn bộ đặc tính của tên lửa này. Hiện tại không rõ số lượng tên lửa mà Trung Quốc muốn mua là bao nhiêu, nhưng theo nhận định của các chuyên gia. Nhiều khả năng Trung Quốc chỉ mua số lượng rất hạn chế, chủ yếu là để nghiên cứu công nghệ. Đây vẫn là cách thức để Trung Quốc tạo ra các hệ thống vũ khí hiện nay. Chính phủ Nga vẫn chưa đưa ra bất cứ thông tin bình luận về điều này, có lẽ đã nhận được bài học từ trường hợp Su-27, thời gian qua Moscow tỏ ra khá thận trọng với các hợp đồng cung cấp vũ khí cho Bắc Kinh.

>> Hạm đội Mỹ chuẩn bị đối phó với tên lửa Club

Các chuyên gia quân đội Mỹ không tin chắc các tàu chiến Mỹ có khả năng đánh chặn tên lửa chống hạm Club của Nga. Bia bay siêu âm, bay bám mặt biển GQM-163A Coyote SSST do Orbital Sciences Corporation, Launch Systems Group (Mỹ) phát triển theo hợp đồng trị giá 34 triệu USD ký ngày 29.6.2000 (Orbital.com). Hải quân Mỹ đã đặt hàng thêm 7 bia bay siêu âm GQM-163A Coyote SSST, trị giá mỗi quả 3,9 triệu USD. Người Mỹ đặt mua các bia bay này để kiểm tra xem các hệ thống phòng không hạm tàu của Mỹ có khả năng bảo vệ các chiến hạm trước các tên lửa siêu âm Club của Nga hay không. Hải quân Mỹ đã đặt mua tổng cộng 89 bia bay. Loại bia bay này đã được nghiên cứu chế tạo trong gần 10 năm. GQM-163A Coyote là tên lửa có trọng lượng 800 kg, sử dụng kết hợp các động cơ phản lực dòng thẳng và động cơ tên lửa nhiên liệu rắn. Coyote có tầm phóng gần 110 km và nhờ có động cơ phản lực dòng thẳng, tên lửa có thể đạt tốc độ tối đa trên 2.600 km/h. Coyote được phát triển để đối phó với sự phổ biến các tên lửa chống hạm siêu âm như 3M54 (còn có tên là Club, SS-N-27 Sizzler) đang được đưa vào trang bị của hải quân Algeria, Ấn Độ và Việt Nam. GQM-163A có thể phỏng tạo chân thực một cuộc tấn công của tên lửa Club vào các chiến hạm Mỹ. Hệ thống tên lửa Kalibr (tên xuất khẩu là Club hoặc Klub) do hãng Novator của Nga phát triển và có các biến thể Club-N, Club-U (thiết kế module) trang bị cho tàu nổi, Club-S trang bị cho tàu ngầm, Club-M là hệ thống tên lửa cơ động mặt đất và Club-K bố trí trong contenơ triển khai trên tàu hỏa, xe tải hay tàu biển. Club sử dụng các loại tên lửa: - Tên lửa chống hạm siêu âm, bay bám mặt biển 3M-54E, tầm bắn 200 km; - Tên lửa chống hạm dưới âm, bay bám mặt biển 3M-54E1, tầm bắn 300 km (có khả năng làm tê liệt, thậm chí đánh chìm tàu sân bay); - Tên lửa dưới âm tấn công mặt đất 3M-14E, tầm bắn 275 km; - Tên lửa-ngư lôi chống ngầm siêu âm phóng từ tàu ngầm 91RE1, tầm bắn 50 km; - Tên lửa-ngư lôi chống ngầm siêu âm phóng từ tàu ngầm 91RE2, tầm bắn 40 km. Hệ thống tên lửa Club đang hoặc sắp được trang bị cho Hải quân Nga, Ấn Độ, Algeria và Việt Nam (trên 6 tàu ngầm lớp Kilo Projekt 636). Ban đầu, Hải quân Mỹ dự định chỉ mua 39 quả Coyote, song loại tên lửa đầu tiên của Mỹ dùng động cơ phản lực dòng thẳng quá thành công nên người ta quyết định tăng sản lượng sản xuất và có lẽ là sẽ sử dụng công nghệ Coyote cho các tên lửa Mỹ khác. 3M54 Club có trọng lượng gần 2.000 kg, phần chiến đấu 200 kg. Biến thể chống hạm của tên lửa Club tiêu diệt mục tiêu ở tầm 300 kg. Tên lửa đạt tốc độ bay 3.000 km/h ở phút bay cuối cùng. Club có các biến thể phóng từ mặt đất, tàu ngầm và tàu mặt nước. Tên lửa phóng từ bệ phóng mặt đất không có đoạn bứt phá siêu âm, nhưng phần chiến đấu lại nặng gấp đôi. Giới quân sự Mỹ sợ hãi các tên lửa 3M54 do chúng có chế độ bay độc đáo. Cho đến khi cách mục tiêu 15 km, Club bay ở độ cao cực nhỏ (đến 30 m). Vì thế, rất khó phát hiện ra tên lửa từ sớm. Còn khi hệ thống phòng không tầm gần phát hiện ra nó thì Club bắt đầu tăng tốc mạnh và vượt qua 15 km cuối cùng chỉ trong vòng chưa đầy 20 s. Thủ đoạn này khiến cho phòng không hạm tàu cực kỳ khó đánh chặn tên lửa. Sử dụng Coyote, Hải quân Mỹ hy vọng kiểm tra khả năng của các phương tiện phát hiện, điều chỉnh các hệ thống điều khiển hỏa lực và vũ khí chống tên lửa. Căn cứ kết quả thử nghiệm, họ sẽ đưa ra kết luận về khả năng của phòng không hạm tàu Mỹ đối phó với tên lửa Club. Khiến giới quân sự Mỹ đặc biệt lo sợ là biến thể tên lửa Club-K. Các tên lửa này có thể lắp trên các contenơ trên toa xe lửa, ô tô hay trên tàu biển. Vũ khí này khi sử dụng sẽ tạo ra sự bất ngờ và buộc các quân hạm chỉ còn biết trông cậy vào hệ thống phòng không của bản thân. [Vietnamdefence news]