>> Vityaz - Hệ thống phòng không tầm trung tương lai của Nga

Các loại tên lửa tầm trung nổi tiếng như Pechora, Buk đang vận hành trong quân đội Nga sẽ phải "về vườn" để nhường chỗ cho loại tên lửa tầm trung mới với sức mạnh vượt trội có tên Vityaz. Dù đã được nâng cấp đến chuẩn M3 nhưng tên lửa phòng không Buk vẫn có nguy cơ phải nhường chỗ cho hệ thống phòng không mới. Trong thời điểm hiện nay, đối với các hệ thống phòng không tầm trung, Nga chủ yếu dựa vào các hệ thống tên lửa phòng không 9K37 Buk (phương Tây gọi là SA-11 Gadfly hay SA-17 Grizzly đối với Buk-M2). Tuy quân đội Nga liên tục hiện đại hóa tên lửa Buk lên các tiêu chuẩn Buk-M1, Buk-M2 hay Buk-M3 với tính năng chiến đấu được tăng cường hơn rất nhiều nhưng Nga vẫn cần một loại tên lửa tầm trung mới hiện đại hơn, có thể đồng bộ tốt hơn với các hệ thống phòng không tầm xa hiện đại như S-400 cũng như có khả năng chống các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. Vì lý do đó, họ đã phát triển hệ thống tên lửa tầm trung mới mang tên Vityaz, nhằm thay thế dần các hệ thống Buk trong tương lai. Hệ thống tên lửa phòng không tầm trung (MRADS - Medium Range Air Defense System) Vityaz được thiết kế bởi Tổ hợp Almaz/Antey, vốn đã có rất nhiều kinh nghiệm thiết kế tên lửa phòng không với các sản phẩm tên lửa phòng không đứng đầu thế giới như S-300 hay S-400 từ những năm 1990. Một tổ hợp chiến đấu của Vityaz bao gồm một trạm điều khiển bắn, có trang bị radar cảnh giới và bắt bám máy bay hay tên lửa địch; ba xe phóng tên lửa và các xe tiếp đạn. Các tên lửa được đặt thành cụm gồm ba lớp, mỗi lớp bốn ống phóng thẳng đứng hoặc cụm 2 lớp, mỗi lớp gồm 5 ống phóng trên khung xe tải vượt địa hình 6x6. Tính ra, tổng số tên lửa sẵn sàng chiến đấu của mỗi tổ hợp Vityaz được trang bị 30 - 144 tên lửa có khả năng sẵn sàng bắn. Hệ thống Vityaz với cấu hình 10 ống phóng. Các ống phóng có thể chứa một tên lửa 9M96 hay bốn tên lửa 9M100. Ảnh mô hình Tương tự như tên lửa phòng không tầm xa S-300 và S-400, Vityaz cũng sử dụng phương pháp phóng “nguội” để bắn tên lửa, tức là sử dụng khí nén để đẩy tên lửa ra khỏi ống phóng đến độ cao 30m, sau đó động cơ chính của tên lửa mới bắt đầu khởi động. Phương pháp này tuy cần một cơ cấu phóng phụ và khó thiết kế cho các tên lửa cỡ nhỏ nhưng nó có độ an toàn rất cao, giúp bảo vệ bộ ống phóng và các tên lửa còn lại nếu không may một tên lửa bị phóng hỏng. Các xe phóng tên lửa và xe chỉ huy đều liên lạc với nhau qua hệ thống datalink giúp chúng có khả năng chia sẻ mục tiêu với nhau cũng như với các hệ thống phòng không khác. Thêm một điểm giống nhau nữa giữa Vityaz và S-400, đó là chúng sử dụng hai loại tên lửa khác nhau để đối phó với các mục tiêu ở tầm xa khác nhau trong cùng một loại ống phóng. Một ống phóng của Vityaz có thể chứa 1 tên lửa tầm trung 9M96E/E2 hay 4 tên lửa tầm ngắn 9M100 (ống phóng tên lửa S-400 có thể chứa 1 tên lửa tầm siêu xa 40N6 hoặc 1 tên lửa tầm xa 48N6 hoặc 4 tên lửa tầm trung 9M96E/E2). Tên lửa phòng không tầm trung 9M96E (ngắn) và 9M96E2. Tên lửa 9M96 là loại tên lửa tầm trung dẫn đường bằng radar có tầm bắn từ 1 - 40 km đối với phiên bản 9M96E hay 1 - 120 km đối với phiên bản 9M96E2 và có thể bắn mục tiêu ở độ cao từ 5m cho đến 20.000m (9M96E) hay 30.000m (9M96E2). Đây cũng là loại tên lửa có tốc độ cao, đạt 900m/giây và có khả năng chịu gia tốc rất tốt. Do đó, tên lửa vừa bay nhanh, vừa linh hoạt và có khả năng tấn công cả máy bay và tên lửa đạn đạo của đối phương. Tên lửa 9M96E có khối lượng 333 g với đầu nổ nặng 24kg còn 9M96E2 có cùng kích cỡ đầu đạn, tuy nhiên có khối lượng tới 420kg do có tầm bắn xa hơn. Xác suất bắn trúng phát đầu của cả hai loại tên lửa này được phía Nga công bố đạt 90% đối với máy bay và 80% đối với các mục tiêu tên lửa đạn đạo. Tên lửa phòng không tầm ngắn 9M100 (thứ hai từ trái sang) được cải tiến từ tên lửa không đối không RVV-AE-ZRK. Khác với 9M96, tên lửa 9M100 là loại tên lửa tầm nhiệt tầm ngắn, chỉ có tầm bắn từ 1-10km. Loại tên lửa này được cải tiến từ tên lửa không đối không tầm ngắn RVV-AE-ZRK, một phiên bản của tên lửa tầm nhiệt R-77T. Dù có kích thước nhỏ hơn tên lửa R-77T rất nhiều, chỉ dài 2,5m và đường kính 12,5 cm và có tầm bắn ngắn nhưng 9M100 là tên lửa có khả năng thao diễn cực cao. Tên lửa này không chỉ dùng để chống lại các loại máy bay cánh bằng hay trực thăng của đối phương mà nó còn chuyên biệt để chống lại các UAV, bom dẫn đường thông minh JDAM hay thậm chí là cả tên lửa diệt radar HARM. Radar MFMTR và xe phóng tên lửa loại 12 ống phóng của hệ thống Vityaz. Ảnh mô hình Hệ thống Vityaz sử dụng radar mảng pha băng sóng X MFMTR có khả năng theo dõi 40 mục tiêu cùng lúc và tấn công cùng lúc 8 mục tiêu bằng tên lửa dẫn đường radar 9M96 với hai tên lửa tấn công mỗi mục tiêu nhằm chắc chắn khả năng tiêu diệt mục tiêu. Radar MFMTR có cấu tạo gồm một ăng ten mảng pha gắn trên nóc xe điều khiển, có tốc độ quay 60 vòng/phút và rất khó bị làm nhiễu và dò tìm tấn công bởi tên lửa diệt radar của địch. Tên lửa Cheolmae-2 của Hàn Quốc phát triển với sự hỗ trợ của Almaz/Antey được thừa hưởng một số công nghệ từ Vityaz. Trong báo cáo về hiện đại hóa quân đội Nga trong giai đoạn tới, tướng Anatoly Gulyaev, giám đốc bộ phận khí tài thuộc Bộ Quốc phòng Nga cho biết các hệ thống Buk cũ sắp tới sẽ bị thải loại dần dần và thay thế bằng tên lửa phòng không Vityaz. Nga cũng để ngỏ khả năng xuất khẩu Vityaz ra thị trường vũ khí thế giới. Trong đó, Almaz/Antey của Nga đã giúp Hàn Quốc phát triển tên lửa phòng không Cheolmae-2 sử dụng tên lửa 9M96 dựa trên những công nghệ của Vityaz. Ngoài ra, các phiên bản xuất khẩu của Vityaz sẽ sớm hoàn thành và đưa ra chào hàng cho các khách hàng truyền thống của Nga.

>> Vũ khí Nga trong ngày Chiến Thắng 9.5.2011

Trong cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng 9.5.2011 sẽ có sự tham gia của tất cả các quân binh chủng, xe tăng-thiết giáp và máy bay. Tổng cộng sẽ có 20.000 quân nhân từ các nhà trường quân sự và các đơn vị quân đội, cũng như các cơ quan sức mạnh khác tham dự. Bảo đảm âm nhạc cho cuộc duyệt binh là dàn quân nhạc gồm 1.500 nhạc công. Chỉ huy cuộc duyệt binh là Phó tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, Thượng tướng Valery Gerasimov, chủ trì là Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov. Ngoài ra, còn có 100 phương tiện kỹ thuật, trong đó có các xe tăng Т-90, xe bọc thép chở quân BTR-80, xe trinh sát chiến đấu Tigr, pháo tự hành Msta-S, các hệ thống tên lửa phòng không Buk-M, hệ thống tên lửa chiến dịch-chiến thuật Iskander, hệ thống tên lửa đường đạn chiến lược Topol-M và hệ thống tên lửa phòng không tầm trung-xa Triumf S-400 và hệ thống pháo-tên lửa phòng không Pantsir-S1. Hệ thống tên lửa chiến lược Topol-M trang bị tên lửa đường đạn xuyên lục địa 15Zh65. Tầm bắn tối đa 11.000 km. Tên lửa mang 1 đầu đạn nhiệt hạch, đương lượng nổ 550 kT. Topol-M được triển khai trong giếng phóng và trên bệ phóng tự hành bánh lốp. Hệ thống tên lửa phòng không tầm trung-xa Triumf S-400 dùng để tiêu diệt tất cả các loại máy bay và phương tiện tiến công đường không-vũ trụ hiện đại. Mỗi hệ thống có thể đồng thời bắn 36 mục tiêu và dẫn 72 tên lửa đến các mục tiêu này. Tầm phát hiện mục tiêu 600 km, tầm bắn 400 km, độ cao tác chiến tối đa 30 km. Hệ thống tên lửa chiến dịch-chiến thuật Iskander dùng để tiêu diệt các phương tiện hỏa lực, phương tiện phòng thủ tên lửa và phòng không, các sở chỉ huy và đầu mối thông tin cảu đối phương, máy bay và trực thăng trên các sân bay và các mục tiêu hạ tầng dân sự trọng yếu. Tên lửa có trọng lượng phóng 3.800 kg, chiều dài 7,2 m, đường kính 0,92 m. Trọng lượng phần chiến đấu 480 kg. Tầm bắn tối thiểu/tối đa: 50 - 500 km. Hệ thống tên lửa phòng không Buk-M1-2 dùng để bảo vệ quân đội và các mục tiêu trên chiến trường trong quá trình tác chiến tiến công và phòng ngự chống các đòn tấn công cảu máy bay, trực thăng đối phương. Tầm phát hiện mục tiêu không dưới 100 km, đồng thời phát hiện 24 mục tiêu và bắn 10-12 mục tiêu trong số đó. Thời gian phản ứng 15 s. Hệ thống pháo-tên lửa phòng không tự hành Pantsir-S1 dùng để bảo vệ các mục tiêu dân sự và quân sự chống tất cả các loại phương tiện tiến công đường không hiện đại. Vũ khí gồm các pháo tự động và tên lửa có điều khiển dẫn bằng lệnh vô tuyến. Hệ thống còng có thể tác chiến chống mục tiêu mặt đất bọc thép nhẹ, cũng như sinh lực đối phương. Tốc độ bắt mục tiêu tối đa là 10 mục tiêu/phút. Kíp chiến đấu 3 người. Trọng lượng 20 tấn. Thời gian triển khai 5 phút. Thời gian phản ứng 4-6 s. Lựu pháo tự hành Msta-S dùng để tiêu diệt các vũ khí hạt nhân chiến thuật, các trận địa pháo/cối, xe tăng và xe bọc thép, vũ khí chống tăng, sinh lực, phương tiện phòng không, phòng thủ tên lửa... của đối phương. Tốc độ bắn 7-8 phát/phút. Cơ số đạn pháo 50 viên. Tầm bắn đến 30 km. Trọng lượng 42 tấn. Kíp chiến đấu 5-7 người. Cỡ nòng pháo: 152,4 mm. Tốc độ tối đa trên đường nhựa 60 km/h. Tăng chủ lực Т-90 có trọng lượng chiến đấu 46 tấn, chiều dài thân 6,8 m, chiều rộng 3,4 m, trang bị 1 pháo nòng trơn 125 mm với cơ số đạn 45 viên. Tốc độ tối đa trên địa hình chia cắt 60 km/h. Kíp xe 3 người. Giáp dày 800-830 mm. Xe bọc thép chở quân BTR-80 được sử dụng rộng rãi. Trọng lượng 13,6 tấn. Kíp xe 3 người, số lính chở theo 7 người. Giáp dày 7-10 mm. Tốc độ tối đa trên đường nhựa 80 km/h. Xe ô tô địa hình bọc thép quân dụng Tigr là biến thể của ô tô GAZ-2330 Tigr. Được sản xuất tại Nhà máy ô tô Gorky và Nhà máy chế tạo máy Arzamas. Trọng lượng chiến đấu 5,3 tấn, chở được 2-10 người. Tốc độ tối đa 125-140 km/h. Tham gia bay duyệt binh là 5 trực thăng vận tải chiến đấu Mi-8 mang theo quốc kỳ Liên bang Nga, quân kỳ quân đội Nga và quân kỳ của các quân chủng Hải, Lục, Không quân. [VietnamDefence news]

>> Vũ khí Nga phủ đầy khu vực Mỹ Latinh

Danh sách các đối tác trong khu vực Mỹ Latinh của những nhà cung cấp vũ khí Nga ngày càng mở rộng hơn. Ngay cả quốc gia như Brazil trước đây vốn thích vũ khí Mỹ cũng thể hiện sự quan tâm đến trang thiết bị quân sự của Nga. Những tổ hợp tên lửa phòng không S-300V của Nga dự kiến sẽ được cung cấp cho Venezuela trong một vài năm tới, Cục trưởng Cục khu vực của Cơ quan Xuất khẩu vũ khí quốc phòng Nga Sergei Ladygin tuyên bố với hãng tin Interfax hôm 14/4 tại triển lãm vũ khí LAAD-2011 ở Brazil từ ngày 12-15/4 vừa qua. Theo ông, Venezuela là khách hàng mua vũ khí và trang thiết bị quân sự nhiều nhất của Nga tại Mỹ Latinh. “Một phần các thỏa thuận ký với Venezuela đã được thực hiện, còn các hợp đồng khác đang nằm trong giai đoạn thực hiện”, ông Sergei Ladygin tuyên bố với hãng tin Interfax. Ông Ladygin bổ sung thêm rằng, trong 5 năm trở lại đây “các hợp đồng cung cấp trang thiết bị quân sự trị giá 11 tỷ USD đã được ký kết”, vì thế, Venezulea là một trong những quốc gia nhập khẩu chính vũ khí Nga tại Mỹ Latinh. “Nhiều người đặt câu hỏi, tại sao Venezulea mua nhiều vũ khí đến như vậy. Vâng, là bởi vì Venezuela đã bắt đầu hiện đại hóa Lực lượng Vũ trang và đây là một quá trình khách quan, không liên quan đến bất kỳ điều gì khác”, ông giải thích. Nói đến tương lai ký các hợp đồng mới, theo ông Ladygin, điều đó sẽ phụ thuộc vào lãnh đạo chính trị - quân sự của Venezuela. “Chỉ có lãnh đạo mới có quyền thông qua quyết định mua hay không. Ít nhất, chúng ta vẫn luôn có khả năng sửa chữa và nâng cấp vũ khí đã cung cấp trước đây cũng như tiến hành đào tạo các chuyên gia quân sự để vận hành và sửa chữa trang thiết bị đã mua theo mong muốn của Venezuela”, ông Ladygin chia sẻ. Ngoài Venezuela, các nước lớn khác thuộc Mỹ Latinh cũng bày tỏ sự quan tâm với trang thiết bị quân sự Nga. Phó Tổng giám đốc công ty Sukhoi Boris Bregman trước đây đã thông báo, công ty Sukhoi cùng với Rosoboronexport hy vọng có thể quay lại tham gia đấu thầu nếu vụ đấu thầu chiến đấu cơ được khôi phục tại Brazil. Brazil cũng bày tỏ quan tâm đến việc tổ chức sản xuất trên lãnh thổ của mình xe bọc thép Tiger của Nga. Ngoài Brazil, Uruguay, Venezuela và hàng loạt quốc gia Mỹ Latinh khác đều quan tâm đến xe bọc thép mới của Nga. Tại triển lãm LAAD-2011, công ty Trực thăng Nga đã ký các thỏa thuận thành lập trung tâm bảo dưỡng kỹ thuật đối với trực thăng Mi-171A1 và Ka-32A11VS. Thỏa thuận đã được ký với Аtlas Taxi Aereo (công ty vận hàng trực thăng Mi-171A1) và Helipark Taxi Aereo (công ty vận hành Ka-32A11VS), phóng viên của Interfax – AVN cho hay. Những máy bay không người lái (UAV) như Irkut – 3 và Irkut – 10 trưng bày tại triển lãm LAAD-2011 cũng đã gây được sự sự chú ý và quan tâm lớn của các nhà quân sự cũng như các chuyên gia dân sự khu vực Mỹ Latinh. Tập đoàn Irkut lần đầu tiên giới thiệu tại Brazil UAV Irkut-3 và Irkut-10 của mình. Giám đốc marketing phụ trách khu vực các nước Bắc và Nam Mỹ của tập đoàn Irkut cho biết, trong quá trình diễn ra triển lãm, các cuộc gặp gỡ và hội đàm - với đại diện lãnh đạo quân sự cũng như tổ chức dân sự của Brazil, Chile, Ecuador, Peru và hàng loạt quốc gia Mỹ Latinh khác có quan tâm thực sự đến những hệ thống không người lái của Nga - đã được tổ chức. Cục trưởng Cục khu vực của Cơ quan Xuất khẩu vũ khí quốc phòng Nga Sergei Ladygin cho rằng, Nga coi các nước Mỹ Latinh như một đối tác tiềm năng và gia tăng hợp tác kỹ thuật quân sự với những quốc tại khu vực này. Trước đó, ông tiết lộ: “Trong năm 2010, Nga đã nhận được hơn 1 tỷ USD từ việc cung cấp trang thiết bị cho khu vực Mỹ Latinh”. Theo đánh giá của ông, vài năm trở lại đây, quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự với Venezuela phát triển ổn định; quan hệ Nga với Peru, Ecuador, Mexico, Colombia, Uruguay, Bolivia, Paragoay đạt được bước tiến mới về chất; các nước khác như Brazil và Argentina – những quốc gia có truyền thống mua vũ khí Mỹ và châu Âu – đã bắt đầu mua vũ khí của Nga. Theo ông, tất cả điều đó chứng minh rằng các nước Mỹ Latinh không chỉ đánh giá cao vũ khí và trang thiết bị chiến đấu của Nga mà còn thấy nước Nga là một đối tác đáng tin cậy đối với họ. [BDV news]

>> Pháp thử nghiệm thành công hệ thống tên lửa phòng không VL MICA

Với sự ủng hộ của Tổng cục trang bị DGA của Bộ Quốc phòng Pháp, công ty MBDA đã tiến hành thử nghiệm hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn VL MICA. VL MICA (pvo.guns.ru) Tại trường thử của DGA ở Biscarosse ngày 13.4, một tên lửa phòng không có điều khiển MICA phóng bằng bệ phóng thẳng đứng trên mặt đất và được điều khiển bởi trung tâm chỉ huy chiến thuật TOC (Tactical Operations Centre) do MBDA phát triển đã đánh chặn thành công một mục tiêu cơ động ở độ cao trung bình ở cự ly hơn 15 km. Bia bay này phỏng tạo một vũ khí tự dẫn. Mục đích thử nghiệm là trình diễn khả năng của hệ thống VL MICA đánh chặn vũ khí chính xác cao phóng từ ngoài tầm hỏa lực phòng không. Các vụ thử hiện nay tiếp sau một loạt thử nghiệm hệ thống do Không quân Pháp tiến hành trong khuôn khổ chương trình SALVE (Sol-Air a Lancement VErtical). Vụ thử vừa tiến hành là lần phóng thứ 17 tên lửa MICA. Tên lửa đánh chặn được lắp đầu tự dẫn chủ động của công ty Thales. Tên lửa được phóng từ contenơ phóng tự hoạt CLA (Conteneur Lanceur Autonome) cấu hình sản xuất loạt, lắp trên bệ phóng thẳng đứng sử dụng khung gầm bánh lốp 6х6. 4 đoàn nước ngoài tham gia theo dõi thử nghiệm đã bày tỏ hài lòng với kết quả phóng. MBDA đã ký một số hợp đồng bán các biến thể triển khai trên bộ và trên tàu của hệ thống VL MICA. VL MICA được phát triển trong khuôn khổ hợp đồng ký vào tháng 12.2005 giữa MBDA và DGA nhằm chế tạo một hệ thống trình diễn công nghệ, bao gồm các xe chỉ huy-điều khiển C2 và bệ phóng với 4 contenơ vận chuyển kiêm ống phóng. VL MICA có tầm bắn đến 20 km, độ cao tác chiến đến 10 km. [VietnamDefence news]

>> Trung Quốc hoàn thiện mạng lưới tên lửa phòng không

Thượng tuần tháng 3.2011, phòng không của không quân Trung Quốc đã tiến hành tập trận tập dượt đánh trả tập kích đường không ồ ạt trong điều kiện nhiễu phức tạp. Hệ thống tên lửa phòng không tối tân nhất của Trung Quốc HQ-9 được cho là làm nhái công nghệ của S-300 và Patriot Trong quá trình tập trận, các hệ thống tên lửa phòng không các loại trong vòng hơn 10 s một chút đã phối hợp tạo ra một lưới hỏa lực ở tầm xa, trung bình và ngắn, trên độ cao lớn, trung bình và nhỏ, thể hiện khả năng gia tăng trong đối phó tiến công đường không. Chuyên gia tên lửa phòng không của viện nghiên cứu vũ khí không quân Trung Quốc Zhu Zhuhua cho rằng, vũ khí tên lửa phòng không Trung Quốc đã đi qua con đường từ các hệ thống thế hệ 1 sản xuất theo mẫu nước ngoài đến các hệ thống thế hệ 2, 3 tự lực phát triển, và bắt đầu phát triển tên lửa phòng không thế hệ 4. Vũ khí hiện đại kết hợp được khả năng phòng không và phòng thủ tên lửa, cho phép tác chiến chống mục tiêu ở tầm ngắn, trung bình và xa, làm việc theo các nguyên lý kỹ thuật khác nhau. Trung Quốc đã đạt sự bứt phá lớn về vũ khí trang bị. Trong tương lai, các hệ thống tên lửa phòng không sẽ là không thể thay thế trong bảo đảm an ninh quốc gia và đấu tranh giành ưu thế trên không. Khi luyện tập đối phó cuộc tấn công đường không ồ ạt vào thượng tuần tháng 3.2011, phòng không của không quân Trung Quốc đã sử dụng hệ thống chỉ huy chiến thuật do Trung Quốc phát triển, cho phép hợp nhất thông tin về tình trạng của tất cả các đơn vị, các hệ thống vũ khí thuộc quyền kiểm soát, tình hình trên không, cho phép bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các đơn vị. Dữ liệu về các máy bay địch do các radar cung cấp được xử lý, dựa vào đó mệnh lệnh được đưa ra, tất cả chỉ mất gần 10 s, kết quả là các hệ thống khác nhau hỗ trợ nhau ngắm bắn các máy bay đối phương. Hiện nay, phòng không của không quân và các đơn vị phòng không lục quân Trung Quốc đều được trang bị các đơn vị tên lửa phòng không. Các hệ thống tên lửa phòng không các loại có thể bao quát toàn bộ không phận. HQ-9 là hệ thống phòng không thế hệ 3, tiên tiến nhất của Trung Quốc và cũng là hệ thống tên lửa phòng không đầu tiên của Trung Quốc có khả năng tác chiến chống tên lửa đường đạn chiến thuật. Tên lửa có chiều dài 9 m, đường kính 0,7 m, trọng lượng 1,3 tấn, tầm bắn tối đa 200 km, độ cao tác chiến tối đa 30 km. HQ-9 đã nâng cao cơ bản khả năng phòng không và phòng thủ tên lửa của quân đội Trung Quốc. Nó có thể bắn hạ không chỉ máy bay tấn công ở tầm xa và trung bình, mà cả tên lửa không-đối-đất, tên lửa hành trình ở độ cao cực nhỏ và tên lửa đường đạn chiến thuật, và như vậy có thể bảo đảm phòng không cho các mục tiêu chiến lược và phòng không lục quân. Ngoài ra, quân đội Trung Quốc còn có các hệ thống phòng không tầm xa HQ-15 (tên do Trung Quốc đặt cho S-300PMU2), tầm trung HQ-16 (là hệ thống tên lửa chế tạo với sự tham gia của Nga dựa trên Buk-М2), hệ thống tên lửa phòng không lục quân HQ-17 (Tor-М1) dùng khung gầm bánh xích, hệ thống tên lửa phòng không độ cao nhỏ PL-9 và các hệ thống khác. Ngoài ra, quân đội Trung Quốc còn có các hệ thống tên lửa phòng không vác vai FN-6 dùng hệ dẫn hồng ngoại, có khả năng đối phó các mục tiêu giả, cũng như nhiễu bề mặt địa hình. FN-6 nặng tổng cộng 17 kg, tên lửa dài 1,5 m, tầm bắn tối đa 5.500 m, độ cao tác chiến 3.800 m. Kết hợp lại, tất cả các hệ thống này tạo ra một lưới tên lửa phòng không khá hoàn chỉnh. [VietnamDefence news]