>> Tìm hiểu máy bay huấn luyện Yak-130

Yak-130 là một trong những máy bay huấn luyện hàng đầu thế giới bởi nó có khả năng đáp ứng những yêu cầu đào tạo các phi công đạt đến trình độ kỹ sư bay. >> Chi tiết máy bay huấn luyện Yak-130 >> 6-12 chiếc Yak-130UBS sắp về Việt Nam Khi phát triển máy bay huấn luyện phi công, các chuyên gia quân sự đã tính đến xu hướng của thị trường máy bay huấn luyện và máy bay chiến đấu hạng nhẹ trên thế giới, ngoài nhiệm vụ đào tạo, huấn luyện phi công, máy bay còn có khả năng thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu trong các cuộc xung đột khu vực và trong các hoạt động chống khủng bố với mọi điều kiện thời tiết, thời gian trong ngày. 'Bệ phóng' cho kỹ sư bay  Năm 1991, hãng Yakovlev phát triển máy bay Yak-UTS và hoàn thành nguyên mẫu đầu tiên vào tháng 9/1993. Trong thời gian này hãng đã ký với công ty Aemacchi của Italia để cùng nhau phát triển máy bay huấn luyện với tên gọi Yak/AEM-130. Thế nhưng cuộc tác hợp này đã nhanh chóng “đường ai nấy đi” vì không thống nhất được một số vấn đề trong thiết kế, hai bên tiếp tục phát triển phi cơ của mình trên nền tảng của thiết kế chung Yak/AEM-130, phía Nga phát triển với tên Yak-130, còn Italia chế tạo máy bay của riêng mình M-346 “bác sĩ”, thế nên chúng được gọi là “anh em song sinh”. Chuyến bay đầu tiên của Yak-130 diễn ra vào ngày 26/4/1996. Trong thời gian 32 phút của chuyến bay đầu tiên, máy bay đã đạt được tốc độ 350km/h ở độ cao 2.000m, thực hiện tiếp đất cất cánh với việc thả cánh cản, thực hiện chuyến bay thông trường với độ cao 200m cùng với bài bay vòng kín góc kẹp trong chương trình thử nghiệm của mình. Yak-130 có thể sử dụng cho các nhiệm vụ tiêm kích, cường kích khi cần thiết. Sau chuyến bay thử, Nga đã công bố hiệu suất bay, tính năng cất hạ cánh và khả năng điều khiển chuyến bay ở góc tấn công lên đến 40 độ. Yak-130 đã trải qua tổng cộng 300 chuyến bay an toàn trong suốt quá trình thử nghiệm các tính năng kỹ chiến thuật, khả năng chiến đấu và thử nghiệm các trang bị, vũ khí cũng như các hệ thống đảm bảo cho phi công, trong đó có cả những chuyến bay thử nghiệm trong chương trình phối hợp đặc biệt của Không quân Nga. Đa năng Yak-130 ra mắt trên thị trường thế giới bằng việc tham gia triển lãm Hàng không quốc tế ở Pháp năm 1997, 1999 và triển lãm Hàng không Vũ trụ ở Moskva năm 1999 (MAKS). Tháng 4/2002, Nga công bố Yak-130 là người chiến thắng trong cuộc “tranh hùng” cùng với Mig-AT, để phát triển và chế tạo máy bay huấn luyện đầu tiên cho Không quân Nga. Với kinh phí của chương trình phát triển Yak-130 chỉ vào khoảng 200 triệu USD, chẳng đáng là bao so với các dự án quân sự khổng lồ khác, nhưng chương trình này đã bắt đầu thể hiện tính hiệu quả của nó với những hợp đồng đã được ký kết và những kế hoạch tiềm năng không những của không quân Nga mà còn của một số nước trên thế giới. >> Irkutsk sắp ra lô Yak-130 mới Theo các nhà phân tích, tiềm năng xuất khẩu của máy bay này có thể đạt 300 chiếc đến 2025 và 500 chiếc đến 2050. Hiện tại Yak-130 đang được sản xuất hàng loạt tại Công ty cổ phần Naz Sokol thuộc TP.Nizhny Novogorod và đang được công ty Irkut và Rosoboronexport tích cực tiếp thị trên thị trường. Máy bay huấn luyện - chiến đấu Yak-130 được thiết kế để đào tạo các học viên bay về kỹ năng lái máy bay cũng như thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu với mục tiêu trên mặt đất và trên không tương ứng với những tính năng của máy bay thế hệ 4+ và thứ 5. Buồng lái tiện nghi, hiện đại của phi công ngồi trước. Trong quá trình đào tạo, máy bay Yak-130 có khả năng chu cấp đầy đủ để đào tạo các phi công cho từng loại máy bay cụ thể và thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu một cách toàn diện, ngoài ra, có thể sử dụng để đào tạo chuyển loại ngắn hạn, đào tạo bay theo đội hình chiến đấu với mục đích duy trì kỹ năng lái thuần thục và vận dụng hết khả năng tác chiến của các chiến đấu cơ, nắm vững nguyên lý hệ thống vô tuyến điện tử, hệ thống vũ khí trên máy bay cũng như khả năng làm việc của chúng. Yak-130 đáp ứng 80% chương trình huấn luyện thực hành cho các phi công, đây là một trong những chương trình chính trong toàn bộ giáo trình huấn luyện phi công, trong đó bao gồm huấn luyện vi tính, huấn luyện mô phỏng chuyên ngành, tích hợp kiểm tra khách quan giống như trên máy bay Yak-52M và Yak-152. Máy bay Yak-52 được sử dụng như là máy bay huấn luyện cơ bản của Không quân Việt Nam, thuộc Trung đoàn Không quân 920, Trường sĩ quan Không Quân, vì là máy bay huấn luyện cơ bản nên tất cả các phi công của Không quân Việt Nam đều phải trải qua những năm tháng “đi mây về gió” cùng với Yak-52. Khác biệt Máy bay huấn luyện Yak-130 có hình dáng khí động học tiên tiến, có lực đẩy lớn so với máy bay thế hệ trước cùng mục đích, cho phép máy bay thực hiện các bài bay ở mọi chế độ điển hình của các máy bay chiến đấu hiện đại trên thế giới cũng như hiệu quả khi thực hiện nhiệm vụ chiến đấu. Ngoài khả năng cơ động cao, máy bay này có những đặc tính nổi trội, hệ thống động lực mạnh, có khả năng bay ở tốc độ thấp, góc tấn công lớn đến 40 độ, tốc độ leo cao nhanh, đặc tính ổn định cao, hệ thống cất và hạ cánh vững chắc và có khả năng cất hạ cánh ở đường băng ngắn, tải trọng chiến đấu lớn và có khả năng thích nghi với vũ khí chính xác cao khác nhau. Ngoài ra, trên Yak-130 có hệ thống điều khiển tích hợp cao với khả năng tái lập trình, có thể chịu gia tốc trọng trường +8g tới -3g và có khả năng thực hiện các chuyến bay nhào lộn đặc biệt để huấn luyện phi công cho chiến đấu cơ thế hệ 4+, như Su-30, Mig-29, F-15 và F-16, Rafale, Typhoon và máy bay thế hệ thứ năm F-22, F-35, Sukhoi T-50. Tính ưu việt của Yak-130 là sự hiện đại trong thiết kế, tính chắc chắn của khung vỏ máy bay, động cơ có công suất lớn, độ tin cậy cao của các hệ thống, tuổi thọ lớn và khả năng tự động hoá cao của máy bay. Các thông số cơ bản: Kíp lái: 2 người Sải cánh: 9,72 m Chiều dài máy bay: 11,49 m Diện tích cánh: 23,52 m2 Khối lượng rỗng: 4.500kg Khối lượng cất cánh: 6.350 kg Khối lượng cất cánh tối đa: 9.000 kg Động cơ: hai động cơ tuốc bin phản lực tùy chọn (DR-35, AI-222-25 …) Tốc độ tối đa: 1.050 km/h Tầm hoạt động: 1.850 km Bán kính chiến đấu: 1.315km Với thiết kế khí động học tiên tiến, hệ thống điện tử hiện đại, vũ khí kết hợp "Nga - Mỹ - Âu", Yak-130 là một trong những máy bay huấn luyện - chiến đấu hiện đại hàng đầu. Yak-130 là dạng máy bay cánh đơn sơ đồ kinh điển có cánh hình mũi tên và được bố trí giữa thân như chiến đấu cơ thế hệ 4+ và 5 nhằm tận dụng lực nâng của cánh (chế tạo bằng hợp kim nhẹ, bề mặt là sợi carbon). Cánh đuôi được bố trí thấp hơn cánh chính làm cho mọi chuyển động của máy bay linh hoạt hơn và giúp phi công lựa chọn góc tấn công lớn. Độc đáo thiết kế Máy bay được thiết kế buồng lái hai chỗ ngồi và hai động cơ turbin phản lực, máy bay có tuổi thọ 10.000 giờ bay và có thể tăng hạn lên 15.000 giờ bay, tương ứng 20.000 lần cất hạ cánh với niên hạn sử dụng là 30 năm. Ngoài ra, các cửa hút khí của động cơ có khả năng đóng khi máy bay di chuyển trên mặt đất, nhằm tránh vật lạ rơi vào động cơ. Đặc trưng của Yak-130 là dạng ba càng được gia cường, có tấm chắn bụi ở càng trước. Máy bay có khả năng cất và hạ cánh trên đường băng đất nện nhỏ có bụi bẩn hoặc bằng bê tông có độ dài không lớn hơn 1.000m, chiều dài chạy đà cất cánh 380 m và chiều dài hạ cánh 670m nhờ có cánh cản. Là dạng máy bay huấn luyện nên ghế ngồi được thiết kế kiểu trước sau và vòm kính được đặt cao cho phép phi công có tầm quan sát rộng hơn và khả năng khóa mục tiêu tốt hơn, phi công phía trước có tầm nhìn qua mũi của máy bay -16 độ, còn phi công ngồi sau là -6 độ. Buồng lái máy bay được che hoàn toàn bằng kính thủy tinh có khả năng chống đạn, được trang bị hệ thống tạo khí oxy trên khoang lái và ghế phóng loại K-36TL3.5 zero-zero. Máy bay được trang bị hai động cơ turbin phản lực RD-35 với lực đẩy 2.200 kg cho mỗi động cơ, gấp gần ba lần lực đẩy máy bay L-39, được trang bị hệ thống điều khiển kỹ thuật số và giờ hoạt động lên đến 6.000 giờ. Ngoài ra, trên Yak-130 có thể được trang bị hai động cơ AI-222-25, lực đẩy mỗi chiếc là 2.500 kg, có thể đạt đến tốc độ cận âm 1.050km/h. Phiên bản xuất khẩu được trang bị động cơ theo nhu cầu của khách hàng. Động cơ công suất cao là thế mạnh của máy bay Yak-130 so với các loại cùng chức năng. Ngoài ra, nhằm cung cấp điện xoay chiều cho các hoạt động của máy bay trên mặt đất và có thể khởi động trên không trong trường hợp khẩn cấp trên máy bay trang bị động cơ phụ TA-14. Sát thực tế chiến đấu Yak-130 có thùng nhiên liệu chứa 1.750 kg được thiết kế bên trong. Ngoài ra máy bay có thể mang thùng nhiên liệu phụ. Đáng chú ý là máy bay có khả năng trang bị hệ thống tiếp nhiên liệu trên không, khả năng hiếm có đối với các máy bay huấn luyện, nhưng lại là một trong các yêu cầu gần như là bắt buộc đối với máy bay chiến đấu hiện nay. Điều này giúp cho phi công tương lai của chiến đấu cơ thế hệ 4+ và 5 làm quen với những thao tác tiếp nhiên liệu trên không mà còn làm tăng hiệu quả huấn luyện vì không phải “đáp” để nạp nhiên liệu cũng như tăng bán kính hoạt động cho biến thể chiến đấu. Hệ thống điện tử hàng không trên máy bay cực kỳ hiện đại, bao gồm hệ thống điều khiển điện tử “fly-by-wire” với khả năng lập trình lại đặc tính ổn định và tính điều khiển, hệ thống hiển thị trên kính, hệ thống hiển thị thông tin trên màn hình LCD, hệ thống thông tin, đài đo cao, hệ thống dẫn đường vệ tinh tương tự chiến đấu cơ hiện đang sử dụng trên thế giới. Yak-130 có khả năng quan sát bằng video các hành vi của phi công cũng như không gian bên trong và bên ngoài buồng lái. Video tự động ghi hình liên tục các thông tin và hiển thị lên màn hình LCD. Màn hình chỉ thị của giáo viên và học viên bay gồm ba màn hình kỹ thuật số đa chức năng với kích thước 6-8 inch, không có các chỉ thị điện - cơ trên các máy bay huấn luyện trước kia, hệ thống hiển thị hình ảnh trên kính mũ phi công có thể được áp dụng. Hệ thống điện tử có kiến trúc mở với ba hệ thống trao đổi thông tin theo tiêu chuẩn MIL-STD-1553V. Vũ khí kết hợp "Nga - Mỹ - châu Âu" Yak-130 được thiết kế như là một cường kích hạng nhẹ. Do đó, máy bay có hệ thống vũ khí mở với khả năng tích hợp cao, có khả năng tương thích vũ khí Nga và phương Tây với lượng vũ khí lên đến 3.000 kg và được bố trí trên 9 giá treo bên ngoài. Tùy từng nhiệm vụ, Yak-130 có thể mang: tên lửa dẫn hướng không đối đất Kh-25ML, tên lửa dẫn hướng không đối không R-73 (hoặc tên lửa AIM-9L/M của Mỹ ), tên lửa chống tàu Mk-2A (Italia sản xuất), 4 quả bom điều khiển KAB-500L (hoặc Rockeye II của Mỹ), 4 quả bom không điều khiển nặng 500 kg hoặc 8 quả bom nặng 250 kg (hoặc loại Mk.82 và Mk.83 của Mỹ), rocket không điều khiển B-8M và B-13L (AL-25-50, LAU-51), pháo UPK-25-250 (DEFA, Aden), thiết bị trinh sát VICON-601 hoặc EW (ELT-55). Thiết kế mang các loại vũ khí Nga và Mỹ - Châu Âu sản xuất, Yak-130 nhắm tới khách hàng thường "ưa thích" sản phẩm Mỹ - châu Âu. Để giúp phi công lựa chọn phần mềm cho bài tập bay cụ thể, Yak-130 có trang bị hệ thống mô phỏng điều khiển trên máy tính, ngoài ra với hệ thống này phi công có thể lựa chọn kiểu bay khi đang bay để hoàn thành chuyến bay huấn luyện trong mọi điều kiện thời tiết. Radar trên Yak-130 có phạm vi dò tìm mục tiêu có diện tích phản xạ radar 5 m2 là 80 km ở phía trước và 40 km ở phía sau, ngoài ra có khả năng theo dõi đồng thời 8 mục tiêu, tiêu diệt cùng lúc 4 mục tiêu. Các phương tiện mô phỏng chế độ chiến đấu gồm: mô phỏng không gian chiến đấu, tìm kiếm, phát hiện, xác định và bắt các mục tiêu trên không, phóng tên lửa không đối không tầm nhiệt và dẫn hướng, phóng phương tiện gây nhiễu đối phương, hệ thống tương tác giữa các máy bay và với trạm kiểm soát mặt đất, hệ thống mô phỏng tấn công mục tiêu mặt đất bằng tên lửa không đối đất dẫn hướng… Cấu hình của Yak-130 có thể thay đổi theo chức năng huấn luyện - chiến đấu, tấn công hạng nhẹ và máy bay huấn luyện trên tầu sân bay cũng như đào tạo phi công cho các máy bay vận tải quân sự và dân sự. Mức độ chuẩn hóa giữa biến thể huấn luyện và huấn luyện - chiến đấu của Yak-130 đạt khoảng 90%.

>> "Bom Nga" hay "Bom Mỹ" thông minh hơn ? (Phần 2)

Mới đây, Nga đã trình làng loại bom nhỏ gọn nhất, tối tân nhất của họ là KAB-250 do NPP Region (thuộc Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật KTRV, Nga) sản xuất. >> "Bom Nga" hay "Bom Mỹ" thông minh hơn ? (Phần 1) Bom chính xác cao KAB-250 KAB-250 là bom “thông minh”, có tất cả các tính năng tiêu chuẩn cần thiết, đặc trưng cho cả bom không điều khiển thông thường, đồng thời là bom có điều khiển với hệ dẫn truyền hình hoặc hệ dẫn kết hợp vệ tinh và laser bán chủ động. Bom có đường kính chỉ là 225 mm, chiều dài 3,2 m, trọng lượng 250 kg, trong đó, 127 kg là trọng lượng thuốc nổ. KAB-250 có thân nhỏ, thuôn dài thích hợp để lắp trong khoang bom bên trong của T-50. Ảnh: ktrv.ru KAB-250 đủ nhỏ để lắp cả trong khoang bom bên trong, cũng như trên các mấu treo (khi cần mang nhiều bom hơn) dưới cánh của các tiêm kích-bom. Bom này đã được giới thiệu tại Triển lãm hàng không MAKS-2011 vào tháng 8.2011. NPP Region không cung cấp thông tin chi tiết nào về KAB-250 nên ta chỉ có thể đoán về hiệu quả của bom này. Tuy nhiên, có thể dự đoán KAB-250 có hệ dẫn kết hợp vệ tinh và laser bán chủ động. Đáng chú ý là thân bom dài có lẽ là được tối ưu hóa để bố trí trong các khoang vũ khí bên trong của máy bay tiêm kích thế hệ 5 PAK FA. Cần lưu ý là các bom có điều khiển của Nga đều có hiệu quả tốt trong tiêu diệt cả mục tiêu mặt nước và dưới mặt nước nên có thể tiêu diệt “ngon ơ” tàu ngầm. Ví dụ, bom có điều khiển Zagon-1 dùng để tiêu diệt tàu ngầm khi đang ở trạng thái nổi và lặn ở độ sâu đến 600 m. Bom này có thể sử dụng hiệu quả chống mục tiêu tàu ngầm ở độ sâu đến 150 m khi có sóng biển đến cấp 6, không hạn chế về khu vực trên đại dương thế giới. Zagon-1. Ảnh: ktrv.ru Zagon-1 được sử dụng chủ yếu ở các vịnh hẹp, vịnh và các khu vực khó sử dụng các vũ khí có điều khiển khác. Khi tấn công tàu ngầm, bom được thả bằng dù. Khi tiếp nước, bom tách khỏi dù, chìm xuống nhờ trọng lực và tự chuyển động đến mục tiêu nhờ các hệ thủy âm chủ động định vị mục tiêu dưới mặt nước và điều khiển chuyển động. Theo nhà sản xuất GNNP Region, Zagon-1 được chuẩn hóa để sử dụng cho các máy bay chống ngầm như Tu-142ME, Il-38 và các trực thăng chống ngầm như Ка-28... Bom có điều khiển của Nga có ưu thế về tiêu chí giá cả/hiệu quả, đơn giản trong sản xuất và tin cậy, bền chắc trong khai thác. Các bom có điều khiển đang được sản xuất ở Nga không đòi hỏi bảo dưỡng kỹ thuật và kiểm soát đặc biệt. Xét theo tiêu chí “chi phí/hiệu quả”, bom có điều khiển Zagon-1 rất hấp dẫn vì nhờ công nghệ chế tạo đơn giản và tốt bền trong khai thác, bom này có giá rẻ. Khi cất giữ, bom này không đòi hỏi bảo dưỡng kỹ thuật và kiểm soát đặc biệt. Trong khi đó, hiệu quả sử dụng của nó lại cao hơn mấy lần so với các bom chống ngầm bình thường. KAB-250. Ảnh: ktrv.ru Bom nào tinh khôn hơn? Việc so sánh trực tiếp các loại bom có điều khiển hiện đại của Nga và Mỹ là không cần thiết và vô ích vì đó là các vũ khí rất khác nhau. Bom có điều khiển SDB của Mỹ về bản chất là đạn tên lửa không có động cơ, có khả năng vượt khoảng cách khá xa nhờ bay liệng. Chức năng chính của nó là tiêu diệt các boongke, sở chỉ huy, các tòa nhà bằng cách xuyên qua tường và nổ bên trong. Còn bom có điều khiển của Nga thường rẻ hơn và giống hơn với các bom thường. Đồng thời, chúng có trọng lượng phần chiến đấu lớn hơn nhiều và bán kính sử dụng cũng nhỏ hơn nhiều (SDB của Mỹ có tầm 110 km, còn bom KAB-500 của Nga chỉ có tầm 9 km). KAB-250 ra đời ngay sau bom cỡ nhỏ SDB GBU-39/B của Không quân Mỹ (USAF). Nhưng SDB có một số đặc điểm mà KAB-250 hiện không có. SDB nặng 130 kg và có giá gần 70.000 USD. Tức là nó nhẹ và đắt hơn KAB-250. Cũng như KAB-250, SDB được phát triển trước hết như một bom “thông minh”. Chỉ 5 năm trước, USAF cuối cùng đã đưa SDB vào sử dụng ở Iraq. SDB lẽ ra đã phải được sử dụng lần đầu tiên năm 2005, ngay sau khi nhận vào trang bị vào năm 2004 các bom cỡ nhỏ (227 kg) JDAM dẫn bằng GPS. Tuy nhiên, SDB có nhiều vấn đề kỹ thuật vì nó không đơn thuần là bom gắn thêm bộ thiết bị dẫn GPS. SDB có thiết kế đầu đạn và hệ dẫn hiệu quả hơn. Về hình dáng, nó giống với tên lửa hơn là bom (dài gần 2 m và đường kính 190 mm). SDB có ưu điểm khác biệt là khi nổ tạo ra sóng xung kích yếu hơn so với bom thông thường cùng cỡ, nên cho phép thực hiện các cuộc tấn công chính xác cao và gây thương vong phụ ít hơn cho dân thường. Quân nhà có thể ở gần mục tiêu hơn khi bom SDB nổ. SDB và KAB-250 đều có những thế mạnh riêng. Ảnh: ausairpower.net, ktrv.ru Mặc dù các loại bom nặng khi sử dụng có hiệu quả dễ thấy, nhưng chúng lại thường là quá mạnh và thậm chí có thể gây thương vong không cần thiết. Binh sĩ dưới mặt đất thích có nhiều hơn bom cỡ nhỏ dẫn bằng GPS. Đây là nguyên nhân khiến bom JDAM 227 kg được phát triển và đưa vào sử dụng nhanh chóng. Nhưng nó vẫn quá lớn cho nhiều tình huống chiến đấu diễn ra trong các thành phố. Trong khi đó, SDB chỉ chứa có 17 kg thuốc nổ so với 127 kg ở bom 250 kg KAB-250. SDB là một tên lửa không động cơ, có thể liệng đi xa. Điều đó làm cho SDB gọn hơn, hiệu quả hơn và đắt tiền hơn. Chẳng hạn, JDAM (hệ dẫn sử dụng ở các bom thế hệ trước) giá chỉ có gần 26.000 USD. Các cánh nhỏ cho phép SDB liệng đi xa đến 70-80 km (từ độ cao lớn). KAB-250 cũng sử dụng những chiếc cánh nhỏ để bảo đảm tầm bay, nhưng không được xa như SDB, các chuyên gia Mỹ đánh giá. SDB cũng có phần đầu cứng, cho phép nó chuyên hơn 2 m đá hay bê tông, và phần chiến đấu có sức công phá mạnh hơn so với các bom không điều khiển thông thường (vốn chỉ là thuốc nổ bình thường trong vỏ kim loại). Như vậy, SDB là bom thông minh thế hệ mới. Kết cấu gọn hơn của SDB cho phép mang bom thuận tiện hơn. Chẳng hạn, các tiêm kích F-15/16/18 có thể mang 24 bom này hoặc nhiều hơn nữa. Hiện tại, USAF đang phát triển bom SDB II (GBU-53) có thêm kênh truyền dữ liệu mã hóa, cho phép tiêu diệt mục tiêu động. Kênh liên lạc đó cho phép điều khiển chuyển động của bom SDB nhờ mạng máy tính trên khoang. Khả năng này là một trong những cải tiến cơ bản cho SDB II, loại bom dự kiến chưa thể đưa vào sử dụng trong vài năm nữa.

>> Mục đích cuộc tập trận Nga - Trung

Cuộc tập trận hải quân giữa Trung Quốc và Nga sắp tới là để tăng cường hợp tác hữu nghị giữa hai nước, chứ không nhằm chống lại một nước thứ ba? Về cuộc tập trận chung của Hải quân Nga và Trung Quốc sắp tới tại biển Hoảng Hải, hãng RIA Novosti dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga cho biết, cuộc tập trận lần này nằm trong khuôn khổ của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và thể hiện tình hợp tác hữu nghị trong quan hệ đối tác chiến lược giữa quân đội hai nước, chứ không nhằm chống lại bất kỳ một nước thứ ba nào. Song, cuộc tập trận sắp tới của Hải quân Nga và Trung Quốc chắc chắn sẽ mang lại sự cảnh giác cao độ của Mỹ, Nhật Bản và nhiều nước khác. Tàu khu trục 136 Hàng Châu của Hải quân Trung Quốc trong một cuộc tập trận năm 2008 Các nhà phân tích cho rằng, đây sẽ là cuộc tập trận trên biển với quy mô lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước. Trên thực tế, cuộc tập trận này là hành động đáp trả hàng loạt các cuộc tập trận mới đây giữa Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ với quân đội Hàn Quốc và Nhật Bản. Dự kiến trong lần tập trận này, quân đội Nga và Trung Quốc sẽ điều đến những tàu chiến và máy bay chiến đấu hiện đại nhất để thể hiện sức mạnh của mình tại khu vực phía đông Thái Bình Dương. Đồng thời cuộc tập trận lần này cũng là lời cảnh báo cho chiến lược quay lại khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ, đang cản trở lợi ích cốt lõi của Nga và Trung Quốc tại khu vực này. Khẳng định Nga và Trung Quốc sẽ là hai nhân tố mang lại mối quan ngại lớn cho Mỹ. Cho đến nay, mặc dù Nga và Trung Quốc đều đang kêu gọi một mối liên minh quân sự chặt chẽ giữa hai nước để đối phó với những áp lực ngày càng lớn từ các nước phương Tây. Song, lời kêu gọi này vẫn chưa đạt đến cấp độ quốc gia mà chỉ dừng lại trong lĩnh vực quốc phòng, bởi mối đe dọa về an ninh chung của hai nước vẫn chưa thật sự khẩn cấp. Tuy nhiên, theo các chuyên gia phân tích, hợp tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Trung Quốc sẽ được đẩy lên cao hơn nữa trong thời gian tới, đi sâu vào nhiều lĩnh vực chứ không chỉ riêng lĩnh vực quốc phòng. Tàu khu trục Varyag của Hải quân Nga dự kiến sẽ tham gia cuộc diễn tập lần sắp tới Từ Grudia đến quần đảo Điếu Ngư, từ quần đảo Kuril (Nhật Bản gọi là lãnh thổ phía Bắc) đến vấn đề Đài Loan, từ cuộc khủng hoảng Syria đến vấn đề Iran, từ Liên Hợp Quốc đến Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) có thể nhìn thấy rõ sự nhất trí ngày càng cao giữa hai nước. Về phía Mỹ, đương nhiên nước này sẽ không muốn nhìn thấy sự hợp tác quân sự hay chiến lược chặt chẽ giữa hai nước. Bất luận thế nào, Mỹ cũng không hề muốn Nga và Trung Quôc gần gũi với nhau. Cuộc tập trận hải quân lớn nhất giữa Nga và Trung Quốc lần này chắc chắn sẽ kích thích quan hệ Mỹ-Nhật, sẽ khiến cho Mỹ và Nhật Bản biết thế nào là một áp lực lớn đang đè nặng. Trong những năm gần đây, Nga và Trung Quốc luôn coi trọng mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai nước, cuộc tập trận chung lần này cũng là thể hiện sự hợp tác chặt chẽ của hai nước trong khối SCO, là hành động đầy thực tế. Nhìn vào sự bố trí của các tàu chiến của Nga và Trung Quốc chuẩn bị tham gia diễn tập có thể thấy, sẽ có 10 chiếc lần đầu tiên được đưa vào hoạt động tham gia tập trận lần này; điều này cho thấy quân đội Nga coi trọng cuộc tập trận này thế nào. Còn đối với Trung Quốc, trong các lần tập trận chung trước đây giữa Hải quân Trung Quốc với các nước khác, Trung Quốc chưa từng tham gia với một lưc lượng lớn như lần này. Về cơ bản, sự hợp tác ở cấp chiến lược giữa Nga và Trung Quốc có thể phát triển như ngày nay là do chính sách quay trở lại châu Á-Thái Bình Dương mà Mỹ mới công bố. Đối với Nga, tăng cường hợp tác quân sự chiến lược với Trung Quôc là có lợi cho an ninh chiến lược của Nga. Làm suy yếu khả năng của NATO trong việc triển khai một hệ thống phòng thủ tên lửa ở Đông Âu. Nga và Trung Quốc đang xích lại gần nhau để đối phó với Mỹ? Còn đối với Trung Quốc cũng vậy, Trung Quốc cũng rất lo ngại bởi chính mới mới của Mỹ cũng sẽ tác động không nhỏ đến lợi ích của nước này tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong thời gian tới. Nội dung chủ yếu của lần tập trận này là kế hoạch chống lại tàu ngầm của đối phương khi tàu sân bay bị tấn công, đồng thời nắm quyền kiểm soát được vùng biển. Hiện nay, Mỹ có đến 60% số lượng tàu sân bay, tàu ngầm và các loại tàu mặt nước đang hoạt động tại khu vực Thái Bình Dương. Số tàu chiến này cũng vừa tham gia tập trận cùng Hải quân Nhật Bản và Hàn Quốc nhằm tạo ra áp lực mạnh lên Nga và Trung Quốc trong khu vực này. Theo phân tích, đến 10 năm nữa, bất kể là quân đội Nga hay quân đội Trung Quốc có mạnh thế nào nếu tách rời nhau ra, đều không phải là đối thủ của lực lượng hiện tại của Mỹ tại đây. Mặc dù, Nga và Trung Quôc vẫn chưa thể đạt đến mức liên minh quân sự, những cuộc tập trận sắp tới sẽ duy trì sự hợp tác chặt chẽ giữa hai bên trong một khoảng thời gian nhất định.

>> Nguyên tắc cốt lõi trong thiết kế tàu chiến tàng hình

Các loại tàu chiến hiện đại đều được thiết kế ứng dụng những công nghệ hiện đại làm giảm dấu hiệu ra-đa; giảm dấu hiệu hồng ngoại cũng như âm thanh… Các loại tàu chiến hiện đại đều được thiết kế ứng dụng những công nghệ hiện đại làm giảm dấu hiệu ra-đa; giảm dấu hiệu hồng ngoại cũng như âm thanh… nhằm làm cho tàu “vô hình” trước các hệ thống phát hiện của đối phương đồng thời nâng cao tính sống còn cho tàu chiến. Tàu hộ vệ tên lửa lớp Stereguschy của Nga sử dụng nhiều công nghệ tàng hình hiện đại. Ảnh sưu tầm. Giảm dấu hiệu ra-đa và dấu hiệu hồng ngoại Để nâng cao hiệu quả “tàng hình” trước ra-đa, trong thiết kế tàu chiến, việc làm giảm tiết diện phản xạ ra-đa (RCS) là yêu cầu rất quan trọng. Kích thước, hình dáng, vật liệu đóng tàu… là những yếu tố chính có ảnh hưởng đến RCS. Theo đó, tàng hình ra-đa bao gồm các kỹ thuật cơ bản: Dùng vật liệu đóng tàu có hệ số phản xạ càng thấp càng tốt (sử dụng các vật liệu như nhựa, sợi thủy tinh…). Phủ lên vỏ tàu vật liệu có khả năng hấp thụ ra-đa (ví dụ như các loại sơn hoặc tấm phủ đặc biệt để biến sóng ra-đa thành nhiệt năng). Phủ lên các cửa sổ của tàu một lớp mỏng trong suốt có tính dẫn. Các lớp phủ này có thể làm lệch hướng tín hiệu ra-đa chiếu tới… Nhiều loại nhựa hấp thụ ra-đa, các loại vật liệu dựa trên các-bon và gốm đã được quân đội nhiều nước phát triển. Việc kết hợp những vật liệu này với hình dáng giảm dấu hiệu ra-đa góp phần làm tăng đáng kể tính tàng hình của tàu. Hình dáng của tàu là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến RCS. Các bề mặt phản xạ ra-đa chủ yếu là các “bộ phản xạ góc”. Đó là các nhị diện tạo thành từ hai mặt phẳng và tam diện (hợp thành từ ba mặt phẳng). Cả hai dạng hình học này đều phản xạ mạnh năng lượng ra-đa trở lại máy thu. Do đó, trong thiết kế tàu cần phải hạn chế đến mức thấp nhất việc tạo ra các góc này. Các phương tiện mang trên không, trên bộ cũng như trên biển đều phát nhiệt trong vùng phổ hồng ngoại và có thể bị các sen-sơ của đối phương phát hiện. Với tàu mặt nước, phát xạ hồng ngoại được chia thành tiết diện hồng ngoại (IRCS)-là tổng năng lượng nhiệt được phát ra, và dấu hiệu hồng ngoại (IRS). Để tránh bị nhận dạng ảnh, vấn đề cơ bản trong thiết kế tàu là cần làm giảm cả tiết diện hồng ngoại và làm mờ dấu hiệu hồng ngoại của tàu. Phần lớn các kỹ thuật làm giảm IRCS đều hướng vào việc giảm sự bức xạ từ các vật thể nóng trên tàu (nhiệt từ khí thải động cơ đi-e-zen hoặc luồng phụt của động cơ tua bin khí...). Theo đó, các cửa dẫn khí thải nhiệt độ cao phải được bố trí một cách hợp lý. Một số cửa xả có thể được bố trí kèm theo các màn chắn nhiệt ở phía trước; hoặc có thể thổi hơi phía bên trong để tản nhiệt ra xung quanh… Âm thanh và tàng hình từ Tàu mặt nước là phương tiện luôn tạo ra tiếng ồn âm thanh khi di chuyển. Âm thanh có thể lan truyền dưới nước nên tàu ngầm, ngư lôi hoặc thậm chí cả sô-na cũng có thể phát hiện được sự có mặt của tàu. Thông thường, các hệ thống đẩy của tàu là bộ phận gây ra tiếng ồn lớn nhất vì khi cánh chân vịt quay, chúng sẽ tạo ra vùng trống về không gian. Các bọt khí sẽ hình thành trong vùng áp suất thấp phía sau cánh chân vịt. Và khi bọt khí vỡ sẽ giải phóng năng lượng tạo âm thanh. Một phương pháp hiệu quả làm giảm âm thanh trong trường hợp này là phun dòng khí có áp suất thấp vào vùng trống tạo ra phía sau cánh chân vịt. Tác dụng của dòng khí này sẽ làm giảm sự chênh lệch áp suất giữa bọt khí và nước bao quanh khiến bọt khí bị vỡ chậm và êm hơn. Tàu Visby của Thụy Điển tránh sự tan vỡ của bọt khí bằng cách dùng động cơ phụt nước thay cho các thiết bị đẩy kiểu chân vịt. Ngoài ra, sử dụng động cơ điện và vật liệu cách âm cũng giúp làm giảm lượng âm thanh phát ra... Một nguy cơ khác khiến tàu mặt nước có thể bị phát hiện bởi đối phương đến từ những “biến dạng” do tàu tạo ra trong từ trường của trái đất. Tàu mặt nước là vật thể lớn bằng kim loại có khả năng thu hút từ trường của trái đất. Kết quả là hình thành sự biến dạng cục bộ đủ mạnh để kích hoạt thuỷ lôi nằm sâu dưới đáy biển. Trên thực tế, các nhà công nghệ có thể giúp tàu trở nên “tàng hình” về từ bằng cách giảm sự biến dạng này tới mức thuỷ lôi từ không thể phát hiện được. Giải pháp thực hiện là từ hoá thân tàu theo hướng đối nghịch với từ trường trái đất. Tuy nhiên, cách tốt nhất để hạn chế nguy cơ bị phát hiện bởi thuỷ lôi từ đối với các tàu mặt nước là sử dụng những vật liệu không nhiễm từ để đóng tàu.

>> Báo Nga: Nên bán Su-35 cho Việt Nam,Kazakhstan hơn là Trung Quốc

Cách đây vài hôm, các bài viết cho biết các phương tiện truyền thông Nga đã chỉ trích việc Nga bán vũ khí tiên tiến Su-35 và các loại khác cho Trung Quốc… Theo đó, hành động này sẽ không chỉ gây tổn hại cho Nga trong lợi ích thương mại, an ninh quốc gia Nga mà còn đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng, bài viết kêu gọi Nga hủy bỏ việc bán 48 máy bay chiến đấu Su-35 cho Trung Quốc, nhưng có thể bán cho Việt Nam và Kazakhstan. Phương tiện truyền thông Nga nhận xét việc bán vũ khí cho Trung Quốc rằng: "Không được trang bị vũ khí tiên tiến cho các đối thủ tiềm năng." Nga nên bán Su-35 cho Việt Nam hơn là Trung Quốc Trong các doanh nghiệp quân sự và các tạp chí quân sự của Nga, theo báo Độc Lập cũng có một bài viết dài mới đây, cảnh báo rằng việc bán vũ khí tiên tiến và các trang thiết bị vũ khí khác sẽ đặt ra cho an ninh quốc gia Nga một mối đe dọa nghiêm trọng từ Trung Quốc. Bài báo này chỉ trích rằng sự sụp đổ của Liên Xô, bầu không khí xã hội Nga và các hoạt động khác bị bao trùm bởi tiền bạc, và đã gây ra việc Nga bán các trang thiết bị vũ khí cho Trung Quốc để kiếm tiền bạc để rồi bỏ qua lợi ích an ninh quốc gia. Đồng thời, vì lợi ích riêng của một số, Nga và một số các nhóm lợi ích cũng vận động hành lang để bán các loại vũ khí và trang thiết bị tiên tiến cho Trung Quốc. Bài viết cho biết, có thể thường thấy là Trung Quốc đã và đang mô phỏng theo các trang thiết bị vũ khí của Nga để bán trên thị trường quốc tế, có tác động xấu gây thiệt hại cho xuất khẩu vũ khí Nga và các lợi ích khác. Người Nga chắc vẫn chưa quên bài học Hồng Kỳ- 9 ( Hồng Kỳ- 9 là phiên bản tên lửa Trung Quốc là nhái hệ thống tên lửa S-300 của Nga) Nhưng điều này chỉ là một phần nhỏ của các tác động tiêu cực đối với Nga. Một mối đe dọa lớn hơn cho Nga, ngoài vũ khí của Nga, Trung Quốc còn bắt chước các loại vũ khí phương Tây, và sau đó Trung Quốc kết hợp và giả nâng cấp để cải thiện và đổi mới cho riêng mình, và làm cho sức mạnh quân sự của Trung Quốc đã tăng cường rất nhiều. Bài báo cho biết Nga dự định bán máy bay chiến đấu Su-35 cho Trung Quốc và các trang thiết bị vũ khí tiên tiến khác, đó là kẻ thù tiềm năng của lực lượng vũ trang Nga. Bài báo kêu gọi Nga hủy bỏ chương trình bán 48 chiến đấu cơ Su-35 cho Trung Quốc, hoặc bán cho Việt Nam, Kazakhstan, thay vì bán cho Trung Quốc, Việt Nam hoặc Kazakhstan có thể thị trường cung cấp máy bay chiến đấu thấp hơn, nhưng không thể là bán Su-35 cho Trung Quốc, không bán cũng là để tăng cường an ninh quốc gia của Nga. Bài học mang tên J-11 làm nhái Su-27 của Nga Nga và Trung Quốc đã và đang chính thức giải quyết vấn đề biên giới, nhưng Nga vẫn còn có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và các nước châu Á khác lo lắng về việc mở rộng ảnh hưởng và sức mạnh của Trung Quốc. Xung quanh vấn đề bán vũ khí tiên tiến cho Trung Quốc ở Nga đang có các cuộc tranh luận nóng bỏng và cũng có ý kiến ủng hộ. Giả thiết rằng việc hỗ trợ và bán vũ khí tiên tiến cho Trung Quốc, quân đội Trung Quốc với các hệ thống vũ khí của Nga, điều đó có thể giúp Nga hiểu rõ hơn về quân đội Trung Quốc, để có thể giúp Nga hiệu quả hơn để bảo vệ mình chống lại mối đe dọa từ Trung Quốc. Mặt khác, doanh số bán hàng của các vũ khí tiên tiến từ Nga sang Trung Quốc cũng có thể mang lại lợi ích chính trị. Trung Quốc đã cho người Nga thấy nhiều bài học vô cùng đau xót Việc sử dụng những vũ khí do Nga chế tạo được sử dụng để chống lại Đài Loan, đặc biệt, để Trung Quốc tập trung vào cuộc đối đầu với Hoa Kỳ có thể giúp Nga giảm áp lực từ Trung Quốc. Chuyên gia vũ khí Nga ông Piyatushen, cho biết, ông tin rằng Nga sẽ kéo thời gian và ít có khả năng bán máy bay chiến đấu Su-35 cho Trung Quốc. Theo tin tức các cơ quan gần đây trích dẫn tin quốc phòng của Trung Quốc cho biết Trung Quốc đã phủ nhận những tin tức về việc mua 48 máy bay chiến đấu Su-35 của Nga.

>> CNQP Châu Âu sẽ sụp đổ ?

Nền công nghiệp quốc phòng Châu Âu sẽ phải đối mặt với những nguy cơ sụp đổ nhanh chóng nếu không có những chính sách cần thiết. Một nghiên cứu mới đây cho biết, khả năng phát triển máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo của châu Âu sẽ gặp khó khăn, và có thể sẽ không thực hiện được trừ khi những quyết định cấp thêm kinh phí sớm được đưa ra. Nhóm nghiên cứu của Cơ quan Quốc Phòng Châu Âu (EDA) về hệ thống hàng không tương lai (FAS4 Europe) cho rằng tình hình của các hệ thống này trong tương lai tương đối nghiêm trọng, với khả năng một số ngành công nghiệp và kỹ thuật quan trọng sẽ được đặt trong tình trạng báo động. Nếu không tăng cường đầu tư và xây dựng một chiến lược phát triển cần thiết thì tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn. Nhóm nghiên cứu còn cho biết thêm rằng "phát triển máy bay chiến đấu tương lai (có người lái và không người lái) và máy bay trực thăng tấn công" mang lại những rủi ro rất cao. Máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon "Ngành công nghiệp phòng không của châu Âu vẫn còn tính cạnh tranh, tuy nhiên, vị trí hiện nay có được đều dựa trên những dự án đầu tư trong quá khứ," báo cáo cho biết. "Để phục hồi lại được sẽ tốn kém rất nhiều về cả thời gian và tiền bạc ". Nhóm nghiên cứu cũng cảnh báo rằng trong một số trường hợp ngành công nghiệp sẽ không thể đáp ứng các yêu cầu của các quốc gia thành viên trong EDA cho tới năm 2020. "Để có nhiều thời gian và chi phí cần thiết cho việc phát triển hệ thống hàng không tiên tiến trong tương lai, các quốc gia thành viên trong Liên minh châu Âu phải thống nhất một kế hoạch chung, tuy nhiên trên thực tế lại chưa có một kế hoạch nào như vậy", nhóm nghiên cứu FAS4 Europe cho biết. Những chương trình thực dụng và ngắn hạn cần phải được thay thế bằng một chiến lược dài hạn để duy trì sức mạnh quân sự. Máy bay chiến đấu Saab Gripen Họ cũng chỉ ra rằng nền công nghiệp quốc phòng Châu Âu đang phải đối mặt với những sức ép rất lớn đến từ Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, và các cường quốc công nghiệp mới nổi như Brazil, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một trong những lý do buộc họ phải hành động. Trong báo cáo, nhóm nghiên cứu FAS4 Europ (bao gồm BAE Systems, Dassault, EADS, Hellenic Aerospage Industry, Saab và Thales) đã đề xuất một chiến lược ba giai đoạn từ năm 2012 tới 2017. Trong đó, giai đoạn đầu tiên sẽ thực hiện các dự án để "duy trì khả năng công nghiệp, hoàn thiện công nghệ, tăng cường hợp tác, phát triển các mô hình kinh doanh, cũng như đấu thầu cho các dự án chung châu Âu". Các nước thành viên cần phải cấp thêm nguồn kinh phí để tài trợ cho các dự án, bao gồm dự án phát triển hệ thống hàng không tương lai, báo cáo cho biết. Mới đây, Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) công bố rằng lần đầu tiên trong lịch sử, chi phí dành cho công nghiệp quốc phòng của các quốc gia châu Á đã vượt qua khu vực châu Âu. Máy bay chiến đấu Dassault Rafale Trong báo cáo của IISS, tổng mức ngân sách quốc phòng của hai khu vực đã nhanh chóng “xích lại gần nhau” từ sau năm 2008. Các quốc gia châu Âu đang phải cắt giảm chi phí quốc phòng vì khủng hoảng kinh tế khu vực: trong giai đoạn 2008-2010, 16 quốc gia thành viên NATO đã phải cắt giảm đáng kể chi phí quốc phòng hàng năm. Trong năm 2011, các quốc gia NATO thuộc châu Âu chi ra 270 tỉ USD cho quốc phòng, còn các quốc gia châu Á (gồm cả Australia và New Zealand) đạt 262 tỉ USD. Trong khi đó, năm 2010, Mỹ đã chi 693 tỉ USD và Nga là 53 tỉ USD cho quốc phòng. Ở khu vực châu Á, chi phí quốc phòng của Trung Quốc chiếm khoảng 1/3 tổng chi phí quốc phòng của khu vực. Tạp chí quân sự Janes dự báo, tới năm 2015, ngân sách quốc phòng của Trung Quốc sẽ lớn hơn tổng chi phí quốc phòng của 8 quốc gia chủ chốt của NATO (trừ Mỹ) cộng lại, gồm: Anh, Đức, Pháp, Italia, Thổ Nhĩ Kỳ, Canada, Tây Ban Nha và Ba Lan. Máy bay chiến đấu BAE Harrier Vào trung tuần tháng 3, Trung Quốc tuyên bố dự toán ngân sách quốc phòng của nước này năm 2012 sẽ tăng 11,2% so với năm 2011, đạt 106,4 tỉ USD. Mức tăng này trong năm 2011 là 12,7%.

>> Tàu tấn công đổ bộ Type 081 của Trung Quốc "gia nhập" sân chơi Biển Đông

“Tàu tấn công đổ bộ Type 081 sẽ có lượng choán nước 20.000 tấn, dài 210 m, rộng 30 m, dùng cho chiến tranh cục bộ trên biển ở biển Đông”. Tàu tấn công đổ bộ và tàu ngầm thông thường S-20 của Trung Quốc xuất hiện tại Triển lãm Quốc phòng Bangkok năm 2012. Gần đây, nhiều tờ báo, trang mạng của Trung Quốc đều đăng tải thông tin mà truyền thông nước này cho rằng được trích đăng từ tờ “Thế giới báo” bản tiếng Trung của Malaysia trong đó có đề cập rằng, tại “Triển lãm Quốc phòng-An ninh Bangkok năm 2012”, điều đáng chú ý nhất là, Trung Quốc lần đầu tiên đưa ra thị trường quốc tế tàu tấn công đổ bộ có đường băng nối thẳng lớp 20.000 tấn, còn gọi là tàu sân bay trực thăng. Trước đây từng có tin cho biết, sau khi chế tạo xong tàu vận tải đổ bộ Type 071, Trung Quốc sẽ chế tạo vài chiếc tàu tấn công đổ bộ có đường băng thẳng Type 081. Nếu đây là tin đáng tin cậy, thì loại tàu sân bay trực thăng Trung Quốc tham gia triển lãm của Thái Lan lần này rất có thể chính là tàu Type 081. Trang mạng quân sự Hàn Quốc “Diễn đàn Hải quân Cao Ly” có bài viết cho rằng, tàu vận tải đổ bộ Type 071 tuy tạm thời có thể đáp ứng nhu cầu của Trung Quốc, nhưng tính năng của nó lại khó có thể thích ứng với nhiệm vụ đổ bộ biển xa nặng nề của Trung Quốc trong tương lai. Chỉ có tàu đổ bộ lớn do Trung Quốc sản xuất, tương tự như tàu tấn công đổ bộ đường băng thẳng lớp Mistral của Pháp, sẽ có lợi rất nhiều cho Trung Quốc. Tàu Type 071 chỉ giải quyết vấn đề “có” Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, mặc dù vị thế của tàu chiến đổ bộ khó sánh được với tàu sân bay, nhưng nhiệm vụ đổ bộ ngày càng nặng nề, lại làm cho loại tàu chiến này trở thành trọng điểm phát triển của các nước chủ yếu trên thế giới, hai nước Mỹ, Pháp chắc chắn là người xuất sắc trong lĩnh vực này. Trong đó, Mỹ với các tàu tấn công đổ bộ lớp Iwo Jim, lớp Tarawa và Wasp, cùng với Pháp với tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral đã xác lập vị trí thống lĩnh của họ trong lĩnh vực này. Khi mọi người cho rằng hai nước Mỹ và Pháp sẽ thống trị trào lưu trong lĩnh vực tàu chiến đổ bộ, năm 2006, tàu vận tải đổ bộ Type 071 do Trung Quốc sản xuất đã hạ thủy, tính năng nổi trội của nó đã làm tăng thêm một đối thủ mạnh cho Mỹ, Pháp trong lĩnh vực tàu chiến đổ bộ. Nhưng, so với hai nước Mỹ, Pháp với lực lượng hải quân dày dặn kinh nghiệm, Trung Quốc vẫn khó có thể đuổi kịp trong ngắn hạn. Tàu vận tải đổ bộ Type 071 Côn Lôn Sơn - Hải quân Trung Quốc. Tàu vận tải đổ bộ 071 là tàu chiến đổ bộ cỡ lớn loại đầu tiên do Trung Quốc tự nghiên cứu phát triển, chế tạo. Loại tàu chiến này hiện nay đã chế tạo xong, hạ thủy 4 chiếc. Về tính năng, tàu Type 071 rõ ràng ưu việt hơn tàu đổ bộ lớp Osumi của Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản. Mặc dù khó nhìn thấy được những biểu hiện ưu việt của nó qua quá trình hộ tống, tàu Type 071 có khả năng đảm đương nhiệm vụ tác chiến của Hải quân Trung Quốc trong giai đoạn hiện nay, nhưng về nhu cầu lâu dài của Hải quân Trung Quốc, tàu Type 071 chắc chắn vẫn còn rất nhiều bất cập. Thứ nhất, khả năng chi viện hỏa lực của tàu Type 071 không đủ Là tàu vận tải đổ bộ, nhiệm vụ chủ yếu của tàu Type 071 trong tác chiến đổ bộ là vận chuyển nhân viên và vật tư, nhưng khả năng chi viện hỏa lực tương đối có hạn của nó sẽ buộc Hải quân Trung Quốc phải đối mặt với nút cổ chai trong tác chiến đổ bộ. Vũ khí tấn công của tàu đổ bộ Type 071 chỉ có một pháo nòng đơn 76 mm và pháo có cỡ nòng nhỏ hơn khác. Khả năng tấn công hỏa lực yếu ớt như vậy chẳng thấm vào đâu so với trận địa bến bãi vững chắc của đối phương. Thứ hai, khả năng mang theo máy bay trực thăng của Type 071 có hạn Hiện nay, tàu vận tải đổ bộ Type 071 có thể đồng thời cất/hạ cánh 2 máy bay trực thăng Z-8 do Trung Quốc tự sản xuất. Loại máy bay trực thăng này là phiên bản sao chép máy bay trực thăng Super Frelon nhập của Pháp vào thập niên 1980. Cho dù là làm máy bay trực thăng trang bị cho tàu chiến, hay trang bị cho tàu đổ bộ cỡ lớn dùng để tác chiến đổ bộ đều không thích hợp. Chẳng hạn, máy bay trực thăng Sea Hawk và Puma lần lượt của Mỹ, Pháp không chỉ có khả năng hoàn thành rất tốt nhiệm vụ vận tải, đồng thời các phiên bản cải tiến khác nhau cũng có thể đảm đương rất nhiều nhiệm vụ như chống tàu ngầm, chống hạm, cảnh báo sớm. Thứ ba, tàu Type 071 thiếu thiết bị phần cứng chỉ huy Là tàu đổ bộ cỡ lớn có số lượng không nhiều của Hải quân Trung Quốc, tàu Type 071 không chỉ phải đảm đương nhiệm vụ vận tải vốn có, mà còn phải đóng vai trò tàu chỉ huy hạm đội và ban chỉ huy liên hợp các binh chủng trên mặt trận. Đây cũng là yêu cầu cơ bản đặt ra đối với tàu đổ bộ cỡ lớn của các cường quốc tàu đổ bộ Mỹ, Pháp trong giai đoạn hiện nay. Cho nên, Pháp phải trang bị hệ thống chỉ huy tương đồng với tàu sân bay De Gaulle cho tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral. Mặc dù hiện nay vẫn không có số liệu cụ thể hệ thống chỉ huy được trang bị cho tàu vận tải đổ bộ Type 071, nhưng nhìn vào ngoại hình của nó có thể dễ dàng phát hiện, về phần cứng chỉ huy, 071 rõ ràng có bất cập. Tàu vận tải đổ bộ Type 071 Tỉnh Cương Sơn của Hạm đội Nam Hải - Hải quân Trung Quốc. Trung Quốc cấp bách cần tính tấn công của Type 081 Tàu sân bay trực thăng có thể đảm đương nhiệm vụ tác chiến đổ bộ đa dạng hóa, đặc biệt là khả năng tấn công được nâng cao rất lớn so với tàu vận tải đổ bộ. So với tàu tấn công đổ bộ do Mỹ chế tạo có tính năng tiên tiến hơn, tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral của Pháp thích hợp hơn khi trở thành “ván khuôn” (mẫu) cho tàu sân bay trực thăng Type 081 của Trung Quốc. Mặc dù về ý tưởng, tàu vận tải đổ bộ và tàu tấn công đổ bộ có sự khác biệt về bản chất, nhưng đối với quốc gia hải quân kiểu mới như Trung Quốc, tàu vận tải đổ bộ được coi là nền tảng công nghệ cho tàu tấn công đổ bộ: thông qua phát triển tàu vận tải đổ bộ sẽ không chỉ tích lũy được kinh nghiệm công nghệ của tàu chiến mặt nước cỡ lớn, mà việc làm thế nào nâng cao hiệu suất tổng thể trong quá trình chế tạo đa dạng hóa sẽ trở thành phương diện quan trọng hơn. Tàu tấn công đổ bộ đường băng thẳng Type 081, tương tự với tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral của Pháp, có thể đem lại kinh nghiệm này cho Trung Quốc. Trong lĩnh vực đóng tàu luôn có 2 tiêu chuẩn dân dụng và quân dụng. Hai loại này về bản chất hoàn toàn không có sự khác biệt, chủ yếu là khác nhau ở mức độ chắc chắn trong kết cấu của thân tàu và mức độ coi trọng tính an toàn. Trước đó, chỉ có trong Chiến tranh thế giới thứ hai, do ảnh hưởng từ nhu cầu chiến tranh khổng lồ, hai nước Anh, Mỹ lấy tàu thương mại làm nền tảng, đã chế tạo rất nhiều tàu sân bay hộ tống. Sau đó, tiêu chuẩn đóng tàu dân dụng bắt đầu bước vào lĩnh vực chế tạo tàu chiến, nhưng cách làm này hoàn toàn không được mở rộng. Nguyên nhân rất đơn giản, tàu chế tạo theo tiêu chuẩn dân dụng rõ ràng khó chịu đựng được các cuộc tấn công hỏa lực của đối phương trong thời chiến. Nhưng cùng với sự thay đổi hình thức chiến tranh và sự phát triển của công nghệ đóng tàu, quan điểm này cũng đã thay đổi. Hiện nay, Trung Quốc hoàn toàn có khả năng dùng công nghệ chế tạo của tàu dân dụng cỡ lớn vào chế tạo tàu sân bay trực thăng Type 081. Tàu tấn công đổ bộ Mistral của Pháp. Tàu tấn công đổ bổ lớp Mistral của Pháp, ngoài các vị trí quan trọng như đường băng và khoang động cơ áp dụng tiêu chuẩn quân dụng, kết cấu thân tàu đều đã áp dụng tiêu chuẩn dân dụng là kết cấu đơn giản, chi phí chế tạo tương đối thấp, sức chịu của kết cấu nằm trong phạm vi có thể chấp nhận được. Việc làm này không chỉ giảm lớn chi phí chế tạo của tàu chiến cỡ lớn, làm cho kết cấu tàu chiến trở nên tương đối đơn giản, có lợi cho bảo dưỡng, cải tạo, điều quan trọng hơn là áp dụng nhiều tiêu chuẩn dân dụng sẽ làm cho Trung Quốc có điều kiện ứng dụng hệ thống đóng tàu dân dụng tiên tiến khổng lồ của mình vào lĩnh vực chế tạo tàu chiến. Đối với Trung Quốc, nước tìm cách giảm chi phí chế tạo tàu chiến, nâng cao trình độ công nghệ và tốc độ chế tạo, kinh nghiệm “chế tạo tàu chiến theo tiêu chuẩn dân dụng” chắc chắn là vô giá. Nếu tiến hành phân loại đối với các loại tàu đổ bộ cỡ lớn, tàu vận tải đổ bộ Type 071 thuộc loại sơ cấp, còn tàu tấn công đổ bộ có đường băng thẳng là loại tàu chiến cao cấp, có thể đảm đương nhiệm vụ tác chiến đổ bộ đa dạng hóa, đặc biệt là khả năng tấn công được nâng cao rất lớn so với tàu vận tải đổ bộ, đây là loại tàu mà bất cứ nước nào có tham vọng đạt được khả năng tác chiến đổ bộ mạnh cuối cùng chắc chắn phải trang bị. So sánh tàu tấn công đổ bộ do Mỹ, Pháp chế tạo có tính năng tiên tiến hơn, tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral của Pháp thích hợp hơn làm “khuôn mẫu” cho tàu sân bay trực thăng Type 081 của Trung Quốc. Tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral là tàu đổ bộ đời thứ tư được Pháp phát triển, có thể mang theo 16 máy bay trực thăng, 4 tàu đổ bộ, 70 xe bọc thép (bao gồm 13 xe tăng) và 450 binh sĩ. Cùng là tàu tấn công đổ bộ, nếu đem so sánh tàu lớp Mistral do Pháp chế tạo và tàu Wasp do Mỹ chế tạo sẽ không khó thấy được, hai loại này không có sự khác biệt lớn về kết cấu tổng thể. Sự khác biệt chủ yếu nhất là, Pháp không trang bị máy bay chiến đấu cất/hạ cánh thẳng đứng và cự ly ngắn, do đó khả năng tấn công và vận tải đổ bộ của nó chủ yếu đến từ các loại máy bay trực thăng. Vì vậy, tàu Mistral có điều kiện và cũng cần thiết chế tạo thân tàu nhỏ hơn một chút. Đối với Trung Quốc, khi không trang bị máy bay chiến đấu cất/hạ cánh thẳng đứng và cự ly ngắn, thì mô hình tàu Mistral có thể giúp Trung Quốc dựa vào nền tảng công nghệ hiện có, sơ bộ có khả năng chế tạo và sử dụng tàu tấn công đổ bộ, đến sau khi nhu cầu tương lai và toàn bộ trang bị kỹ thuật đạt yêu cầu, tiếp tục chế tạo tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn tương tự lớp Wasp của Mỹ. Tàu tấn công đổ bộ Kearsarge lớp Wasp của Quân đội Mỹ. Tàu Type 081 chủ yếu dùng để tác chiến trên biển Đông Giống như mục tiêu phát triển tàu sân bay của Trung Quốc là tàu sân bay hạng nặng, xuất phát từ nhu cầu thực tế, mục tiêu của tàu tấn công đổ bộ Trung Quốc cũng là tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn tương tự lớp Wasp do Mỹ chế tạo. Nói cách khác, tàu đổ bộ cỡ lớn tương tự lớp Wasp có thể coi là mục tiêu phát triển cuối cùng của tàu đổ bộ Trung Quốc. Hiện nay, do nhiệm vụ tác chiến của Hải quân Trung Quốc vẫn là tác chiến phòng thủ mang tính khu vực, cộng với hạn chế của hệ thống động lực và sự tính toán trên các phương diện như tốc độ và khả năng cơ động, trọng tải tàu sân bay trực thăng của Trung Quốc nên khoảng 20.000 tấn, cũng có kích cỡ tương đương tàu Type 071, chiều dài khoảng 210 m, rộng khoảng 30 m. Tàu sân bay trực thăng Type 081 sẽ phát huy vai trò tàu chỉ huy tương tự tàu đổ bộ của quân Mỹ. Nếu áp dụng đường băng thẳng toàn bộ, thì ít ra có thể cung cấp 4 điểm cất/hạ cánh, đồng thời cất/hạ cánh 4 máy bay trực thăng, kho máy bay có thể chứa khoảng 10 máy bay trực thăng, cộng với đường băng, tổng số máy bay có thể lên tới khoảng 20 chiếc. Do tăng cường hệ thống kiểm soát chỉ huy của tàu sân bay trực thăng, có thể phối hợp hiệu quả hơn các hoạt động tác chiến chống tàu ngầm của biên đội, cộng với thân tàu tương đối lớn, tính ổn định tương đối tốt, có thể đồng thời cất/hạ cánh nhiều máy bay trực thăng hỗ trợ cho các hoạt động tác chiến chống tàu ngầm cường độ cao, đồng thời vẫn có thể tiến hành hoạt động cất/hạ cánh trong tình hình biển cao, có thể tiến hành chiến đấu liên tục. Đối với vũ khí phòng thủ, xét tới tàu sân bay trực thăng là tàu chỉ huy của biên đội, thông thường cùng hoạt động với tàu chiến, cho nên không cần thiết trang bị hệ thống vũ khí tầm xa, quá phức tạp, bao gồm tên lửa phòng không tầm gần, hệ thống hỏa pháo phòng ngự tầm gần và hệ thống tác chiến điện tử. Tàu tấn công đổ bộ Trung Quốc (ý tưởng, ảnh: internet) Theo bài báo này, chú ý quan sát làn sóng chế tạo tàu chiến mặt nước đã bắt đầu, Trung Quốc rõ ràng đã quyết định lấy khả năng chiến đấu trên mặt nước làm chủ đạo của Hải quân. Mặc dù trong tương lai gần, Hải quân Trung Quốc hầu như không thể xảy ra chiến tranh quy mô lớn với các nước có sức mạnh hải quân tương đương, nhưng các cuộc xung đột cục bộ trên biển, có thể xảy ra, đặc biệt là trong khu vực. Vì vậy, cũng theo bài báo, khả năng tác chiến đổ bộ biển xa, trên thực tế có ý nghĩa hơn với Hải quân Trung Quốc so với khả năng tác chiến hải-không quân tầm xa. Vì vậy, so với tàu sân bay hạng nặng, xuất phát từ sự tính toán nhu cầu thực tế, Trung Quốc chắc chắn cần tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn tổng hợp như tàu lớp Wasp của Mỹ. Báo Trung Quốc viết, đối với cuộc khủng hoảng biển Đông thực tế nhất hiện nay, khả năng răn đe của tàu sân bay đối với các nước Đông Nam Á thực tế tương đối hạn chế. Nguyên nhân rất đơn giản, biển rộng, chỉ cần những nước này nhanh chóng đưa lực lượng của mình rút về nước, biên đội máy bay mạnh trên tàu chiến của Trung Quốc rõ ràng không thể xâm phạm không phận của họ, vì vậy, sách lược “đối phương tiến, ta lui” này của PLA sẽ khiến cho Trung Quốc bị tổn hao rất lớn, nhưng hiệu quả cuối cùng sẽ tương đối có hạn. Bài báo đăng trên trang quân sự của mạng Sina nói: Tàu tấn công đổ bộ cỡ lớn thì khác, nó không chỉ có thể có khả năng răn đe ngắn hạn tương tự tàu sân bay, hơn nữa lượng lớn lực lượng chiến đấu trên bộ và trang bị của nó có thể thông qua “đổ bộ thẳng đứng” tiến hành kiểm soát hiệu quả đối với các hòn đảo ở biển Đông, thậm chí có khả năng tiến hành thâm nhập vào nước khác, tiến hành tấn công có giới hạn, không chỉ có biện pháp răn đe toàn diện hơn, mà thời gian liên tục dài hơn, hiệu quả chắc chắn tốt hơn. Ngoài ra, Hải quân Trung Quốc đã từng bước từ biển gần vươn ra biển xa, cho dù cuộc khủng hoảng biển Đông thử thách Trung Quốc rất lớn. Trong tương lai gần, do chịu ảnh hưởng của nhu cầu thực tế và nguyên nhân kinh phí, Trung Quốc khó có thể chế tạo nhiều tàu sân bay, ngược lại, tàu chiến đổ bộ cỡ lớn với đại diện là tàu tấn công đổ bộ sẽ trở thành trung tâm sức mạnh chiến đấu của Hải quân Trung Quốc trong một giai đoạn tương đối dài. Bài báo kết luận: Việc tích lũy công nghệ đóng tàu và kinh nghiệm ứng dụng trên lĩnh vực này sẽ hỗ trợ rất lớn cho Hải quân Trung Quốc giành được vị thế của một cường quốc hải quân thế giới. Ngoài ra, nội dung của bài viết cũng đã đề cập một số luận điệu hết sức phi lý, trái với công ước quốc tế về luật biển, vi phạm trắng trợn chủ quyền của nước khác, cho rằng toàn bộ các hòn đảo trên biển Đông (cụ thể là đường lưỡi bò 9 đoạn) thuộc chủ quyền của Trung Quốc.

>> Bốn chiến đấu cơ chủ lực của KQND Việt Nam

Hiện nay, trong biên chế Không quân Nhân dân Việt Nam có 4 chiến đấu cơ chủ lực gồm có MiG-21, Su-22, Su-27SK và Su-30MK2V. “Én bạc” MiG-21 Trong đó, tiêm kích đánh chặn MiG-21 chiếm số lượng đông đảo nhất. Theo một số nguồn tin, Việt Nam có thể sở hữu khoảng hơn 100 chiếc. Việt Nam trang bị 2 biến thể: MiG-21bis và biến thể huấn luyện 2 chỗ ngồi MiG-21UM. MiG-21bis gần như là biến thể cuối cùng của dòng tiêm kích MiG-21 do Liên Xô phát triển (ra đời từ năm 1977), có cải tiến nhiều về mặt động cơ, điện tử. Tuy nhiên, so với các loại chiến đấu cơ hiện đại ngày nay, MiG-21bis đã hoàn toàn lỗi thời, lạc hậu về nhiều mặt. Dù vậy, với lực lượng Không quân Nhân dân Việt Nam, trong điều kiện mà ngân sách quốc phòng chưa cho phép ta thay thế toàn bộ bằng chiến đấu cơ hiện đại hơn, MiG-21bis vẫn đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ vùng trời tổ quốc. Về biên chế, Việt Nam có 3 trung đoàn trang bị MiG-21 gồm: Trung đoàn tiêm kích 921 và 927 thuộc Sư đoàn 371 và Trung đoàn 929 thuộc Sư đoàn 372. Tiêm kích đánh chặn MiG-21bis (trên) và biến thể huấn luyện hai chỗ ngồi MiG-21UM. Theo một số nguồn tin, để phù hợp với chiến tranh hiện đại, Việt Nam đã hợp với Ấn Độ hiện đại hóa MiG-21bis lên chuẩn MiG-21bison. Gói nâng cấp MiG-21bison sẽ “lột xác” hoàn toàn MiG-21, đưa nó trở thành tiêm kích hiện đại. Cụ thể, MiG-21bison trang bị radar điều khiển hỏa lực Phazotron Kopyo cho phép theo dõi đồng thời 8 mục tiêu và tiêu diệt 2 mục tiêu cùng lúc. MiG-21bison có khả năng mang các vũ khí không đối không thế hệ mới: tên lửa tầm nhiệt R-73, tên lửa đối không tầm trung lắp đầu tự dẫn radar bán chủ động R-27 và tên lửa đối không tầm xa lắp đầu tự dẫn radar chủ động R-77. Qua đó, nâng cao đáng kể khả năng không chiến của MiG-21. Tuy nhiên, hệ thống điện tử hay động cơ có thể thay thế nhưng về khung thân máy bay thì không thể chống chọi với thời gian. Sớm muộn, trong tương lai gần các máy bay MiG-21 của Việt Nam sẽ phải ngừng hoạt đông, dấu hỏi đặt ra là Việt Nam sẽ trang bị loại máy bay nào để thay thế MiG-21 đảm nhiệm bảo vệ bầu trời đất nước. Bộ tứ chiến đấu cơ chủ lực của Không quân Nhân dân Việt Nam.(Youtube) “Đôi cánh ma thuật” Su-22 Sau MiG-21, loại chiến đấu cơ có số lượng đông thứ 2 mà Không quân Nhân dân Việt Nam trang bị là tiêm kích – bom cánh cụp cánh xòe Su-22. Việt Nam có trong biên chế 3 trung đoàn tiêm kích – bom Su-22 gồm: Trung đoàn 923 và 931 thuộc Sư đoàn 371 và Trung đoàn 937 thuộc Sư đoàn 370. Gồm các biến thể: Su-22M3, Su-22M4 và biến thể huấn luyện 2 chỗ ngồi Su-22UM3. Tiêm kích - bom cánh cụp cánh xòe Su-22M4 (trên) và biến thể huấn luyện hai chỗ ngồi Su-22UM3. Trong đó, Su-22M4 là biến thể cuối cùng do Liên Xô phát triển, được nâng cấp mạnh với nhiều thiết bị điện tử cho phép mang vũ khí không đối đất chính xác cao. Cụ thể, Su-22M4 thiết kế với 10 giá treo mang được 4.000kg vũ khí các loại gồm: tên lửa không đối không R-60; tên lửa không đối đất Kh-23, Kh-25, Kh-29; tên lửa chống radar Kh-58; bom có điều khiển; bom và rocket không điều khiển. Kể từ năm 1988, Việt Nam thường xuyên sử dụng Su-22M3/M4 thực hiện các chuyến bay tuần tra bảo vệ quần đảo Trường Sa, vùng đặc quyền kinh tế biển, thềm lục địa. “Kẻ tấn công sườn” Su-27 Đầu những năm 1990, Không quân Nhân dân Việt Nam bắt đầu hiện đại hóa đơn vị máy bay chiến đấu. Và loại chiến đấu cơ đầu tiên đánh dấu sự chuyển biến tiến lên hiện đại của Không quân Việt Nam – tiêm kích đa năng Su-27. Giai đoạn 1994-1995, Việt Nam đã nhập khẩu 12 chiếc Su-27 gồm các biến thể: 5 Su-27SK, 5 Su-27UBK huấn luyện 2 chỗ ngồi và 2 Su-27PU (biên thể Su-30 đời đầu). Hiện nay, toàn bộ máy bay Su-27 biên chế trong trung đoàn tiêm kích 940, thuộc sư đoàn không quân 372 trấn giữ miền trung đất nước. Tiêm kích hiện đại Su-27SK (trên) và biến thể huấn luyện Su-27UBK. >> "Anh em’ của Su-27/30 Việt Nam trong khu vực Tuy có thể đảm nhiệm việc tiêu diệt mục tiêu trên không, trên bộ nhưng tiêm kích Su-27SK nghiêng về về khả năng đối không. Máy bay có thể mang tối đa 6 tên lửa không đối không tầm trung R-27 và 2 tên lửa đối không tầm ngắn R-73. Đối với tác chiến tiêu diệt mục tiêu mặt đất, Su-27SK không có khả năng mang vũ khí đối đất chính xác cao. Nó chỉ có thể mang bom, rocket không điều khiển. Hãng Sukhoi (Nga) đã phát triển biến thể nâng cấp Su-27SKM cho phép thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất bằng vũ khí có điều khiển nhưng có lẽ Việt Nam không còn ý định mua những chiếc Su-27 mà tập trung vào nhập khẩu các chiến đấu cơ Su-30MK2V hiện đại hơn gấp nhiều lần. “Hổ mang chúa” Su-30MK2V Sau hợp đồng Su-27SK/UBK không lâu, năm 2004 Việt Nam nhập khẩu thêm 4 chiến đấu cơ Su-30MK2V. Đây là biến thể cải tiến từ mẫu Su-30MK2, chứ “V” đằng sau nghĩa là có một số sửa đổi nhỏ phù hợp theo yêu cầu từ phía Việt Nam. Sau một thời gian sử dụng, thấy được hiệu quả của Su-30MK2V, giai đoạn 2009-2010, Việt Nam ký 2 hợp đồng mua thêm loại máy bay hiện đại này. Su-30MK2V có khả năng tiêu diệt mục tiêu trên không, trên bộ và trên biển bằng vũ khí chính xác cao. Máy bay trang bị hệ thống radar điều khiển hỏa lực, thiết bị điện tử cực kỳ hiện đại, buồng lái tiện nghi với màn hình màu tinh thể lỏng. Chiến đấu cơ hiện đại nhất Không quân Nhân dân Việt Nam, Su-30MK2V. >> 'Hổ mang chúa' trên bầu trời Việt Nam >> Su-30 và các biến thể Su-30MK2V thiết kế với 12 giá treo mang 8 tấn vũ khí tiên tiến: tên lửa đối không R-73, R-27, R-77; tên lửa không đối đất Kh-29, bom có điều khiển KAB-500KR và đặc biệt là tên lửa không đối hạm Kh-31P. Với tầm bay không cần tiếp nhiên liệu trên không là 3.000km cùng lượng vũ khí lớn, Su-30MK2V đáp ứng tốt yêu cầu vững chắc bảo vệ biển đảo Việt Nam, đặc biệt là khu vực quần đảo Trường Sa. Hiện nay, tất cả Su-30MK2V đều được biên chế trong Trung đoàn tiêm kích 935, thuộc Sư đoàn Không quân 370 bảo vệ phía nam đất nước.

>> "Bom Nga" hay "Bom Mỹ" thông minh hơn ?

Mỹ và Nga đang ráo riết phát triển các loại bom tinh khôn cỡ nhỏ để trang bị cho các máy bay chiến đấu tiên tiến của họ, trong đó có F-22, F-35 và PAK FA T-50. * Bom có điều khiển là gì?  Bom có điều khiển mà nay thường gọi là bom thông minh hay bom tinh khôn (smart bomb) là một trong các loại vũ khí hàng không có điều khiển dùng để tiêu diệt mục tiêu mặt đất. Bom có điều khiển là bom hàng không, được trang bị hệ dẫn và điều khiển. Thông số quan trọng nhất của bom đạn hàng không là hệ số tỷ lệ trọng lượng thuốc nổ trên tổng trọng lượng của bom/tên lửa. Đối với tên lửa hàng không, chỉ số này là 0,2-0,5 (sở dĩ tỷ lệ thấp như vậy là do tên lửa được lắp động cơ, thùng nhiên liệu, các hệ dẫn), đối với bom không điều khiển, chỉ số này gần bằng 1, còn đối với bom có điều khiển, chỉ số này là 0,7-0,9. Với trọng lượng và tầm bắn gần như giống nhau (so với tên lửa), bom có thể mang lượng thuốc nổ lớn hơn nhiều. Bom chính xác cao SDB của Mỹ Bom chính xác cao hiện đại SDB (Small Diameter Bomb - bom đường kính nhỏ) có khả năng xuyên qua các bức tường để tiêu diệt các hăng-ga và boongke bê tông cốt thép. Bom có cánh mở ra khi bay, cho phép tăng rất nhiều tầm tiêu diệt mục tiêu. Bom được trang bị cho quân đội Mỹ từ tháng 9.2006. Tiêm kích thế hệ 5, tối tân nhất của Mỹ F-22A Raptor có thể mang 8 bom SDB treo trên giá treo đặc biệt trong khoang bom bên trong. Biến thể được đưa vào trang bị đầu tiên cho quân đội Mỹ là SDB I (GBU-39). Bom có trọng lượng khá nhỏ, chỉ 130 kg, đường kính gần 190 mm, chiều dài gần 1,8 m. Nếu so sánh với các bom thời Thế chiến II thì có thể thấy bom có trọng lượng và đường kính khá nhỏ, song lại dài hơn đáng kể. Bom có khả năng tiêu diệt khá chính xác các loại mục tiêu với sai số vòng tròn xác suất là 5-8 m. Độ chính xác đó đạt được nhờ hệ thống điều khiển trên khoang với các kênh quán tính và GPS. Các kênh quán tính có khả năng bảo đảm hoạt động trong điều kiện đối phương tiến hành chế áp vô tuyến điện tử cường độ cao. Tất cả chỉ là nhằm đưa 17 kg thuốc nổ mạnh đến mục tiêu một cách chính xác. Giá một quả bom này là 70.000 USD, bằng 2 lần thu nhập trung bình năm ở Mỹ. SDB có thể trang bị cho các máy bay như: các máy bay ném bom B-52 Stratofortress, B-1 Lancer, B-2 Spirit, các tiêm kích F-15E Strike Eagle, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor, F-35 Lightning II, cũng như cường kích A-10 Thunderbolt II. Nếu không tính các máy bay đời cũ mà chỉ nhìn vào giá cả các máy bay tối tân nhất thì giá của bom SDB là bình thường. Ví dụ, giá của một máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit là hơn 1 tỷ USD một chút (không tính chi phí nghiên cứu, phát triển). Còn giá của tiêm kích tàng hình thế hệ 5 F-22 Raptor có giá ước 137,5 triệu USD cho một chiếc sản xuất loạt năm 2008. Giá của tiêm kích-bom F-35 Lightning II bắt đầu từ mức 83 triệu USD cho biến thể rẻ nhất. So với những mức giá trên trời này thì giá bom SDB chỉ là chuyện vặt. SDB I GBU-39. Ảnh: topwar.ru Bom SDB I GBU-39 là loại bom liệng, tiếp cận mục tiêu với cánh gấp lại. SDB được xếp trên các giá bom chuyên dụng BRU-61/A chứa 4 quả bom này. Một “bó bom 4 quả” như vậy chiếm đúng một vị trí trên mấu treo bom trong khoang bom và được treo lên máy bay ném bom như đó là một quả bom lớn. Sau khi thả giá bom, cơ cấu khí nén của nó hất các quả bom ra, các quả bom bung thẳng các cánh được xếp dọc theo thân nhờ một cơ cấu đặc biệt, các cánh lái bung ra ở phần đuôi (hệ thống điều khiển cũng được bố trí ở đây) và bắt đầu tự bay đến mục tiêu. Bom tiếp cận mục tiêu bằng cách liệng. Tầm bay của bom cho đến mục tiêu cần tiêu diệt có thể đạt đến 110 km. Tầm bay này giảm thiểu tối đa rủi ro cho máy bay tiêm kích và ném bom cực kỳ đắt tiền khi phải đối đầu với phòng không đối phương. Máy bay ở càng xa các vũ khí phòng không thì hiệu quả của công nghệ tàng hình áp dụng cho chúng càng hiệu quả, còn hỏa lực pháo phòng không dẫn bằng mắt không làm gì nổi các máy bay này. Tiêm kích F-22 Raptor có tốc độ bay hành trình siêu âm cũng có khả năng thả các quả bom này ở tốc độ siêu âm. Lúc đó, SDB có thể bay còn xa hơn nhờ lực nâng của cánh tăng lên và bay ở quỹ đạo cao hơn. Khi đến mục tiêu, bom có thể ứng phó khác nhau. F-22 Raptor thả bom SDB I. Ảnh: f-16.net Ngòi nổ được điều khiển từ buồng lái máy bay có thể hoạt động ở mấy chế độ: chế độ tiếp xúc thông thường, nổ có giữ chậm và nổ trên không. Chế độ nổ chậm của bom giải thích vì sao ở SDB lại có ít thuốc nổ hơn các bom cũ và các loại tương tự cùng thời. Vấn đề là ở chỗ vỏ bom kết cấu vững chắc có tác dụng như một quả đạn chiếm khoảng 70 kg, cho phép bom xuyên sâu cả mét vào bê tông cốt thép. Bom có điều khiển SDB I chỉ có thể tiêu diệt mục tiêu không cơ động. Bom này đã được sử dụng trong các chiến dịch ở Iraq và Afghanistan. GBU-39 tiêu diệt một máy bay cường kích trong hầm bê tông. Ảnh: topwar.ru Thế hệ tiếp theo của bom này là SDB II (GBU-40 của Boeing hay GBU-53 của Raytheon) có thêm hệ thống nhận dạng mục tiêu và sensor ảnh nhiệt, cho phép bom tiêu diệt cơ động như xe tăng và các phương tiện kỹ thuật mặt đất khác, trong thời tiết xấu. SDB II có giá khoảng 90.000 USD/quả. Tháng 8.2010, Không quân Mỹ đã chọn GBU-53 và ký hợp đồng 450 triệu USD với Công ty Raytheon (Mỹ) để phát triển mẫu bom này. Raytheon đã chế tạo đầu tự dẫn 3 chế độ không làm lệnh cho bom SDB II. Trong quá trình thử nghiệm đầu tìm mới trong phòng thí nghiệm đã thu được các kết quả cao hơn tính toán. Đầu tìm gồm radar vi ba, sensor ảnh nhiệt không làm lạnh và sensor laser bán chủ động lắp cùng trên một khung cardan. SDBII (GBU-53B). Ảnh: ausairpower.net Đầu tìm tích hợp này có thể phân phối lại thông tin chỉ thị mục tiêu từ 3 sensor đó, cho phép bom tiêu diệt bất kể ngày đêm cả mục tiêu tĩnh và động trong thời tiết phức tạp. Theo các nhà thiết kế, trong quá trình thử nghiệm, sensor ảnh nhiệt không làm lạnh đã thể hiện các thông số tốt, vì thế người ta đã từ bỏ ý định lắp sensor ảnh nhiệt không làm lạnh đắt tiền hơn. GBU-53 có kênh truyền dữ liệu mã hóa, cho phép tiêu diệt mục tiêu động. Kênh liên lạc đó cho phép điều khiển chuyển động của bom SDB nhờ mạng máy tính trên khoang. Khả năng này là một trong những cải tiến cơ bản cho SDB II, loại bom dự kiến chưa thể đưa vào sử dụng trong vài năm nữa.

>> Tìm hiểu 'Thần biển' P-8A Poseidon của Hải quân Mỹ

Theo kế hoạch, đến năm 2018, Hải quân Mỹ sẽ có 117 máy bay chống ngầm mới P-8A (mệnh danh là vị thần biển Poseidon) để thay thế cho P-3 Orion. Topwar 18/3/2012 đưa tin, mới đây, Hải quân Mỹ đã tiếp nhận serie những chiếc máy bay chống ngầm mới P-8A Poseidon đầu tiên tại căn cứ Không quân của Hải quân Mỹ ở Seattle. Thân và cánh của Poseidon được phát triển dựa trên thân của máy bay dân dụng Boeing-737 và Boeing-737-900 ER tuy nhiên đã có một chút thay đổi. Các tên lửa chống ngầm được đặt ở các giá treo phía dưới cánh máy bay. P-8A Poseidon sử dụng 2 động cơ phản lực CFM56-7B27A với lực đẩy 120 kN. Động cơ phản lực CFM56 là loại động cơ phản lực phổ biến nhất thế giới, được sử dụng trong nhiều loại máy bay của Boeing. Bên cạnh những ưu điểm về hiệu quả và tiếng ồn thấp, CFM56 có độ tin cậy cao và xác xuất động cơ gặp trục trặc trong chuyến bay là 0,003% trong 1000 giờ bay.  Máy bay chống ngầm mới P-8A Poseidon. Chiều dài của P-8A Poseidon là 39 m, cao 12 m, sải cánh 35 m, trọng lượng rỗng 62 tấn, tải trọng bay tối đa 85 tấn, P-8A Poseidon có thể đạt tốc độ bay tối đa là 900 km/h. Tốc độ bay tuần tra ở độ cao 60 m là 330 km/h. Đáng chú ý là các phương tiện điện tử được trang bị trên máy bay. P-8A Poseidon được trang bị hệ thống radar AN/APS-137D (V) 5 và hệ thống trinh sát điện tử AN/APY-10. Hệ thống radar AN/APS-137D (V) 5 có thể lập bản đồ tổng hợp trong đó cho phép chỉ thị các mục tiêu cố định trên mặt đất, ngoài ra hệ thống radar này cũng cho phép phát hiện các tàu ngầm. Ở chế độ phát hiện tàu ngầm, hệ thống radar này sử dụng chức năng quét với tần số phân giải cao. Giống như phiên bản trước đó P-3 Orion, P-8A Poseidon cũng được trang bị một từ kế để xác định các rối loạn từ trường trái đất gây ra bởi các bộ phận kim loại của vỏ tàu ngầm. P-8A Poseidon có thể mang theo trên khoang của nó 120 phao âm (dùng để phát hiện tàu ngầm), nhiều hơn 50% so với P-3 Orion. Trong khoang chứa vũ khí của P-8A gồm có bom, ngư lôi Mark 54, tên lửa chống ngầm tầm xa SLAM-ER. Các giá treo tên lửa dưới cánh được trang bị tên lửa chống ngầm Harpoon. P-8A Poseidon cũng được trang bị hệ thống tác chiến điện tử EWSP trong đó gồm hệ thống kiểm soát РЭБ AN/ALQ-213(V), hệ thống gây nhiễu hồng ngoại DIRCM, hệ thống cảnh báo radar và tổ hợp gây nhiễu thụ động. Đến năm 2018, Hải quân Mỹ có kế hoạch mua 117 máy bay P-8A Poseidon để thay thế cho phiên bản P-3 Orion. Những chiếc máy bay P-8A Poseidon trong serie đầu tiên sau khi thực hiện các chuyến bay ở khu vực bờ biển phía Tây của nước Mỹ sau đó sẽ được đưa về văn cứ Không quân Jacksonville/ Florida, ở đây có Trung tâm huấn luyện bay của Hải quân Mỹ. Các phi đội máy bay Poseidon có thể sẵn sàng hoạt động trước năm 2013. Dưới đây là một số hình ảnh về máy bay P-8A Poseidon: P-8A Poisedon mới đây đã vượt qua kỳ thử thử nghiệm khả năng tương tác với nhiều loại vũ khí hải quân khác. P-8A Poseidon được phát triển trên cơ sở máy bay chở khách Boeing 737. Tuy nhiên, P-8A khác biệt với dòng máy bay Boeing 737 ở kết cấu cánh thiết bị cung cấp điện và một số trang bị điện tử trên máy bay. Trong điều kiện tác chiến, mỗi máy bay P-8A thường mang theo mình 120 phao thủy âm. Trong lần tác chiến săn ngầm đầu tiên của mình, máy bay P-8A đã thả 6 phao thủy âm, khi bay ở độ cao thấp trên biển Đại Tây Dương. Trong quá trình thử nghiệm, P-8A cũng kiểm tra khả năng tìm kiếm mục tiêu thông qua việc thu thập tín hiệu giao thoa của từng cụm 3 phao thủy âm. Tháng 8/2010, Bộ Quốc phòng Mỹ đã thông qua dự án cho phép hãng Boeing bắt đầu quá trình sản xuất với quy mô hạn chế dòng máy bay tuần tiễu P-8A. Dự kiến, tới năm 2013, dòng máy bay săn ngầm mới này sẽ được tiếp nhận vào biên chế trong Hải quân Mỹ. Theo kế hoạch, tới 2018, Hải quân Mỹ sẽ mua khoảng 117 máy bay P-8A để thay thế cho 225 máy bay tuần tiễu P-3C Orion đang sử dụng. P-8A Poisedon được Quân đội Mỹ coi như vị thần của biển Poseidon trong thần thoại Hy Lạp.

>> Việt Nam tiếp tục nhận các lô hàng tên lửa

Trong năm 2011 và 2012, Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật Nga sẽ thực hiện hợp đồng "Vietnam-15" trị giá 31,83 triệu USD. >> Tên lửa Uran (Kh-35) : Cơn ác mộng của tàu chiến Theo đó, tập đoàn sẽ cung cấp linh kiện khí tài và công nghệ nâng cấp tên lửa hàng không tự dẫn truyền hình Kh-29T và dẫn lade bán chủ động Kh-29L lên chuẩn Kh-29TE cho Việt Nam. Thông tin trên được đề cập trong Báo cáo hoạt động của Tập đoàn này, mới được công bố gần đây. Trong đó cũng nhấn mạnh, Việt Nam không chỉ là khách hàng quan trọng mà đã trở thành đối tác tin cậy, khi hai bên đã ký kết những dự án hợp tác chung, tiêu biểu nhất là Chương trình hợp tác trong lĩnh vực phát triển và sản xuất tổ hợp tên lửa tàu chiến Uran-EV. Theo báo cáo, Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật đã ký kết với đối tác Việt Nam 6 hợp đồng thương mại với các số hiệu Vietnam-7, Vietnam-9, Vietnam-10, Vietnam-11, Vietnam-12 và Vietnam-15. Trước đó, Tập đoàn này đã thực hiện hợp đồng ký năm 2010 với Việt Nam về cung cấp các bộ phận linh kiện để nâng cấp tên lửa Kh-29T và Kh-29L lên chuẩn Kh-29TE với giá trị 570.000 USD. Theo báo cáo của Tập đoàn này, trong năm 2009 Việt Nam đã nhận lô hàng tên lửa huấn luyện 3M-24EMB trị giá 2,359 triệu USD. Ngoài ra, Việt Nam đã đặt hàng tên lửa 3M-24E trị giá 23,4 triệu USD. Theo báo cáo của Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật, năm 2011 là thời hạn bàn giao cho Việt Nam lô hàng tên lửa Kh-31A trị giá 49,65 triệu USD. Loại tên lửa này được thiết kế cho máy bay Su-30MK2 của Việt Nam. Ngoài ra, Tập đoàn này cũng đang thực hiện các hợp đồng trị giá hơn 105 triệu USD cho đối tác Việt Nam với thời hạn bàn giao đến năm 2014. Trong đó, tính riêng các năm 2013-2014 sẽ bàn giao gói hợp đồng trị giá 98 triệu USD. Báo cáo của Tập đoàn cũng cho biết, năm 2011 họ thực hiện bàn giao cho Việt Nam lô hàng bom KAB trị giá 11,17 triệu USD. Cũng trong năm 2011, Việt Nam đã được bàn giao gói hợp đồng trị giá 89,17 triệu USD về cung cấp tổ hợp phương tiện chế áp hàng không ASP. Việt Nam chi hàng chục triệu USD để mua tên lửa hiện đại của Nga. Báo cáo cũng đề cập đến Chương trình hợp tác trong lĩnh vực phát triển và sản xuất tổ hợp tên lửa tàu chiến Uran-EV với tên lửa chống tàu Kh35-EV. Trong những năm qua, Việt Nam đã trở thành đối tác quan trọng đối với Nga trong lĩnh vực hợp tác kỹ thuật quân sự và thương mại quân sự. Các sản phẩm vũ khí Nga luôn là ưu tiên đối với Việt Nam. Các dòng tên lửa Kh-31 (tên lửa siêu âm hàng không), Kh-35 (tên lửa hành trình chống tàu tầm thấp) của Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật đã được biết đến rộng khắp trên thế giới. Những loại tên lửa này có thể giải quyết các nhiệm vụ tiêu diệt mục tiêu trong một cuộc tấn công với mọi điều kiện thời tiết, cả ban ngày và ban đêm, có khả năng vượt qua các hành động chống trả của đối phương bằng radar cũng như bằng các vũ khí phòng thủ khác.