>> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 4)

Trung Quốc là nước thứ 3 trên thế giới, sau Mỹ và Nga, đưa được mẫu chế thử tiêm kích thế hệ 5. Thế nhưng, có nhiều đồn đoán về việc sao chép công nghệ. >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 1) >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 2) >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 3) Kỳ 4: J-20 “Đại bàng đen” lai lịch bất minh Ngày 11/1/2011, tiêm kích thế hệ 5 J-20 “Đại bàng đen” của Trung Quốc lần đầu tiên đã bay thử tại sân bay Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên) trong lúc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đang ở Bắc Kinh. Đây gần như là một cú sốc bất ngờ đối với tình báo Mỹ, bởi Washington đinh ninh rằng, Trung Quốc không thể có tiêm kích thế hệ 5 nội địa ít nhất đến năm 2018 - 2020, và chỉ có thể có vài chiếc trong trang bị vào năm 2025. 4+ hay 5-? Giới chuyên gia đánh giá rất khác nhau về J-20. Tuy nhiên, những đánh giá về chức năng, tính năng kỹ thuật, trang bị, vũ khí của máy bay này đều là phỏng đoán dựa trên hình ảnh, video clip hay thông tin không chính thức trên mạng Trung Quốc. Nhìn chung, giới phân tích thống nhất coi đây là bước tiến bộ lớn của Trung Quốc. Thậm chí, một số ít người đã vội tung hô J-20 như một kỳ phùng địch thủ của F-22 và T-50, đe dọa các tiền đồn của quân đội Mỹ, và là “sát thủ” tàu sân bay Mỹ ở Thái Bình Dương; hay nó có thể thách thức ưu thế trên không của Mỹ và xuyên thủng mọi hệ thống phòng không ở châu Á-Thái Bình Dương. Một số ý kiến khác thì thận trọng hơn, từ chê trách kịch liệt cho đến khẳng định đây chỉ là mẫu trình diễn công nghệ. Ông Andrei Chang, Tổng biên tập tạp chí Kanwa Asian Defense, đánh giá máy bay Trung Quốc chưa thể sánh với F-22 và T-50, và nhiều khả năng J-20 chỉ là máy bay thế hệ 4+, song có thể hiện đại hóa lên thế hệ 5 khi công nghệ cho phép. Máy bay tiêm kích J-20 của Trung Quốc. Về tác động tiềm tàng của J-20, ông Ted Galen Carpenter, Phó chủ tịch Viện Cato ở Washington cho rằng, J-20 “sẽ không có ảnh hưởng gì đến cán cân quân sự trong vòng 10 năm tới hay gần như thế”, nhưng sự xuất hiện của nó “là quan trọng về mặt tâm lý và tượng trưng”. Căn cứ vào kích thước lớn của máy bay, nhiều chuyên gia phỏng đoán, J-20 có chức năng chính là tiến công mục tiêu mặt đất và tàu chiến mặt nước cỡ lớn, song nó cũng có thể làm nhiệm vụ tiêm kích đánh chặn. Từ góc độ kỹ thuật, J-20 cũng gây nên những nghi ngờ lớn, đặc biệt là khả năng của Trung Quốc tự phát triển động cơ thế hệ 5 và radar mạng pha chủ động, hai điều kiện sống còn của tiêm kích thế hệ 5, nhưng cũng là hai điểm yếu cốt tử của Trung Quốc. Theo giới chuyên gia, J-20 quá cồng kềnh và nặng nề với chiều dài khoảng 21-23m, sải cánh 14-15m, trọng lượng cất cánh tối đa 34-40 tấn. Trong khi đó, Trung Quốc vẫn không có động cơ nội địa thế hệ 5 cho J-20. Với động cơ nội địa cải tiến WS-10G hoặc AL-31FN của Nga, J-20 không thể có các tính năng bay cần thiết cho một tiêm kích thế hệ 5. Khó khăn về động cơ cho J-20 có lẽ là thật, vì không phải ngẫu nhiên mà năm 2010, Trung Quốc đã ráo riết đàm phán với Nga để mua động cơ 117S. Bên cạnh đó, khả năng Trung Quốc tự chế tạo các thiết bị điện tử tiên tiến cho tiêm kích thế hệ 5, trước hết là radar mạng pha chủ động, trong tương lai gần vẫn còn là hoài nghi. Nghi án sao chép công nghệ Thú vị nhất là những đồn đoán Trung Quốc cóp nhặt, lai tạp các công nghệ máy bay tàng hình của Nga và Mỹ trong thiết kế J-20. Một giả thiết được nhiều người ủng hộ là J-20 được phát triển dựa trên thiết kế tiêm kích thế hệ 5 thử nghiệm MiG 1.44 mà Nga đã “vứt bỏ”. Tháng 1/2011, nghị sĩ Mỹ Buck McKeon nói rằng, Trung Quốc đã dùng gián điệp mạng trên lãnh thổ Nga đánh cắp công nghệ của Nga để chế tạo J-20. Còn theo các chuyên gia của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS), Nga đã bán bản vẽ sơ đồ khí động học và phần mềm tính tiết diện radar của MiG-1.44 cho Trung Quốc. Tháng 8/2011, một nguồn tin cao cấp Nga tiết lộ, J-20 được chế tạo theo công nghệ Nga và Trung Quốc có thể đã có được các tài liệu liên quan đến dự án MiG 1.44. Nga từ bỏ MiG 1.44 để phát triển T-50, vì MiG-1.44 ở trình độ công nghệ lỗi thời của những năm 1980. Thế nhưng “cũ người, mới ta”, Trung Quốc lại rất quan tâm đến MiG-1.44 và có tin, cuối cùng, Trung Quốc đã mua được tài liệu thiết kế MiG-1.44. Ông Mikhail Barabanov, Tổng biên tập tạp chí Moscow Defense Brief thuộc Trung tâm Phân tích chiến lược và công nghệ TsAST (Nga) bình luận: J-20 trông như một kết cấu lai ghép từ các giải pháp thiết kế học mót từ các mẫu máy bay thế hệ 5 MiG 1.44 và Т-50 của Nga và F-22 của Mỹ. J-20 có sơ đồ kiểu “vịt”, giống hệt 1.44 và kích thước cũng gần như thế, trừ những khác biệt nhỏ. Sao chép MiG-1.44, J-20 cũng không tránh khỏi các nhược điểm của thiết kế này. Ngoài ra, J-20 còn bị nghi ngờ sao chép một số công nghệ của các máy bay tàng hình Mỹ F-117, F-22 và F-35. J-20 có mũi và buồng lái giống hệ F-22, còn các bộ hút khí có lẽ sao chép từ F-35. Chuyên gia Richard Aboulafia (Trung tâm Teal Group) lại cho rằng, trong số 11 tiêu chí của tiêm kích thế hệ 5, J-20 may ra chỉ đáp ứng được một: bộc lộ thấp (tàng hình). Có lẽ ông này có lý vì tình báo Trung Quốc từ lâu đã săn lùng và lấy được không ít công nghệ của máy bay tàng hình Mỹ. Tháng 1/2011, Đô đốc Domazet-Lošo, cựu chỉ huy tình báo quân sự và phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Croatia thời nội chiến Nam Tư cho biết, tình báo Trung Quốc đã mua lại từ các nông dân Serbia những mảnh xác và chi tiết của chiếc F-117 bị bắn rơi tháng 3/1999. Trung Quốc có thể đã sử dụng công nghệ F-117 để chế tạo J-20. Như vậy, có thể thấy rằng, “kỳ quan công nghệ made in China” J-20 hiện chỉ có thể là mẫu trình diễn công nghệ lạc hậu 10-15 năm, chứ chưa phải là một tiêm kích thế hệ 5 thật sự. Cuộc đua tiêm kích thế hệ 5 tay đôi giữa Mỹ và Liên Xô (Nga) từ cuối thập niên 1970 sang đầu thế kỷ 21 đã sôi nổi hơn rất nhiều với sự tham gia của các đối thủ nặng ký như Trung Quốc Nhật Bản Ấn Độ…

>> Mỹ tố Trung Quốc gom xác UAV

Cơ quan tình báo Mỹ cho biết, Trung Quốc đã liên hệ Al Qeada để mua lại xác UAV Predator của Mỹ bị rơi tại Yemen. Hãng thông tấn AFP dẫn lời cơ quan tình báo Mỹ cho biết, trong năm 2010, một chiếc UAV MQ-1 Predator của Mỹ đã gặp nạn trong khi đang làm nhiệm vụ tại Yemen, mặc dù cảnh sát địa phương đã phong tỏa khu vực UAV rơi và mang xác UAV về đồn cảnh sát. Tuy nhiên, lực lượng Al Qeada tại Yemen đã tấn công vào đồn cảnh sát và lấy mất xác chiếc UAV. Nhiều khả năng Trung Quốc đang liên hệ với Al Qeada để mua lại chiếc UAV này. Cơ quan tình báo Mỹ lo ngại rằng, qua việc nghiên cứu xác của chiếc UAV Predator Trung Quốc đã có được những hiểu biết cần thiết về thiết kế khí động học và các công nghệ liên quan. MQ-1 Predator của Mỹ phía trên và BA-270 của Trung Quốc phía dưới. Trung Quốc đang cố gắng phát triển một loại UAV tương tự như MQ-1 Predator, tuy nhiên mẫu UAV của Trung Quốc nhẹ hơn so với Predator của Mỹ tới 20% điều đó không cho phép nó thực hiện các nhiệm vụ khác ngoài chức năng trinh sát. Bên cạnh đó, công nghệ cảm biến trang bị cho mẫu UAV của Trung Quốc kém xa nhiều so với Predator của Mỹ, cho dù Predator chưa phải là chiếc UAV hiện đại nhất của Mỹ. Việc có được xác của chiếc UAV này quả là món quà trời cho đối với Trung Quốc để hoàn thiện bản thiết kế của mình. Đặc biệt là công nghệ điện tử để thiết kế các loại cảm biến tinh vi. Cơ quan tình báo Mỹ cho rằng, đây là một nguy hiểm với các công nghệ của Mỹ, họ đang tìm cách để ngăn cản thỏa thuận giữa Trung Quốc với Al Qeada. MQ-1 Predator là một trong những UAV hàng đầu thế giới hiện nay. Ngoài chức năng chính là trinh sát, MQ-1 còn có khả năng mang theo 2 tên lửa chống tăng Hellfire, hoặc 2 tên lửa đối không Stinger. MQ-1 có tốc độ tối đa là 215km/h, tốc độ hành trình 160km/h, trần bay 8.000 mét, thời gian hoạt động liên tục từ 12-20 giờ đồng hồ. Trung Quốc cũng đang cố gắng chế tạo một mẫu UAV có khả năng tấn công mạnh mẽ như MQ-9 Reaper. MQ-9 có khả năng mang tải trọng 682kg vũ khí, bao gồm 8 tên lửa Hellfire và 2 tên lửa đối không AIM-9 Sidewinder, hoặc 2 quả bom dẫn hướng laser nặng 227kg. Phát triển một mẫu UAV có khả năng tấn công mạnh mẽ như MQ-9 Reaper đang là mơ ước của Trung Quốc. Trong thời gian qua, Trung Quốc rất tích cực săn lùng các máy bay của Mỹ gặp nạn nhằm khai thác các công nghệ cao của Mỹ. Trước đó, đã có những thông tin cho rằng, Trung Quốc đang cố gắng nghiên cứu xác trực thăng bí ẩn của Mỹ bị bắn rơi trong chiến dịch tiêu diệt bin Laden. (>> chi tiết) Washington Post gần đây cho biết, một chiếc UAV Predator đang làm nhiệm vụ do thám tại khu vực Đông bắc Triều Tiên đã bị bắn rơi tại bán đảo Liêu Đông của Trung Quốc. Cơ quan tình báo Mỹ cho biết, nhiều khả năng chiếc UAV này bị bắn hạ bởi tên lửa HQ-10A, biến thể nâng cấp của tên lửa đối không HQ-9 do Trung Quốc sản xuất. Cơ quan tình báo Mỹ cho biết, Triều Tiên không có loại tên lửa nào đủ khả năng bắn hạ các UAV trinh sát tầm cao của Mỹ. Trong khi đó HQ-10A là một hệ thống tên lửa đối không được thiết kế để đối phó với các máy bay trinh sát tầm cao của Mỹ. Không quân Mỹ tại Hàn Quốc đã cố gắng thu hồi xác của chiếc UAV này nhưng đã bị phía quân đội Trung Quốc mang đi, nguồn tin Mỹ cho biết. Bộ Quốc phòng Mỹ đã yêu cầu phía Trung Quốc trả lại xác của chiếc UAV này nhưng Trung Quốc đã từ chối. Việc các UAV bị gặp nạn trong lúc làm nhiệm vụ là nỗi đau đầu của Lầu Năm Góc, đặc biệt là khi bi rơi ở các khu vực nhạy cảm. Nếu không thu hồi hoặc phá hủy kịp thời các UAV gặp nạn này đó sẽ là một nguy cơ rò ri công nghệ cao rất lớn. Với Mỹ việc bảo mật các công nghệ tiên tiến luôn là một nhiệm vụ hàng đầu.

>> Hồ sơ điệp viên nguyên tử (kỳ 1)

"Khi năng lượng không thể giải phóng ra ngoài được thì nó không thể quan sát được”. (Albert Einstein) Tháng 8/2011 đánh dấu kỷ niệm 66 năm lần đầu tiên năng lượng nguyên tử phục vụ mục tiêu bá quyền giương vuốt tử thần đe dọa nền văn minh nhân loại, đồng thời mở ra sau đó cuộc chạy đua không ngừng vừa để chinh phục thế giới hạt nhân bí ẩn, cũng là để kiềm chế nguồn năng lượng này không gây thêm tội ác. Hành trình ấy có sự tác động không nhỏ của các điệp viên, mà mỗi người trong họ đều để lại những số phận và bài học đáng suy ngẫm. Để tưởng nhớ công lao cũng những con người này, nhóm biên soạn sách Lương Thế Vinh đã dựa theo các tài liệu bằng tiếng Việt, Anh, Nga đã được xuất bản ở một số quốc gia trên thế giới cho ra đời cuốn truyện "Băng qua chiến tuyến", được NXB Thời đại phát hành năm 2011. Đất Việt xin trích đăng một số chương trong cuốn sách này, ngõ hầu giúp độc giả thêm thông tin về một cuộc đua âm thầm nhưng không kém phần li kỳ và khốc liệt từng diễn ra trong lịch sử nhân loại nửa cuối thế kỷ 20. Dưới đây là nội dung chính trong cuốn sách: Alex không đến chỗ hẹn Buổi tối ngày 6/9/1945, một cuộc tiếp tân ngoại giao đã diễn ra trong dinh của Cao ủy Anh ở Canada. Buổi đại lễ được tổ chức nhân dịp Chiến tranh Thế giới lần thứ II kết thúc. Sau khi Nhật Bản ký hiệp ước đầu hàng lực lượng Đồng minh vô điều kiện, thế giới chuẩn bị thở phào nhẹ nhõm. Đại diện chính thức của Nữ hoàng Anh, ông M.McDonald, trong bộ lễ phục được viền bằng chỉ vàng, đích thân ra đón những khách mời danh tiếng - những chính trị gia quan trọng, những Bộ trưởng của Chính phủ Canada, những doanh nhân cỡ bự. Hôm đó trời rất nóng nực và ở Ottawa thực sự ngột ngạt… Thủ tướng Canada McKendi King cũng đến dự cuộc lễ tân đó. Theo sau ông là người đứng đầu các phái đoàn đại diện ngoại giao. Họ cứ lục tục kéo đến. Những nụ cười, những cái bắt tay, những vòng hạt xoàn kim cương long lanh trên cổ các vị đại sứ phu nhân khiến dinh thự chính thức của Cao ủy Anh quốc tràn đầy thứ ánh sáng lấp lánh của vẻ sang trọng và đầy đủ. Khó ai có thể tưởng tượng được khói thuốc súng vừa tan qua được ít thời gian trên toàn cầu. Đúng một tháng trước, người Mỹ đã thả quả bom nguyên tử đầu tiên xuống thành phố Nhật Bản Hiroshima. Hơn hai trăm năm mươi nghìn người dân - gần tương đương với số dân sống ở Ottawa thời điểm đó- đã thiệt mạng mà không hay biết gì cả, (số người chết ngay sau khi bom nổ là 140.000); một số khá lớn người thiệt mạng đã không toàn thây, rất nhiều người trong số đó đã trở thành cát bụi thậm chí chỉ là làn khói trắng, xam xám gì đó, sau tiếng nổ nguyên tử khủng khiếp…. Nhưng lúc này đây chẳng mấy ai nhớ tới tấn thảm kịch lớn nhất của nhân loại ở thế kỷ XX. Mọi người đang say sưa qua ly rượu chiến thắng… Cùng với các nhà ngoại giao khác, vị đại sứ Liên Xô Georgi Zarubin cùng với phu nhân, một phụ nữ tóc đen xinh đẹp cũng đến dự. Cạnh Zarubin là Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Vitali Papov, người sử dụng tiếng Anh rất thạo và thực hiện nhiệm vụ phiên dịch riêng cho ngài Đạị sứ trong các hoạt động ngoại giao quan trọng. Như mọi khi trong các dịp như vậy, các trưởng Phái đoàn đại diện lần lượt đến bên Ngài Cao ủy, cảm ơn vì lời mời, tán dương nhau thoải mái. Mac Donald đã dành cho mỗi nhà ngoại giao vài chục giây. Khi đến lượt Đại sứ Liên Xô Zarubin, biết Ngài Cao ủy say sưa tiêu khiển với các chú chim hót, ông đã bất ngờ quan tâm: - Liệu có chim non nào hôm qua đã thì thầm tiết lộ thông tin mật cho Ngài không? Như mọi khi Ngài Cao ủy niềm nở trả lời phủ định câu hỏi của vị Đại sứ Liên Xô, và hỏi lại: - Thế còn Ngài, thưa Ngài Đại sứ, Ngài có được may mắn trong buổi câu cá hôm qua không? Zarubin cũng trả lời phủ định. Ông có vẻ mệt mỏi, nên không đi câu cá. Ông không còn tâm trạng nào để câu. Đêm mùng 5, rạng ngày 6/9, mới vỡ lẽ ra rằng trong cơ quan Tùy viên Quân sự, nhân viên mật mã Igor Guzenko đã mất tích. Không ai biết anh ta đang ở đâu. Nếu một mình anh ta mất tích, ông Đại sứ có thể giả thiết rằng tai nạn xảy ra và nhân viên cơ quan Tùy viên này sẽ được tìm thấy, còn sống hoặc đã chết, nhưng Guzenko biến mất cùng gia đình - người vợ đang có bầu và đứa con trai nhỏ. Điều đó chứng tỏ anh ta đã đào tẩu sang phía đối phương - phía Canada. Ông Đại sứ được biết trong cơ quan Tùy viên, một số tài liệu mật cũng biến mất. Chỉ có kẻ đào tẩu mới lấy chúng đi. Việc đào tẩu của một nhân viên mật mã là một tổn thất lớn đối với Đoàn Ngoại giao Liên Xô ở Canada. Guzenko biết rất nhiều. Giống như vết cắn của một con rắn độc, vụ đào tẩu của hắn có thể mang lại tổn thất nghiêm trọng cho một số ngành của Tình báo Quân sự. Chẳng bao nữa con rắn độc sẽ lao tới và cắn đau. Trong buổi tiếp tân chính thức, Zarubin không thể hỏi thẳng Ngài Cao ủy là liệu ông ta có biết Guzenko đang ở đâu. Ngài đại diện của Nữ hoàng Anh trước buổi tiếp đã biết việc đào tẩu của một nhân viên cơ quan Tùy viên Quân sự Xô-viết. Tuy nhiên, trong buổi tiếp tân ngoại giao, ông không nói gì với vị Đại sứ Liên Xô. Ngài Cao ủy đang chờ chỉ thị của London. Trong khi ấy kẻ đào tẩu cùng gia đình đang được chính quyền Canada bảo vệ nghiêm ngặt. Vụ tai tiếng quốc tế đã chín muồi. McDonald và Zarubin hiểu điều đó. Là những người ngoại giao có kinh nghiệm, họ cảm thấy một mối đe dọa nghiêm trọng đang treo trên mối quan hệ ngoại giao Liên Xô - Canada, một quan hệ ngoại giao đã được thiết lập từ mùa hè năm 1942 và hiện đang được củng cố tốt. Nếu quan hệ ngoại giao Liên Xô - Canada bị phá hoại thì mối liên hệ của Anh và Mỹ với Liên Xô cũng không tránh khỏi xấu đi. Những Đồng minh trong chiến tranh chống Hitler có thể trở thành những kẻ thù. Quan hệ Liên Xô - Canada vào năm 1945, vẫn chưa có độ bền vững và kinh nghiệm giải quyết những tình huống tế nhị hoặc xung đột phức tạp. Mối quan hệ này được thiết lập sau khi ký hiệp định về trao đổi các đại diện ngoại giao năm 1942 ở London.Tháng 6 năm 1943, Đại tá Zarubin đến Ottawa, là Trưởng đại diện của cơ quan Tùy viên Quân sự ở Canada. N. Zabotin lãnh đạo cơ quan GRU ( Tổng cục Tình báo Quân sự) ở đó. Nhóm tình báo này có tên là “Giatxint”(thủy tiên tây), giatxint là tên một loài hoa trong thiên nhiên, loại hoa này đứng đầu trong các loại thực vật dùng để chưng cất tinh dầu. Nếu trồng bằng củ vào đầu tháng 9 nó sẽ ra hoa vào dịp Lễ Giáng sinh. Cụm hoa giatxint gồm những bông hoa nhỏ hình ngôi sao xếp dầy đặc, chúng rất lâu tàn. Có lẽ ai đó trong nhóm lãnh đạo Tình báo Quân sự tin rằng mạng lưới điệp viên Giatxint sẽ không bao giờ héo tàn. Cũng trong năm 1943, theo Hiệp ước Mỹ - Anh ký tại Quebec, Canada được tham gia vào quá trình chế tạo vũ khí nguyên tử. Nữ tình báo viên Sonya,- tức Ursula Kuczynski (người mà bạn đọc sẽ làm quen thêm trong các chương sau)- đã thông báo tin này từ London về Moxkva. Theo thỏa thuận mật tại Quebec, Canada trở thành nước tham gia Hiệp ước bí mật Mỹ - Anh, và điều đó đã làm thay đổi quan hệ với Canada. Người Nga cần biết rõ các nhà khoa học Anh đang nghiên cứu vấn đề gì ở Canada. Tình báo Liên Xô đang thắt chặt mối liên hệ với một số nhà khoa học quốc tịch Anh đang làm việc ở Canada… Tháng 8/1945, các sĩ quan Xô-viết là Motinov, Rogov và Angelov đã đến Canada để hoạt động trong Tổ điệp báo ở đây. Trung úy Guzenko , người mà trong thư từ trao đổi với Trung tâm được ký dưới mật danh Clark là nhân viên mật mã của N. Zabotin. Clark là người đã mất tích cùng gia đình ngày 6/9/1945. Kẻ đào tẩu đã tiết lộ cho cơ quan Tình báo Canada tên của các tình báo viên Quân sự Xô- viết, nhiệm vụ của Tổ Điệp báo và các số liệu về một số điệp viên vẫn cung cấp thông tin… Guzenco (Clark) đã đánh cắp 29 bản mật mã, những hồ sơ cá nhân của ba điệp báo viên Bado, Bagley, Bacon và những tài liệu khác. Vết cắn của con rắn độc - kẻ đào tẩu Guzenco,- độc hơn bất kỳ một loại độc dược nào để giết người: đóa hoa “giatxint” héo tàn ngay lập tức. Khi các tài liệu bị Clark đánh cắp rơi vào tay chính quyền Canada, Thủ tướng Mc Kendi King đã cấm đưa bất kỳ tin tức gì về kẻ đào tẩu cho báo chí thủ đô. Khi bản dịch các tài liệu cơ bản do kẻ đào tẩu cung cấp đã được hoàn tất, M. King đáp máy bay sang London để thông báo cụ thể cho Thủ tướng Anh về những gì đã xảy ra ở Ottawa. Sau khi đàm phán ở London, ông bay sang Washington và thông báo cho Tổng thống mới Hoa Kỳ là Truman về sự kiện chính trị nổi bật khi cuộc chiến tranh nóng vừa kết thúc. Chính quyền Canada sẽ bí mật điều tra và đến một lúc nào đó sẽ “khuấy động” dư luận bằng những tuyên bố giật gân. Một ủy ban điều tra Hoàng gia được thành lập, trong đó có Chánh án Tòa án Tối cao Canada, cùng một số nhân viên điều tra giàu kinh nghiệm và các luật sư tài ba. ủy ban này có nhiệm vụ điều tra về “hoạt động gián điệp của Liên Xô”. Một bản báo cáo gồm 733 trang là kết quả làm việc của các thành viên thuộc ủy ban này. Không chỉ giới lãnh đạo Canada mà cả ủy ban điều tra các hoạt động chống Mỹ của hạ Nghị viên Mỹ cũng tham gia nghiên cứu tỷ mỷ báo cáo nói trên. Ở Moskva, người ta hiểu rằng việc đào tẩu của Guzenco sẽ dẫn đến những hậu quả chính trị nghiêm trọng và tai hại. Cần phải đề ra những biện pháp khẩn trương và hiệu quả, khoanh vùng sự phản bội, bảo toàn các bí mật quân sự và bí mật quốc gia. Điều quan trọng là phải cảnh báo những phức tạp có thể nảy sinh trong mối quan hệ Liên Xô- Canada. Theo chỉ thị của G.Stalin, một ủy ban đặc biệt do G. Malencov làm Chủ tịch đã được thành lập. Thành phần của mó gồm có Bộ trưởng An ninh L.Beria, V.Abacumov, F.Kuznesov và V. Merculov. Bánh xe lịch sử lăn trên con đường quan hệ quốc tế có nhiều ổ gà, và Ban lãnh đạo Liên Xô không thể sửa chữa được gì. Họ không có khả năng kiểm soát được những sự kiện diễn biến tiếp theo. Ngày 16/2/1946, cảnh sát kỵ binh Canada bắt đầu bắt giữ các điệp viên Tình báo Quân sự ở Ottawa: 16 người bị bắt và 9 người trong số đó bị kết án nhiều năm tù. Người Canada không thế xác định ai là người núp dưới bí danh Alex và chuyển giao những thông tin quan trọng về bom nguyên tử cho các điệp viên Xô- viết. Trong một bức điện mà Guzenco (Kẻ đào tẩu) đánh cắp được có nói: “Hãy soạn thảo và điện báo cho biết quy ước liên lạc giữa hai người chưa quen và mật khẩu liên lạc của Alex với người của chúng ta ở London. Cố gắng lấy dược ở ông ta thông tin cụ thể về tiến trình nghiên cứu vấn đề uranium trước khi ông ta lên đường. Hãy bàn với ông ta, liệu ông ấy có cho rằng ở lại (Canada) là hợp lý công việc của chúng ta hay là đi London là cần thiết và có lợi hơn cho ông ấy.” Allan Nunn May, nhà bác học nguyên tử người Anh, điệp viên tự nguyện của tình báo Liên Xô. Qua nội dung của tài liệu các nhà phân tích của cơ quan phản gián Anh và Mỹ hiểu rằng Alex - một con người có thực, được phép tiếp cận tài liệu mật, và cơ bản nhất là ông đang định đáp máy bay đi London. Bản quy ước gặp gỡ ở London của Alex với tình báo Xô- viết cũng đã rơi vào tay FBI và cơ quan phản gián Anh MI-5. Người ta biết, Alex phải gặp người bắt liên lạc với mình vào 23 giờ địa phương ngày 7, 17 và 27 tháng 10 hoặc cũng vào những ngày đó của tháng kế tiếp. Nơi gặp gỡ là phía trước tòa nhà Viện Bảo tàng Anh quốc trên các ngã tư các phố Great Rassel và Museum Street. Việc quan sát suốt ngày đêm ở vị trí này của 20 điệp viên thuộc cơ quan phản gián Anh đã được thiết lập. Người mang dấu hiệu nhận biết không xuất hiện tại nơi hẹn. Các nhân viên phản gián đã quan sát các phố thuộc ngã tư nói trên trong gần 6 tháng. Alex không xuất hiện ở đó. cả trong tháng 10, tháng 11 cũng không ai nghe thấy mật khẩu “ Ngài làm ơn cho biết con đường nào ngắn nhất để đến Strand?”Và điệp viên Alex phải trả lời:“ ồ, cứ đi thẳng, tôi cũng đi đến đó.” Nhưng khi bị bắt vào nhiều năm sau, Allan May kể rằng ông đã không đến chỗ hẹn vì đã được thông báo trước. Các nhân viên phản gián MI-5 không biết rằng Trung tâm đã chỉ thị cho điệp viên Jack Chernyak của mình, người phải đến London để bắt liên lạc với Alex đã không bay đến nước Anh. Thế là cơ quan phản gián Anh đã mất công toi “đón lừng” nhân viên tình báo Xô - viết. Cũng vào thời gian đó ở Canada, cỗ máy của chiến dịch chống Liên Xô tiếp tục quay tít “hết công suất”. Ngày 15 tháng 2 năm 1946, Thủ tướng M. King phát biểu tại Nghị viện thông báo về cuộc điều tra hoạt động của tình báo Xô- viết ở Ottawa. Các thành viên của ủy ban Điều tra Hoàng gia đã thông báo kết quả điều tra ngày 2, 16 và 31/3/1946. Các phương tiện thông tin đại chúng của Anh, Mỹ và Canada đầy ắp những tài liệu về hoạt động gián điệp nguyên tử của Liên Xô. Tất cả những điều ấy đều rất cần thiết cho ai đó. Để cốt làm cho chiến dịch ồn ào chống Liên Xô có quy củ hơn, quy mô lớn hơn, cần bắt giữ Alex vào đúng lúc gặp gỡ với tình báo Xô-viết. Nhưng không ai đến bắt liên lạc với nhà khoa học, người liên lạc và cả nhà khoa học Alex nào đó hiện vẫn là kẻ giấu mặt với các nhân viên phản gián Anh, Mỹ và Canada. Alex là ai? Quốc tịch gì? Hiện đang là gì trong guồng máy chế tạo các vũ khí nguy hiểm? Một trong các nhà khoa học đã nằm trong tầm ngắm của các nhân viên phản gián Anh: Tiến sĩ Allan Nunn May được mời đến Cục Năng lượng Nguyên tử. Khi ông đến nơi theo lời mời, nhân viên cơ quan An ninh, Trung tá Leonard Burt đến gặp ông . Người này là nhân viên phản gián thiên về tìm kiếm bằng chứng cụ thể, không có nhiều mẹo lắt léo và ít gây áp lực tâm lý. Burt ngay từ đầu lần gặp đầu tiên đã “thông báo” cho May rằng một vụ rò rỉ thông tin lớn về bom nguyên tử vừa được phát hiện ở Canada. Ai đó trong số các nhà khoa học đã chuyển giao các thông tin cho người Nga. Khi nói những lời này, Burt nhìn chăm chú vào mắt Allan May. Nhưng không một cơ bắp trên khuân mặt nhà khoa học rung động. Ông bình tĩnh trả lời: - Đó là một tin mới đối với tôi. Lần đầu tiên tôi nghe thấy điều này và nghĩ rằng không thể có chuyện đó được. Burt quyết định tấn công tiếp, vừa chú ý qua sát thái độ của May, hắn vừa nói: - Tôi có cơ sở để cho rằng ông đã duy trì liên lạc với một sĩ quan Nga mà cơ quan phản gián biết dưới cái tên là Baster. - Tôi không hình dung được ông có ngụ ý gì và đang nói về cái gì ,- Allan May vẫn bình tĩnh đối đáp. Trung tá Burt ngồi im lặng vài phút. Kế hoạch gây sức ép tâm lý tích cực của hắn lên người bị tình nghi đã thất bại. Hắn không biết làm cách nào để thoát khỏi tình huống bất lợi cho việc điều tra. Quyết định giữ nguyên những điều kiện ban đầu cho việc “ công tác tiếp theo” với người tình nghi và những khả năng cho cuộc đối đầu tâm lý sau này, nhà điều tra tiếp tục hỏi: - Thưa Tiến sĩ May, ông hãy cho tôi biết liệu có thể có tình huống mà ông sẵn sàng giúp đỡ tôi điều tra không? May trả lời không cần suy nghĩ: - Không, nếu như thông tin mà ông hỏi sẽ được dùng không phải cho mục đích tốt đẹp. Cuộc gặp đầu tiên của Trung tá L. Burt với Tiến sĩ A. May đã kết thúc ở đó. Tiếp theo là những cuộc gặp khác, nhưng cũng không thu được kết quả gì. Burt được phép lục soát căn hộ và phòng làm việc việc của May, nhưng cũng không mang lại điều gì. Cơ quan phản gián thiết lập việc theo dõi ngoại tuyến. Nhưng việc theo dõi đó cũng không bổ sung thêm được cho những gì mà Burt đã biết. Thời gian cứ trôi…Sau này sau khi mọi bí mật đã được tiết lộ: cơ quan tình báo Anh đã nắm được rõ là Allan May chính là Alex nhưng họ muốn “cất một mẻ lưới lớn hơn nhiều”, họ đã chờ đợi…

>> Nga sẽ bán 79 trực thăng Mi-171

Tại MAKS 2011, Công ty Cổ phần Hàng không JSC Ulan-Ude Aviation Plant Nga đã ký 2 hợp đồng cung cấp máy bay trực thăng Mi-171 với tổng số lượng lên tới 79 chiếc. Theo các thỏa thuận đạt được, 40 máy bay trực thăng Mi-171 loại được lên kế hoạch để bàn giao cho Công ty Cổ phần Hàng không JSC UTair, và 39 máy bay trực thăng loại Mi-8AMT với Công ty TNHH hàng không Gaspromavia, cả hai hợp đồng đã được ký kết vào ngày 17/8 với sự có mặt của Thủ tướng Nga Vladimir Putin, đã đến thăm triển lãm và trưng bày của các công ty trực thăng Nga ngày hôm đó. Trước đó JSC Ulan-Ude Aviation Plan đã ký hợp đồng cung cấp cho Công ty Cổ phần Hàng không UTair 40 máy bay Mi-171 và hợp đồng này đã hoàn thành trong tháng 9/2010. Tất cả các máy bay trực thăng đã được sản xuất và cung cấp trước ngày dự kiến. Trực thăng Mi-171 trại triển lãm hàng không MAKS-2011. Theo hợp đồng mới, 40 chiếc Mi-171 khác sẽ được cung cấp đến UTair trong thời gian từ năm 2012 - 2013. Để phát triển thành công hơn nữa của thị trường dịch vụ máy bay trực thăng, UTair cần các máy bay trực thăng mới, để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Về vấn đề này, các chứng nhận máy bay trực thăng Mi-171 mới được lên kế hoạch sản xuất và cung cấp với kết cấu phức tạp hơn so với đợt trước. Đó là kế hoạch sẽ rất nặng nề liên quan đến các công việc vì lợi ích của các doanh nghiệp xăng dầu và những nhiệm vụ quan trọng của Liên Hợp Quốc ở những nơi nguy hiểm trên thế giới. 39 máy trực thăng Mi-8AMT (phiên bản xuất khẩu của Mi-171E) được dự kiến sẽ được chuyển giao cho Công ty TNHH hàng không Gaspromavia từ năm 2012 - 2016. Các công ty hàng không đã có kinh nghiệm rất lớn của các hoạt động của máy bay trực thăng được sản xuất bởi Công ty Cổ phần U-UAP, nhưng như vậy hàng loạt lớn sẽ được cung cấp tại thời điểm đầu tiên. Công ty TNHH Hàng không Gaspromavia cũng đặt yêu cầu cao về cấu hình của máy bay trực thăng mới. Các máy bay trực thăng sẽ tham gia vào một hoạt động khó khăn nhất là bay đến các giàn khoan dầu ngoài khơi. Sản phẩm máy bay trực thăng Mi-171 của công ty JSC U-UAP thị phần ổn định trên thị trường hàng không toàn cầu. Tại triển lãm hàng không quốc tế MAKS 2011 công ty đã trưng bày bốn sản phẩm máy bay trực thăng loại Mi-171 với các biến thể khác nhau.

>> Nhận biết chiến đấu cơ Mỹ qua ngoại hình (kỳ 1)

Trong việc thiết kế, chế tạo máy bay thường có sự kế thừa, chưa nói tới việc các nước âm thầm sao chép mẫu của nhau, khiến nhiều máy bay có ngoại hình giống nhau và khó phân biệt. Nhằm giúp độc giả không bị nhầm lẫn giữa các loại máy bay, qua đó nhầm lẫn tính năng, mục đích sử dụng, Đất Việt xin giới thiệu đưa ra một số hướng dẫn cơ bản nhằm nhận biết một số loại máy bay chiến đấu, trước hết là của Không quân Mỹ, nước có lực lượng máy bay chiến đấu hùng hậu nhất hành tinh. A-4 Skyhawk Một chiếc A-4 của không quân hải quân Mỹ với cửa hút không khí và sống lưng đặc trưng. A-4 Skyhawk là loại máy bay cường kích một động cơ. Đặc điểm dễ nhận biết nhất của loại máy bay này là cửa hút không khí hình bán nguyệt nằm hai bên hông máy bay phía trên cánh chính. Một cánh đuôi đứng, cánh tà nằm phía trên ống xả của động cơ, trên lưng máy bay có sống lưng được thiết kế kéo dài và nối liền với cánh đuôi đứng. F-5 Tiger Phần mũi thon và khá dài là đặc điểm dễ nhận biết nhất của F-5 Tiger. Đây là loại máy bay tiêm kích hạng nhẹ 2 động cơ, đặc điểm dễ nhận biết của F-5 là chiếc mũi khá dài, thân hình thon dài . Hai cửa hút không khí hình ovan nhỏ nằm hai bên hông máy bay, ngay vị trí của buồng lái. Cánh chính được thiết kế nằm giữa hai ống hút không khí của động cơ, rìa cánh được kéo dài đến cửa hút không khí. Một cánh đuôi đứng nằm giữa, cánh tà nằm phía dưới ống xả của động cơ. A-7 Corsair A-7 Corsair với cửa hút không khí đặc trưng và logo của không quân hải quân Mỹ. Đây là loại máy bay cường kích hạng nhẹ, tốc độ cận âm, một động cơ, A-7 Corsair có thiết kế khí động học khá ngộ nghĩnh. Cửa hút không khí cho động cơ hình tròn lớn, nằm phía dưới bụng máy bay và được kéo dài tới tận mũi của máy bay. Nhìn từ xa, A-7 trông giống như một con cá đang há mồm. Một cánh đuôi đứng hơi xuôi về phía sau, cánh chính được thiết kế nằm phía trên lưng của thân máy bay, cánh tà hình tam giác hơi xuôi về phía sau. F-4 Phantom (Con Ma) F-4 Phantom với phần đuôi đặc biệt và logo đặc trưng của không quân hải quân Mỹ. Là loại máy bay tiêm kích-ném bom siêu âm 2 chỗ ngồi, 2 động cơ, thiết kế khí động học của F-4 khá đặc biệt nhất là phần đuôi của máy bay. Phần đuôi của máy bay trông giống như đuôi của một con cá heo, được kéo dài ra phía sau che phủ hai ống xả của động cơ. Một cánh đuôi đứng khá ngắn và hơi xuôi về phía sau, cánh tà được thiết kế hướng xuống phía dưới. Cửa hút không khí hình ovan nằm hai bên hông máy bay, cánh chính được thiết kế nằm phía sát bụng của máy bay, hai đầu mút cánh có khả năng gập lại để phù hợp với nhà chứa của tàu sân bay. F-105 Thunderchief (Thần Sấm) F-105 Thunderchief với cửa hút không khí rất đặc biệt. Đây là loại máy bay tiêm kích-ném bom siêu âm, một động cơ. Cửa hút không khí khá nhỏ nằm ngay đầu cánh chính, cửa hút không khí kéo dài về phía trước và tạo một góc hình tam giác với thân của máy bay để tằng cường luồng không khí cho động cơ. Cánh chính nằm giữa thân máy bay. Một cánh đuôi đứng khá cao và hơi xuôi về phía sau, khoảng cách giữa cánh chính và cánh tà khá xa. Logo đặc trưng của Không quân Mỹ. Logo đặc trưng của các máy bay được sử dụng trên tàu sân bay của Mỹ. Nhận biết qua logo Ngoại trừ những mẫu máy bay đang đươc thử nghiệm, chưa đi vào biên chế. Bất cứ lực lượng không quân nào trên thế giới đều có những logo đặc trưng cho riêng mình. Để nhận biết máy bay thuộc quốc gia nào, ngoài phân biệt chủng loại máy bay, còn phải để ý đến logo in trên máy bay. Là nước có lực lượng không quân hùng mạnh, Mỹ có 2 lực lượng không quân chính Không lực Hoa kỳ và Không quân Hải quân. Trên các máy bay của không quân và hải quân Mỹ thường có 2 logo cơ bản, với không quân Mỹ thường được vẽ logo hình cánh đại bàng với một ngôi sao ở phía dưới, phần logo này thường được vẽ trên cánh đuôi đứng. Còn các máy bay được sử dụng trên các tàu sân bay (Không quân Hải quân) thường được vẽ logo hình ngôi sao màu trắng nằm trong một vòng tròn màu xanh đậm, vòng tròn này được kéo dài ra hai bên với 3 màu nền cơ bản là đỏ, trắng và xanh đậm tượng trưng cho màu của quốc kỳ Mỹ. Phần logo này thường được vẽ ở phần thân máy bay, hai bên hông của buồng lái.

>> Trung Quốc đưa tên lửa tới gần biên giới Ấn Độ

Bắc Kinh đã nhanh chóng cải thiện hạ tầng cơ sở gần biên giới giáp Ấn Độ để có thể sử dụng cho các mục đích quân sự. Phóng viên TTXVN tại New Delhi dẫn nguồn tin từ tờ Tin nhanh Ấn Độ ngày 26/8, trích báo cáo mới nhất của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết sau khi cho chạy thử tàu sân bay Varyag, Trung Quốc dường như sẽ bổ sung cho lực lượng hải quân nước này một số tàu sân bay nữa trong vài năm tới. Tên lửa hạt nhân Trung Quốc(ảnh minh họa) Cũng theo báo cáo, do tiếp tục không tin tưởng lẫn nhau và xuất hiện những căng thẳng trong quan hệ song phương cũng như tranh cãi về vấn đề lãnh thổ, Trung Quốc đã triển khai thêm các tên lửa hiện đại tầm trung CSS-5 nhằm răn đe Ấn Độ. Theo Lầu Năm Góc, Bắc Kinh đã nhanh chóng cải thiện hạ tầng cơ sở gần biên giới giáp Ấn Độ để có thể sử dụng cho các mục đích quân sự và đã triển khai các tên lửa mới gần biên giới để răn đe New Delhi. Cụ thể, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã triển khai các tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân CSS-2 IRBM sử dụng nhiên liệu lỏng cùng với loại tên lửa CSS-5 IRBM sử dụng nhiên liệu rắn hiện đại hơn và có khả năng cao hơn trong việc đối phó với hệ thống phòng thủ chống tên lửa của đối phương ở gần biên giới Ấn Độ.

>> Gregorio del Pilar - chiến hạm hiện đại nhất Hải quân Philippines

Ngày 23/8, Hải quân Philippines đã chính thức tiếp nhận chiến hạm lớn nhất BRP Gregorio del Pilar (PF-15) mua lại của Hải quân Mỹ. Trước khi chuyển cho Philippines, Gregorio del Pilar là tàu tuần tra USCGC Hamilton của lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ. Lịch sử trước khi “sang tên, đổi chủ” USCGC Hamilton được đóng tại nhà máy Avondale (thành phố New Orleans, bang Louisiana), hạ thủy ngày 18/12/1965, trang bị sẵn sàng đi vào hoạt động ngày 18/3/1967. Trong giai đoạn 1969-1970, tàu Hamilton được điều động tới vùng biển Việt Nam tham chiến. Tại đây nó đã bắn khoảng 4.600 phát đạn hỗ trợ quân Mỹ ở miền nam Việt Nam. Sau thời gian ở Việt Nam, tàu Hamilton tới hoạt động trên vùng biển Đại Tây Dương làm nhiệm vụ thu thập dữ liệu hải dương học và thường xuyên tiến hành hoạt động tìm kiếm cứu nạn trên biển. Chiến hạm Hamilton khi còn trong biên chế lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ. Năm 1994, Hamilton đã nhận bằng khen vì chiến công cứu hộ thành công 135 người Haiti sau khi tàu chở họ gặp nạn trên biển. Năm 1996, Hamilton tiến vào kênh đào Panama và thực hiện một loạt hoạt động nhằm ngăn chặn dòng ma túy vận chuyển vào nước Mỹ. Thủy thủ đoàn đã trực tiếp chặn đứng 14 tàu buôn lậu chở hơn 115 tấn hàng trị giá 200 triệu USD. Năm 1999, Hamilton tiếp tục ngăn chặn được bọn buôn lậu ma túy vận chuyển 2,7 tấn cocain vào nước Mỹ. Năm 2007, Hamilton đã chặn được một tàu đánh cá treo cờ Panama chở 20 tấn cocain trị giá 600 triệu USD. Đây là một trong những vụ bắt ma túy trên biển lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Ngoài các chiến dịch ngăn chặn bọn buôn lậu, vận chuyển ma túy. Tàu Hamilton còn thường xuyên tham gia tuần tra biển bảo vệ vùng “đặc quyền kinh tế” trên biển của nước Mỹ. Trong quá trình hoạt động, năm 1988 Hamilton trải qua chương trình hiện đại hóa và tân trang, được cung cấp hệ thống điện tử và vũ khí hiện đại. Tất cả không gian và máy móc đều được đại tu sửa chữa lại. “Sang tay” Hải quân Philippines Tháng 3/2011, Lực lượng tuần duyên bờ biển Mỹ chính thức cho tàu Hamilton nghỉ hưu, họ tiến hành gỡ bỏ radar tìm kiếm trên không/biển, hệ thống vũ khí phòng thủ tầm cực gần (Phalanx CIWS) và 2 pháo cỡ 25mm trên tàu. Sau đó, phía Mỹ bắt đầu lắp đặt hệ thống định vị, radar và thiết bị điện tử khác theo yêu cầu hợp đồng ký kết với Philippines. Ngày 13/5/2011, chiến hạm Hamilton được chuyển giao cho Hải quân Philippines trong một buổi lễ trang trọng tổ chức ở Cost Guard Island. Con tàu được đổi tên thành BRP Gregorio del Pilar (PF-15). Và vị thuyền thưởng đầu tiên của PF-15 là ông Alberto A.Cruz. Sau ngày 30/6, BRP Gregorio del Pilar tiếp tục trải qua các sửa đổi khác. Đầu tháng 7, con tàu đã tiến hành chạy 4 ngày trên biển để thử nghiệm đánh giá khả năng làm việc của thủy thủ đoàn. Ngày 18/7, Gregorio del Pilar rời Cost Guard Island bắt đầu cuộc hành trình về Philippines. Ngày 17/8, tàu về tới lãnh hải Philippines sau 1 tháng hành trình. Ngày 21/8, con tàu cập cảng Manila. Ngày 23/8, một buổi lễ tiếp nhận đã được tổ chức với sự tham gia của nhiều quan chức cao cấp chính phủ Philippine trong đó có cả Tổng thống Benigno Aquino III. Tuy nhiên, BRP Gregorio del Pilar (PF-15) không đi vào hoạt động ngay mà sẽ được sơn đổi màu xám giống với màu các tàu chiến khác của Philippines. Ngoài ra, Hải quân Philippines sẽ thực hiện một vài sửa chữa nhỏ, bổ sung thêm vài trang thiết bị. Giá trị chuyển giao con tàu vào khoảng 13,18 triệu USD (năm 2011). Tàu Hải quân Philippines đầu tiên sử dụng động cơ tuốc bin BRP Gregorio del Pilar có lượng choán nước 3.250 tấn, kích thước 115x13x2,67m. Tàu được thiết kế với không gian thoải mái, tiện nghi bao gồm cả điều hòa nhiệt độ. Hệ thống điện tử của tàu gồm radar tìm kiếm trên biển và định vị, hệ thống kiểm soát hỏa lực Mk92 mod.1 cùng các thiết bị liên lạc. Mục đích khi thiết kế tàu của Hải quân Mỹ là dành cho nhiệm vụ bảo vệ bờ biển Mỹ, bảo vệ đặc quyền kinh tế (EEZ), chống buôn lậu, tìm kiếm cứu nạn nên sức mạnh hỏa lực của tàu tương đối “nhẹ”. Chiến hạm lớn nhất Hải quân Philippines BRP Gregorio del Pilar với hỏa lực mạnh nhất là pháo hạm cỡ 76,2mm (vòng tròn màu đỏ). Hiện tại, sau khi trải qua đại tu nâng cấp, BRP Gregorio del Pilar trang bị một pháo hạm Oto Melara 76mm, có tốc độ bắn khá nhanh khoảng 85 viên/phút, sơ tốc đầu đạn 925m/s, tầm bắn 20km. Loại pháo này chỉ thích hợp cho nhiệm vụ tiêu diệt mục tiêu cỡ nhỏ, tầm gần trên biển hoặc pháo kích bờ biển hỗ trợ tác chiến đổ bộ. Đuôi tàu có boong đáp dành cho trực thăng cùng nhà chứa máy bay. Hệ thống động lực của tàu gồm 2 động cơ tuốc bin phí do Pratt và Whitney sản xuất và 2 động cơ diesel do Fairbanks – Morse chế tạo. BRP Gregorio del Pilar là tàu chiến đầu tiên của Hải quân Philippines sử dụng động cơ tuốc bin khí, nếu chạy loại này tàu đạt tốc độ 28 hải lý/h. Trong khi nếu dùng động cơ diesel tàu đạt tốc độ 17 hải lý/h, tầm hoạt động của tàu lên tới 26.700km không cần tiếp liệu. Dự kiến, nó sẽ được triển khai để bảo vệ hoạt động thăm dò và khai thác dầu mỏ ở vùng biển phía Tây và phía Nam Philippines.

>> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 3)

Là máy bay tiêm kích thế hệ 5 thứ ba trên thế giới, PAK FA T-50 (Nga) đã xóa bỏ sự độc quyền của Mỹ về máy bay tàng hình và tiêm kích thế hệ 5. >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 1) >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 2) Việt Nam được dự báo sẽ là khách hàng thứ ba mua PAK FA, sau Nga và Ấn Độ. Kỳ 3: Phá thế độc quyền Tiêm kích thế hệ 5 thử nghiệm Т-50-1 của Nga với tên gọi chính thức là hệ thống máy bay chiến thuật tương lai (PAK FA) cất cánh lần đầu tiên vào ngày 29/1/2010. Đây được coi là sự đáp trả đối với F-22 Raptor của Mỹ, qua đó tái khẳng định vị thế cường quốc hàng không của Nga. Uy hiếp các đối thủ Mỹ PAK FA là tiêm kích hạng nặng đa năng, một chỗ ngồi, hai động cơ. Máy bay có thể tiêu diệt hiệu quả các mục tiêu trên không, mặt đất và trên biển, kể cả các mục tiêu nhỏ và cơ động, trong mọi thời tiết, suốt ngày đêm, khi đối phương sử dụng nhiễu tích cực, bảo đảm bí mật trong sử dụng, có các khả năng tàng hình, siêu cơ động, bay siêu hành trình dài và cất/hạ cánh đường băng ngắn. T-50 là máy bay chiến đấu tàng hình đầu tiên, có độ bộc lộ radar nhỏ nhất của Nga, nhưng vẫn lớn hơn F-22 của Mỹ một chút vì Nga chú trọng hơn khả năng cơ động ở tiêm kích thế hệ 5 và giá cả, trong khi Mỹ nhấn mạnh yếu tố tàng hình. Siêu phẩm T50 của Nga. Ảnh: Topwar-ru Công trình sư trưởng T-50 Aleksandr Davydenko cho biết, PAK FA kém F-22A, nhưng không nhiều. F-22 có tiết diện radar 0,3-0,4 m2, còn tiết diện radar của T-50 được cho là khoảng 0,5 m2. Hệ thống avionics trên máy bay là loại hiện đại nhất của Nga, có mức độ trí năng, tự động hóa rất cao, bảo đảm khả năng tác chiến lấy mạng làm trung tâm cho PAK FA. Đây là sự kết hợp các chức năng của phi công điện tử và radar tiên tiến anten mạng pha chủ động, cho phép giảm tải cho phi công để phi công tập trung vào thực hiện nhiệm vụ chiến đấu. Máy bay có hệ thống trao đổi dữ liệu chiến thuật thời gian thực. Phi công được cung cấp đầy đủ thông tin do các khí tài trên máy bay thu thập và từ các nguồn khác. Máy bay được trang bị một số radar và trạm định vị quang học làm việc ở các dải tần khác nhau để phát hiện máy bay tàng hình của đối phương, các hệ thống laser và quang-điện tử, trạm gây nhiễu quang-điện tử chủ động... Radar mạng pha chủ động băng X siêu hiện đại do Viện NIIP Tikhomirov phát triển được cho có thể bắt bám đến 60 mục tiêu bay và bắn 16 mục tiêu, ở tầm xa tới 400 km. Radar bổ trợ băng L cho phép tăng khả năng kháng nhiễu, khả năng sống còn và tăng hiệu quả phát hiện mục tiêu tàng hình. Trạm định vị quang học (có thể là OLS-50М) cho phép phát hiện máy bay tàng hình ở tầm xa, tạo ra lợi thế khi không chiến với F-22 và F-35. Phi công PAK FA cũng được trang bị các thiết bị hỗ trợ thế hệ mới như mũ bay ZSh-10 tích hợp hệ thống phát hiện và chỉ thị mục tiêu, ghế thoát hiểm thế hệ 5 K36D-3,5. Các mẫu chế thử T-50 và các mẫu sản xuất đầu tiên được lắp động cơ tạm thời Izdelie 117 (117S) của tiêm kích thế hệ 4++ Su-35S. Tuy vẫn cho phép T-50 bay hành trình siêu âm không tăng lực, động cơ 117S chưa có tất cả các tính năng của động cơ thế hệ 5. Chưa có động cơ thế hệ 5 là điểm yếu cơ bản, “gót chân Achilles” của chương trình PAK FA. Sự cố một chiếc T-50 không thể cất cánh trình diễn hôm 21.8.2011 tại MAKS-2011 do trục trặc ở một động cơ như khẳng định sự lo ngại này. T-50 – đối thủ cạnh tranh của F-22A (bên phải). Ảnh: pakfa-ucoz-ru “S-400 trên không” và sát thủ tàu sân bay Về trang bị vũ khí, T-50 có ưu thế là các khoang vũ khí bên trong có sức chứa kỷ lục đối với các máy bay có kích thước tương tự. Máy bay được trang bị nhiều loại tên lửa đối không, đối đất và đối hạm tiên tiến nhất, có tầm bắn xa gấp đôi các loại tương tự của Mỹ, các loại bom thông minh cỡ đến 500 kg và hai pháo 30 mm. PAK FA được mệnh danh là “S-400 trên không”, sát thủ máy bay chỉ huy-báo động sớm và tàu sân bay nhờ được trang bị tên lửa đối không tầm siêu xa izd. 810 tầm bắn 400-420 km (tương tự tầm bắn của hệ thống tên lửa phòng không tối tân S-400 Triumf) và tên lửa hành trình chống hạm siêu vượt âm BrahMos-II bay nhanh nhất thế giới, gấp 7 lần tốc độ âm thanh (7М). Các tên lửa đối không tầm trung trang bị cho PAK FA là izd. 180-PD tầm bắn 250 km và izd. 180 tầm 110-140 km. Khi cận chiến, PAK FA sử dụng tên lửa tầm gần cơ động cao mới K-MD (izd. 300), lắp đầu tự dẫn ảnh nhiệt matrix với khả năng phân biệt hình ảnh và tầm bắt mục tiêu xa gấp đôi, có thể tiêu diệt máy bay tiêm kích cơ động cao, thậm chí cả tên lửa đang bay đến. Tại Triển lãm MAKS-2011, Tổng giám đốc và Tổng công trình sư Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật KTRV Boris Obnosov cho biết, KTRV đã phát triển loại tên lửa mới cho tiêm kích thế hệ 5 Т-50 (PAK FA) tầm bắn 200 km, sẽ sản xuất thử nghiệm trong năm 2011 và bắt đầu sản xuất loạt từ năm 2012. Theo KTRV, T-50 sẽ được trang bị một pháo 30 mm, các tên lửa đối không tầm ngắn, trung và xa RVV-MD, RVV-SD và RVV-BD, các bom KAB-500. Tổng cộng, có 14 loại vũ khí đang được phát triển cho PAK FA. Đặc biệt, PAK FA có tuyệt chiêu “hồi mã thương” lợi hại là khả năng tác chiến ở bán cầu sau. Với các radar quan sát phía sau, máy bay có thể phóng ngược tên lửa để chặn đánh các đối phương đang truy đuổi ở phía sau, không cần quay đầu lại để phóng tên lửa. Theo một dự báo của Nga, các khách hàng tiềm năng mua PAK FA ở Đông Nam Á là Indonesia (mua 6-12 chiếc vào năm 2028-2032), Việt Nam (12-24 chiếc, 2030-2035) và Malaysia (12-24 chiếc, 2035-2040).

>> Không quân Anh được trang bị thêm trực thăng CH-47F Chinook

AFP ngày 22/8 đưa tin, Bộ Quốc phòng Anh dự kiến sẽ mua 14 máy bay trực thăng vận tải quân sự mới CH-47F Chinook. AFP ngày 22/8 đưa tin, Bộ Quốc phòng Anh dự kiến sẽ mua 14 máy bay trực thăng vận tải quân sự mới CH-47F Chinook. Hợp đồng này đã được Bộ Quốc phòng Anh ký với tập đoàn chế tạo hàng không Boeing của Mỹ với tổng trị giá khoảng 1 tỷ bảng Anh (tương đương 1,65 tỷ USD). Theo điều kiện của hợp đồng, số máy bay này sẽ được chuyển giao cho Không quân Anh vào năm 2016. Nếu tính cả số máy bay trực thăng định mua lần này thì hiện nay Không quân Anh đang sở hữu khoảng 60 máy bay trực thăng Chinnok. Số 14 máy bay trực thăng CH-47F cung cấp cho Không quân Anh lần này sẽ là phiên bản nâng cấp Mark 6, ở đó trang bị hệ thống điều khiển bay và khoang lái kỹ thuật số. Vào cuối tháng 7 vừa qua có thông tin cho rằng, Chính phủ Anh dự định tăng thêm cho ngân sách quốc phòng 3 tỷ bảng nữa vào đầu năm 2015 để thực thi một số chương trình quốc phòng, trong đó có mua máy bay trực thăng vận tải Chinook và máy bay tiêm kích F-35C Lightning. Kết cấu khoang lái của CH-47F Chinook. CH-47F Chinook là một trong những máy bay trực thăng vận tải quân sự hạng nặng lớn nhất thế giới. Nó được thiết kế và chế tạo tại nhà máy Rotorcraft Systems của Boeing tại ngoại ô Ridley. Hiện nay, loại trực thăng vận tải này đang được biên chế cho 20 quốc gia trên thế giới, trong đó có cả quân đội lẫn các tổ chức dân sự. Quân đội Mỹ cũng sử dụng loại phương tiện vận tải này ở Afghanistan. Tính từ năm 1960 tới nay, Mỹ đã sản xuất ra khoảng 1.200 chiếc CH-47 Chinook với các phiên bản khác nhau. Chiếc trực thăng hạng nặng này có thể chuyên chở được 55 binh sĩ hay 12,7 tấn hàng hóa. Mỹ đang sử dụng CH-47F Chinook tại Afghanistan. Máy bay trực thăng CH-47F được thiết kế với buồng lái có trang bị hệ thống điện tử hàng không thông thường và hệ thống kiểm soát bay tự động tân tiến (DAFCS) do công BAE Systems sản xuất. Hệ thống điện tử hàng không trên khoang sẽ giúp cho phi công nâng cao khả năng phát hiện những mối nguy cơ đe dọa từ trên không. Nó được kết cấu gồm màn hình hiển thị bản đồ và hệ thống truyền số liệu cho phép lưu giữ thông tin trước khi thực hiện chuyến bay và khi hành trình bay đã được xác định. CH-47F mới được trang bị hệ thống cảnh báo sớm sự tấn công của tên lửa đối phương và 2 động cơ Honeywell có công suất 4.733 mã lực giúp cho máy bay có thể hoạt động ở tốc độ 315 km/h.

>> Tranh nhau Nam Tây Tạng, Ấn Độ tăng cường quân đáp trả TQ

Bắc Kinh vẫn nói bang Arunachal Pradesh là nam Tây Tạng, và vẫn thực hiện chính sách thị thực khác đối với cư dân. Việc mua thêm 3 máy bay mới cho lực lượng phòng vệ bờ biển Nhật bản JCG (Japan Coast Guard) sẽ nâng số lượng trực thăng EC225 sẽ được trang bị lên 5 chiếc. Trong vòng 1 tháng Trung Quốc có khả năng triển khai 500.000 quân ở biên giới Trung-Ấn, vì vậy Ấn Độ buộc phải tăng quân cho khu vực này, gồm lục quân, không quân và biên phòng. Ngày 23/8, “Thời báo Hoàn Cầu” dẫn nguồn tin từ “Thời báo Hindustan” cho biết, do Trung Quốc liên tục tăng cường sức mạnh quân sự ở Tây Tạng, chính phủ Ấn Độ quyết định tăng cường lực lượng phòng thủ ở khu vực “tuyến kiểm soát thực tế” Trung-Ấn dài tới 4.057 km. Máy bay vận tải IL-76 ở sân bay Ấn Độ. Lục quân đội Ấn Độ sẽ triển khai 1 quân đoàn mới thành lập, 2 lữ đoàn thiết giáp và 1 lữ đoàn bộ binh độc lập. Không quân Ấn Độ sẽ triển khai 4 phi đội máy bay chiến đấu Su-30MKI tiên tiến. Lực lượng biên phòng Indo-Tibetan (ITBP) sẽ thiết lập thêm 35 đồn biên phòng trên cơ sở 142 đồn hiện có, đồng thời tăng thêm 13 tiểu đoàn. “Tuyến kiểm soát biên giới” Trung-Ấn là “tuyến McMahon” (MacMahon Line), do Ấn Độ đưa vào bản đồ chính thức và hợp pháp của họ, thuộc bang Arunachal Pradesh. Trung Quốc coi Arunachal Pradesh là nam Tây Tạng và coi việc làm này của Ấn Độ là bất hợp pháp. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từng tuyên bố: Trước khi giải quyết cuối cùng vấn đề biên giới giữa hai nước, hai bên đều cần cùng cố gắng bảo vệ hòa bình và an ninh khu vực biên giới. Bang Arunachal Pradesh, nơi tranh chấp giữa Trung-Ấn. Chuyên gia quốc phòng Ấn Độ cho rằng, thông qua xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô to lớn ở khu vực Tây Tạng, quân đội Trung Quốc hiện có khả năng triển khai ở “Tuyến kiểm soát biên giới” 34 sư đoàn (gần 500.000 quân) chỉ trong vòng 1 tháng. Tin cho biết, trong 2 năm qua, quân đội Trung Quốc luôn tiến hành diễn tập chiến thuật như nhảy dù, tiếp tế đường không và bắn pháo tại Tây Tạng, đã làm gia tăng sự lo ngại cho Ấn Độ. Phương án tăng quân của Lục quân Ấn Độ cho rằng, trong mấy năm tới, quân đội Trung Quốc sẽ tạo ra mối đe dọa to lớn cho bang Arunachal Pradesh của Ấn Độ. Ấn Độ cho biết, quân đội Trung Quốc có thể vượt biên giới bang Arunachal Pradesh để tác chiến. Nhìn từ góc độ chính trị, Bắc Kinh vẫn nói bang Arunachal Pradesh là nam Tây Tạng, và vẫn thực hiện chính sách thị thực khác đối với cư dân bang Arunachal Pradesh và khu vực Jammu – Kashmir. “Thời báo Hindustan” cho rằng, các biện pháp đáp trả của Lục quân Ấn Độ bao gồm xây dựng thêm một lực lượng 15.000 quân tại bang West Bengal (vị trí đóng quân tại Panagariya, bang West Bengal); tăng thêm 1 lữ đoàn thiết giáp lần lượt cho 2 khu vực - miền đông Sikkim và miền đông Ladakh; triển khai 1 lữ đoàn bộ binh độc lập tại bang Uttarakhand. Bang Arunachal Pradesh, nơi tranh chấp giữa Trung-Ấn. Để hoàn thành mục tiêu tăng quân, Lục quân tiếp nhận trước khu đất 6000 mẫu Anh ở Panagariya, ở đó còn có một đường băng đang sử dụng. Hiện nay, những phương án này đang đợi Ủy ban An ninh nội các phê chuẩn cuối cùng. Có tin cho biết, trong một hội nghị báo cáo vắn tắt của Lục quân vào tháng trước, Thủ tướng Singh và Bộ trưởng Quốc phòng Antony của Ấn Độ đã bày tỏ đồng ý về mặt nguyên tắc. Ngày 21/8, “Tin nhanh Ấn Độ” đưa tin, Lực lượng Biên phòng Indo-Tibetan (do Bộ Nội vụ chỉ huy, chuyên phụ trách an ninh biên giới Ấn Độ và Tây Tạng – Trung Quốc) bắt đầu tiến hành tăng biên chế quy mô lớn lần đầu tiên kể từ năm 1978. Lực lượng Biên phòng Indo-Tibetan vừa tuyển mộ 13.500 tân binh, đồng thời quyết định tăng cường thiết lập 35 đồn biên phòng mới tại khu vực do Ấn Độ kiểm soát ở “Tuyến kiểm soát thực tế”, “nhằm lấp khoảng trống hiện diện về mặt phòng thủ biên giới ven Himalayas”, tăng cường khả năng tiến hành tuần tra tầm xa trong điều kiện khó khăn cho lực lượng biên phòng “nhằm đáp ứng nhu cầu tác chiến trong tương lai”. Quân đội Trung Quốc đang tăng cường nghiên cứu phát triển và trang bị máy bay trực thăng hoạt động ở cao nguyên. Đây là hình ảnh máy bay trực thăng Mi-17B2 hoạt động ở cao nguyên. Người phụ trách Lực lượng biên phòng Indo-Tibetan là Parthia nói: “Hiện nay, khoảng cách giữa hai đồn biên phòng là khoảng 50 – 130 km, chúng tôi định giảm khoảng cách bình quân xuống còn 20 km”

>> "Hiệu ứng Domino" tại thế giới Arab

Việc chính quyền ông Gaddafi bị lật đổ có thể dẫn đến hiệu ứng Domino tại thế giới Arab. Cuộc cách mạng các loài hoa bắt đầu từ đầu năm 2011 tại khu vực Trung Đông chưa có chiến thắng nào thực sự vang dội. Ngoại trừ chính quyền Ai Cập đồng ý từ chức để nhường chổ cho một chính phủ mới. Các cuộc nổi dậy tại các quốc gia như Yemen, Sirya, Libya đều không đạt được kết quả đáng kể nào. Phần lớn các cuộc biểu tình chìm xuống dưới áp lực của các chính phủ. Ngoại trừ Libya, lực lượng nổi dậy nhận được sự hậu thuẫn của NATO để tiếp tục chiến đấu, các biến động chính trị ở quốc gia khác dần rơi vào im lặng. Họ không đủ cả thế và lực để có thể tạo ra một sự khác biệt dưới sức ép của chính phủ. Sự thành công của lực lượng nổi dậy tại Libya có thể cổ vũ sự phản kháng trong thế thế giới Arab. Trong ảnh lực lượng nỗi dậy đang ăn mừng chiến thắng tại Tripoli. Ảnh: CNN Tuy nhiên, nếu chính quyền ông Gaddafi bị lật đổ hoàn toàn đó sẽ là một liều thuốc kích thích cho hiệu ứng Domino tại thế giới Arab. Sự kiện lực lượng nỗi dậy tiến vào Tripoli kiến cả thế giới và nhất là cộng đồng Arab xôn xao. Đa phần người dân tại thế giới Arab đều cảm thấy bất mãn với các chính phủ hiện tại, các chính sách kinh tế ở khu vực này thường chỉ mang lại lợi ích cho một bộ phận nhỏ, trong khi đại đa số người dân đứng ngoài. Phân hóa xã hội, khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, các chính sách an sinh xã hội chưa hiệu quả. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu tác động tiêu cực đến đời sống người dân, đặc biệt là đa số người dân nghèo tại các quốc gia Trung Đông chịu nhiều thiệt hại nhất từ khủng hoảng kinh tế. Họ bị dồn đến đường cùng. Một khi không còn gì để mất, họ sẵn sàng đứng lên để đấu tranh đòi quyền lợi chính đáng cho mình. Đó chính là xuất phát điểm cho các cuộc nổi dậy tại Trung Đông từ đầu năm đến nay, bên cạnh đó cũng phải thừa nhận rằng, các cuộc nổi dậy đều có sự tác động của các thế lực bên ngoài nhằm tạo ra một thế lực chính trị mới có lợi cho họ. Vai trò của phương Tây Thực tế cho thấy, các cuộc nổi dậy đơn thuần của người dân địa phương sẽ không đi đến đâu nếu không có sự trợ giúp của phương Tây. Tuy nhiên, phương Tây không thể cùng lúc hậu thuẫn cho tất cả. Lựa chọn hàng đầu của phương Tây là “tách bó đũa và bẽ gảy từng chiếc một”. Libya có một vị trí chiến lược đặc biệt tại Trung Đông và Bắc Phi. Bên cạnh đó, quốc gia này có trữ lượng dầu mỏ lớn thứ 4 khu vực. Chính quyền của Tổng thống Gaddafi không phải là một chính phủ thân Mỹ, thậm chí ông ta còn có những tuyên bố phản đối các chính sách của Mỹ trên thế giới. Nếu để ông Gaddafi tiếp tục lãnh đạo Libya đó sẽ là một trở ngại lớn cho chiến lược của Washington tại đây. Các nhà phân tích cho rằng đó là lý do để Mỹ tiến hành can thiệp lật đổ Tổng thống Gaddafi thông qua nghị quyết số 1973 của Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc. Tạo ra một chính phủ mới thân Mỹ nhằm kiểm soát trữ lượng dầu mỏ khổng lồ tại Libya. Abdullatif Haj Hussein một nhà phân tích chính trị người Sudan nhận định: “Chúng ta đã nhận thấy bài học từ Iraq và Afghanistan, can thiệp quân sự vào các quốc gia này có liên quan mật thiết với lợi ích kinh tế và chính trị. Các quốc gia này đang tìm kiếm một giải pháp nhằm đảm bảo lợi ích về dầu mỏ của họ tại Libya”. Ông cũng lưu ý thêm rằng: “Tham vọng to lớn của các cường quốc đóng một vai trò quan trọng trong việc thay đổi đường đi của các cuộc biểu tình tại Libya và các quốc gia khác. Các nước lớn đang tìm cách vẽ một bản đồ mới tại Bắc Phi và Địa Trung Hải và nghị quyết số 1973 là cơ hội lớn để thực hiện điều này”. Sự thành công của cuộc nổi dậy tại Libya không chỉ tạo ra hiệu ứng Domino cho người dân thế giới Arab đứng lên lật đổ các chính phủ mà còn tạo ra một hiệu ứng Domino khác cho phép phương Tây tiếp tục tiến hành các chiến dịch can thiệp vào nội bộ của các nước bằng hình thức núp bóng dưới các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc. Đã có những dấu hiệu cho thấy, phương Tây bắt đầu hướng mùi dùi vào Sirya sau khi tình hình tại Libya đã có những biến chuyển tốt đẹp hơn với họ. Thế giới Arab đang đứng trước những nguy cơ tiềm ẩn xung đột và bất ổn rất lớn, bên cạnh đó, sự can thiệp thô bạo nhằm tạo ra một thế trận chính trị có lợi cho mình của phương Tây càng làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn. Hiệu ứng Domino tại thế giới Arab diễn biến như thế nào, phụ thuộc rất lớn vào thái độ và hành động của phương Tây. Đã có những nhận định cho rằng, nếu thế kỷ 20 là thế kỷ của những cuộc xung đột giữa chủ nghĩa tư bản và xã hội chủ nghĩa. Thế kỷ 21 sẽ là thế kỷ của những cuộc “xung đột năng lượng”.

>> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 2)

Là tiêm kích thế hệ 5 thứ hai trên thế giới, F-35 Lightning II vừa đem lại hy vọng, vừa tiềm ẩn nguy cơ đe dọa chương trình vũ khí tốn kém nhất lịch sử nước Mỹ.  >>Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 1)  >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 3) >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 4) >> Sức mạnh tiêm kích thế hệ 5 (kỳ 4) Kỳ 2: Tia chớp F-35, thành bại khó lường Năm 1996, Mỹ chính thức khởi động chương trình Máy bay tiêm kích liên quân JSF (Joint Strike Fighter), và năm 2001, mẫu X-35 của Lockheed Martin được chọn. Ngoài Mỹ, tham gia chương trình còn có 8 đối tác: Anh, Italia, Hà Lan, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Australia, Nauy và Đan Mạch với mức đóng góp 4,375 tỷ USD. Tham vọng 3 trong 1 Mục đích đặt ra là chế tạo một loại máy bay biên chế cho cả Không quân (USAF), Thủy quân Lục chiến (USMC) và Hải quân (USN) với 3 biến thể có mức chuẩn hóa 70-90%, có hình dáng, kích thước giống nhau, sử dụng một động cơ cơ bản. Nhưng bên trong là 3 loại máy bay rất khác nhau và đơn giá ban đầu được xác định là 45-50 triệu USD. Ba biến thể đó là F-35A cất/hạ cánh thông thường (CTOL) dành cho USAF, thay thế A-10 và F-16. F-35B cất cánh đường băng ngắn/hạ cánh thẳng đứng (STOVL) dành cho USMC, thay thế AV-8B và F/A-18C/D và F-35C (CV) dành cho USN, triển khai trên tàu sân bay. F-35 Lightning II được kỳ vọng sẽ là nền tảng sức mạnh trên không của Mỹ và đồng minh trong thế kỷ XXI. Tia chớp F-35 mang tham vọng “3 trong 1”. F-35 được thiết kế để đảm nhiệm vai trò vừa là tiêm kích tàng hình vừa là máy bay tiến công, lại vừa rẻ và thích hợp với các điều kiện khai thác khác nhau. F-35 ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến nhất, chưa từng được ứng dụng. Nó có kết cấu hiện đại, có khả năng mở rộng và hiện đại hóa, buồng lái tiện nghi tuyệt vời. Radar nhỏ nhưng hiện đại và hệ thống điều khiển vũ khí siêu việt. Động cơ F135-PW-100/400/600 có buồng tăng lực của Pratt&Whitney là động cơ tiêm kích có lực đẩy mạnh nhất hiện nay. “Mắt thần” DAS Một trong những điểm mới nổi bật nhất của F-35 là hệ thống phát hiện quang-điện tử khẩu độ phân tán “Mắt Thần” DAS cho phép quan sát tổng thể trong phạm vi 360 độ, sử dụng các sensor quang học phát hiện, bám mục tiêu hoàn toàn thụ động và hiển thị bức tranh tình huống trên màn hình số trên mũ bay phi công. Trong thử nghiệm, nó có thể phát hiện tên lửa bay ở cự ly 1.200 km! DAS còn cho phép phi công với sự trợ giúp của màn hình trên mũ bay nhìn “xuyên” vỏ máy bay, theo dõi đầy đủ toàn bộ tình huống chiến thuật, kể cả những gì diễn ra phía sau hay bên dưới máy bay tiêm kích. Mũ bay cũng được tích hợp hệ thống dẫn vũ khí theo góc nhìn. Mũ bay của phi công F-35. F-35 còn được trang bị hệ thống ngắm bắn quang-điện tử (EOTS) gắn ở dưới mũi máy bay với các camera hồng ngoại CCD-TV mọi hướng, độ phân giải cao để quan sát và chỉ thị mục tiêu. EOTS cho phép phát hiện, bắt bám mục tiêu mặt đất, mặt nước và trên không. Các camera hoạt động hoàn toàn thụ động, có thể phát hiện, bám mục tiêu tự động, ở tầm xa và báo động khi máy bay bị chiếu xạ laser. EOTS bảo đảm bí mật thực hiện nhiều nhiệm vụ: phòng thủ tên lửa, trinh sát, yểm trợ trong xung đột phi quy ước... F-35 được trang bị 1 pháo 4 nòng 25 mm GAU-22/A, khoang vũ khí trong máy bay chứa được 2 bom cỡ 910 kg, hoặc 2 bom cỡ 450 kg và 2 tên lửa không đối không trong. Tùy nhiệm vụ, F-35 có thể được trang bị các tên lửa không đối không AMRAAM, ASRAAM, Meteor, các loại bom JDAM, JSOW, SDB, WCMD, tên lửa chống tăng Brimstone, tên lửa hành trình chống hạm JSM ở bên trong máy bay; các tên lửa hành trình Storm Shadow, JASSM, các tên lửa không đối không ASRAAM, Sidewinder ở các mấu treo bên ngoài. Trong tương lai, F-35 còn có thể mang vũ khí laser chống tên lửa HELLADS hoặc dùng làm máy bay gây nhiễu điện tử thay cho EA-6B. Khen ít, chê nhiều Ở các biến thể F-35 liên tục phát hiện ra những khiếm khuyết lớn nhỏ khác nhau. Tháng 1/2011, Bộ Quốc phòng Mỹ đã công bố các khiếm khuyết phát hiện được ở F-35 như: khả năng điều khiển kém, thiết bị avionics làm việc không ổn định, trục trặc với buồng tăng lực, màn hình hiển thị thông tin trên mũ bay, phần mềm, hệ thống cấp khí trơ OBIGGS, hệ thống ghế thoát hiểm… Tháng 3/2011, F-35 bị đình chỉ bay do mẫu chế thử AF-4 bị hỏng 2 máy phát điện khi bay thử. Ngày 2/8/2011, USAF lại đình chỉ bay đối với toàn bộ 20 F-35 do hỏng hóc của hệ thống cấp điện IPP cũng trên mẫu AF-4. Bộ Quốc phòng Mỹ đã buộc phải kéo dài thời gian phát triển F-35A, F-35C từ giữa năm 2015 sang tháng 4/2016. Về khả năng chiến đấu, F-35 không mạnh cả khi làm nhiệm vụ tiêm kích và nhiệm vụ tấn công. Khi làm nhiệm vụ tiêm kích, F-35 sẽ mất ưu thế chủ yếu là tàng hình. Khi làm nhiệm vụ tiến công ở chế độ tàng hình, F-35 mang được quá ít vũ khí (1-2 tấn). Được gọi là tiêm kích hạng nhẹ (dưới 11 tấn), nhưng trọng lượng rỗng của F-35 đã là 13,3-15,8 tấn, còn trọng lượng đầy đủ là 27,3-31,8 tấn, tức là còn nặng hơn cả các tiêm kích hạng nặng F-15C hay Su-27. Do đó, tuy động cơ F135 rất khỏe, F-35 không có khả năng bay hành trình siêu âm và cơ động kém. Với tốc độ tối đa chỉ gần 1.750 km/g khi bay ở độ cao lớn, F-35 thua kém tất cả các tiêm kích, kể cả những loại lạc hậu. Nó cũng thua kém tất cả các tiêm kích hiện đại cả về tốc độ leo cao, chẳng hạn thua MiG-29 1,5 lần về thông số này. Nhiệm vụ phát triển một máy bay theo kiểu “3 trong 1” là cực kỳ phức tạp về kỹ thuật và tốn kém về tài chính. Vì thế, chương trình F-35 liên tục trễ tiến độ, chi phí liên tục bị đội lên, khiến chiếc tiêm kích “giá rẻ” này trở thành một “máy bay bằng vàng” gần như F-22. F-35 “giá rẻ” đã đắt hơn 3 lần so với dự tính ban đầu, lên tới 160 triệu USD/chiếc, thậm chí có thể tăng lên hơn 200 triệu USD. Chi phí khai thác F-35 cũng khiến Mỹ đau đầu. Chi phí khai thác 2.443 chiếc F-35 trong 30 năm sẽ là gần 1.000 tỷ USD, không tính 382 tỷ USD chi phí mua sắm. Chi phí 1 giờ bay của F-35 sẽ là 30.700 USD.

>> Hàn Quốc tiếp nhận 3 chiếc F-15K

Hôm 20/8, Tập đoàn Boeing đã chuyển giao 3 chiến đấu cơ F-15K Slam Eagle cho Không quân Hàn Quốc tại căn cứ Daegu. Các máy bay này đã có một cuộc hành trình dài từ nhà máy sản xuất St.Louis (Boeing) từ hôm 16/8 tới tới căn cứ Palmdale (bang California), căn cứ Hickam (Hawaii) và Anderson (Guam) trước khi về Hàn Quốc. “Chúng tôi rất hài lòng khi tiếp nhận ba chiếc F-15K mới nhất từ Boeing,” ông Tae Uk Kim – Chỉ huy phi đội trang bị chiến đấu cơ F-15K (Không quân Hàn Quốc) nói. “Chiến đấu cơ F-15K là thành phần quan trọng nhất trong hệ thống phòng không trên bán đảo. Chúng tôi hài lòng với tiến độ giao và chất lượng của lô hàng F-15K từ Boeing.” Ba chiếc này nằm trong gói 21 chiếc mà Hàn Quốc ký hợp đồng với Boeing mua tháng 4/2008. Trong năm 2012, Boeing sẽ hoàn toàn hợp đồng. Chiến đấu cơ đa năng F-15K của Không quân Hàn Quốc. “Boeing có một hồ sơ chứng minh thời gian giao hàng cho Không quân Hàn Quốc, ông Roger Besancenez – Phó giám đốc phụ trách chương trình Boeing F-15 nói. “Chúng tôi tự hào về kỷ lục đó, và cũng tự hào về mối quan hệ với ngành công nghiệp quốc phòng Hàn Quốc, trong dó bao gồm việc chia sẻ công việc chính cũng như quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực thương mại và quốc phòng. Mối quan hệ hợp tác lâu dài của chúng tôi cho phép Boeing và công nghiệp hàn Quốc đảm bảo Không quân Hàn Quốc có những chiến đấu cơ đa năng tốt nhất.” F-15K là biến thể nâng cấp mạnh từ F-15E với một số thay đổi trong hệ thống điện tử. F-15K trang bị radar AN/APG-63(V)1 có khả năng theo dõi cùng lúc 14 mục tiêu và tấn công đồng thời 6 trong số đó, radar cảnh báo sớm ALR-56C(v)1, thiết bị gây nhiễu ALQ-135M, hệ thống định vị và ngắm bắn thế hệ thứ 3... F-15K sử dụng 2 động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy General Electric F110-GE-129, bán kính chiến đấu không cần tiếp liệu là 1.800km.

>> Tướng Giáp 100 tuổi trên báo nước ngoài

Tướng Giáp, vị tướng huyền thoại không bao giờ chịu khuất phục của Việt Nam, sau nhiều chục năm đánh đuổi người Pháp và Mỹ, hôm nay đã ghi thêm một chiến thắng nữa - ông tròn 100 tuổi. Hãng thông tấn Mỹ AP mở đầu bài viết về sinh nhật lần thứ 100 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp như vậy và nhấn mạnh rằng ở Việt Nam, tướng Giáp được tôn kính thứ nhì sau Hồ Chí Minh. Hai người đã cùng nhau hoạch định những chiến dịch từ vùng rừng núi, chỉ sử dụng chiến thuật du kích để tiến hành cách mạng giành độc lập cho Việt Nam, và rồi đưa cả khu vực Đông Dương khỏi ách thực dân của người Pháp. Hai thập kỷ sau đó, đoàn quân của ông tiếp tục đẩy người Mỹ về nước và tiến hành thống nhất đất nước. "Có thể nói rằng hầu hết những sự kiện vinh quang và quan trọng nhất của đất nước đều gắn với tên tuổi và sự nghiệp của ông", ông Đỗ Quý Doãn, Thứ trưởng Bộ thông tin truyền thông, phát biểu tại Hà Nội nhân kỷ niệm tướng Giáp tròn trăm tuổi. Dù đã không còn ở trong chính phủ nhiều năm, nhà chiến lược quân sự có mái tóc bạc trắng này vẫn là quốc bảo và vẫn đón tiếp các nhà lãnh đạo trên thế giới đến thăm, cho đến tận cách đây ba năm khi sức khỏe của ông yếu đi, AP nhận xét. Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát biểu tại một hội nghị năm 2004. Ảnh: AFP. Trong triển lãm ảnh về tướng Giáp tại Hà Nội có nhiều ảnh quý. Một bức năm 1946 cho thấy một người đàn ông trẻ tuổi, gầy, nhưng đã là tướng cao cấp trong quân đội Việt Nam. Nhiều bức ảnh khác chụp khi tướng Giáp tiếp lãnh đạo các nước khác, như Chủ tịch Cuba Fidel Castro. Một tấm ảnh cho thấy tướng Giáp bắt tay cựu thù trong cuộc chiến tranh chống Mỹ - cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert S. McNamara. Năm 2004, nhân kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên, ông Giáp hồi tưởng cuộc gặp năm 1997. "Tôi nói với McNamara ... Mỹ thua ở Việt Nam bởi Mỹ không hiểu Việt Nam". Sau cuộc chiến, ông Giáp trở thành người ủng hộ việc xây dựng mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước Việt - Mỹ. Quan hệ mọi mặt giữa hai nước, từ kinh tế thương mại đến nhân đạo và quân sự đang có nhiều bước tiến quan trọng. "Ông ấy không bao giờ nghỉ", John Ernst, một chuyên gia về Việt Nam thuộc đại học Morehead State University của Mỹ bình luận. "Tôi nghĩ điều đó khiến ông ấy trở nên huyền thoại và được thêm yêu mến". Bài viết của AP về tướng Giáp được đăng trên nhiều trang báo lớn của phương Tây như The Washington Post, Forbes. The Diplomat, tạp chí chuyên sâu về chính trị châu Á, đăng bài viết về sự kiện tướng Giáp 100 tuổi, với lời bình luận rằng trận Điện Biên Phủ "là một chiến thắng thay đổi lịch sử". "Trước hết, nó đập tan tư tưởng cố hữu cho rằng phương Tây là bất bại. Chiến thắng đó còn cổ vũ cho những cuộc chiến chống chế độ thực dân trên khắp thế giới", tạp chí này bình luận. Sau khi điểm lại những sự kiện quân sự quan trọng gắn với tên tuổi tướng Giáp - một trong những nhà lãnh đạo quân sự kiệt xuất thế kỷ 20 - The Diplomat viết tiếp: "Ông sẽ đặt một dấu mốc quan trọng khác mang tính cá nhân hơn - tròn 100 tuổi". "Dù thể trạng yếu và phải chịu một số chứng bệnh về đường hô hấp, phải nằm viện đã lâu, trí tuệ của tướng Giáp vẫn minh mẫn một cách kinh ngạc", tạp chí này nhận xét. Các nhà lãnh đạo khắp thế giới vẫn xếp hàng để gặp ông, trong đó có tổng thống Brazil Lula da Silva, tổng thống Venezuela Hugo Chavez và lãnh đạo Nam Phi Thabo Mbeki. Tướng Giáp vẫn viết về lịch sử đảng Cộng sản Việt Nam.... Ông vẫn nghe tin tức trên radio mỗi sáng và yêu cầu được báo cáo tình hình. Hãng tin AFP ca ngợi tướng Giáp là vị anh hùng của Việt Nam. "Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một vị anh hùng của cách mạng Việt Nam và là một trong những nhà chiến lược quân sự tài ba nhất lịch sử thế giới, hôm nay kỷ niệm 100 năm ngày sinh trong bệnh viện ở Hà Nội". Ông Giáp khiến cả thế giới kinh ngạc khi quân đội gồm những người nông dân của ông giành chiến thắng trước đội quân thực dân Pháp trong trận Điện Biên Phủ năm 1954. "Ông ấy là một anh hùng huyền thoại của Việt Nam", giáo sư người Australia Carl Thayer, chuyên nghiên cứu về Việt Nam, bình luận. Sự kính trọng dành cho tướng Giáp không chỉ đến từ những người trong nước, mà đến cả từ cựu thù. Thượng nghị sĩ Jim Webb, cựu binh chiến tranh Việt Nam, trong chuyến thăm tới Hà Nội hôm qua phát biểu: "Ông ấy là một nhân vật lịch sử. Tôi chúc tướng Giáp mọi điều tốt đẹp". Báo Anh The Scotsman đưa tin tướng Giáp với tựa đề "Người anh cả của quân đội Việt Nam tròn 100 tuổi". Báo dẫn lời đại tá Nguyễn Huyên, thư ký của tướng Giáp, cho biết dù nằm viện đã hai năm, vị tướng già vẫn viết cho các bạn bè và đồng chí, và được báo cáo tình hình đất nước hàng ngày. "Ông đã giúp đánh thắng hai đế quốc to", The Scotsman dẫn lời ông Huyên. "Ông là anh cả của quân đội nhân dân Việt Nam". Đài phát thanh Australia phỏng vấn ông Raymond Burghardt, đại sứ Mỹ tại Việt Nam trong ba năm kể từ 2001. "Tôi có dịp gặp ông nhiều lần khi còn làm đại sứ. Ông ấy rất minh mẫn, rất vui khi nói chuyện với chúng tôi. Có một vài lần tôi đến gặp ông cùng các vị sĩ quan Mỹ. Tôi nhớ lần đến thăm ông cùng với Đô đốc Dennis Blair, khi đó là tư lệnh quân đội Mỹ tại Thái bình dương. Không hề có cảm giác cay đắng nào sót lại từ thời chiến tranh, ông (Giáp) luôn sắc sảo và linh lợi", cựu đại sứ kể. Nói về tầm quan trọng của tướng Giáp trong việc đưa hai quốc gia cựu thù Việt - Mỹ xích lại gần nhau hơn, Burghardt nói: "Có sự ủng hộ của tướng Giáp, một anh hùng chiến tranh, một người được coi là đã đánh bại cả người Pháp và người Mỹ, là điều rất hữu ích, rất hữu dụng đối với các nhà lãnh đạo". Tạp chí L'Humanité của Pháp số cuối tuần qua đã dành đặc biệt 6 trang để viết về cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, với tiêu đề “Tướng Giáp, nhà chiến lược của tự do” do nhà báo, đạo diễn người Pháp Daniel Roussel - nguyên là phóng viên thường trú báo tại Việt Nam những năm 1980, viết. Roussel thuật lại cuộc đời và sự nghiệp của nhà chiến lược quân sự tài ba của Việt Nam, từ sinh trưởng cho tới khi trở thành vị Đại tướng, chỉ huy cuộc đấu tranh của quân đội và nhân dân Việt Nam giành thắng lợi trước thực dân Pháp với trận Điện Biên Phủ vang dội địa cầu. Tác giả cũng nêu bật vai trò của tướng Giáp trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, thống nhất đất nước cũng như những đóng góp của ông đối với công cuộc Đổi mới ở Việt Nam. "Năm 1986, ông ủng hộ cho chính sách đổi mới về kinh tế đất nước, chính sự đổi mới này đã đưa Việt Nam đi lên trên con đường phát triển. Ông luôn gần gũi nhân dân và thấy được mọi khó khăn của người dân". Bài viết, được Vietnam Plus dẫn lại này, là kết quả của hàng chục lần tác giả được gặp tướng Giáp với tất cả tình cảm quý mến và sự kính trọng. Theo tác giả, Đại tướng là con người rất dễ chịu, thạo nói tiếng Pháp, có cái nhìn trực diện và cái bắt tay chắc nịch. "Đây cũng chính là những biểu hiện của người lãnh đạo", tác giả nhận xét. Kể lại những kỷ niệm của tác giả khi gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tác giả Daniel Roussel cho biết trong những cuộc gặp này không bao giờ có vấn đề gì bị coi là cấm kỵ không được đề cập đến. Nhưng khi gặp một vấn đề khó chịu, giọng Đại tướng trở nên đanh lại. Ông là con người của sự nhiệt huyết và là "vị tướng của hòa bình”. Daniel Roussel viết: “Đại tướng Võ Nguyên Giáp, huyền thoại sống ở Việt Nam. Ông được công nhận là một trong các nhà quân sự tài giỏi nhất và một nhà chiến lược chiến tranh nhân dân”.

>> Trung Quốc muốn mua tên lửa Club

Trung Quốc đang bày tỏ mong muốn sở hữu hệ thống tên lửa chống hạm Club của Nga. >> Sự nguy hiểm ẩn nấp trong các container Theo đó, Trung Quốc đang muốn mua hệ thống tên lửa chống hạm Club để trang bị cho các tàu ngầm trong nước. Cụ thể hệ thống tên lửa Club-S sẽ được trang bị cho các tàu ngầm hạt nhân Type-093 và tàu ngầm điện diesel Type-041 lớp Nguyên (Yuan). Ngoài việc quan tâm đến hệ thống tên lửa Club-S phóng từ tàu ngầm, Trung Quốc còn bày tỏ quan tâm đến Club-K, đặc biệt là biến thể được bố trí trong các container di động. Hệ thống tên lửa chống hạm Club được giới quân sự thế giới đánh giá rất cao, tên lửa được thiết kế theo dạng modun với khả năng linh hoạt rất cao. Tên lửa có thể triển khai hoạt động trên tàu chiến mặt nước, tàu ngầm, bệ phóng di động trên bờ. Đặc biệt, tên lửa có khả năng triển khai hoạt động trong các container đựng hàng hóa thông thường. Hệ thống tên lửa Club được mạnh danh là vũ khí tiêu biểu cho chiến lược tác chiến phi đối xứng. Trung Quốc đang muốn sở hữu tên lửa Club nhằm tạo ra sự bất ngờ đối với Hải quân Mỹ. Hệ thống dẫn hướng và bám bắt mục tiêu chính xác với độ kháng nhiễu rất cao, tên lửa được thiết kế với khả năng bay theo kiểu “zic-zắc”, rất khó để đánh chặn. Trong hành trình bay đến mục tiêu, tên lửa có hai chế độ bay khác nhau, tốc độ cận âm trong suốt hành trình, khi đến gần mục tiêu tên lửa tăng tốc độ lên đến Mach-2.9 vào lao thẳng đến mục tiêu. Trung tâm nghiên cứu Heritage Foundation của Mỹ nhận định, sở dĩ Trung Quốc muốn mua hệ thống tên lửa Club là nhằm tạo ra một cuộc tấn công bất ngờ đối với Hải quân Mỹ. Hệ thống Club-K có thể triển khai hoạt động lên các tàu thương mại của Trung Quốc, điều đó có thể làm suy yếu các nguyên tắc thương mại quốc tế. Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ trang bị Club nhằm đảm bảo sự an toàn cho các tàu thương mại Trung Quốc qua eo biển Malacca, khu vực đang nằm trong tầm kiểm soát của Singapone và Hải quân Mỹ. >> 'Gót chân Asin' của Hải quân Trung Quốc Cần vũ khí hay công nghệ Trong các hệ thống vũ khí do Trung Quốc sản xuất, có một danh sách dài các loại tên lửa chống hạm. Trung Quốc còn liên tục cho ra đời các loại tên lửa chống hạm mới với tầm bắn ngày một xa hơn. Không dừng lại ở đó, Trung Quốc cũng đã tiến hành xuất khẩu rộng rãi các hệ thống tên lửa chống hạm cho các nước trong khu vực. Thậm chí Trung Quốc còn quảng cáo, tên lửa chống hạm của họ không hề thua kém các loại tên lửa chống hạm hiện đại nhất của Nga. Dù đã sản xuất được khá nhiều tên lửa chống hạm, nhưng một mẫu tên lửa chống hạm như Club vẫn là niềm mơ ước đối với Trung Quốc. Những công nghệ của Club thuộc hàng có một không hai. Hệ thống Club đã được Nga xuất khẩu cho một số nước trong khu vực như Ấn Độ, Việt Nam. Các chuyên gia tại Trung tâm Heritage Foundation cho rằng, một mặt Trung Quốc cần sở hữu tên lửa Club để đối trọng lại với các nước trong khu vực, một mặt nghiên cứu các công nghệ của tên lửa này để cho ra lò một loại tên lửa khác “made in china” sao chép lại toàn bộ đặc tính của tên lửa này. Hiện tại không rõ số lượng tên lửa mà Trung Quốc muốn mua là bao nhiêu, nhưng theo nhận định của các chuyên gia. Nhiều khả năng Trung Quốc chỉ mua số lượng rất hạn chế, chủ yếu là để nghiên cứu công nghệ. Đây vẫn là cách thức để Trung Quốc tạo ra các hệ thống vũ khí hiện nay. Chính phủ Nga vẫn chưa đưa ra bất cứ thông tin bình luận về điều này, có lẽ đã nhận được bài học từ trường hợp Su-27, thời gian qua Moscow tỏ ra khá thận trọng với các hợp đồng cung cấp vũ khí cho Bắc Kinh.