>> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 2)

Quá trình phát triển của xe tăng Mỹ luôn dựa trên quan điểm ứng dụng công nghệ hiện đại nhất vào thiết kế, tạo ra tiện nghi tối đa cho kíp lái trong vận hành và chiến đấu. >> Các dòng tăng chủ lực mạnh nhất thế giới (kỳ 1) Ngày nay, vị thế của xe tăng trên chiến trường không còn như trước, nhưng đây vẫn là lực lượng tiến công quan trọng. Trong loạt bài này, Đất Việt sẽ giới thiệu những cỗ máy từng được mệnh danh là “vua chiến trường”. Kỳ 2: Xe tăng Mỹ tìm lại danh dự Ngôi sao xuất hiện từ những thất bại Từ trước tới nay, Mỹ luôn ưu tiên phát triển không quân và hải quân, do đó, lực lượng tăng – thiết giáp của nước này không được thực sự coi trọng, đặc biệt từ sau tranh thế giới thứ 2, thời điểm các vũ khí chống tăng phát triển mạnh mẽ. Điều này cũng lý giải cho thất bại của xe tăng Mỹ trước các đối thủ Nga suốt một thời gian dài. Trong cuộc chiến tranh Ấn Độ - Pakistan 1965, Pakistan mất hơn 100 chiếc M-48. Cuộc chiến tranh 6 ngày giữa Israel với khối Arab (năm 1967), M-48 của Jordan đã bị hạ gục đau đớn bởi những chiếc tăng cổ lỗ M-4 Sherman được nâng cấp pháo 105mm. Tuy nhiên, không phải vì thế mà lực lượng xe tăng Mỹ không có “ngôi sao”. Đầu những năm 1960, gặp phải “ác mộng” T-62 của Liên Xô, Mỹ bắt tay với Đức phát triển dự án MBT-70. Kiểu dáng MBT-70 khá thấp (chiều cao khoảng 1,9m) đi ngược lại thiết kế truyền thống của tăng Mỹ. Điểm mới đáng ngạc nhiên ở MBT-70 là nó được trang bị pháo cỡ 152mm tích hợp khả năng phóng tên lửa chống tăng qua nòng, thiết bị nạp đạn tự động… những kỹ thuật chưa bao giờ xuất hiện trên xe tăng Mỹ. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển nhiều vấn đề kỹ thuật phức tạp nảy sinh, chi phí dự án tốn nhiều hơn so với dự tính. Cuối cùng, Mỹ và Đức đã “đường ai nấy đi”. Đức tập trung phát triển dự án mới và cho ra đời xe tăng Leopard 2, còn Mỹ điều phối lại chi phí và phát triển dự án XM815. Sau này được đổi tên thành XM1 – mẫu chế thử của xe tăng chiến đấu chủ lực mang tính cách mạng M1 Abrams. Tiện nghi và an toàn hơn xe tăng Nga Nếu như xe tăng Nga thiết kế theo tiêu chí rẻ, bền, tốt, kíp lái được huấn luyện để sửa chữa tăng trong điều kiện cần thì xe tăng Mỹ thiết kế tích hợp thiết bị điện tử công nghệ cao, giá cả đắt đỏ, đi kèm luôn có đội hình hậu cần đông đảo. Đặc biệt, trường phái thiết kế xe tăng của Mỹ luôn đề cao khả năng sống sót của tổ lái lên hàng đầu. M1 Abrams chính thức đi vào phục vụ trong Lục quân Mỹ từ đầu năm 1980, Xe được ứng công nghệ giáp, điện tử tiên tiến trên thế giới. Toàn thân xe và tháp pháo của M1 được bọc loại giáp phức hợp. Biến thể M1A1 sau này còn được trang bị thêm lớp giáp Uranium nghèo để tăng khả năng phòng vệ trước các vũ khí chống tăng. Bên trong xe tăng M1 Abrams. Bên trong xe Abrams, khoang chứa đạn đặt sau tháp pháo cách biệt với khoang chiến đấu bằng lớp cửa thép. Khoang chứa đạn có hai tấm ván trên nóc, trong trường hợp đạn phát nổ thì sức nổ sẽ thổi bay các tấm ván trên nóc giải phóng toàn bộ năng lượng ra ngoài xe mà không gây ảnh hưởng cho tổ lái. Đây cũng là một trong những điểm mà các chuyên gia Phương Tây luôn đưa ra để chê xe tăng Nga (các mẫu T-54/55, T-62, T-72, T-80, T-90 thì khoang chứa đạn nằm chung với khoang chiến đấu). Mỹ cũng đưa vào M1 thiết bị phòng vệ AN/VLQ-8A “soft kill” có khả năng gây nhiễu các loại tên lửa chống tăng. Tất cả các vị trí trên xe đều lắp các thiết bị chuyên dụng phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ mỗi người: trưởng xe có 6 kính quan sát bao quát 360 độ quanh xe, thiết bị quan sát hồng ngoại độc lập hoạt động cả ngày/đêm, tự động quét khu vực, tự chuyển thông tin về mục tiêu cho pháo thủ; pháo thủ có kính ngắm chính, khí tài ảnh nhiệt; lái xe quan sát qua màn hình hiển thị tình trạng nhiên liệu, điện năng, thiết bị điện tử và kính quan sát hỗ trợ thiết bị hồng ngoại. Ngoài ra, cũng như các dòng xe tăng hiện đại, M1 Abrams lắp thiết bị đo xa laser và máy tính điều khiển hỏa lực. Loại máy tính đạn đạo trên M1 sẽ tự động tính toán phần tử bắn dựa trên những thông tin thu được từ các sensor. Có thể nói, M1 Abram được tích hợp nhiều công nghệ điện tử tiên tiến trợ giúp tối đa cho tổ lái trong cuộc chiến tranh hiện đại cần có độ chính xác cao và tốc độ nhanh. Từ chối mang tên lửa Sở hữu nhiều tính năng tiên tiến nhưng M1 Abrams cũng từ chối không ít công nghệ hiện đại. Xét về sức mạnh hỏa lực, trong khi Nga luôn tìm cách phát triển vũ khí cho xe tăng thì Mỹ lại có xu hướng rút gọn. Hỏa lực của M1 Abrams là một pháo nòng trơn 120mm M256 có khả năng bắn được hầu hết các loại đạn nhưng các nhà thiết kế kiên quyết từ chối việc phóng tên lửa qua nòng pháo. Pháo 120mm thể hiện sức mạnh. M1 cũng không sử dụng máy nạp đạn tự động, do đó tốc độ nạp đạn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật và sức khỏe của người nạp đạn, cũng như điều kiện địa hình. M1 Abrams sử dụng loại động cơ tuốc bin khí đa nhiên liệu cho phép một xe tăng có trọng lượng lên tới gần 70 tấn di chuyển tốc độ 67km/h. Loại động cơ này có một nhược điểm lớn là tiêu tốn quá nhiều nhiên liệu. “Dòng tăng cuối cùng” của Mỹ? Người ta thường thấy hình ảnh các loại xe tăng T-80, T-90 của Nga bay lên khỏi mặt đất khi vượt chướng ngại vật. Nhưng đối với M1 Abrams không có chuyện đó, bánh xích vẫn bám sát mặt đường. Tuy nhiên, thao diễn là một chuyện, chiến đấu lại là chuyện khác. Một trong những cuộc chiến chứng minh hiệu quả của M1 Abrams là cuộc chiến tranh vùng Vịnh 1991. Tại đây, các sư đoàn tăng M1 của Mỹ đối đầu với các xe tăng của Quân đội tăng Iraq trang bị chủ yếu xe tăng do Liên Xô sản xuất (T-54/55, T-62, T-72). Các xe tăng M1 Abrams đã đánh bại hoàn toàn các đơn vị tăng Iraq với con số thiệt hại tối thiểu chưa từng thấy. Theo số liệu do phía Mỹ công bố, tổng kết cuộc chiến tranh vùng Vịnh, chỉ có 18 chiếc M1 Abrams bị phá hủy (9 chiếc có thể khôi phục lại). Đồng thời, cần nhớ rằng T-72 mà Iraq sử dụng chưa hẳn là biến thể tiên tiến của T-72. Vì là biến thể xuất khẩu, T-72 của Iraq vẫn dụng giáp thép truyền thống (không có giáp phản ứng nổ, pháo tăng không có khả năng phóng tên lửa qua nòng, thiết bị ngắm bắn - quan sát có nhiều hạn chế…) Tuy “tỏa sáng” nhưng M1 Abrams có thể là dòng tăng cuối cùng của Mỹ. Theo đó, Quân đội Mỹ có dự định dừng thiết kế xe tăng mới, chỉ duy trì cải tiến xe tăng M-1 Abrams. Trong chiến tranh hiện đại, vai trò của xe tăng đang có chiều hướng suy giảm. Ngay bản thân nước Nga – quốc gia có truyền thống coi trọng sức mạnh tăng – thiết giáp – số lượng xe tăng bị cắt giảm mạnh mẽ, sau khi Liên bang Xô Viết tan vỡ.

>> Tên lửa đánh chặn - trò lừa đảo hay sai sót vô vọng

Từ khi có bom nguyên tử và các phương tiện bay có tầm xuyên lục địa mà điển hình là máy bay ném bom chiến lược và tên lửa đường đạn vượt đại châu, vũ khí nguyên tử trở thành một phương tiện răn đe chiến lược. Đồng thời, vấn đề phòng chống vũ khí nguyên tử cũng được các cường quốc quân sự nỗ lực phát triển nhằm tìm kiếm cơ hội sống sót trong cuộc đụng độ hạt nhân có thể xảy ra. Trong cuộc chạy đua ráo riết đó, Mỹ và Nga đi theo hai hướng khác nhau và đã đạt được những kết quả có thể tạo ra một cuộc cách mạng mới trong quân sự. Từ hệ thống tên lửa đánh chặn của Mỹ... Ngày 22/6/1997, tại trường thử tên lửa trên quần đảo Marsall (Thái Bình Dương), Mỹ đã tiến hành thử nghiệm thành công loại tên lửa chống tên lửa do hãng Boeing chế tạo. Đây là một kiểu tên lửa hoàn toàn mới, được trang bị đầu tìm kết hợp ra-đa và hồng ngoại có khả năng phát hiện các mục tiêu thật trong nhiều mục tiêu giả ngoài khí quyển. Sau cuộc thử nghiệm thành công đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố Mỹ sẽ chuẩn bị sẵn sàng triển khai hệ thống tên lửa chống tên lửa. Với khả năng đó, Mỹ sẽ rút khỏi Hiệp ước phòng thủ tên lửa đã từng ký kết với Nga năm 1972. Quốc hội Mỹ đã phê chuẩn cung cấp 17 tỷ USD từ năm 1997 đến năm 2002 để triển khai hệ thống tên lửa chống tên lửa nhằm ngăn chặn tên lửa đường đạn từ bất kỳ hướng nào nhằm vào nước Mỹ. Hệ thống tên lửa chống tên lửa, hoặc tên lửa đánh chặn, được đánh giá như vũ khí nguyên tử ra đời cách đây nửa thế kỷ và có tác dụng răn đe không nhỏ. Đối với Nga, thành công của Mỹ trong việc chế tạo tên lửa đánh chặn là một bước mới trong cuộc chạy đua vũ trang. Trong chiến dịch vận động bầu cử, Tổng thống Mỹ G.W.Bush hứa hẹn triển khai hệ thống tên lửa đánh chặn trong thời hạn sớm nhất theo khả năng có thể, đồng thời đề nghị Liên bang Nga sửa đổi Hiệp ước phòng chống tên lửa (ABM) ký kết năm 1972 giữa Mỹ và Liên Xô trước đây. Nếu phía Nga không đồng ý, Mỹ sẽ vẫn rút khỏi hiệp ước này. Trong báo cáo dự toán ngân sách quốc phòng 2001-2005, Bộ Quốc phòng Mỹ đã từng dự chi 15 tỷ USD cho kế hoạch này. "Một trò lừa đảo" hay sai sót vô vọng Tuy nhiên, một số nhà khoa học Mỹ tỏ ý lo ngại về tính hiệu quả của tên lửa đánh chặn. Có người còn khuyên Mỹ nên từ bỏ kế hoạch này. Các nhà khoa học thuộc Viện Vật lý Mogan của Mỹ cho biết kỹ thuật hiện thời của Mỹ chưa có khả năng phân biệt đầu đạn thật với đầu đạn giả của đối phương. Tờ New York Time tiết lộ: "Để thí nghiệm thành công tên lửa đánh chặn, Bộ Quốc phòng Mỹ cố ý sử dụng đầu đạn mục tiêu khá đơn giản với số lượng ít để đầu đạn đánh chặn dễ nhận biết". Giáo sư khoa học Thomat Poston - cố vấn khoa học của Hải quân Mỹ vào đầu những năm 1980 đã từng giúp Mỹ phát triển thành công tên lửa đường đạn xuyên lục địa phóng từ tàu ngầm Trident-2, đã nhận xét với vẻ hoài nghi về tên lửa đánh chặn của Mỹ. Thậm chí, ông còn cho rằng hệ thống phòng thủ tên lửa là "một trò lừa đảo". Dư luận được biết sau chiến tranh vùng Vịnh, Thomat Poston đã từng đơn thương độc mã phanh phui các tuyên bố thổi phồng quá mức của Lầu Năm Góc về tỉ lệ thành công của hệ thống chống tên lửa "Patriot" trong cuộc đọ sức với tên lửa đường đạn "Scud" của Iraq. Nhà vật lý học lừng danh này của Mỹ đã nghiên cứu kỹ lưỡng những vụ thử tên lửa đánh chặn của Lầu Năm Góc và rút ra kết luận rằng công nghệ tên lửa đánh chặn không có cơ hội thành công. Trên thực tế, hệ thống phòng thủ tên lửa theo kiểu dùng một tên lửa bắn chặn một tên lửa khác là cực kỳ khó khăn và phức tạp. Đó là chưa tính đến khả năng đối phương sử dụng biện pháp đối phó bằng cách phóng ra hàng loạt đầu đạn giả dễ chế tạo từ một tên lửa đường đạn. Năm 1996, Nira Schwartz - một nhà khoa học chủ chốt hãng công nghiệp quân sự TRW của Mỹ đã lập luận rằng, công nghệ tên lửa đánh chặn đã từng có những sai sót vô vọng. Trong khi nghiên cứu kỹ dữ kiện về các vụ thử tên lửa đường đạn, Thomat Poston phát hiện thấy kỹ thuật cảm biến của tên lửa đánh chặn đã không có khả năng phân biệt được đầu đạn giả với đầu đạn hạt nhân thật. Theo Thomat Poston, trong cuộc thử nghiệm thực tế đầu tiên của hệ thống phòng thủ vào tháng 6/1997, tên lửa đánh chặn phải nhận ra một đầu đạn thật từ tám đầu đạn giả, nhưng thực tế là thiết bị cảm biến này đã hoàn toàn bất lực. Vì thế, trong các vụ thử tiếp theo, Mỹ đã không sử dụng nhiều đầu đạn giả mà chỉ dùng một đầu đạn dưới dạng một quả bóng bạc sáng loáng có thể dễ dàng nhận biết đến mức thiết bị cảm biến này không thể nhầm lẫn được. Thomat Poston đã thông báo cho các cố vấn của Tổng thống Mỹ về những phát hiện của ông và khẳng định thêm rằng mặc dù tên lửa có thể dễ bị bắn chặn ở giai đoạn chúng di chuyển chậm ngay sau khi rời bệ phóng, nhưng giữa khả năng có thể với thực tế còn khác nhau xa. Giai đoạn đẩy của tên lửa đường đạn xuyên lục địa kéo dài từ 120 giây đến 210 giây sau khi được phóng đi, sau đó tốc độ của chúng tăng lên tới 7 km/giây. Trong khi đó hầu hết các tên lửa đánh chặn chiến trường hiện nay của Mỹ chỉ có tốc độ 1,5 đến 2,5 km/giây. Một số kiểu tên lửa mới có thể bay nhanh hơn như tên lửa phòng không S-400 và S-500 của Nga. Nhưng Chính phủ Mỹ tuyên bố rằng họ chưa có kế hoạch thiết kế tên lửa đánh chặn bay nhanh hơn 4,5 km/giây (phóng từ biển) hoặc 5,5 km/giây (phóng từ trên mặt đất). Rõ ràng, để đánh chặn có hiệu quả còn phải nghiên cứu chế tạo tên lửa đánh chặn bay nhanh hơn thế. Trong lĩnh vực chống tên lửa, các nhà khoa học Nga đi theo hai hướng: một là chế tạo tên lửa đánh chặn và họ đã đạt được nhiều thành tựu không thua kém Mỹ; hai là chế tạo các hệ thống phòng thủ dựa trên những nguyên lý khoa học hoàn toàn mới, khác với cách làm của Mỹ, theo một chương trình mang mật danh "Planeta". Dư luận Phương Tây gọi chương trình này là đề án "Trust". Phụ trách chương trình là Viện sĩ R. Avramenco. Tên lửa đánh chặn của Mỹ liệu có đủ nhanh để tiêu diệt tên lửa đạn đạo của Nga Mỹ dự định triển khai tên lửa đánh chặn ở Ba Lan có tốc độ bay đủ nhanh để bắn hạ tên lửa xuyên lục địa của Nga, một nhà nghiên cứu Mỹ cho biết. Thông tin này hoàn toàn trái ngược với những gì Mỹ khẳng định trước đó. Ted Postol, giáo sư tại Học viện Công nghệ Massachusetts, một người luôn chỉ trích hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ cho biết, Cơ quan phòng thủ tên lửa Mỹ (MDA) đang đánh giá thấp tốc độ tên lửa đánh chặn của mình và đánh giá quá cao tốc độ tên lửa tầm xa của Nga. Tuy nhiên người phát ngôn của MDA, Rick Lehner, ngay lập tức thanh minh do Postol không tiếp cận được với các tài liệu thử tên lửa nên những nhận xét của ông là "hoàn toàn sai". Hiện tại Mỹ đang đàm phán để lắp đặt 10 tên lửa đánh chặn ở Ba Lan, một radar dò tìm mục tiêu ở Cộng hòa Séc để đối phó với cái họ gọi là đe dọa tên lửa từ phía Iran. Phía Nga kịch liệt phản đối kế hoạch của Mỹ với lý do châu Âu có thể bị biến thành nơi tấn công tên lửa của Nga. Nhưng phía Mỹ liên tục phủ nhận điều này. Còn Giáo sư Postol cho biết người Mỹ "có thể lo châu Âu không chấp nhận kế hoạch, vì vậy họ đành phải nói dối rằng các tên lửa đánh chặn của họ không nhanh bằng tên lửa đạn đạo của Nga". Và ông cũng cho rằng muốn đánh chặn được tên lửa của Iran, thì tên lửa của Mỹ phải mạnh hơn loại tên lửa hiện họ đang công bố. "MDA cho biết tên lửa đánh chặn có tốc độ tương đối chậm, bởi vì họ phải có tên lửa đạt tốc độ không vượt quá tên lửa đạn đạo của Nga", ông nói trong một cuộc họp báo. "Họ cho biết chúng chỉ có tốc độ 6,3km/giây. Với tốc độ này, tên lửa đánh chặn sẽ không thể giao chiến được với tên lửa đạn đạo Nga… Nhưng trên thực tế, tốc độ của tên lửa đánh chặn này đạt tới gần 9km/giây, và với tốc độ đó hệ thống phòng thủ tên lửa ở châu Âu mới có thể chống đỡ được tên lửa của Iran". "Nếu tốc độ nhỏ hơn, tên lửa đánh chặn sẽ không thể bảo vệ được những nơi mà trước đó họ cho rằng có thể bảo vệ", ông Postol tuyên bố. Hải quân Nga sẽ tăng cường vũ khí chính xác cao cho Hạm đội Ban-tích để đáp trả việc Ba Lan cho Mỹ triển khai tên lửa Patriot gần với biên giới Nga. "Các thành tố trên biển, dưới nước và trên không của Hạm đội Ban-tích sẽ được tăng cường. Thêm nhiều tàu hộ tống hiện đại được trang bị tên lửa hành trình có độ chính xác cao sẽ gia nhập hạm đội", hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời của một quan chức cao cấp của Hải quân Nga. Thông tin nói trên được đưa ra chỉ một ngày sau khi Bộ Quốc phòng Ba Lan tuyên bố quân đội Mỹ sẽ triển khai tên lửa Patriot tại thị trấn Mo-rác của nước này. Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan B. Klich cho biết, các tên lửa Patriot của Mỹ có mặt tại Ba Lan vào cuối tháng 3. Theo đánh giá ban đầu, để xây dựng căn cứ quân sự cho các binh lính và tên lửa Patriot tại Ba Lan chỉ cần mất 2 tháng. Từ lâu nay, nhiều đơn vị quân đội Ba Lan đã đóng ở Mo-rác. Do đó ở thị trấn này có rất nhiều doanh trại, khu huấn luyện. "Ở Mo-rác chúng tôi có thể cung cấp những điều kiện tốt nhất cho quân Mỹ và căn cứ kĩ thuật tốt nhất cho hệ thống tên lửa", ông Klich nói. Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan cũng khẳng định việc chọn Mo-rác để triển khai tên lửa không phải vì thị trấn này gần biên giới của Nga, hay bất cứ lí do chính trị nào khác, mà đơn giản bởi ở đây đã có sẵn hạ tầng quân sự. Tuy nhiên, thực tế Mo-rác chỉ cách tỉnh Ka-li-nin-grát của Nga chưa đầy 100 km. Nga đã quyết liệt phản đối kế hoạch của Mỹ dưới thời chính quyền Bush định triển khai các bộ phận cấu thành của hệ thống phòng thủ tên lửa (NMD) với hệ thống tên lửa đánh chặn đặt ở Ba Lan và ra-đa ở Séc. Nga đã đề cập đến khả năng sẽ triển khai hệ thống tên lửa tầm ngắn Iskander-M ở Ka-li-nin-grát để đáp lại nếu Mỹ vẫn tiếp tục kế hoạch trên. Căng thẳng giữa hai bên bùng phát khi ấy như thời chiến tranh lạnh. Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Mỹ B. Obama tuyên bố xem xét lại kế hoạch NMD, thì Nga cho biết sẽ ngừng việc triển khai tên lửa Iskander-M gần Ba Lan. Mặc dù vậy, Vac-sa-va vẫn đề nghị Washington triển khai tên lửa Patriot ở Ba Lan mặc dù Mỹ không triển khai NMD ở nước này. Cuối năm 2009, Mỹ và Ba Lan kí một thỏa thuận đặt ra điều kiện cho việc quân Mỹ triển khai trên lãnh thổ Ba Lan. Theo đó, hệ thống tên lửa Patriot sẽ được tích hợp vào hệ thống an ninh quốc gia Ba Lan và khoảng 100 lính Mỹ sẽ quản lí đơn vị tên lửa Patriot với tám bệ phóng này. Nhiều nhà quan sát lo việc Mỹ đặt tên lửa ở gần biên giới Nga làm xói mòn niềm tin giữa Matxcova và Washington, điều vô cùng nguy hại trong bối cảnh hai bên đang nỗ lực đàm phán để đạt được một hiệp ước mới nhằm thay thế Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược giai đoạn I đã hết hạn ngay từ ngày 5/12/2009. Trong 2 ngày 21 và 22 tháng 1, Trợ lý Tổng thống Nga phụ trách các vấn đề quốc tế, ông S.Prikhodko và Tổng Tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga, Đại tướng N.Makarov sẽ thảo luận cùng Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, ông James Johns và Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Đô đốc M.Mullen, vấn đề hoàn chỉnh văn kiện mới. Trung Quốc tuyên bố thử nghiệm thành công tên lửa đánh chặn Tháng 12/2010, Bắc Kinh tuyên bố thử thành công tên lửa đánh chặn đầu tiên chỉ ít ngày sau khi Mỹ quyết định bán vũ khí cho đảo Đài Loan. "Việc thử nghiệm tên lửa mặt đất loại đánh chặn trên không đã đạt được mục tiêu đề ra", thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết. Bắc Kinh cũng khẳng định rằng việc thử nghiệm này mang tính chất phòng thủ và không nhắm đến một nước nào khác, hãng tin Xinhua dẫn thông báo trên. Loại tên lửa thử nghiệm được cho là loại phóng đi từ mặt đất và đánh chặn mục tiêu khi nó đang trên không trung. Tuyên bố về thử tên lửa thành công này được đưa ra chỉ ít ngày sau khi Mỹ bật đèn xanh cho việc bán loại tên lửa phòng không tân tiến Patriot cho Đài Loan. Hợp đồng bán vũ khí giá trị nhiều tỷ USD và có xuất xứ từ thời ông George Bush còn làm Tổng thống Mỹ. Trung Quốc đã ngay lập tức lên án việc Mỹ bán vũ khí tên lửa cho Đài Loan. "Mỗi thương vụ bán vũ khí của Mỹ cho Đài Loan đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mối quan hệ Trung-Mỹ. Thương vụ này cũng không phải ngoại lệ", Reuters trích bình luận của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra. Trung Quốc luôn khẳng định Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc cách đây hơn ba chục năm, Mỹ cũng khẳng định ủng hộ chính sách "một Trung Quốc", nhưng vẫn duy trì việc quan hệ quân sự với Đài Loan. Bắc Kinh từng tuyên bố không loại trừ khả năng dùng vũ lực nếu Đài Loan tuyên bố độc lập. Vũ khí của dạng vật chất thứ tư Viện sĩ Avramenco cho biết, giải pháp do nhóm của các ông theo đuổi nhằm chế tạo vũ khí phòng thủ với chi phí ít hơn, nhưng lại có hiệu quả gấp nhiều lần so với giải pháp tên lửa đánh chặn của Mỹ. Đó là vũ khí plasma. Theo ông, ý tưởng vũ khí plasma của Nga là sử dụng bức xạ lade hoặc bức xạ siêu cao tần cực mạnh, tạo ra một khu vực khí quyển bị plasma hoá chuyển động với tốc độ cực lớn trong khí quyển. Plasma là một trạng thái vật chất thứ tư của vật chất, cùng với ba trạng thái khác là chất khí, chất lỏng, chất rắn. Thực chất, plasma là một môi trường bao gồm các điện tích (ion dương và điện tích âm), nhưng xét về mật độ toàn khối là trung hoà về điện. Điều đáng chú ý của plasma là tính chất khí động của nó khác hẳn với không khí. Bất kỳ một khí tài bay nào, dù đó là máy bay, tên lửa hoặc đầu đạn thông thường khi bay vào khu vực khí quyển bị plasma hoá sẽ bị lộn nhào như chong chóng và bị vỡ vụn thành nhiều mảnh ngay tức khắc. Ngay cả ở độ cao 50 km, chùm tia lade hoặc bức xạ siêu cao tần đều có thể làm cho khí quyển thay đổi căn bản về tính chất khí động để vô hiệu hoá khả năng bay bằng hiệu ứng khí động trong không khí của các khí tài bay. Về ưu việt của vũ khí plasma, Viện sỹ Avramenco cho biết: "So với vũ khí plasma, tên lửa đánh chặn của Mỹ cũng giống như công cụ thời đồ đá so với các phương tiện kỹ thuật của thế kỷ XX. Tốc độ chuyển động của tên lửa đánh chặn của Mỹ giỏi lắm cũng chỉ chuyển động được với tốc độ 5 km trong một giây, còn tốc độ của vũ khí plasma là tốc độ của ánh sáng, nghĩa là gần 300.000 km trong một giây! Còn một ưu điểm cơ bản nữa của vũ khí plasma là có thể thử nghiệm và kiểm tra nhiều lần nhưng không gây ô nhiễm môi trường sinh thái. Vũ khí tên lửa đánh chặn của Mỹ không thể thử nghiệm được như vậy vì rất tốn kém và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng". Các nhà khoa học Nga đã có đề án thiết kế chế tạo vũ khí plasma, vấn đề còn lại là bảo đảm kinh phí và phối hợp hoạt động của các nhà kỹ thuật. Tại trường thử Vladimir-30, các nhà khoa học quân sự Nga đã thí nghiệm thành công sử dụng vũ khí plasma bắn rơi đầu đạn. Như vậy, lần đầu tiên các nhà khoa học Nga đã vượt qua một khó khăn căn bản về mặt kinh tế: Vũ khí phòng thủ rẻ gấp nhiều lần so với vũ khí tấn công. Thí dụ, chi phí để chế tạo tên lửa đánh chặn A-135 trước đây của Nga nhiều gấp hàng chục lần chi phí chế tạo vũ khí plasma hiện nay. Viện sĩ Avramenco cho biết: "Chương trình "Planeta" sẽ tạo ra một cuộc cách mạng thực sự trong phòng thủ. Nó sẽ làm phá sản nhiều công ty công nghiệp quân sự hàng đầu như Boeing, Lockheed, Mc.Donnel Doughlas của Mỹ và nhiều công ty công nghiệp quân sự khác. Kỷ nguyên máy bay chiến đấu, tên lửa hành trình, tên lửa đường đạn không còn tác dụng sẽ đến. Hiện nay, người Mỹ đang triển khai vũ khí lade với nhiều phương án phòng thủ khác nhau. Nhưng chưa có một nước nào có khả năng tiến hành thử nghiệm thành công vũ khí plasma như của Nga"

>> Vũ khí chính xác cao thay đổi chiến tranh công nghệ cao

Vũ khí chính xác cao đã có đóng góp đặc biệt vào việc xác định tính chất cúa đấu tranh vũ trang trong không trung và các cuộc xung đột quân sự cuối thế kỷ 20. Dưới tác động của việc nhận ồ ạt vào trang bị các loại vũ khí chính xác cao mới, hình thức và phương pháp sử dụng các phương tiện tiến công đường không-vũ trụ sẽ có tính chất khác và nội hàm sẽ được bổ sung cơ bản. Khi đánh giá vai trò của vũ khí chính xác cao trong giải quyết các nhiệm vụ của các cuộc xung đột quân sự thập kỷ gần đây và xét đến triển vọng phát triển các vũ khí này vào đầu thế kỷ 21, có thể khẳng định chắc chắn rằng, nó vẫn sẽ có ảnh hưởng quyết định đến việc xác định tính chất đấu tranh vũ trang không chỉ trong không trung mà cả trong không trung - vũ trụ. Một trong những mối đe dọa chính đối với an ninh quốc gia của Liên bang Nga trong môi trường không trung - vũ trụ là việc trang bị ồ ạt cho Quân đội Mỹ và NATO vũ khí chính xác cao hiện đại. Đồng thời, người ta đang tích cực phát triển hạ tầng bảo đảm sử dụng hiệu quả vũ khí chính xác cao: Các hệ thống trinh sát, liên lạc, chỉ huy, điều phối hoạt động của tất cả các lực lượng và phương tiện tham gia các chiến dịch đường không và đường không - vũ trụ. Vũ khí chính xác cao đã có đóng góp đặc biệt vào việc xác định tính chất cúa đấu tranh vũ trang trong không trung và các cuộc xung đột quân sự cuối thế kỷ 20. Dưới ảnh hưởng của nó, các hình thức và phương pháp sử dụng chiến đấu các phương tiện tiến công đường không liên tục được phát triển, chiến thuật hoạt động của các cụm lực lượng không quân có sự thay đổi, xuất hiện những thủ đoạn chiến thuật mới để chế áp hệ thống phòng không và tấn công các mục tiêu mặt đất khác nhau. Nhìn chung, vũ khí chính xác cao được hiểu là vũ khí nhờ được dẫn bảo đảm tiêu diệt có lựa chọn các mục tiêu cơ động và tĩnh tại trong mọi điều kiện, tình huống với xác suất gần bằng 1. Thông thường trong các cuộc chiến tranh thế kỷ 21, đòn tấn công đầu tiên vào đối phương do các tàu nổi và tàu ngầm trang bị tên lửa hành trình tầm xa thực hiện. Đặc điểm nổi bật của vũ khí chính xác cao so với các vũ khí thông thường là nó được trang bị hệ dẫn bằng lệnh, tự hoạt hoặc kết hợp để thực hiện việc điều khiển quỹ đạo bay đến mục tiêu (đối tượng tiêu diệt) và bảo đảm xác suất tiêu diệt mục tiêu tùy thuộc các thông số của mục tiêu bị tấn công. Tùy thuộc vào loại phương tiện mang, vũ khí chính xác cao có thể là loại triển khai trên máy bay, trên biển hay trên mặt đất. Trong 10 năm tới có thể xuất hiện cả vũ khí chính xác cao triển khai trong vũ trụ. Chúng ta sẽ xem xét vũ khí chính xác cao trang bị cho máy bay lớp không - đối - đất. Thuộc về lớp vũ khí này là các loại vũ khí hàng không sau đây: tên lửa hành trình, tên lửa có điều khiển đa dụng không đối diện, bom có điều khiển và bom chùm có điều khiển, tên lửa chống radar, tên lửa chống hạm. Tùy thuộc vào loại hệ dẫn lắp trên vũ khí, vũ khí hàng không chính xác cao chia thành: vũ khí chính xác cao với các hệ dẫn quang - điện tử (truyền hình, ảnh nhiệt, laser); vũ khí chính xác cao với hệ dẫn radar thụ động; vũ khí chính xác cao với hệ dẫn radar chủ động (sóng mm); vũ khí chính xác cao với hệ dẫn quán tính và có hiệu chỉnh theo hệ thống đạo hàng vệ tinh NAVSTAR (GPS); vũ khí chính xác cao với hệ dẫn kết hợp (các hình thức kết hợp các hệ dẫn kể trên). Tùy thuộc vào tầm xa tối đa sử dụng chiến đấu từ các máy bay mang, vũ khí hàng không chính xác cao được chia thành vũ khí chính xác cao tầm xa (trên 100 km); vũ khí chính xác cao tầm trung (đến 100 km); vũ khí chính xác cao tầm ngắn (đến 20 km). Các chương trình khoa học kỹ thuật chính trong lĩnh vực phát triển vũ khí hàng không chính xác cao lớp này là nhằm tăng tốc độ và tầm bắn, nâng cao độ chính xác bắn, giảm độ bộc lộ radar và quang học, sử dụng các hệ dẫn kết hợp cho phép sử dụng vũ khí trong mọi điều kiện thời tiết. Được đặc biệt chú trọng là việc trang bị cho vũ khí chính xác cao các loại phần chiến đấu khác nhau, yếu tố làm mở rộng đáng kể dải nhiệm vụ chiến đấu có thể thực hiện và tính lựa chọn trong tấn công. Khi đánh giá vai trò của vũ khí chính xác cao trong việc giải quyết các nhiệm vụ của các cuộc xung đột quân sự thập niên gần đây và xét đến các triển vọng phát triển vũ khí này vào đầu thế kỷ 21, có thể khẳng định chắc chắn rằng, nó vẫn sẽ có ảnh hưởng quyết định đến việc hình thành tính chất cuộc đấu tranh vũ trang không chỉ trong không trung mà cả trong không trung-vũ trụ. Có tác động lớn nhất đến quá trình này sẽ là các yếu tố sau đây: 1. Sự gia tăng số lượng vũ khí chính xác cao trong kho vũ khí chung. Ngay hiện tại, dự trữ các vũ khí hàng không chính xác cao các loại trong quân đội các cường quốc nước ngoài chính đã là hàng chục ngàn đơn vị, còn lượng vũ khí chính xác cao sản xuất ra hàng năm là hàng ngàn đơn vị. Điều đáng lưu ý các các nước đang phát triển cũng nỗ lực sở hữu các kho vũ khí chính xác cao. 2. Khả năng sử dụng vũ khí chính xác cao từ các tuyến nằm ngoài không chỉ khu vực hoạt động của các vũ khí phòng không, mà cả ngoài các khí tài thông tin phòng không. Việc này được thực hiện bằng cách phát triển vũ khí chính xác cao tầm bắn xa, cũng như bằng cách áp dụng các quỹ đạo bay khác nhau cho vũ khí chính xác cao cho phép thực hành phóng chúng từ máy bay mang từ ngoài đường chân trời vô tuyến. 3. Mở rộng dải độ cao và tốc độ sử dụng vũ khí chính xác cao từ môi trường không trung cho đến không trung-vũ trụ. Hiện nay, Mỹ và NATO đã triển khai hàng loạt chương trình nghiên cứu chế tạo các loại tên lửa có điều khiển siêu vượt âm và tên lửa hành trình siêu vượt âm. Bom JDAM là vũ khí chính xác cao trang bị hệ dẫn quán tính có hiệu chỉnh theo hệ thống đạo hàng vệ tinh NAVSTAR. Những điểm khác biệt ở các loại vũ khí này sẽ là phản ứng nhanh và linh hoạt trong sử dụng chiến đấu, khó bị tổn thương, tấn công có tính bất ngờ và bí mật cao nhờ khả năng sử dụng từ mọi hướng, trong mọi điều kiện thời tiết và bất kể ngày đêm. 4. Tạo cho vũ khí chính xác cao các đặc tính “mọi thời tiết”, cho phép sử dụng nó hiệu quả trong mọi tình huống, bất kể điều kiện thời tiết và ngày đêm. Kết quả là trong tương lai gần, độ chính xác bắn của các loại vũ khí chính xác cao chủ yếu sẽ không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Yếu tố này đã được phát triển nhờ phát triển các hệ dẫn khác nhau cho vũ khí chính xác cao. Hiện nay, nhiều loại vũ khí sát thương được trang bị hệ dẫn quán tính có hiệu chính theo hệ thống đạo hàng vệ tinh NAVSTAR (GPS), cũng như ccs hệ dẫn kết hợp làm việc dựa trên các nguyên tắc vật lý khác nhau. 5. Mở rộng danh mục các mục tiêu có thể bị tiêu diệt bằng vũ khí chính xác cao và sự xuất hiện khả năng thực hiện nguyên tắc tác động có lựa chọn đối với các mục tiêu. Yếu tố này đã được phát triển là nhờ việc phát triển cho vũ khí chính xác cao các phần chiến đấu khác nhau. Các mẫu vũ khí chính xác cao đầu tiên chỉ có khả năng tiêu diệt các mục tiêu điểm được bảo vệ yếu về mặt kỹ thuật công trình. Hiện nay, người ta đã phát triển cho vũ khí chính xác cao các phần chiến đấu xuyên bê tông, có khả năng tiêu diệt hiệu quả các mục tiêu kiên cố, nằm sâu dưới đất. Người ta cũng đang ráo riết nghiên cứu chế tạo vũ khí chính xác cao phi sát thương. Nằm trong số này có các loại đạn vi ba dùng để tiêu diệt bằng xung điện từ các loại thiết bị điện tử khác nhau, các loại đạn được nhồi hỗn hợp hợp chất grafit dẫn điện để làm hỏng các hệ thống cấp điện. 6. Khả năng Mỹ và NATO chế tạo được vào khoảng năm 2015 “Hệ thống tích hợp tiên tiến sử dụng vũ khí chính xác cao”. Dự kiến, trong thành phần hệ thống này sẽ tích hợp các phương tiện tiến công được trang bị vũ khí chính xác cao (máy bay, tàu mặt nước và tàu ngầm, các hệ thống mặt đất, các máy bay không người lái tiến công), và hạ tầng thông tin-chỉ huy thống nhất cho tất cả các loại vũ khí chính xác cao (hệ thống quan sát và trinh sát toàn cầu, hệ thống liên lạc và truyền dữ liệu, hệ thống chỉ huy và kiểm soát). Hệ thống này có vai trò quyết định trong khái niệm chiến tranh lấy mạng làm trung tâm đang được xây dựng ở Mỹ. Máy bay ném bom chiến lược B-2 Spirit. Dưới ảnh hưởng của việc nhận ồ ạt vào trang bị các loại vũ khí chính xác cao mới, các hình thức và phương pháp sử dụng chiến đấu các phương tiện tiến công đường không - vũ trụ sẽ có tính chất mới và được bổ sung cơ bản về nội dung. Điều đó sẽ thể hiện trước hết ở chỗ tất cả hành động chiến đấu sẽ có tính không trung - vũ trụ rõ nét và sẽ được thực hiện trong một môi trường không trung - vũ trụ thống nhất. Sẽ xuất hiện hàng loạt các đặc điểm mới được quy định bởi sự hoàn thiện về chất các vũ khí chính xác cao. Gồm: - Một là, các tham số không gian của hoạt động chiến đấu sẽ tăng mạnh và sẽ gia tăng khối lượng nhiệm vụ quy mô chiến dịch - chiến lược và chiến lược được thực hiện. Xu hướng này có liên quan tới việc tăng tầm sử dụng vũ khí chính xác cao và khả năng sử dụng nó hiệu quả để tấn công các mục tiêu nằm sâu trong hậu phương đối phương. - Hai là, nhờ nâng cao tính lựa chọn trong sử dụng vũ khí chính xác cao, xuất hiện khả năng giải quyết tổ hợp và đồng thời các nhiệm vụ chủ yếu của các chiến dịch (hoạt động chiến đấu) ở ngay giai đoạn đầu cuộc xung đột quân sự. - Ba là, tốc độ diễn biến và cường độ chiến đấu sẽ tăng mạnh, và do đó là giảm thời hạn thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu chủ yếu. - Bốn là, xuất hiện khả năng thực tế để đạt tính bất ngờ chiến thuật, nhất là khi thực hiện đòn tấn công tên lửa - không quân đầu tiên của chiến dịch tiến công đường không. Xu hướng này được quy định một mặt, bởi sự gia tăng đáng kể tiềm lực chiến đấu của các cụm lực lượng phương tiện tiến công đường không - vũ trụ, điều đó cho phép phát động chiến sự bằng các cụm lực lượng có sẵn mà không phải tăng cường trước cho chúng, mặt khác là bởi khả năng sử dụng vũ khí chính xác cao từ các tuyến nằm ngoài vùng kiểm soát của các phương tiện thông tin của đối phương, cũng như từ các hướng bất ngờ. - Năm là, khi thực hiện các đòn tấn công ồ ạt, sẽ xảy ra những thay đổi về kết cấu chiến dịch-chiến thuật của ác phương tiện tiến công đường không - vũ trụ có liên quan tới việc gia tăng số lượng lực lượng hoạt động trong thê đội các phương tiện sát thương không người lái. Các kỹ thuật viên trên tàu sân bay đang lắp bom GBU dẫn đường bằng laser lên chiến đấu cơ. Xu hướng này được quy định bởi sự gia tăng số lượng các loại vũ khí chính xác cao như tên lửa hành trình phóng từ trên không và từ biển vốn sẽ có khả năng độc lập giải quyết hầu như toàn bộ các nhiệm vụ chiến đấu. Ngoài ra, sẽ xảy ra những thay đổi trong kết cấu chiến thuật của các đội hình chiến đấu của không quân có người lái hoạt động ở thê đội chế áp phòng không và trong các thê đội tiến công. Điều đó sẽ được phản ảnh ở việc chuyển sang các hành động đồng thời của một số lượng lớn các cụm tiến công nhỏ về thành phần và thậm chí các máy bay đơn lẻ giải quyết các nhiệm vụ cụ thể nhằm tiêu diệt các mục tiêu. Xu hướng này được quy định bởi các thông số chính xác cao của các phương tiện sát thương, nên cho phép giải quyết các nhiệm vụ chiến đấu bằng thành phần lực lượng nhỏ hơn. Số lượng phi vụ cần thực hiện để tiêu diệt cùng những mục tiêu nhỏ đó bằng vũ khí chính xác cao sẽ giảm mạnh so với việc sử dụng các phương tiện sát thương không điều khiển. Bởi vậy, khái niệm “tấn công ồ ạt bằng không quân-tên lửa” sẽ có ý nghĩa hoàn toàn khác, mà cụ thể là sẽ được xem xét không phải từ giác độ các cuộc tập kích ồ ạt của không quân trong các đội hình chiến đầu dày đặc mà từ giác độ các hành động đồng thời của một số lượng lớn tốp máy bay nhỏ. Việc chuyển sang các hành động như thế đã thể hiện rõ ràng trong các cuộc xung đột quân sự những năm gần đây, nơi mà không quân Mỹ và NATO đồng thời tấn công một số lượng lớn mục tiêu mà chỉ dùng các tốp máy bay tiến công nhỏ và thậm chí các máy bay đơn lẻ. Cũng cần lưu ý ảnh hưởng to lớn mà vũ khí hàng không chính xác cao tương lai có thể gây ra đối với chiến thuật hoạt động của các máy bay mang. Chiến thuật này sẽ đơn giản hóa đi nhiều bởi lẽ nhiệm vụ chính của các máy bay mang sẽ chỉ còn là tiến vào các tuyến quy định sử dụng vũ khí chính xác cao nằm bên ngoài khu vực hoạt động của các phương tiện phòng không tích cực của đối phương (còn trong vài trường hợp là bên ngoài cả khu vực hoạt động của các phương tiện thông tin phòng không) và tiến hành các thao tác phóng vũ khí chính xác cao có phối hợp về mặt thời gian. Xét đến yếu tố này, cũng như khả năng chế tạo “vũ khí trí năng chính xác cao” nêu trên khi dự báo các hoạt động của các phương tiện tiến công đường không-vũ trụ trong các cuộc xung đột quân sự tương lai, cần xem xét chiến thuật hoạt động của bản thân vũ khí chính xác cao hơn là chiến thuật hoạt động của các máy bay mang vũ khí chính xác cao. Chiến thuật này sẽ được quy định trước hết bởi chủng loại hệ dẫn lắp trên mẫu vũ khí chính xác cao cụ thể, tính chất mục tiêu cần tiêu diệt, cũng như mức độ bảo vệ của chúng bằng các phương tiện phòng không tích cực và thụ động. Như vậy, vũ khí chính xác cao, loại vũ khí sẽ là phương tiện tác động hỏa lực chủ yếu đối với hầu như tất cả các mục tiêu, bất kể mức độ bảo về và tính cơ động của chúng, sẽ có ảnh hưởng áp đảo đối với việc hình thành tính chất cuộc đấu tranh vũ trang trong môi trường không trung-vũ trụ trong các cuộc xung đột quân sự đầu thế kỷ XXI. Có thể khẳng định chắc chắn rằng, các cuộc chiến tranh tương lai – đó là các cuộc chiến tranh của công nghệ cao.

>> F-35 thua Su-35 trong môi trường giả lập

Các mô phỏng không chiến trên máy tính cho thấy, F-35 dễ dàng bị đánh bại bởi các máy bay Su-35 của Nga. Một nhóm các nhà khoa học giấu tên đã cung cấp cho trang mạng F-16.net những đoạn clip mô phỏng cuộc không chiến giả định và những tính toán liên quan. Theo đó, F-35 liên tục bị đánh bại bởi Su-35 của Nga. Các tính toán cho thấy, F-35 dễ bị tổn thương trong hỗ trợ cảnh báo không đối không, đặc biệt là trong quá trình tiếp nhiên liệu. Các công nghệ được trang bị cho Su-35 mang lại một mối đe dọa lớn cho F-35. Các công nghệ này cũng dễ dàng được nâng cấp và áp dụng cho các máy bay chiến đấu dòng Su-30 đang được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam, Indonesia, Malaysia. Biến thể của Su-27 do Trung Quốc sản xuất cũng sẽ có được các khả năng tương tự trong thời gian tới. Nếu so với PAK F/A T-50 đang được sản xuất, mối nguy hiểm cho F-35 còn tăng lên gấp bội. Xét về tất cả các chỉ số, T-50 vượt trội hơn nhiều so với Su-35. Cả hai loại máy bay Su-35 và T-50 được trang bị hệ thống cảm biến có khả năng kết nối mạng với nhau. Điều này làm giảm lợi thế tàng hình mà F-35 được trang bị. Bên cạnh đó, cả 2 loại máy bay trên đều có khả năng mang tải trọng vũ khí lớn hơn nhiều so với F-35. Xét về tốc độ, Su-35 có tốc độ tối đa đến Mach-2.25 (2.500km/giờ), trong khi đó F-35 có tốc độ tối đa chỉ Mach-1,8 (1.930km/giờ). F-35 phía trên, sẽ phải trả giá đắt cho một cuộc đụng độ với Su-35 phía dưới. Bộ Quốc Phòng Israel từng khẳng định rằng, không có một hệ thống điện tử riêng biệt, F-35 hoàn toàn không có khả năng trước các cuộc không chiến cũng như các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga. Lockheed Martin rằng F-35 là một máy bay được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa cao. Khả năng không chiến của F-35 sẽ cao hơn 8 lần so với các máy bay thế hệ trước đây như F-15, hay F-16, F/A-18. Trong năm 2009, cựu Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Robert Gates đã thành công trong việc chấm dứt dây chuyền sản xuất F-22, tiêm kích được xem là sự lựa chọn tốt nhất cho những mối đe dọa đang nổi lên từ dòng máy bay Sukhoi của Nga. Ông Gates đưa ra là F-35 sẽ được sản xuất với số lượng đủ lấp đầy bất kỳ khoảng trống chiến lược trong việc ngăn chặn sức mạnh không quân Mỹ cũng như các đồng minh. Tuy nhiên, sau khi F-35 gặp phải một loạt các khó khăn và trục trặc, chương trình bị chậm trễ, chi phí tăng cao, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thể nhìn thấy số lượng lớn F-35 được sản xuất. Nếu những nhận định của ông Gates là sai, điều này sẽ làm giảm khả năng của không quân Mỹ trước các mối đe dọa trong những năm tới. Theo các chuyên gia, số lượng F-35 sẽ được đưa vào sử dụng khoảng 2.000 chiếc. Các nhà phân tích quân sự Australia cho rằng, F-35 không phải là một tiêm kích được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa lớn, đặc biệt F-35 tỏ ra thất thế trước các cuộc không chiến tầm gần, nơi đòi hỏi khả năng cơ động cao. Giá cả và chi phí vận hành của F-35 không hề rẻ. Trong một báo cáo gần đây của các quan chức quốc phòng Australia, liên quan đến khả năng mua F-35. Báo cáo thừa nhận, chi phí mua sắm và vận hành F-35 sẽ cao hơn nhiều so với F/A-18E/F Super Hornet trong khi khả năng đối phó với các mối đe dọa không cao hơn nhiều so với F/A-18E/F Super Hornet. Một nghiên cứu của độc lập của Hải quân Mỹ cũng đồng ý với nhận định này, điều này tiếp tục là một báo cáo trái ngược với tuyên bố của Lockheed Martin rằng F-35 sẽ có chi phí vận hành rẻ hơn những máy bay hiện có mà nó dự dịnh thay thế. Nếu xét về hiệu quả từ giá thành, khả năng không chiến đến chi phi vận hành, Su-35 của Nga hoàn toàn vượt trội so với F-35. Việc chú trọng đầu tư hàng trăm tỉ USD vào các chương trình phát triển tiêm kích thế hệ 5 có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi. Tiêm kích tàng hình có lợi thế lớn trong không chiến tầm xa, tuy nhiên trong thực tế, khả năng tiêu diệt đối phương từ xa thường không hiệu quả. Trong khi đó, những cuộc không chiến tầm gần thường mang tính quyết định. Trong những cuộc không chiến tầm gần, khả năng cơ động của máy bay chính là yếu tố then chốt. Về khả năng này, các máy bay chiến đấu của Nga như Su-30, Su-35 thường tỏ ra vượt trội so với các máy bay phương Tây.

>> Hàn Quốc mua Spike NLOS đối phó tăng Triều Tiên

Hàn Quốc đã đạt được thỏa thuận mua các tên lửa tiên tiến của Israel nhằm nâng cao khả năng phòng thủ của nước này trước sự đe dọa của Triều Tiên. Một quan chức quân đội Hàn Quốc cho biết hôm 6/9, giá trị của hợp đồng cung cấp tên lửa chống tăng (ATGM) Spike NLOS là 43 triệu USD. Hệ thống tên lửa này dự định chủ yếu để bảo vệ các khu vực tiền tiêu bị Triều Tiên tấn công năm 2011 nhanh nhất có thể. Các quan chức Hàn Quốc từ chối tiết lộ thêm về bản hợp đồng này. Chỉ có một người cho biết hợp đồng đã hoàn thành trong tháng 7/2011, và một người khác xác thực thông tin này. Theo công ty quốc phòng Rafael của Isreal , đối tác thực hiện hợp đồng thì các tên lửa ATGM có tầm bắn khoảng 24 km) và tiêu diệt được các mục tiêu ẩn náu. Thời gian qua Hàn Quốc đã phải vật lộn tìm ra cách phát hiện các trận địa pháo ven biển của Triều Tiên khi bị tấn công. Tên lửa chống tăng (ATGM) Spike NLOS. Hàn Quốc thúc đẩy quá trình mua vũ khí bảo vệ các hòn đảo gần với Triều Tiên sau những lời chỉ trích dữ dội rằng các quan chức quốc phòng nước này đã phản ứng không đủ mạnh mẽ và nhanh chóng sau cuộc nã pháo cuối năm 2010. Hiện tại Hàn Quốc triển khai pháo tự hành, pháo cao tốc, các tổ hợp tên lửa, radar và các vũ khí hiện đại khác cùng với hàng ngàn lính thủy quân lục chiến trên các hòn đảo có nguy cơ bị tấn công. Trong tháng 6/2011, nước này đã thiết lập một lệnh phòng thủ đặc biệt trên các đảo này. Đụng độ thường xảy ra trên biển Hoàng Hải. Từ năm 1999 đã xảy ra ít nhất 3 lần, làm cho hàng chục người chết. Đường hàng hải chia cắt Nam - Bắc Triều được Liên Hợp Quốc, mà thực chất do Mỹ chủ trì, đưa ra khi kết thúc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 mà không có sự đồng ý của Bình Nhưỡng. (>> chi tiết) Đường chia cắt thực ra chỉ kết quả của một thỏa thuận ngừng bắn chứ không phải một hiệp ước hòa bình, do đó trên bán đảo Triều Tiên về vẫn trong tình trạng chiến tranh. Bình Nhưỡng thường xuyên lập luận rằng đường chia cắt này lẽ ra phải chạy xuống phía Nam xa hơn nữa. Hàn Quốc đang tăng cường khả năng quốc phòng của mình song song với đối thoại cùng Triều Tiên. Từ tháng 7/2011, các nhà ngoại giao 2 nước và Mỹ đã gặp nhau để tìm cách nối lại các cuộc đàm phán về giải trừ hạt nhân lâu nay bị ngưng trệ. Tuy nhiên tiến độ vẫn chưa được cải thiện. Trong một dấu hiệu nhằm giảm bớt căng thẳng, một phái đoàn tôn giáo của Seoul tuần này đã tới Triều Tiên để tham dự sự kiện Phật giáo tôn vinh một di tích lịch sử được coi là thiêng liêng với cả hai nước. Hôm 4/9, một chuyến hàng viện trợ từ Hàn Quốc cũng đã đến Triều Tiên để hỗ trợ nước này khắc phục hậu quả lũ lụt và mưa lớn.

>> MRLS HIMARS - Hệ thống pháo phản lực của Singapore

Ngày 6/9/2011, Bộ Quốc Phòng Singapone đã tổ chức lễ tiếp nhận hệ thống pháo phản lực bắn loạt HIMARS cuối cùng. Buổi lễ tiếp nhận được tổ chức khá long trọng với sự tham gia của rất đông các quan chức cấp cao quân đội Singapone cùng các khách mời và các phóng viên. Lễ tiếp nhận được tổ chức tại căn cứ quân sự Khatib. Các quan chức quân đội Singapone tuyên bố, khẩu đội pháo phản lực bắn loạt HIMARS đã sẳn sàng đưa vào sử dụng. MRLS HIMARS khai hỏa. Theo trung tâm phân tích mua bán vũ khí toàn cầu TSAMTO của Nga cho biết, đây là đợt giao hàng cuối cùng trong hợp đồng mua bán 18 xe phóng cùng rất nhiều đạn tên lửa cùng với các hệ thống liên quan trị giá 330 triệu USD được ký kết vào tháng 9/2007 giữa Bộ Quốc Phòng Singapone và Lockheed Martin (Mỹ). Buổi tiếp nhận cuối cùng này cũng là cột mốc đánh dấu việc xây dựng hoàn thành tiểu đoàn pháo phản lực bắn loạt số 23, đây là đơn vị pháo phản lực bắn loạt đầu tiên của Singapone tích hợp đầy đủ khả năng điều khiển bằng tín hiệu GPS. M142 HIMARS là một biến thể nhẹ hơn của hệ thống pháo phản lực bắn loạt MRLS M270. Hệ thống này có tính năng hoạt động tương tự như hệ thống MLRS M270, tuy nhiên hệ thống được trang bị chỉ 6 tên lửa thay vì 12 như bản gốc. Hệ thống M142 HIMARS sử dụng đạn tên lửa có điều khiển đường kính 240mm, tầm bắn tối đa có điều khiển dao động từ 60-100km. Biến thể HIMARS xuất khẩu cho Singapone sử dụng đạn tên lửa có đường kính 227mm, tầm bắn tối đa có dẫn hướng là 70km. Ngoài ra, hệ thống M142 HIMARS còn có khả năng phóng các tên lửa chiến thuật chiến trường MGM-140A ATACMS, với tầm bắn khoảng 128km. Tuy nhiên, biến thể MRLS HIMARS xuất khẩu cho Singapone không được tích hợp khả năng này. MRLS M142 HIMARS được bố trí trên xe phóng cơ động FMTV 6x6 bánh hơi, xe phóng được trang bị động cơ diesel dung tích xi lanh 6,6 lít công suất 290 mã lực. Tầm hoạt động khoảng 480km, tốc độ tối đa khoảng 85km/giờ. Hệ thống HIMARS có ưu điểm là dễ dàng được vận chuyển đến chiến trường bằng máy bay vận tải như C-130. Hệ thống được điều khiển bởi 3 người, thời gian triển khai sẳn sàng chiến đấu chỉ trong 5 phút. Thời gian phóng toàn bộ 6 tên lửa trong vòng khoảng 25 giây, thời gian thu hồi sau khi phóng chỉ khoảng 5 phút.

>> 'Voi lửa' của vua Quang Trung

Từ thời Hai Bà Trưng cho đến thời của Quang Trung - Nguyễn Huệ, một cuộc cách mạng đã diễn ra trong nghệ thuật sử dụng voi chiến của người Việt Uy lực của những chiến binh khổng lồ Trong suốt chiều dài lịch sử Việt Nam, voi chiến luôn là đơn vị chiến đấu đặc biệt được các triều đại sử dụng trong chiến trận. Những con vật khổng lồ này vừa là phương tiện vận chuyển quân nhu, lương thực trong các cuộc hành quân, vừa là một chiến binh đầy dũng mãnh trên chiến trận. Được điều khiển bởi nài voi, voi chiến có thể trực tiếp tiêu diệt địch bằng cách dùng ngà, vòi, chân làm vũ khí. Những người lính trên mình voi có lợi thế về độ cao, tầm quan sát tốt, tỏ ra rất lợi hại với các mũi giáo dài và các loại vũ khí tầm xa như cung, nỏ. Đặc biệt, voi còn là khắc tinh của kỵ binh bởi loài ngựa có nỗi sợ hãi bản năng với chúng. Trong các cuộc đụng độ với những triều đại phương Bắc, voi chiến của người Việt đã nhiều lần chứng tỏ ưu thế của mình, khiến đối phương khiếp sợ. Người Việt đã sử dụng voi chiến từ thời Hai Bà Trưng. Kỹ thuật sử dụng voi chiến đã xuất hiện tại Việt Nam từ rất sớm. Nhiều nguồn sử liệu đã ghi nhận hình ảnh Hai Bà Trưng sử dụng voi chiến để đối đầu với quân Hán trong cuộc khởi nghĩa năm 40 sau công nguyên. Hình ảnh tương tự cũng được ghi nhận với Bà Triệu trong cuộc khởi nghĩa chống quân Ngô. Có khả năng, voi chiến đã được sử dụng từ thời Hùng Vương dựng nước. Vào thời kỳ sau này, voi chiến đã lập chiến công trong trận đánh thành Ung Châu ở nước Tống (1075) của quân đội Lý Thường Kiệt. Sử Trung Quốc thuật lại, khi tướng Quách Quỳ của nhà Tống tiến tới huyện Quang Lang thì quân tiên phong nhà Lý do Thân Cảnh Phúc chỉ huy đã đem voi cản đường khiến quân Tống không thể tiến được. Người Tống vừa sợ hãi vừa nể phục voi chiến nước Việt. Sau chiến thắng trước quân Tống, trong một cử chị ngoại giao, nhà Lý đã dâng tặng vua Tống năm thớt voi để đổi lại việc quân Tống trả đất Quảng Nguyên cho ta. Vào thời nhà Trần, voi chiến đã tham gia đắc lực vào cuộc kháng chiến chống quân Nguyên. Trong cuộc kháng chiến này, tướng Dã Tượng (tên do Trần Hưng Đạo đặt, có nghĩa là voi rừng) là người có tài thuần phục và chỉ huy đội voi chiến đã lập nhiều chiến công và được sử sách ghi danh như một dũng tướng của nhà Trần. Trong cuộc khởi nghĩa chống quân Minh của Lê Lợi, mỗi đội quân khởi nghĩa thường trang bị 5 - 7 thớt voi, khiến cho quân Minh hết sức lo sợ. Vào thời kỳ hùng mạnh, số lượng voi của nghĩa quân lên đến cả nghìn con. Bình Ngô đại cáo viết "Gươm mài đá đá núi cũng mòn, voi uống nước nước sông cũng cạn" là cũng dựa vào thực tế này. Voi chiến tiếp tục được sử dụng phổ biến vào thời Trịnh, Nguyễn phân tranh, nhưng chỉ đạt được sự đột phá mạnh mẽ về cả chất và lượng vào thời Tây Sơn. ‘Voi lửa’ của Hoàng đế Quang Trung Vào các thời kỳ trước, voi chiến thường được sử dụng làm lực lượng đột kích với số lượng tương đối hạn chế cho mỗi mũi tiến công. Phải đến thời Tây Sơn, voi chiến mới được sử dụng tập trung với số lượng lớn. Đặc biệt, vua Quang Trung đã biến voi thành những chiếc “xe tăng”, mang theo cả đại bác và hỏa pháo trên lưng. Sử nhà Thanh viết: "Quân giặc đều dùng voi chở đại bác xông ra trận" và "Trên lưng mỗi con voi có ba, bốn tên giặc chít khăn đỏ, ngồi ném tung hỏa cầu lưu hoàng ra khắp nơi, đốt cháy cả người nữa". Voi vốn là loài sợ lửa và tiếng nổ lớn, việc huấn luyện được những con vọi chịu đựng được môi trường chiến đầu khắc nghiệt như vậy thể hiện trình độ quân sự rất đáng nể của các nài voi và tướng lĩnh Tây Sơn. Với những trang bị như vậy, voi chiến Tây Sơn đã biến thành một lực lượng hỏa lực cơ động có sức mạnh đột kích đáng sợ. Đến lúc này, đội quân voi của vua Quang Trung đã hội đủ cả 3 yếu tố chiến thuật: cơ động, đột kích và hỏa lực. Đây thực sự là một cuộc cách mạng so với các thời kỳ trước đó. Trận đánh nổi tiếng của đội voi Tây Sơn là trận Ngọc Hồi - Đống Đa (1789). Trong trận đánh này, 100 voi chiến do nữ tướng Đô đốc Bùi Thị Xuân chỉ huy đã đánh tan tác đội kỵ binh đông đảo của quân Thanh, góp phần làm nên chiến thắng vang dội trong lịch sử Việt Nam. Bên cạnh trang bị hỏa lực cho voi, một yếu tố khác cũng làm tăng cường đáng kể sức mạnh của đội voi chiến Tây Sơn là sự ra đời của những chiến hạm khổng lồ Định Quốc. Với khả năng chở được voi, những chiến hạm này khiến cuộc hành quân xuyên Việt của đội voi diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn rất nhiều bằng đường biển. Khi nhà Nguyễn kiểm soát toàn bộ nước Việt, lực lượng voi chiến tiếp tục được duy trì trong quân đội. Tuy nhiên, kể từ đây voi chiến dần trở nên lạc hậu trước sức mạnh khủng khiếp của hỏa lực phương Tây. Mất vai trò trên chiến trận, chúng chỉ còn là những con vật mang tính biểu tượng, được sử dụng trong các nghi lễ hay mua vui cho quan lại và dân chúng trong những cuộc chiến với hổ tại Hổ Quyền. Thời kỳ huy hoàng của những chiến binh khổng lồ đã kết thúc.

>> Quan hệ Trung - Nhật xấu đi vì thủ tướng mới?

Thủ tướng Yoshihiko Noda, thủ tướng thứ 6 của Nhật Bản trong vòng 5 năm qua, sẽ phải đối phó với một núi khó khăn trong nước. Đó là phải tiếp tục khắc phục thảm hoạ sóng thần, cuộc khủng hoảng hạt nhân và một nền kinh tế trì trệ, đầy khó khăn. Chính vì vậy mà có thể hiểu được điều cuối cùng ông mong muốn là có một quan hệ xấu với Trung Quốc, bạn hàng lớn nhất của Nhật Bản. Tuy nhiên tin ông Noda lên làm thủ tướng được đánh giá một cách thận trọng ở Trung Quốc. Báo chí Trung Quốc đăng tải rộng rãi những phát biểu của ông bảo vệ ngôi đến ở Tokyo tôn vinh những người chết trong chiến tranh thế giới thứ 2 bao gồm cả những tội phạm chiến tranh loại A như Hideki Tojo và quan điểm cho rằng tăng cường sức mạnh quốc phòng của Bắc Kinh tạo ra bất ổn cho khu vực. Tờ Hoàn Cầu đã bình luận rằng: “Một diều hâu sẽ trở thành thủ tướng mới của Nhật Bản". Trong nước, ông Noda được coi là một nhà tài chính thông minh xuất thân từ gia đình khiêm tốn. Là cựu bộ trưởng tài chính, ông Noda rất có thể sẽ tập trung vào giải quyết những thách thức to lớn trước mắt, trước hết là vực lại nền kinh tế trì trệ và cắt giảm món nợ khổng lồ quốc gia. Nhưng giới truyền thông Trung Quốc đã mô tả ông như là một người theo chủ nghĩa dân tộc hữu khuynh và dự đoán quan hệ Trung - Nhật sẽ bước vào giai đoạn khó khăn, phức tạp. Thậm chí một số tờ báo có tư tưởng tự do hơn đã nhấn mạnh đến những ý kiến của ông, lần đầu đưa ra năm 2005 và được tái khẳng định đầu tháng 9/2011, là không nên coi những lãnh tụ thời chiến được thờ trong đền Yasukuni ở Tokyo là những tội phạm chiến tranh. Những chuyến viếng thăm ngôi đền Yasukuni của các chính khách thường trọc giận các nước láng giềng của Nhật Bản. Các chuyển viếng thăm đền của cựu thủ tướng Junichiro Koizumi đã gây ra một thời kỳ băng giá quan hệ 5 năm với Trung Quốc và Hàn Quốc. Một ngày sau khi ông Noda được bầu làm Chủ tịch đảng Dân chủ cầm quyền và sẽ được đưa ra bỏ phiếu tại quốc hội, cơ quan ngôn luận của Trung Quốc đã cảnh báo ông không bỏ qua “những lợi ích cốt lõi” của Bắc Kinh. Trong một bài bình luận với lời lẽ gay gắt, Tân Hoa Xã đòi ông Noda không được đến thăm đền Yasukuni và nói rằng Tokyo cần phải công nhận đòi hỏi của Bắc Kinh đối với các đảo đang bị Nhật Bản kiểm soát ở Đông Hải như Đảo Senkaku, hay Điếu Ngư Đài theo tiếng Trung Quốc. Năm 2010, quan hệ giữa 2 nước xấu đi trầm trọng khi một thủy thủ tàu đánh cá của Trung Quốc bị Nhật Bản bắt (sau đó được thả) khi chiếc tầu này cọ sát với một tầu tuần tra của Nhật Bản trong khu vực biển tranh chấp gần hòn đảo này. Tranh chấp lãnh thổ giữa 2 nước có thể sẽ lại xảy ra. Thời gian qua, 2 tàu ngư chính của Trung Quốc đã đi vào vùng biển tranh chấp gần quần đảo này và Nhật Bản đã lên tiếng phản đối. Ông Noda đã đưa ra một đề cập rõ ràng về Trung Quốc trong các bình luận của ông trong một cuộc họp báo chung của cả 5 ứng cử viên vào chức Thủ tướng khi ông nói rằng:” "Trong số các nước láng giềng của chúng ta, có một quốc gia đang pha trộn sự tăng trưởng kinh tế với chủ nghĩa dân tộc." Ông nói thêm rằng Nhật Bản “đã tạo ra một hình ảnh yếu khi nói đến vấn đề lãnh thổ. Chúng tôi không cần phải có tiến bộ, nhưng chúng ta cần được chuẩn bị trong trường hợp điều gì đó sẽ xảy ra". Năm 2011, ông Noda và những người khác trong nội các của cựu thủ tướng Naoto Kan đã không đến thăm Đền Yassukumi. Các nhà phân tích ở Nhật Bản tin rằng khi trở thành thủ tướng, ông Noda cũng sẽ không đến thăm ngôi đền này, hoặc đưa ra bất kỳ một tuyên bố mạnh mẽ nào về các tội phạm chiến tranh hay về quá khứ chiến tranh của Nhật Bản. Tân Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda. Ông Naoto Nonaka - giáo sư chính trị tại ĐH Gakushuin ở Tokyo nói : "Không có lý do gì để ông ta sẽ phải có hành động về vấn đề này. Còn nhiều vấn đề khác phải làm”. Còn theo ông Koichi Nakano - giáo sư chính trị tại ĐH Sophia ở Tokyo, rất có thể ông Noda sẽ dịu giọng hơn về những bình luận cũ của mình. “Nhiều người đã học được một bài học về ‘kỷ nguyên băng giá’ của thủ tướng Koizumi.” “Ông ấy không có lợi ích trong việc làm phức tạp tình hình bằng cách tạo ra một bầu không khí căng thẳng trong lúc ông cần hợp tác với các nước châu Á để đưa Nhật Bản ra khỏi sa lầy kinh tế.” Trung Quốc đã vượt Mỹ để trở thành nước bạn hàng lớn nhất của Nhật Bản với 176 tỷ USD thương mại trong 6 tháng đầu năm 2011. Khi tầng lớp trung lưu của Trung Quốc phát triển, thị trường đang phát triển của Trung Quốc sẽ đem lại những tiềm năng lớn cho các nhà xuất khẩu Nhật Bản. Nhật Bản cũng đang phấn đấu để thu hút thêm khách du lịch Trung Quốc. Lương Vân Tương (Liang Yunxiang), một chuyên gia về Nhật Bản tại ĐH Bắc Kinh nói rằng những vấn đề về lịch sử và lãnh thổ đã trở thành các điểm nhạy cảm lâu năm, cũng như cá tính và thái độ của nhà lãnh đạo 2 nước đều có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ rộng lớn hơn giữa 2 nước. Chuyên gia này nhận xét: “Ông Yoshihiko Noda vốn không thân thiện với Trung Quốc và đó không phải là một sự bắt đầu tốt đẹp.” Theo thông lệ, Thủ tướng Ôn gia Bảo đã chính thức gửi điện chúc mừng Thủ tướng Noda và kêu gọi 2 bên cùng nhau phấn đấu để thúc đẩy hợp tác. Jeff Kingston, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu châu Á - ĐH Tokyo nhận xét: Thủ tướng Noda cần phải cẩn thận hơn mỗi khi đề cập đến quan hệ lịch sử của Nhật Bản với châu Á. Nhưng ông kết luận: “Tôi không cho đây là một vấn đề lớn sẽ phá hoại quan hệ 2 nước. Nhưng tôi nghĩ là từ nay ông ấy sẽ thận trọng hơn”. "Rõ ràng là tương lai kinh tế của Nhật Bản sẽ gắn liền với sự trỗi dậy của Trung Quốc và việc mang mối quan hệ kinh tế lành mạnh ra làm con tin lịch sử không hay ho gì.” Về phần mình, Thủ tướng Noda nói rằng ông sẽ cố gắng tiến hành những thay đổi cần thiết và hy vọng có được một hệ thống chính trị hậu thuẫn ở Nhật Bản giúp ông làm được điều ấy. Nhưng với những gì ông thừa kế từ thủ tướng Kan, nhất là với một quốc hội chia rẽ và đảng cầm quyền của ông cũng đang chia rẽ, câu hỏi đặt ra là liệu nhiệm kỳ của ông có giống như 5 vị thủ tướng trước đây hay không?

>> PAK FA sẽ được trang bị tên lửa R-33

Đầu tháng 9/2011, Nga đã giới thiệu biến thể mới của loại tên lửa Không đối không R-33 (NATO gọi là AA-9 Amos). Hơn 30 năm qua R-33 chỉ được sử dụng duy nhất trên máy bay tiêm kích - đánh chặn MiG-31. Tuy nhiên, biến thể mới của nó, được đặt tên là RVV-DB có thể được sử dụng trên bất kỳ máy bay chiến đấu nào. Tầm bắn của RVV-DB lên tới 200 km và có thể tác chiến ở độ cao từ 15 - 25.000m, lớn hơn rất nhiều so với nguyên mẫu vốn có tầm bắn chỉ khoảng 120 km. Tên lửa R-33 được trưng bày gần MiG-31. Cùng với các tên lửa mới được giới thiệu trước đó, hãng GosMKB Vympel thuộc Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật (KTRV - Nga) đã đổi mới cả dòng sản phẩm vũ khí có điều khiển dùng cho tiêm kích thế hệ 5 PAK FA khi không chiến, từ đánh cận chiến cơ động cho đến đánh tầm xa ngoài tầm nhìn. RVV-BD cho phép PAK FA tấn công các mục tiêu bay quan trọng mà không phải bay vào khu vực sát thương của phòng không đối phương, cũng như có lợi thế trong các tình huống không chiến. Tầm xa của RVV-DB đạt được bằng cách sử dụng động cơ đẩy 2 tầng nhiên liệu rắn. Tên lửa điều khiển bằng phương pháp quán tính trong giai đoạn đầu và sử dụng radar bán chủ động với góc quét ± 60°, có khả năng chống nhiễu tốt để tấn công mục tiêu trong giai đoạn cuối. Tên lửa AIM-54 Phoenix trang bị cho F-14 Tomcat. R-33 có tính năng tương tự như tên lửa AIM-54 Phoenix của Mỹ (đã được quân đội Mỹ cho nghỉ hưu năm 2004). Tên lửa của Mỹ đi vào phục vụ vào năm 1974 còn R-33 phục vụ từ năm 1981. Phoenix có thể tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách 200 km, được thiết kế để sử dụng duy nhất trên máy bay chiến đấu F-14, với hệ thống kiểm soát bắn và một radar mạnh, máy bay F-14 có thể theo dõi 24 mục tiêu cùng một lúc và phóng đồng thời 6 tên lửa để tiêu diệt một trong nhiều mục tiêu. AIM-54 Phoenix nặng khoảng 500 kg, di chuyển với tốc độ 1.300 m/giây và có một đầu đạn trọng lượng 61,4 kg. Theo một số nguồn (thông tin chưa được xác nhận), Iran đã sử dụng tên lửa Phoenix để bắn hạ máy bay Iraq trong cuộc chiến tranh Iran - Iraq trong giai đoạn 1980-1988. Iran là nước duy nhất nhận được tên lửa Phoenix từ Mỹ.

>> Iran sản xuất tên lửa phòng không Shalamche

Iran đã công bố nước này sẽ sản xuất hệ thống tên lửa đất - đối - không nội địa mới Shalamche, có tốc độ bay tới Mach 3. Các tên lửa Shalamche mới, có phạm vi hoạt động 40 km, và đã được chuyển tới các cơ sở Khatam - Ol - Anbia của quân đội Iran hôm 4/9 với sự có mặt của Bộ trưởng Quốc phòng Ahmad Vahidi, hãng tin Mehr News cho biết. Bộ trưởng Quốc phòng Iran, ông Ahmad Vahidi cho biết, tên lửa Shalamche có tốc độ tối đa lên tới Mach 3 (khoảng 3.760 km/h), có thể được sử dụng trong chiến tranh điện tử, và phạm vi hoạt động của tên lửa sẽ được tăng lên trong tương lai. Tên lửa Mersad do Iran sản xuất. Tên lửa sẽ sử dụng bệ phóng và radar điều khiển từ hệ thống phòng không Mersad của nước này. Iran đã ra mắt hệ thống chống máy bay tầm trung Mersad do nước này tự sản xuất trong năm 2010, Mersad có thể chặn và tiểu diệt các máy bay hiện đại ở tầng thấp lẫn tầng cao và kết nối với mạng lưới radar. Việc Iran tuyên bố tự sản xuất các loạt vũ khí, thiết bị diễn ra sau khi Nga chấm dứt hợp đồng chuyển giao hệ thống tên lửa S-300 theo thỏa thuận trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với nước này. S-300 của Nga có khả năng đánh chặn tầm xa từ khoảng cách 150km ở tầng thấp lẫn tầng cao. Thế nhưng trước đó, kể từ năm 1992, Iran đã tự sản xuất xe tăng, xe thiết giáp, tên lửa và các loại chiến đấu cơ. Shalamche được phát triển dựa trên nền tảng của tên lửa Mersad, hệ thống tên lửa mà Iran ấp ủ trong thời gian nâng cấp từ S-200 của Nga và sẽ tiếp tục nâng cấp từ tầm trung lên tầm xa.

>> Hạm đội Bắc Hải của Trung Quốc

Hạm đội Bắc Hải ra đời muộn nhất trong 3 hạm đội Trung Quốc đáng gờm, có trách nhiệm bảo vệ Bắc Kinh và ứng phó tình huống trên bán đảo Triều Tiên. Khu vực phòng thủ Ngoài bảo vệ cửa ngõ Bắc Kinh, đảm nhiệm phòng thủ trên biển từ cảng Liên Vân trở lên phía Bắc và khu vực biển Bột Hải, bao gồm 3 tỉnh bờ biển là Sơn Đông, Hà Bắc, Liêu Ninh và thành phố cảng Thiên Tân. ở ven bờ chia làm 9 vùng phòng thủ. Bộ tư lệnh hạm đội đóng ở Thanh Đảo. Biên chế và căn cứ Hạm đội Bắc Hải có 115 lữ đoàn tàu và 3 sư đoàn cùng 1 trung đoàn Không quân Hải quân, các trung đoàn tên lửa – pháo bờ biển. - Các lữ đoàn tàu ngầm: 4 lữ, lữ 1 ở cửa Loan Hà (tỉnh Hà Bắc) là lữ tàu ngầm hạt nhân với 3 chiếc lớp Hán, 3 lớp Hạ, 2 lớp Tống. Ba lữ tàu ngầm thông thường gồm lữ 2 ở Thanh Đảo (tỉnh Sơn Đông) có loại Tống, lữ 12 ở Lữ Thuận (tỉnh Liêu Ninh) có loại Minh, lữ 62 ở Ngũ Đảo (Tây bán đảo Liêu Đông, tỉnh liêu Ninh) là lữ tàu thử nghiệm. - Các lữ đoàn tàu mặt nước: 7 lữ gồm lữ tàu khu trục ở Thanh Đảo; 3 lữ phóng lôi ở Thanh Đảo, Lữ Thuận, Uy Hải; 3 lữ tuần tiễu bảo vệ căn cứ ở Thanh Đảo, Đại Liên, Lữ Thuận. - Các sư đoàn không quân: sư đoàn ném bom – rải lôi số 2 (loại H-5, H-6) ở Sơn Hải Quan (tỉnh Hà Bắc), sư đoàn tiêm kích số 5 (loại J-8II, J-7, J-6) ở Lưu Bình (tỉnh Sơn Đông), sư đoàn tiêm kích số 7 (trực thuộc Bộ tư lệnh Hải quân) ở Yên Đài (Thanh Đảo), trung đoàn độc lập số 3 ở Thanh Đảo. Các vị trí neo đậu tàu ngầm ở căn cứ Thanh Đảo. - Các căn cứ hải quân: có 3 căn cứ tương đương cấp quân đoàn gồm: + Căn cứ Lữ Thuận quản lý hải phận từ Đại Liên đến Danh Khẩu, là căn cứ nước sâu tốt nhất ở miền bắc Trung Quốc. Đa số tàu khu trục, hộ vệ của Hạm đội Bắc Hải bố trí ở căn cứ này. + Căn cứ đảo Hồ Lô quản lý từ Tần Hoàng Đảo tới Thiên Tân, là nơi trú ngụ cho các tàu ngầm thông thường. + Căn cứ Thanh Đảo quản lý từ Uy Hải đến Giao Nam, nơi ẩn náu của tàu ngầm hạt nhân, là nơi thường đón tiếp tàu hải quân nước ngoài đến thăm. Vũ khí, trang bị - Máy bay chiến đấu J-8II: Kích thước dài 21,59m, sải cánh 9,34m, cao 5,41m. Trọng lượng cất cánh tối đa 18.322kg, tốc độ bay ngang tối đa 2,2M, độ cao giới hạn 18.500m, bán kính hoạt động 800km. Có tên lửa tầm trung không đối không PL-2, PL-5, PL-7, PL-9, PL-10, 2 bệ pháo nòng kép 23mm. - Tàu ngầm hạt nhân: + Lớp Hạ (loại 092), do nàh máy đóng tàu đảo Hồ Lô chế tạo, lượng giãn nước 6.500 tấn (lặn), chiều dài 120m, rộng 10m, động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân, quân số 84, vũ khí 12 quả tên lửa đạn đạo Cự Lãng – 1 (CSS-N-3) tầm bắn 2-700km, 6 ống phóng ngư lôi 533mm. Ba tàu lớp Hạ của Hạm đội Bắc Hải mang số hiệu 406A (Trường Chinh 6A), 406B (Trường Chinh 6B) và 406 (Trường Chinh 6C). + Lớp Tấn có 12 tên lửa JL-2 (CSS-NX-4) loại chiến lược. Lớp Tấn và Hạ là tàu ngầm hạt nhân chiến lược, lớp Hán là chiến thuật. Diểm mạnh nhất của tàu ngầm hạt nhân lớp Tấn là mang tên lửa JL-2 có tầm bắn đến 8.000km. + Lớp Hán (loại 091) là loại tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân đầu tiên Trung Quốc tự đóng ở nhà máy đóng tàu đảo Hồ Lô, lượng giãn nước 4.500 tấn (nổi), 5.500 tấn (lặn) dài 106m, rộng 10m, tốc độ khi nổi 12 hải lý/h, lặng 25 hải lý/ giờ, quân số 75, vũ khí có 1 tên lửa YJ-82 (hoặc C-801) tầm bắn 40km, 6 ống phóng lôi 533mm kiểu Yu-3 tầm 15km và Yu-1 tầm 9,2km (18 quả), 36 thủy lôi. Ba tàu lớp Hán của Hạm đội Bắc Hải mang số hiệu 401 (Trường Chinh 1), 402 (Trường Chinh 2) và 403 (Trường Chinh 3). Tàu khu trục Thanh Đảo (số hiệu 113). - Tàu khu trục: + Lớp Lữ Hộ: có 2 chiếc 052 (số 112 – Cáp Nhĩ Tân, 113 Thanh Đảo) có 4 bệ 16 tên lửa đối hải Yj-83, 1 bệ tên lửa phòng không HQ-7 có 8 quả, 2 ống phóng 324mm có 6 quả, 1 pháo 100mm, 2 máy bay Z-9C chống ngầm. + Lớp Lữ Đại II có 4 chiếc 051 là 106 (Tây An), 107 (Ngân Xuyên), 108 (Tây Ninh) và 109 (Khai Phong), lượng giãn nước 3.800 tấn, kích thước 130x13,7x4,6m, đi liên tục 4.000 hải lý, vũ khí 2 bệ tên lửa chống hạm HY-2 gồm 6 quả, tầm 100km tốc độ 0,9M, 1 pháo 130mm nòng kép, 3 pháo 37mm nòng kép, 4 pháo 25mm nòng kép, vũ khí chống ngầm 2 giá phóng lôi tên lửa FQF-2500 12 nòng, 2 trực thăng Z-9A. - Tàu hộ vệ: có Giang Vệ II, Giang Hồ I và Giang Hồ II. + Giang Vệ II có lượng giãn nước 2.250 tấn, quân số 180, 4 tên lửa đối hải C-802, 8 tên lửa phòng không HQ-7/FM80 tầm tối đa 12km, 1 pháo 100mm nòng kép, 4 pháo 37mm nòng kép... + Giang Hồ có lượng giãn nước 1.425 tấn đến 1.700 tấn, 4 tên lửa HY-2, 2 pháo 100mm, 4 pháo 37mm nòng kép, ngư lôi 324mm. Tag: Hải quân các nước trên thế giới

>> Máy bay trên tàu sân bay Trung Quốc ngang cơ với F-18 của Mỹ?

Tàu sân bay Thi Lang có thể mang theo gần 50 máy bay, trang bị pháo phòng thủ tầm gần có khả năng phóng 8.000 quả đạn/phút. Tuy nhiên, tàu Thi Lang có ý nghĩa khám phá lớn hơn nhiều so với ý nghĩa tác chiến thực tế. Trung Quốc hiện vừa hoàn thành chạy thử lần đầu tàu sân bay Thi Lang và tiếp tục đưa vào nhà máy đóng tàu Đại Liên thử nghiệm và cải tạo. Điều này đánh dấu, thời đại tàu sân bay của Trung Quốc đã đến, “giấc mơ tàu sân bay” của người Trung Quốc đã dần trở thành hiện thực. Hiện nay, dư luận đang quan tâm đến sức mạnh của tàu sân bay. Nhìn vào các hình ảnh của tàu Thi Lang trên các phương tiện thông tin đại chúng có thể đánh giá, nói chung công việc sửa chữa và cải tạo sắp hoàn thành toàn bộ, công tác kiểm tra hoạt động có thể bắt đầu vào năm nay. Có thể mang theo gần 50 máy bay Tuy J-15 đã kế thừa Su-27, có lượng tải đạn khá lớn, nhưng cất cánh kiểu nhảy cầu yêu cầu về trọng lượng cất cánh rất nghiêm ngặt, không thể mang theo thùng dầu phụ, lượng tên lửa mang theo cũng rất ít. Nói về tàu Thi Lang, ta có thể tham khảo tàu Đô đốc Kuznetsov của Nga: chiều dài khoảng 302 m, chiều rộng gần 70,5 m; lượng choán nước tiêu chuẩn (trọng lượng tàu rỗng) là 53.000 – 55.000 tấn, lượng choán nước đầy (đầy đủ vũ khí trang bị) khoảng 67.000 tấn; tốc độ 29-31 hải lý/giờ, tức là mỗi giờ có thể chạy 53,7 – 57,4 km. Sức chiến đấu của tàu sân bay chủ yếu dựa vào máy bay được trang bị. Máy bay nào được trang bị là tùy thuộc vào loại tàu sân bay, tính năng sử dụng của tàu Thi Lang cần có loại máy bay phù hợp. Theo phân tích này, máy bay chiến đấu chính của tàu sân bay Thi Lang có thể là Su-33 do Nga chế tạo, máy bay J-15, máy bay trực thăng cảnh báo sớm và máy bay trực thăng chống tàu ngầm do Trung Quốc sản xuất, tổng cộng không quá 50 chiếc. Tàu Thi Lang ở nhà máy đóng tàu Đại Liên. Báo chí và các chuyên gia quốc phòng phương Tây sớm đã quan tâm đến chương trình máy bay chiến đấu J-15 của Trung Quốc. Họ gọi J-15 là “cá mập bay”, và cho rằng nó rất có thể trở thành máy bay đầu tiên trang bị cho tàu sân bay Trung Quốc. (Xem thêm:Trung Quốc tiếp tục thử nghiệm thành công máy bay tàng hình J-20?) Máy bay này do Công ty Máy bay Thẩm Dương thiết kế, thuộc máy bay chiến đấu thế hệ thứ ba, được phát triển trên nền tảng máy bay Su-33 do Nga chế tạo. Về tính năng của J-15, có nhiều ý kiến khác nhau. Theo một chuyên gia vũ khí Trung Quốc, thiết bị điện tử trên không và hệ thống dẫn đường tên lửa của J-15 tiên tiến hơn máy bay chiến đấu kiểu Nga; một số công nghệ và tính năng có thể so sánh với máy bay chiến đấu chính F/A-18C Hornet của tàu sân bay Mỹ. Lượng tải đạn và nhiên liệu của Su-33 đều không thua kém máy bay khác trên tàu sân bay, nhưng do yêu cầu cất cánh kiểu nhảy cầu, nó nhất định phải “hy sinh” lượng tải đạn hoặc tải nhiên liệu, khiến cho máy bay cảnh báo sớm cánh cố định không thể trang bị cho tàu Thi Lang. Tuy nhiên, khoảng cách bay của J-15 khá ngắn, nguyên nhân chủ yếu là vì nó phải cất cánh trên đường băng kiểu nhảy cầu theo góc xiên nhất định, không thể mang theo nhiên liệu quá nặng. Còn phía dưới đường băng của tàu sân bay Mỹ có thiết bị đẩy mạnh, có thể hỗ trợ lớn cho máy bay cất cánh và mang theo nhiều nhiên liệu hơn. Khoảng cách bay khá thấp sẽ hạn chế rất lớn J-15 phát huy tính năng. Với tính cách là hạt nhân của hải quân viễn dương số 1 Trung Quốc trong tương lai, tàu sân bay Thi Lang chắc chắn phải có khả năng chỉ huy cảnh báo sớm trên không nhất định. Phương thức cất cánh kiểu nhảy cầu làm cho máy bay cảnh báo sớm cánh cố định không thể trang bị cho tàu sân bay Thi Lang. Su-27, Su-30 của hải quân Trung Quốc không thể phát huy hết tiềm năng ban đầu khi cất cánh trên tàu sân bay. Do tốc độ của máy bay trực thăng cảnh báo sớm tương đối chậm, cần dựa vào ngoại lực của máy phóng, mới có thể bảo đảm cho nó không rơi xuống nước sau khi rời khỏi đường băng tàu sân bay. Vì vậy, trang bị máy bay trực thăng cảnh báo sớm là sự lựa chọn hàng đầu của tàu sân bay Thi Lang.(Xem thêm:Mỹ sẽ dùng tác chiến nhất thể hải-không quân khi xung đột với Trung Quốc) Hiện nay có thể cơ bản kết luận, sau khi tàu sân bay Thi Lang được biên chế, sẽ được trang bị máy bay chiến đấu J-15 và máy bay trực thăng cảnh báo sớm Ka-31 do Nga chế tạo. Ngày 22/6/2011, phía Nga tuyên bố, hợp đồng cung cấp 9 máy bay Ka-31 cho Trung Quốc đã hoàn tất. Su-27, Su-30 của hải quân Trung Quốc không thể phát huy hết tiềm năng ban đầu khi cất cánh trên tàu sân bay. Khoảng cách do thám của loại máy bay trực thăng cảnh báo sớm này là 115 km, có thể tự động theo dõi 20 mục tiêu trên không, tốc độ bay tối đa 250 km, hành trình tối đa 600 km. Có tin còn cho biết, trong tương lai K-31 của tàu sân bay Thi Lang có thể sẽ được máy bay trực thăng cảnh báo sớm Z-8 do Trung Quốc sản xuất thay thế. Sau khi tàu sân bay Thi Lang được biên chế, bán kính bao trùm và kiểm soát hiệu quả của nó có thể không quá 600 m, bởi vì hành trình của J-15 sau khi cất cánh từ tàu sân bay dự kiến sẽ trong phạm vi này. Trong khu vực này, dựa vào sự chỉ huy dẫn đường của radar trên tàu sân bay và máy bay trực thăng cảnh báo sớm, J-15 vừa có thể bảo vệ hiệu quả cho hạm đội tàu sân bay không bị lực lượng trên không và trên biển của đối phương tấn công, đồng thời cũng có thể thực hiện tấn công các mục tiêu trên đất liền và trên biển của đối phương. (Xem thêm: Nguy cơ xảy ra xung đột quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc trong tương lai) Su-27, Su-30 của hải quân Trung Quốc không thể phát huy hết tiềm năng ban đầu khi cất cánh trên tàu sân bay. Một khi vượt khỏi phạm vi này, J-15 chỉ có thể tác chiến dựa vào hệ thống radar riêng. Có chuyên gia cho rằng, trên phương diện máy bay trang bị cho tàu sân bay, hệ thống chỉ huy tàu sân bay, biên đội chiến đấu đồng bộ tàu sân bay và đào tạo nhân lực chuyên nghiệp, hải quân Trung Quốc mới vừa có bước khởi đầu. Trong tình hình đó, muốn tàu sân bay Thi Lang có khả năng tấn công và phòng thủ tổng hợp trên biển gần và biển xa, ít nhất cần thời gian khoảng 10 năm. (Xem thêm: Không quân Mỹ sẽ thay thế toàn bộ máy bay do thám U-2 trước 2015) Hệ thống phòng thủ gần tiên tiến Ngoài máy bay, bản thân tàu sân bay Thi Lang cũng có khả năng chiến đấu nhất định, chủ yếu là khả năng phòng thủ khoảng cách gần. Nếu phòng tuyến ngoại vi do máy bay tạo ra bị phá vỡ, vũ khí phòng thủ khoảng cách gần được trang bị trên tàu sân bay Thi Lang sẽ phát động cuộc tấn công quyết liệt đối với kẻ tấn công. Máy bay Hornet của quân đội Mỹ khi cất cánh không những có thể mang theo lượng lớn tên lửa, mà còn có thể mang theo nhiều thùng dầu phụ, khả năng tấn công và khả năng bay liên tục đều khá mạnh. Trong các vũ khí phòng thủ gần, thứ gây chú ý nhất chính là pháo phòng thủ gần. Pháo phòng thủ gần trên thế giới hiện có phổ biến là 6 nòng hoặc 7 nòng, tốc độ phóng là 4.000 – 6.000 phát/phút. Bốn góc thân tàu sân bay Thi Lang đã được trang bị pháo phòng thủ gần siêu tốc 11 nòng mới nhất do Trung Quốc tự sản xuất, mỗi phút có thể phóng khoảng 8.000 quả đạn có đường kính 30 mm, có thể sát thương mục tiêu ngoài 4 – 5 km. Máy bay Hornet của quân đội Mỹ khi cất cánh không những có thể mang theo lượng lớn tên lửa, mà còn có thể mang theo nhiều thùng dầu phụ, khả năng tấn công và khả năng bay liên tục đều khá mạnh. Tàu sân bay Thi Lang vốn có 12 giếng phóng tên lửa chống hạm, tầm phóng tên lửa vượt 500 km. Nhưng có tin cho biết, những giếng phóng này bị dỡ bỏ trong quá trình cải tạo để trang bị nhiều hơn máy bay và các thiết bị khác. Tuy nhiên, tàu sân bay Thi Lang đã có một hệ thống tên lửa phòng không tầm gần nội địa mới, đó là FL-3000N. Hệ thống này có khả năng phóng nhiều và đều, tên lửa dài 2 m, đường kính 120 mm, hành trình tối đa vượt 10 km, có đặc điểm là tốc độ phản ứng nhanh, độ dẫn đường chính xác cao, có thể ngăn chặn có hiệu quả các loại tên lửa chống hạm siêu âm và dưới tốc độ âm thanh. Nói chung, so với tàu sân bay Mỹ có bán kính tác chiến từ 1.000 km trở lên, biên đội tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc thuộc loại tự vệ viễn dương điển hình, sức mạnh tác chiến kiểu phòng thủ, tuyệt đối không “đầy đe dọa” như lời nói của các nước phương Tây. Trong điều kiện công nghệ tự thân thiếu hụt, các nước phát triển tiến hành phong tỏa công nghệ, tàu sân bay Thi Lang có khả năng tác chiến hiện có, đủ khả năng nắm chắc phần thắng khi giải quyết xung đột biển trong khu vực. Có thể nói, việc thử nghiệm tàu Thi Lang, ý nghĩa khám phá lớn hơn nhiều so với ý nghĩa chiến đấu thực tế.

>> Sự phát triển của Hawkeye

Đối với tàu sân bay Mỹ, "con mắt nối dài" giúp quan sát khoảng không gian rộng lớn xung quanh chính là thế hệ máy bay chỉ huy-cảnh báo sớm E-2 Hawkeye. Hiện tại hải quân Mỹ tiếp tục phát triển thế hệ thứ 2 của họ máy bay đa năng này. E-2C Hawkeye là mẫu máy bay mini-AWACS được trang bị trên các tàu sân bay, được thiết kế để cảnh báo từ ca các mối đe dọa từ trên không, bên cạnh đó còn được dùng để chỉ huy tấn công, quan sát mặt biển và mặt đất, tìm kiếm cứu nạn, chuyển tiếp thông tin liên lạc hoặc thâm chí làm “đài không lưu” di động cho các máy bay dân sự trong trường hợp khẩn cấp. Một chiếc E-2 Hawkeye cất cánh từ tàu sân bay Biến thể E-2C bắt đầu được trang bị trên các tàu sân bay của Mỹ và Pháp từ năm 1973 để thay thế cho phiên bản Hawkeye đời cũ, bên cạnh đó các quốc gia có bờ biển cũng sử dụng E-2C tại căn cứ không quân trên bộ như Mexico, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan, tổng cộng hơn 200 chiếc E-2C Hawkeye đã được sản xuất. Hiện tại, Hải quân Mỹ đặt một hợp đồng trị giá 17,5 tỉ USD cho chương trình E-2D đời mới nhất với 75 chiếc máy bay mới trang bị radar, động cơ và hệ thống điện tử nâng cấp đã đủ khả năng tác chiến trong thời đại của những quả tên lửa hành trình tàng hình, những đợt tấn công cấp tập và phát triển khả năng quan sát mặt đất cũng như trên không. Về cơ bản, mẫu E-2D này có vẻ ngoài khá giống với mẫu E-2C Hawkeye 2000 nâng cấp mới nhất, nhưng bên trong nó thì thực sự là một chiếc máy bay mới hoàn toàn, những chiếc E-2D đầu tiên đã gia nhập Hải quân Mỹ cuối nằm 2010. E-2D mới lúc trong giai đoạn thử tập hạ cánh trên tàu sân bay Từ E-2A Hawkeye tới E-2D Advanced Hawkeye Chiếc Hawkeye được phát triển dựa trên cùng khung thân với loại máy bay vận tải C-2 Greyhound thường được sử dụng trên tàu sân bay, với sự khác biệt là E-2 có đường kính rộng hơn chừng 7,3m, một cái “đĩa tròn” xuay trên thân. Tổ lái của Hawkeye gồm 5 người, phi công chính, phụ và tổ tác chiến điện tử 3 người. Chiếc E-2A đầu tiên gia nhập biên chế năm 1964, sau đó là chiếc E-2B nâng nấp ra đời năm 1969, chúng đều đã tham gia chiến tranh Việt Nam với mục đich gây nhiễu hệ thống radar tên lửa lẫn điều phối không lưu trên vùng trời và hải phận Bắc Việt Nam. Thế hệ 2 của dòng máy bay này chính là chiếc E-2C ra đời năm 1973, những chiếc E-2C này sau đó đã tham gia tích cực trong việc điều khiển khả năng không kích hỗ trợ bộ binh liên quân trong chiến tranh Vùng Vịnh. Sức mạnh công nghệ phát triển không ngừng đã cho ra chiếc E-2C 2000 Hawkeye với những cải tiến như động cơ cánh quạt 8 lá NP2000, thay thế hệ thống vi tính cũ bằng hệ thống vi tính mới với những thiết bị tiêu chuẩn thương mại, hệ thống thong tin điện tử hỗ trợ cũng như tích hợp khả năng kết nối với vệ tinh, nhưng cải tiến lớn nhất chính là tích hợp hệ thống đồng bộ tác chiến CEC. Với CEC, Hawkeye có thể tham gia và chia sẻ điểu khiển sức mạnh của tất cả tàu chiến trong biên đội của nó, và ngược lại, biến chiếc AWACS này vào một trong những “thiết bị hỗ trợ” của các tàu, kể cả kích hoạt chức năng phòng thủ tên lửa đạn đạo. Khả năng kết nối cực cao của E-2D Hawkeye 2000 được biên chế chiếc đẩu tiên năm 2003 trên tàu sân bay USS Nimitz, hiện tại khách hàng của nó còn là Ai Cập, Pháp, Nhật và Đài Loan. Hiện tại, chiếc Hawkeye thế hệ thứ 3 E-2D được phát triển như một thế hệ mới hoàn toàn, chứ không chỉ là những nâng cấp như E-2C 2000. Tên lửa hành trình đã trở nên “tàng hình” hơn, những mục tiêu nhỏ hơn trở nên quan trọng và khả năng cảnh giới ven biển lẫn mặt đất cũng trở nên quan trọng không kém cảnh giới trên không. Tính năng hiện đại của “Mắt diều hâu” thế hệ mới Cải tiến quan trọng nhất của E-2D là radar mảng pha quét chủ động APY-9 mới có thể phát hiện và theo dõi các mục tiêu nhỏ hơn (cũng có nghĩa là “tàng hình” hơn) với số lượng lớn hơn và khoảng cách cách hơn. Các màn hình quét sẽ liên tục hiển thị các mục tiêu trên không và trên biển, đồng thời cũng giảm đến mức thấp nhất bỏ sót các mục tiêu có độ phản xạ radar nhỏ. Ngoài ra, hệ thống mới cũng cải thiện sự lộn xộn hay bị nhiễu khi theo dõi các mục tiêu nhỏ trên không hay trên mặt biển, đồng thời giảm thiểu khả năng bị đối phương gây nhiễu điện tử. Hệ thống “đĩa xoay” cũng có thể chuyển trạng thái từ quét 360 độ sang lệch 45 độ để đảm bảo không bị mất dấu mục tiêu. Hiện tại E-2D đã đi vào hoạt động torng hải quân Mỹ Hệ thống thiết bị bên trong của E-2D cũng có những thay đổi, hệ thống đo sai điện tử ESM và hệ thống nhận diện địch ta IFF nâng lên chuẩn mới với tầm hữu dụng xa hơn. Thông tin liên lạc được hiện đại hóa gồm hệ thống thông tin kênh đôi SATCOM (liên kết với cả vệ tinh) cũng như cải tiến kết nối dữ liệu. Và cũng như bất kì hệ thống điện tử khác, việc ứng dụng những tính năng công nghệ mới cũng đi kèm với chế độ giao diện điện tử than thiện để người sử dụng có thể tối ưu hóa các khí tài hiện đại trên. Máy tính tác chiến mới và máy trạm chiến thuật tổng hợp các dữ liệu một cách rõ ràng và có thể được nâng cấp trong tương lai. Một điểm nữa là giao diện sử dụng cực kì thân thiện với những màn hình lớn thể hiện các thông tin một cách rõ ràng ở ghế trước của phi công cho phép các phị công có thể truy nhập hệ thống tác chiến điện tử trên máy bay, giờ đây khoang lái sẽ chủ yếu sử dụng các màn hình thay cho các nút bấm hay công tắc cổ lỗ. Khoang lái với các màn hình sử dụng rất tiện lợi với phi công Kết quả của những thay đổi trên là một chiếc AWACS có hình dáng khá giống với E-2C Hawkeye 2000 nhưng có thể bao quát một diện tích rộng lớn hơn và phát hiện những mục tiêu có tiết diện nhỏ hơn, cung cấp một khả năng bao phủ mới bao gồm cả mặt đất, trên biển, trên không và ven bờ, có thể tham gia vào hệ thống phòng thủ tên lửa hành trình lẫn tên lửa đạn đạo và cho phép chỉ huy sử dụng tối ưu những tính năng trang bị. Tầm bao quát của E-2D gần gấp rưỡi các phiên bản trước